Στο 7.1 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ 1 - ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ:
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Αξιοποίηση ειδικών που ήδη υπηρετούν στη Δημόσια Διοίκηση
(Το θέμα σχετίζεται και με την Ενότητα 11 «Μέσα επίτευξης της ΗΔ»).
Σήμερα, μεγάλος αριθμός υπαλλήλων έχει περιορισμένες γνώσεις πληροφορικής, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούν πολλές δυνατότητές της. Παράλληλα, όμως, υπάρχει στη Δημόσια Διοίκηση ένας σχετικά μικρός αριθμός υπαλλήλων που συνδυάζουν τις γνώσεις της ειδικότητάς τους με γνώσεις και πάθος για την πληροφορική. Αυτοί οι «διακλαδικοί» υπάλληλοι μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας (και ίσως και των γνώσεων) των συναδέλφων τους.
Προτείνεται, λοιπόν, να οργανωθεί το πλαίσιο συνεργασίας των δύο αυτών ομάδων, με σκοπό την αύξηση και τη βελτίωση της συνολικής απόδοσης κάθε Υπηρεσίας, με εκτενέστερη χρήση ΤΠΕ.
Σημειώνεται ότι συχνά ανακύπτει πρόβλημα επικοινωνίας ανάμεσα σε υπαλλήλους διαφόρων ειδικοτήτων (που αντιμετωπίζουν με δέος τις εξελίξεις της πληροφορικής) και σε ειδικούς της πληροφορικής (που δεν γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες του χειρισμού υπηρεσιακών θεμάτων της κάθε ειδικότητας). Δημιουργείται τότε μια διελκυστίνδα (ή και μια λανθάνουσα αντιπαλότητα), που δεν βοηθάει την εξάπλωση των νέων τεχνολογιών.
Αυτό το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, με την προτεινόμενη αξιοποίηση των «διακλαδικών» στελεχών: Όσοι συνδυάζουν τη γνώση του υπηρεσιακού αντικειμένου (domain knowledge) με γνώσεις πληροφορικής, και έχουν τη διάθεση να συνδράμουν αλλά και να εκπαιδεύουν συναδέλφους τους, μπορούν να αποτελούν πολλαπλασιαστικό μοχλό για την απόδοση ολόκληρης της Υπηρεσίας. Μπορούν, δηλαδή, κατά περίπτωση, να συνεργάζονται με συναδέλφους τους, συνεισφέροντας τις συμπληρωματικές δεξιότητές τους (που πολλαπλασιάζουν την απόδοση) ή και εκπαιδεύοντάς τους στην πράξη.
Το πλεονέκτημα αυτού του τρόπου «διείσδυσης» εφαρμογών της πληροφορικής στις Υπηρεσίες, έναντι των παραδοσιακών μεθόδων όπως τα σεμινάρια, είναι ότι η παρεχόμενη γνώση δίδεται όταν και όσο χρειάζεται (οπότε οι «μαθητές» έχουν περισσότερες πιθανότητες να την αφομοιώσουν) και ότι ο «δάσκαλος» είναι πάντοτε εντός υπηρεσίας και διαθέσιμος να (ξανα)συνδράμει, όποτε χρειαστεί.
Η διατύπωση του κειμένου του Στρατηγικού Στόχου μπορεί να είναι:
Εντοπισμός και αξιοποίηση υπαλλήλων διαφόρων ειδικοτήτων, με ειδικές γνώσεις και ενασχόληση με τις ΤΠΕ, που μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας των συναδέλφων τους, με αξιοποίηση ΤΠΕ.
Παρότι είναι, τελικά, πιθανόν να μην μένει στους «διακλαδικούς» υπαλλήλους καθόλου χρόνος για τα τωρινά τους καθήκοντα, αναμένεται ότι η συμβολή τους θα είναι σημαντική για την επέκταση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, και ότι τόσο η συνολική απόδοση της Υπηρεσίας τους όσο και οι γνώσεις ΤΠΕ του συνόλου των υπαλλήλων της θα αυξηθούν.
Ο τρόπος εντοπισμού και αξιοποίησης αυτών των υπαλλήλων εξαρτάται από τον καθορισμό των προτεραιοτήτων της Διοίκησης.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Άμεσες λύσεις για επείγοντα προβλήματα, με τις διαθέσιμες Τεχνολογίες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις μελλοντικές προοπτικές.
Δεν επιτρέπεται να αγνοεί κανείς τρέχουσες πιεστικές ανάγκες, που μπορεί να αντιμετωπιστούν και με απλά μέσα, επειδή προσβλέπει σε μελλοντική ιδεώδη λύση.
Προσωπικά, πιστεύω ότι τα δύο πρέπει να εξελίσσονται παράλληλα.
Εξ άλλου, οι απλές άμεσες λύσεις ενδέχεται να είναι χρήσιμες και ως εμπειρία και ως πρωτόλεια συστήματα, που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη των μελλοντικών εφαρμογών.
Προτείνεται να προβλεφθεί Στρατηγικά, σε επείγουσες περιπτώσεις, να αξιοποιούνται οι άμεσα διαθέσιμες δυνατότητες της πληροφορικής (πόροι και μέσα) με στόχο την παροχή άμεσου αποτελέσματος, και, αν χρειάζεται, να προγραμματίζεται παράλληλα, η δημιουργία πιο εξελιγμένου συστήματος, που θα αξιοποιεί κατά το δυνατόν και τα αποτελέσματα των αρχικών λύσεων.
Δύο παραδείγματα συστημάτων, που μπορούσε και έπρεπε να είχαν ήδη δημιουργηθεί με απλά μέσα, καθώς η έλλειψή τους έχει καταστροφικά αποτελέσματα για πλήθος υπαλλήλων είναι:
1. Συστηματικό και ψηφιακά διαχειρίσιμο πλήρες οργανόγραμμα της Δημόσιας Διοίκησης, όπου να περιλαμβάνονται όλες οι μονάδες και όλοι οι υπάλληλοι που υπηρετούν σε αυτές. (Πρόκειται βασικά για ζεύγη κωδικών, που αποτυπώνουν τη σχέση υπαγωγής σε υπερκείμενη δομή. Σημειώνεται ότι η πρόβλεψη του Άρθρου 8 του Ν. 3861/2010, να αναρτούν όλες οι υπηρεσίες στο δικτυακό τους τόπο το οργανόγραμμά τους, ακόμα και όταν τηρείται, παρέχει εικόνα του φορέα αλλά όχι τις οργανωτικές πληροφορίες σε περαιτέρω επεξεργάσιμη μορφή).
2. Βάση Δεδομένων διαθέσιμων θέσεων εργασίας, που να μπορούν να αξιοποιούν για την «κινητικότητα», εν είδει e-shop, οι υπάλληλοι που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον τους για συγκεκριμένες θέσεις. (Σημειώνεται ότι με την κλεψύδρα του οκταμήνου και χωρίς οργανωμένο τρόπο να βρίσκουν τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας, οι υπάλληλοι που είναι σε διαθεσιμότητα οδηγούνται στην έξοδο, όπως άλλωστε αναφέρει και το “The Second Economic Adjustment Programme for Greece – Third Review July 2013” (http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/occasional_paper/2013/op159_en.htm): “As the maximum period in the mobility scheme is being reduced to eight months from the original twelve, the delay accumulated in placing people in the mobility scheme would not affect compliance with the exit targets agreed in April 2013, cumulating to 4,000 exits by end-2013 and 15,000 by end-2014”.)
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Ελλείψεις στοιχείων να αντιμετωπίζονται ενιαία και γενικά για το σύνολο της ΔΔ
Η έλλειψη δεδομένων τη στιγμή που χρειάζονται, δημιουργεί ανυπέρβλητα εμπόδια για τη λήψη και για την εκτέλεση αποφάσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη αδυναμία του ΥΠΑΙΠΘ να μοριοδοτήσει τους υπαλλήλους των ΑΕΙ, επειδή τα απαραίτητα προς τούτο στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα. Η «λύση» εστιάστηκε στους υπαλλήλους για τους οποίους δημιουργήθηκε το θέμα, με αποτέλεσμα να είναι βέβαιο ότι σε ανάλογη περίπτωση για άλλους υπαλλήλους θα (ξανα)προκύψει το ίδιο πρόβλημα.
Στη Στρατηγική πρέπει να προβλέπεται συγκεκριμένα ότι εντοπιζόμενες ελλείψεις στοιχείων θα αντιμετωπίζονται ενιαία και γενικά για το σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης, όπως άλλωστε αναφέρεται σαφώς στον τίτλο του Στόχου 3 «ΕΝΙΑΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΡΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ», αλλά δεν αναλύεται στο περιεχόμενο.
Πρόσθετος λόγος για την θέσπιση αυτού του στόχου είναι να μη δημιουργείται άνιση μεταχείριση, που, επακόλουθα, δημιουργεί δυσπιστία προς τη Δημόσια Διοίκηση.
Σημείωση για τη διατύπωση «ΣΤΟΧΟΣ 8 - ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ»: Προφανώς και ο νεολογισμός «αλφαβητισμός» είναι αντιδάνειο από το γαλλικό «alphabétisation» όπως παλιότερα (από το 1886 κατά Μπαμπινιώτη) το «αναλφαβητισμός» από το «analphabétisation».
Μήπως, όμως, το «βασικές ψηφιακές γνώσεις» αποδίδει καλύτερα από το «ψηφιακός αλφαβητισμός», τον όρο «computer literacy»;
Στο 7.1 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ 1 - ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ: ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Αξιοποίηση ειδικών που ήδη υπηρετούν στη Δημόσια Διοίκηση (Το θέμα σχετίζεται και με την Ενότητα 11 «Μέσα επίτευξης της ΗΔ»). Σήμερα, μεγάλος αριθμός υπαλλήλων έχει περιορισμένες γνώσεις πληροφορικής, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούν πολλές δυνατότητές της. Παράλληλα, όμως, υπάρχει στη Δημόσια Διοίκηση ένας σχετικά μικρός αριθμός υπαλλήλων που συνδυάζουν τις γνώσεις της ειδικότητάς τους με γνώσεις και πάθος για την πληροφορική. Αυτοί οι «διακλαδικοί» υπάλληλοι μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας (και ίσως και των γνώσεων) των συναδέλφων τους. Προτείνεται, λοιπόν, να οργανωθεί το πλαίσιο συνεργασίας των δύο αυτών ομάδων, με σκοπό την αύξηση και τη βελτίωση της συνολικής απόδοσης κάθε Υπηρεσίας, με εκτενέστερη χρήση ΤΠΕ. Σημειώνεται ότι συχνά ανακύπτει πρόβλημα επικοινωνίας ανάμεσα σε υπαλλήλους διαφόρων ειδικοτήτων (που αντιμετωπίζουν με δέος τις εξελίξεις της πληροφορικής) και σε ειδικούς της πληροφορικής (που δεν γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες του χειρισμού υπηρεσιακών θεμάτων της κάθε ειδικότητας). Δημιουργείται τότε μια διελκυστίνδα (ή και μια λανθάνουσα αντιπαλότητα), που δεν βοηθάει την εξάπλωση των νέων τεχνολογιών. Αυτό το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, με την προτεινόμενη αξιοποίηση των «διακλαδικών» στελεχών: Όσοι συνδυάζουν τη γνώση του υπηρεσιακού αντικειμένου (domain knowledge) με γνώσεις πληροφορικής, και έχουν τη διάθεση να συνδράμουν αλλά και να εκπαιδεύουν συναδέλφους τους, μπορούν να αποτελούν πολλαπλασιαστικό μοχλό για την απόδοση ολόκληρης της Υπηρεσίας. Μπορούν, δηλαδή, κατά περίπτωση, να συνεργάζονται με συναδέλφους τους, συνεισφέροντας τις συμπληρωματικές δεξιότητές τους (που πολλαπλασιάζουν την απόδοση) ή και εκπαιδεύοντάς τους στην πράξη. Το πλεονέκτημα αυτού του τρόπου «διείσδυσης» εφαρμογών της πληροφορικής στις Υπηρεσίες, έναντι των παραδοσιακών μεθόδων όπως τα σεμινάρια, είναι ότι η παρεχόμενη γνώση δίδεται όταν και όσο χρειάζεται (οπότε οι «μαθητές» έχουν περισσότερες πιθανότητες να την αφομοιώσουν) και ότι ο «δάσκαλος» είναι πάντοτε εντός υπηρεσίας και διαθέσιμος να (ξανα)συνδράμει, όποτε χρειαστεί. Η διατύπωση του κειμένου του Στρατηγικού Στόχου μπορεί να είναι: Εντοπισμός και αξιοποίηση υπαλλήλων διαφόρων ειδικοτήτων, με ειδικές γνώσεις και ενασχόληση με τις ΤΠΕ, που μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας των συναδέλφων τους, με αξιοποίηση ΤΠΕ. Παρότι είναι, τελικά, πιθανόν να μην μένει στους «διακλαδικούς» υπαλλήλους καθόλου χρόνος για τα τωρινά τους καθήκοντα, αναμένεται ότι η συμβολή τους θα είναι σημαντική για την επέκταση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, και ότι τόσο η συνολική απόδοση της Υπηρεσίας τους όσο και οι γνώσεις ΤΠΕ του συνόλου των υπαλλήλων της θα αυξηθούν. Ο τρόπος εντοπισμού και αξιοποίησης αυτών των υπαλλήλων εξαρτάται από τον καθορισμό των προτεραιοτήτων της Διοίκησης. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Άμεσες λύσεις για επείγοντα προβλήματα, με τις διαθέσιμες Τεχνολογίες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις μελλοντικές προοπτικές. Δεν επιτρέπεται να αγνοεί κανείς τρέχουσες πιεστικές ανάγκες, που μπορεί να αντιμετωπιστούν και με απλά μέσα, επειδή προσβλέπει σε μελλοντική ιδεώδη λύση. Προσωπικά, πιστεύω ότι τα δύο πρέπει να εξελίσσονται παράλληλα. Εξ άλλου, οι απλές άμεσες λύσεις ενδέχεται να είναι χρήσιμες και ως εμπειρία και ως πρωτόλεια συστήματα, που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη των μελλοντικών εφαρμογών. Προτείνεται να προβλεφθεί Στρατηγικά, σε επείγουσες περιπτώσεις, να αξιοποιούνται οι άμεσα διαθέσιμες δυνατότητες της πληροφορικής (πόροι και μέσα) με στόχο την παροχή άμεσου αποτελέσματος, και, αν χρειάζεται, να προγραμματίζεται παράλληλα, η δημιουργία πιο εξελιγμένου συστήματος, που θα αξιοποιεί κατά το δυνατόν και τα αποτελέσματα των αρχικών λύσεων. Δύο παραδείγματα συστημάτων, που μπορούσε και έπρεπε να είχαν ήδη δημιουργηθεί με απλά μέσα, καθώς η έλλειψή τους έχει καταστροφικά αποτελέσματα για πλήθος υπαλλήλων είναι: 1. Συστηματικό και ψηφιακά διαχειρίσιμο πλήρες οργανόγραμμα της Δημόσιας Διοίκησης, όπου να περιλαμβάνονται όλες οι μονάδες και όλοι οι υπάλληλοι που υπηρετούν σε αυτές. (Πρόκειται βασικά για ζεύγη κωδικών, που αποτυπώνουν τη σχέση υπαγωγής σε υπερκείμενη δομή. Σημειώνεται ότι η πρόβλεψη του Άρθρου 8 του Ν. 3861/2010, να αναρτούν όλες οι υπηρεσίες στο δικτυακό τους τόπο το οργανόγραμμά τους, ακόμα και όταν τηρείται, παρέχει εικόνα του φορέα αλλά όχι τις οργανωτικές πληροφορίες σε περαιτέρω επεξεργάσιμη μορφή). 2. Βάση Δεδομένων διαθέσιμων θέσεων εργασίας, που να μπορούν να αξιοποιούν για την «κινητικότητα», εν είδει e-shop, οι υπάλληλοι που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον τους για συγκεκριμένες θέσεις. (Σημειώνεται ότι με την κλεψύδρα του οκταμήνου και χωρίς οργανωμένο τρόπο να βρίσκουν τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας, οι υπάλληλοι που είναι σε διαθεσιμότητα οδηγούνται στην έξοδο, όπως άλλωστε αναφέρει και το “The Second Economic Adjustment Programme for Greece – Third Review July 2013” (http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/occasional_paper/2013/op159_en.htm): “As the maximum period in the mobility scheme is being reduced to eight months from the original twelve, the delay accumulated in placing people in the mobility scheme would not affect compliance with the exit targets agreed in April 2013, cumulating to 4,000 exits by end-2013 and 15,000 by end-2014”.) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Ελλείψεις στοιχείων να αντιμετωπίζονται ενιαία και γενικά για το σύνολο της ΔΔ Η έλλειψη δεδομένων τη στιγμή που χρειάζονται, δημιουργεί ανυπέρβλητα εμπόδια για τη λήψη και για την εκτέλεση αποφάσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη αδυναμία του ΥΠΑΙΠΘ να μοριοδοτήσει τους υπαλλήλους των ΑΕΙ, επειδή τα απαραίτητα προς τούτο στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα. Η «λύση» εστιάστηκε στους υπαλλήλους για τους οποίους δημιουργήθηκε το θέμα, με αποτέλεσμα να είναι βέβαιο ότι σε ανάλογη περίπτωση για άλλους υπαλλήλους θα (ξανα)προκύψει το ίδιο πρόβλημα. Στη Στρατηγική πρέπει να προβλέπεται συγκεκριμένα ότι εντοπιζόμενες ελλείψεις στοιχείων θα αντιμετωπίζονται ενιαία και γενικά για το σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης, όπως άλλωστε αναφέρεται σαφώς στον τίτλο του Στόχου 3 «ΕΝΙΑΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΡΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ», αλλά δεν αναλύεται στο περιεχόμενο. Πρόσθετος λόγος για την θέσπιση αυτού του στόχου είναι να μη δημιουργείται άνιση μεταχείριση, που, επακόλουθα, δημιουργεί δυσπιστία προς τη Δημόσια Διοίκηση. Σημείωση για τη διατύπωση «ΣΤΟΧΟΣ 8 - ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ»: Προφανώς και ο νεολογισμός «αλφαβητισμός» είναι αντιδάνειο από το γαλλικό «alphabétisation» όπως παλιότερα (από το 1886 κατά Μπαμπινιώτη) το «αναλφαβητισμός» από το «analphabétisation». Μήπως, όμως, το «βασικές ψηφιακές γνώσεις» αποδίδει καλύτερα από το «ψηφιακός αλφαβητισμός», τον όρο «computer literacy»;