Εις επίρρωσιν όσων αναφέρει στο σχόλιό του ο Διομήδης Σπινέλλης:
1) Ως προς το λογισμικό ανοικτού κώδικα
Πρέπει κατά προτεραιότητα να εξετάζεται η δυνατότητα χρήσης λογισμικού ανοικτού κώδικα για την κάλυψη των αναγκών.
Στις μέρες μας, η κοινότητα του ανοικτού λογισμικού, παράγει εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα, πολλά από τα οποία υπερέχουν αντίστοιχων εταιρικών.
Κριτήριο επιλογής δεν πρέπει να αποτελέσει η εξαντλητική σύγκριση όλων των δυνατοτήτων ενός ελεύθερου και ενός εμπορικού λογισμικού, αλλά η καταλληλότητα του ανοικτού λογισμικού για τη συγκεκριμένη χρήση που απαιτείται στις συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Ως παράδειγμα αναφέρω το εξαιρετικό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου Word, της εταιρίας Microsoft και τον OpenOffice Writer. Στόχος είναι όλοι υπάλληλοι της Δημόσιας Διοίκησης να συντάσσουν τα έγγραφά τους με Η/Υ. Πόσοι, όμως απ’ αυτούς χρειάζονται ή χρησιμοποιούν εξελιγμένες δυνατότητες που παρέχει το Word αλλά όχι το Writer;
Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες κατηγορίες προγραμμάτων, όπως βάσεις δεδομένων, σχεδιαστικά προγράμματα, συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών, προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και ήχου, κ.τ.λ.
Η γενικότερη επιλογή ανοικτού λογισμικού για τις περισσότερες Υπηρεσίες της ΔΔ δεν αποκλείει την προμήθεια εμπορικού λογισμικού, για τις ειδικές περιπτώσεις που οι ανάγκες το επιβάλλουν.
Αν, λοιπόν, με κριτήριο την εκάστοτε συγκεκριμένη ανάγκη και όχι τις γενικές δυνατότητες των προγραμμάτων, τελικά προκρίνεται η χρήση του ανοικτού προγράμματος έναντι του εταιρικού, εκτός από την τεράστια οικονομία (και την αποφυγή τυχόν χρήσης παράνομου λογισμικού), δίνεται ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη και τη βελτίωση του ανοικτού λογισμικού, ώστε μελλοντικά να παρέχει και άλλες χρήσιμες λειτουργίες.
Εξ άλλου, μπορεί κανείς να αρχίσει χρησιμοποιώντας λογισμικό ανοικτού κώδικα (που εγκαθιστά αδαπάνως οποιαδήποτε στιγμή) και όταν εμφανιστεί η ανάγκη που δεν μπορεί να καλυφθεί να ζητήσει την προμήθεια εμπορικού λογισμικού.
Η επιλογή αυτή είναι Στρατηγική και επηρεάζει όχι μόνον την προμήθεια λογισμικού και υλικού αλλά και το σχεδιασμό των αντίστοιχων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
2) Ως προς την κεντρική υλοποίηση: Πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, εξ ου και αυξημένη ευθύνη
Πρέπει οπωσδήποτε να προτιμάται η κεντρική υλοποίηση, όπου είναι δυνατόν, επειδή μπορεί να εξασφαλίσει και πολύ μεγάλη μείωση δαπανών, εξοικονόμηση πόρων και πρόσθετα πλεονεκτήματα ομοιομορφίας, διαλειτουργικότητας και τυποποίησης διεπαφής με το χρήστη, προς όφελος και των Υπηρεσιών και των συναλλασσομένων (ευκολία χρήσης, συντήρησης, βελτιώσεων κτλ).
Πρέπει όμως να τονιστεί η σημαντική ευθύνη που αναλαμβάνει ο κεντρικός φορέας, και η υποχρέωσή του να παράγει προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας: Κάθε λάθος που γίνεται κεντρικά πολλαπλασιάζεται επί όσες φορές το προϊόν χρησιμοποιηθεί. Μια λανθασμένη δομή δεδομένων, που όλες οι μονάδες του Δημοσίου καλούνται να συμπληρώνουν, δημιουργεί τόσα λάθη όσες και οι μονάδες και, ενδεχομένως, επί το σύνολο των καταχωρίσεων κάθε μονάδας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πρότυπα έγγραφα, που θα πρέπει να έχουν προσεκτικά σχεδιασμένη δομή και να παράγονται από τα (αναλυτικά καταχωρισμένα) δεδομένα τους, όπως ορθά παρατηρεί ο Δημήτρης Καραθανάσης, σε σχόλιό του στην Ενότητα 7.
Γι’ αυτούς τους λόγους θα πρέπει να στελεχωθεί προσεκτικά κάθε Κεντρική Δομή που θα αναλάβει την παραγωγή λογισμικού, ώστε αυτό να ελέγχεται συστηματικά και ενδελεχώς πριν από τη διανομή του.
Εις επίρρωσιν όσων αναφέρει στο σχόλιό του ο Διομήδης Σπινέλλης: 1) Ως προς το λογισμικό ανοικτού κώδικα Πρέπει κατά προτεραιότητα να εξετάζεται η δυνατότητα χρήσης λογισμικού ανοικτού κώδικα για την κάλυψη των αναγκών. Στις μέρες μας, η κοινότητα του ανοικτού λογισμικού, παράγει εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα, πολλά από τα οποία υπερέχουν αντίστοιχων εταιρικών. Κριτήριο επιλογής δεν πρέπει να αποτελέσει η εξαντλητική σύγκριση όλων των δυνατοτήτων ενός ελεύθερου και ενός εμπορικού λογισμικού, αλλά η καταλληλότητα του ανοικτού λογισμικού για τη συγκεκριμένη χρήση που απαιτείται στις συγκεκριμένες υπηρεσίες. Ως παράδειγμα αναφέρω το εξαιρετικό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου Word, της εταιρίας Microsoft και τον OpenOffice Writer. Στόχος είναι όλοι υπάλληλοι της Δημόσιας Διοίκησης να συντάσσουν τα έγγραφά τους με Η/Υ. Πόσοι, όμως απ’ αυτούς χρειάζονται ή χρησιμοποιούν εξελιγμένες δυνατότητες που παρέχει το Word αλλά όχι το Writer; Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες κατηγορίες προγραμμάτων, όπως βάσεις δεδομένων, σχεδιαστικά προγράμματα, συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών, προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και ήχου, κ.τ.λ. Η γενικότερη επιλογή ανοικτού λογισμικού για τις περισσότερες Υπηρεσίες της ΔΔ δεν αποκλείει την προμήθεια εμπορικού λογισμικού, για τις ειδικές περιπτώσεις που οι ανάγκες το επιβάλλουν. Αν, λοιπόν, με κριτήριο την εκάστοτε συγκεκριμένη ανάγκη και όχι τις γενικές δυνατότητες των προγραμμάτων, τελικά προκρίνεται η χρήση του ανοικτού προγράμματος έναντι του εταιρικού, εκτός από την τεράστια οικονομία (και την αποφυγή τυχόν χρήσης παράνομου λογισμικού), δίνεται ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη και τη βελτίωση του ανοικτού λογισμικού, ώστε μελλοντικά να παρέχει και άλλες χρήσιμες λειτουργίες. Εξ άλλου, μπορεί κανείς να αρχίσει χρησιμοποιώντας λογισμικό ανοικτού κώδικα (που εγκαθιστά αδαπάνως οποιαδήποτε στιγμή) και όταν εμφανιστεί η ανάγκη που δεν μπορεί να καλυφθεί να ζητήσει την προμήθεια εμπορικού λογισμικού. Η επιλογή αυτή είναι Στρατηγική και επηρεάζει όχι μόνον την προμήθεια λογισμικού και υλικού αλλά και το σχεδιασμό των αντίστοιχων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. 2) Ως προς την κεντρική υλοποίηση: Πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, εξ ου και αυξημένη ευθύνη Πρέπει οπωσδήποτε να προτιμάται η κεντρική υλοποίηση, όπου είναι δυνατόν, επειδή μπορεί να εξασφαλίσει και πολύ μεγάλη μείωση δαπανών, εξοικονόμηση πόρων και πρόσθετα πλεονεκτήματα ομοιομορφίας, διαλειτουργικότητας και τυποποίησης διεπαφής με το χρήστη, προς όφελος και των Υπηρεσιών και των συναλλασσομένων (ευκολία χρήσης, συντήρησης, βελτιώσεων κτλ). Πρέπει όμως να τονιστεί η σημαντική ευθύνη που αναλαμβάνει ο κεντρικός φορέας, και η υποχρέωσή του να παράγει προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας: Κάθε λάθος που γίνεται κεντρικά πολλαπλασιάζεται επί όσες φορές το προϊόν χρησιμοποιηθεί. Μια λανθασμένη δομή δεδομένων, που όλες οι μονάδες του Δημοσίου καλούνται να συμπληρώνουν, δημιουργεί τόσα λάθη όσες και οι μονάδες και, ενδεχομένως, επί το σύνολο των καταχωρίσεων κάθε μονάδας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πρότυπα έγγραφα, που θα πρέπει να έχουν προσεκτικά σχεδιασμένη δομή και να παράγονται από τα (αναλυτικά καταχωρισμένα) δεδομένα τους, όπως ορθά παρατηρεί ο Δημήτρης Καραθανάσης, σε σχόλιό του στην Ενότητα 7. Γι’ αυτούς τους λόγους θα πρέπει να στελεχωθεί προσεκτικά κάθε Κεντρική Δομή που θα αναλάβει την παραγωγή λογισμικού, ώστε αυτό να ελέγχεται συστηματικά και ενδελεχώς πριν από τη διανομή του.