Είναι γεγονός ότι οι 13 Περιφέρειες της χώρας λόγω των αυξημένων αρμοδιοτήτων που της έχουν ανατεθεί από την Πολιτεία με την εφαρμογή του Νόμου του Καλλικράτη, διαθέτουν στοιχεία και πληροφορίες από όλες τις αρμοδιότητες των Γενικών Διευθύνσεων, όπως Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιβάλλοντος & Υποδομών, Εσωτερικής Λειτουργίας, Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής, Ανάπτυξης, Μεταφορών & Επικοινωνιών, Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας. Τα στοιχεία και οι πληροφορίες αυτές έχουν παραχθεί με χρήματα και πόρους όλων των πολιτών της χώρας και είναι απαραίτητο να είναι προσβάσιμα από τον οποιονδήποτε, χωρίς θεσμικούς και τεχνικούς φραγμούς.
Τα τελευταία χρόνια ενισχύονται δειλά - δειλά και στην Ελλάδα οι πολιτικές για την ευρύτερη δυνατή διάθεση και περαιτέρω χρήση των Δημοσίων Δεδομένων. Αναμφισβήτητα τα ανοικτά δημόσια δεδομένα αποτελούν μοχλό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης με διαφόρους τρόπους, όπως
ως αυτοτελές οικονομικό αγαθό (π.χ. ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας σε διάφορους τομείς όπως εκπαίδευση, Τουρισμό, Επιχειρηματικότητα)
ως επικουρικό μέσο για τη μείωση του κόστους και την αύξηση της παραγωγικότητας στη δημόσια διοίκηση (π.χ. με τη συλλογή, διάθεση και διαρκή δημόσια αξιολόγηση οικονομικών δεδομένων από διάφορες δημόσιες υπηρεσίες,)
ως στοιχείο για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς (π.χ με δημοσιοποίηση των όρων και της προόδου των δημοσίων συμβάσεων).
Δυστυχώς στην χώρα μας τα δεδομένα των Δημόσιων Υπηρεσιών θεωρούνται κτήμα και περιουσία των διοικούντων και των υπαλλήλων τους. Ακόμη και σε περιπτώσεις που υπάρχει νόμος για τη διάθεσή τους οι υπηρεσίες κωλυσιεργούν και βρίσκουν ένα σωρό προφάσεις για να μη τα διαθέσουν. Το γεγονός αυτό ενισχύει την αδιαφάνεια στις συναλλαγές και αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη.
Σήμερα η ψηφιακή πληροφορία και η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτή αποτελούν ζωτικό στοιχείο της σύγχρονης κοινωνίας, πηγή έμπνευσης και δημιουργικότητας, αλλά και στοιχείο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Πρωταρχική μέριμνα των Περιφερειών, θα πρέπει να αποτελέσει η τεκμηρίωση, η διαχείριση και η διάδοση της πληροφορίας, με τρόπο που προάγει την έρευνα, την καινοτομία και τον πολιτισμό. Καταρχάς τα ανοικτά δεδομένα θα μας βοηθήσουν να επιτελέσουμε ένα καλύτερο έργο στην ενθάρρυνση της καινοτομίας μέσα στις υπηρεσίες των Περιφερειών και να εξασφαλίσουμε ότι η διοίκηση της είναι ανοικτή, διαφανής και υπολογίσιμη. Εν συνεχεία θα πρέπει να δουλέψουμε με μία ομάδα ηγετών από την τεχνολογική κοινότητα οι οποίοι θα μας βοηθήσουν να μετασχηματίσουμε τα δεδομένα σε πληροφορία η οποία θα κάνει τη διαφορά στις ζωές των πολιτών των περιφερειών.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ιδέα της ανοικτής διακυβέρνησης είναι όλα αυτά που σχετίζονται με την απελευθέρωση της πληροφορίας, αλλά στην ουσία το νόημα είναι αρκετά βαθύτερο. Στην πραγματικότητα η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι μέρος της μεγαλύτερης αλλαγής του προηγούμενου αιώνα στη δομή και την αρχιτεκτονική του δημόσιου τομέα.
Υπάρχει ένα υπέρογκο πλήθος δεδομένων στις Περιφέρειες, όπως δεδομένα για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, περιβαλλοντολογικά δεδομένα, δεδομένα για επιχειρήσεις και βιομηχανίες, στοιχεία οδικού δικτύου και κυκλοφορίας και άλλα. Όταν οι Περιφέρειες αρχίσουν να διαθέτουν τα δεδομένα αυτά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, θα τους δώσει την ευκαιρία και τις δυνατότητες να αυτό-οργανωθούν και να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα ώστε να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία. Αυτό δεν πρόκειται για μεταφορά αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες ή την ιδιωτικοποίηση διαφόρων υπηρεσιών της Περιφέρειας όπως πιθανώς να νομίσουν ορισμένοι. Πρόκειται για ένα νέο τμήμα στο εργαστήριο της κοινωνίας για το πώς δημιουργούμε δημόσια αξία. Το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερη παροχή υπηρεσιών από τις Περιφέρειες και δραστική μείωση του κόστους λειτουργίας τους. Επιπλέον θα δημιουργηθεί μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μίας Περιφέρειας των πολιτών και επιχειρήσεων της.
Παραδείγματα χρήσης ανοικτών δεδομένων
Η δημοσίευση γεωχωρικών δεδομένων σχετικά με τις θέσεις που δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις ή πολίτες, σε συνδυασμό με τα στατιστικά πληθυσμιακά δεδομένα και τις χρήσεις γης, μπορεί να οδηγήσει σε εφαρμογές και υπηρεσίες για την αναζήτηση βέλτιστης θέσης για έναρξη μίας νέας επιχείρησης. Με τον τρόπο αυτό όσοι επιθυμούν να ξεκινήσουν κάποια νέα δραστηριότητα θα έχουν την δυνατότητα να γνωρίζουν εκ των προτέρων αν η σχετική νομοθεσία το επιτρέπει και επιπλέον θα έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία βιωσιμότητας.
Τα ανοικτά δεδομένα θα οδηγήσουν στη δημιουργία νέων εφαρμογών για έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Οι εφαρμογές αυτές μπορεί να είναι σε διαφορετικές θεματικές ενότητες όπως τουρισμού, διασκέδασης & αναψυχής, εύρεσης οικονομικής δραστηριότητας (ΑΤΜ τραπεζών, Πρατήρια με φθηνότερη βενζίνη κλπ). Σαν αποτέλεσμα αυτών των εφαρμογών θα έχουμε μεγαλύτερη διείσδυση των εν δυνάμει χρηστών στην κινητή τηλεφωνία και στo διαδίκτυο με την τεχνολογία 3G και 4G. Αυτό θα δημιουργήσει ανάπτυξη με νέες θέσεις εργασίας από τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και την επέκταση των υπαρχόντων εταιρειών σε νέες δραστηριότητες.
Τα ανοικτά δεδομένα θα δώσουν την δυνατότητα για ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα δρώμενα μίας Περιφέρειας, αφού με την ανάπτυξη νέων εφαρμογών WEB, ή κινητών τηλεφώνων οι πολίτες θα μπορούν να επικοινωνούν άμεσα και χωρίς ταλαιπωρία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, για να αναφέρουν κάποιο πρόβλημα ή καταγγελία. Τα παραδείγματα που μπορεί να κινητοποιήσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες της περιφέρειας είναι πάμπολλα. Από το να αναρτήσουν την φωτογραφία κάποιου εγκαταλελειμμένου αυτοκινήτου, ή μίας λακκούβας στο οδόστρωμα, μέχρι το να κάνουν κάποια καταγγελία που έχει να κάνει με την προστασία της δημόσιας υγείας ή των καταναλωτών. Ο πολίτης δεν χρειάζεται να γνωρίζει σε ποια υπηρεσία της Περιφέρειας ή του Δήμου να απευθυνθεί. Το λογισμικό ανάλογα με την καταγγελία ή την υπόδειξη του πολίτη θα αναλαμβάνει να προωθήσει το αίτημα αυτόματα στην αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας ή του Δήμου.
Είναι γεγονός ότι οι 13 Περιφέρειες της χώρας λόγω των αυξημένων αρμοδιοτήτων που της έχουν ανατεθεί από την Πολιτεία με την εφαρμογή του Νόμου του Καλλικράτη, διαθέτουν στοιχεία και πληροφορίες από όλες τις αρμοδιότητες των Γενικών Διευθύνσεων, όπως Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιβάλλοντος & Υποδομών, Εσωτερικής Λειτουργίας, Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής, Ανάπτυξης, Μεταφορών & Επικοινωνιών, Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας. Τα στοιχεία και οι πληροφορίες αυτές έχουν παραχθεί με χρήματα και πόρους όλων των πολιτών της χώρας και είναι απαραίτητο να είναι προσβάσιμα από τον οποιονδήποτε, χωρίς θεσμικούς και τεχνικούς φραγμούς. Τα τελευταία χρόνια ενισχύονται δειλά - δειλά και στην Ελλάδα οι πολιτικές για την ευρύτερη δυνατή διάθεση και περαιτέρω χρήση των Δημοσίων Δεδομένων. Αναμφισβήτητα τα ανοικτά δημόσια δεδομένα αποτελούν μοχλό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης με διαφόρους τρόπους, όπως ως αυτοτελές οικονομικό αγαθό (π.χ. ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας σε διάφορους τομείς όπως εκπαίδευση, Τουρισμό, Επιχειρηματικότητα) ως επικουρικό μέσο για τη μείωση του κόστους και την αύξηση της παραγωγικότητας στη δημόσια διοίκηση (π.χ. με τη συλλογή, διάθεση και διαρκή δημόσια αξιολόγηση οικονομικών δεδομένων από διάφορες δημόσιες υπηρεσίες,) ως στοιχείο για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς (π.χ με δημοσιοποίηση των όρων και της προόδου των δημοσίων συμβάσεων). Δυστυχώς στην χώρα μας τα δεδομένα των Δημόσιων Υπηρεσιών θεωρούνται κτήμα και περιουσία των διοικούντων και των υπαλλήλων τους. Ακόμη και σε περιπτώσεις που υπάρχει νόμος για τη διάθεσή τους οι υπηρεσίες κωλυσιεργούν και βρίσκουν ένα σωρό προφάσεις για να μη τα διαθέσουν. Το γεγονός αυτό ενισχύει την αδιαφάνεια στις συναλλαγές και αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Σήμερα η ψηφιακή πληροφορία και η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτή αποτελούν ζωτικό στοιχείο της σύγχρονης κοινωνίας, πηγή έμπνευσης και δημιουργικότητας, αλλά και στοιχείο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Πρωταρχική μέριμνα των Περιφερειών, θα πρέπει να αποτελέσει η τεκμηρίωση, η διαχείριση και η διάδοση της πληροφορίας, με τρόπο που προάγει την έρευνα, την καινοτομία και τον πολιτισμό. Καταρχάς τα ανοικτά δεδομένα θα μας βοηθήσουν να επιτελέσουμε ένα καλύτερο έργο στην ενθάρρυνση της καινοτομίας μέσα στις υπηρεσίες των Περιφερειών και να εξασφαλίσουμε ότι η διοίκηση της είναι ανοικτή, διαφανής και υπολογίσιμη. Εν συνεχεία θα πρέπει να δουλέψουμε με μία ομάδα ηγετών από την τεχνολογική κοινότητα οι οποίοι θα μας βοηθήσουν να μετασχηματίσουμε τα δεδομένα σε πληροφορία η οποία θα κάνει τη διαφορά στις ζωές των πολιτών των περιφερειών. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ιδέα της ανοικτής διακυβέρνησης είναι όλα αυτά που σχετίζονται με την απελευθέρωση της πληροφορίας, αλλά στην ουσία το νόημα είναι αρκετά βαθύτερο. Στην πραγματικότητα η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι μέρος της μεγαλύτερης αλλαγής του προηγούμενου αιώνα στη δομή και την αρχιτεκτονική του δημόσιου τομέα. Υπάρχει ένα υπέρογκο πλήθος δεδομένων στις Περιφέρειες, όπως δεδομένα για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, περιβαλλοντολογικά δεδομένα, δεδομένα για επιχειρήσεις και βιομηχανίες, στοιχεία οδικού δικτύου και κυκλοφορίας και άλλα. Όταν οι Περιφέρειες αρχίσουν να διαθέτουν τα δεδομένα αυτά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, θα τους δώσει την ευκαιρία και τις δυνατότητες να αυτό-οργανωθούν και να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα ώστε να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία. Αυτό δεν πρόκειται για μεταφορά αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες ή την ιδιωτικοποίηση διαφόρων υπηρεσιών της Περιφέρειας όπως πιθανώς να νομίσουν ορισμένοι. Πρόκειται για ένα νέο τμήμα στο εργαστήριο της κοινωνίας για το πώς δημιουργούμε δημόσια αξία. Το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερη παροχή υπηρεσιών από τις Περιφέρειες και δραστική μείωση του κόστους λειτουργίας τους. Επιπλέον θα δημιουργηθεί μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μίας Περιφέρειας των πολιτών και επιχειρήσεων της. Παραδείγματα χρήσης ανοικτών δεδομένων Η δημοσίευση γεωχωρικών δεδομένων σχετικά με τις θέσεις που δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις ή πολίτες, σε συνδυασμό με τα στατιστικά πληθυσμιακά δεδομένα και τις χρήσεις γης, μπορεί να οδηγήσει σε εφαρμογές και υπηρεσίες για την αναζήτηση βέλτιστης θέσης για έναρξη μίας νέας επιχείρησης. Με τον τρόπο αυτό όσοι επιθυμούν να ξεκινήσουν κάποια νέα δραστηριότητα θα έχουν την δυνατότητα να γνωρίζουν εκ των προτέρων αν η σχετική νομοθεσία το επιτρέπει και επιπλέον θα έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία βιωσιμότητας. Τα ανοικτά δεδομένα θα οδηγήσουν στη δημιουργία νέων εφαρμογών για έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Οι εφαρμογές αυτές μπορεί να είναι σε διαφορετικές θεματικές ενότητες όπως τουρισμού, διασκέδασης & αναψυχής, εύρεσης οικονομικής δραστηριότητας (ΑΤΜ τραπεζών, Πρατήρια με φθηνότερη βενζίνη κλπ). Σαν αποτέλεσμα αυτών των εφαρμογών θα έχουμε μεγαλύτερη διείσδυση των εν δυνάμει χρηστών στην κινητή τηλεφωνία και στo διαδίκτυο με την τεχνολογία 3G και 4G. Αυτό θα δημιουργήσει ανάπτυξη με νέες θέσεις εργασίας από τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και την επέκταση των υπαρχόντων εταιρειών σε νέες δραστηριότητες. Τα ανοικτά δεδομένα θα δώσουν την δυνατότητα για ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα δρώμενα μίας Περιφέρειας, αφού με την ανάπτυξη νέων εφαρμογών WEB, ή κινητών τηλεφώνων οι πολίτες θα μπορούν να επικοινωνούν άμεσα και χωρίς ταλαιπωρία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, για να αναφέρουν κάποιο πρόβλημα ή καταγγελία. Τα παραδείγματα που μπορεί να κινητοποιήσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες της περιφέρειας είναι πάμπολλα. Από το να αναρτήσουν την φωτογραφία κάποιου εγκαταλελειμμένου αυτοκινήτου, ή μίας λακκούβας στο οδόστρωμα, μέχρι το να κάνουν κάποια καταγγελία που έχει να κάνει με την προστασία της δημόσιας υγείας ή των καταναλωτών. Ο πολίτης δεν χρειάζεται να γνωρίζει σε ποια υπηρεσία της Περιφέρειας ή του Δήμου να απευθυνθεί. Το λογισμικό ανάλογα με την καταγγελία ή την υπόδειξη του πολίτη θα αναλαμβάνει να προωθήσει το αίτημα αυτόματα στην αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας ή του Δήμου.