Δομές συντονισμού

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑΣ….
ΑΠΟ ΕΝΑ ΘΕΣΜΟ – ΟΡΓΑΝΟ- ΥΠΗΡΕΣΙΑ – ΟΠΟΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΔΩΣΕΤΕ ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ …ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥΣ …
ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΑΡΧΗΣ ΓΕΝΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟ …ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ…
ΤΟ ΙΡΑΝ ΜΕ 77 ΕΚΑΤ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΕΧΕΙ 21ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ – ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥΣ….ΚΑΙ 294 ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ…..ΕΜΕΙΣ????

ΕΠΙΤΕΛΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΕΝΤΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ: Ο σχεδιασμός ξεχωριστών επιτελικών υπηρεσιών εντός μιας υπηρεσίας δημιουργεί ερωτηματικά σχετικά με το ρόλο των Γενικών Διευθυντών. Οι ΓΕΝΙΚΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ είναι αυτοί που σίγουρα ασκούν και πρέπει να ασκούν επιτελικά καθήκοντα. Το θέμα, λοιπόν, που τίθεται είναι ποιοι θα συντονίζουν το έργο των Γενικών Διευθυντών. Σίγουρα, δε θα μπορεί να έχουν προϊστάμενο έναν άλλο Γενικό Διευθυντή, δηλαδή έναν ομοιόβαθμό τους. Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ θα πρέπει να είναι επιφορτισμένος με το συντονιστικό επιτελικό έργο. Προτείνεται, μάλιστα, ο Γενικός Γραμματέας να είναι ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ και η Γενική Γραμματεία να λειτουργεί ως μια διοικητική και όχι «πολιτική» υπηρεσία.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ- ΑΡΙΘΜΟΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ: Είναι υπεβολικά μεγάλος ο αριθμός των υποκείμενων μονάδων που προτείνεται (τουλάχιστον 7). Αντίθετα θα πρέπει να είναι ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ 7 (επτά) μονάδες π.χ. Διευθύνσεις υπό μια γενική Διεύθυνση ή Τμήματα υπό μια Διεύθυνση, για λόγους καλύτερου συντονισμού.

ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ: Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να προβλεφθούν και μηχανισμοί εποπτείας και ελέγχου των Υπουργών, ως πρόσωπα, και όχι μόνο των υπηρεσιών τους. Για παράδειγμα, αν μια καθυστέρηση οφείλεται αποκλειστικά σε καθυστέρηση υπογραφής από έναν Υπουργό, Θα πρέπει κάποιος αρμόδιος, λογικά από το Γραφείο Πρωθυπουργού, να υποχρεώσει τον Υπουργό στην άσκηση των καθηκόντων του και να ασκήσει ρήτρες.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΠΙΤΕΛΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Από όλα τα «σώματα» υπαλλήλων υπάρχουν άξια άτομα. Εκείνο που χρειάζεται είναι μια αξιοκρατική διαδικασία επιλογής τους.

Το κέντρο διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία–φορείς που χειρίζονται αντίστοιχες λειτουργίες του.
Δε νομίζω ότι το κέντρο διακυβέρνησης της δημόσιας διοίκησης πρέπει να τεθεί υπό τον πρωθυπουργό, αλλά από αρμόδιους Υπουργούς.
Η συνέχεια των δημόσιων πολιτικών κατά την εναλλαγή των Κυβερνήσεων μπορεί να διασφαλιστεί με τη δημιουργία ενός κέντρου διακυβέρνησης με ισχυρή τεχνοκρατική δομή και υπαλλήλους στελέχη της δημόσιας διοίκησης.
Η ισχύς και η νομιμοποίηση του κέντρου διακυβέρνησης πρέπει να απορρέει από τη γνώση και τεκμηρίωση της αντικειμενικότητας των κρίσεών του βάσει δεδομένων (τεχνοκρατική νομιμοποίηση).
Το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να είναι το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αφού μετασχηματιστεί σε Υπουργείο Συντονισμού.
Νομίζω ότι η δημιουργία ομάδων εργασίας θα βοηθούσε πολύ σε περίπτωση συναρμοδιοτήτων.
Οι Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να στελεχώνονται κατά κύριο λόγο από στελέχη με πολυετή εμπειρία, ειδικούς επιστήμονες και αποφοίτους της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης και σε καμία περίπτωση σε συμβούλους υπουργών (συνήθως πρόκειται για κομματικά στελέχη που προσπαθούν να επιβάλλουν τη γραμμή του υπουργού, ακυρώνοντας την προαναφερόμενη συνέχεια των δημοσίων πολιτικών.
Τα στελέχη των Μονάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να αναφέρονται διοικητικά και στον οικείο Υπουργό και στον υπεύθυνο του Κέντρου Διακυβέρνησης (Υπουργό ή Γενικό Γραμματέα της Κυβέρνησης).
Όποιος επιφορτίζεται με το έργο του ελέγχου των δημοσίων υπηρεσιών δικαιούται να ασκεί και τον έλεγχό τους. Εξυπακούεται ότι ανάλογα με τους στόχους και τη φύση των παρεχόμενων υπηρεσιών πρέπει να προσαρμόζεται και ο προϋπολογισμός των υπηρεσιών αυτών.

Κάποια από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλες οι κυβερνήσεις παγκοσμίως είναι του τύπου:
– Πόσα έργα εκτελούνται ανά δήμο, ανά περιφέρεια ή σε όλη τη χώρα;
– Ποια είναι η μηνιαία απορρόφηση ανά έργο, ανά δήμο, ανά περιφέρεια ή σε επίπεδο χώρας;
– Πόσα έργα καθυστερούν χρονικά και πότε θα τελειώσουν;
– Πόσα έργα έχουν υπερβάσεις κόστους και πόσο θα κοστίσουν στο τέλος τους;
– Ποια έργα έχουν τους μεγαλύτερους κινδύνους;

Σπανίως υπάρχουν κυβερνήσεις που μπορούν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα. Όσες μπορούν να κάνουν, είναι επειδή διαθέτουν Γραφείο Διοίκησης Έργων (ΓΔΕ) ή στην Αγγλική Project Management Office (PMO).

Τι είναι όμως το ΓΔΕ; «Το ΓΔΕ είναι μια οργανωτική δομή ή οντότητα που αναλαμβάνει διάφορες αρμοδιότητες σχετικές με την κεντρική και συντονισμένη διοίκηση των έργων του πεδίου ορισμού. Οι αρμοδιότητες του ΓΔΕ μπορούν να εκτείνονται από το να υποστηρίζει τα έργα (projects), μέχρι το να είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση των έργων (projects)».

Σε γενικές γραμμές, το ΓΔΕ ασχολείται με την παρακολούθηση και/ή τη διαχείριση των έργων (projects) και των προγραμμάτων έργων (programs).

Πολλές κυβερνήσεις παγκοσμίως υ-οποιούν κεντρικές δομές ΓΔΕ με στόχο την επιτελική παρακολούθηση και πρόοδο όλων των έργων (projects) ή των προγραμμάτων έργων (programs) που υλοποιούνται. Η κυβέρνηση του Καναδά το ονομάζει «Major Projects Management Office» και έχει διαθέσιμα στο Διαδίκτυο πληροφορίες για τα έργα που εντάσσονται σε αυτό. Η κυβέρνηση της Αυστραλίας υλοποιεί ΓΔΕ σε διάφορους κυβερνητικούς οργανισμούς. Η Λιβερία έχει υλοποιήσει «National Project Management Office» για την πιο αποτελεσματική υλοποίηση των έργων. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ υλοποιεί ΓΔΕ σε πολλαπλά επίπεδα διοίκησης.

Για την Ελλάδα προτείνεται ενός επιτελικό Γραφείο Διοίκησης Έργων (ΓΔΕ) για όλα τα έργα της Ελλάδας. Στην ιδανική του μορφή αυτό το ΓΔΕ θα είναι παρά το Πρωθυπουργό.

Θεοφάνης Γιώτης, MSc, Ph.D. C., PMP
^[2]
Πρόεδρος Greek Chapter of Project Management Institute

Θεωρώ ότι το κέντρο διακυβέρνησης μπορεί και πρέπει να είναι στην πράξη το Υπουργικό Συμβούλιο. Ωστόσο, για τη Δημόσια Διοίκηση, θα ήταν σωστό να υπάρχει ένας μόνιμος εκπρόσωπος, εκτός του συνδικαλιστικού ή κομματικού χώρου. Ο μόνιμος αυτός εκπρόσωπος, ενδεχομένως με το βαθμό του Γεν. Γραματέα (ένας μόνιμος Γενικός Γραμματέας ή Υφυπουργός Διοίκησης χωρίς θητεία), θα μπορούσε να ορίζεται με ειδική διαδικασία με την συμμετοχή της Βουλής και απαίτηση ειδικής πλειοψηφίας, ακόμα και του Προέδρου της Δημοκρατίας ως προς το δικαίωμα πρότασης/έγκρισης προσώπων για το ρόλο αυτό. Ένας τέτοιος θεσμός, πλαισιωμένος με αυξημένες αρμοδιότητες σε συδνυασμό με την ύπαρξη ενός αποτελεσματικού μηχανισμού ελέγχου του ίδιου του θεσμού, θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα προβλήματα συντονισμού, προγραμματισμού, υλοποίησης πολιτικών, καθορισμού αρμοδιοτήτων καθώς και ευθύνης σε σχέση με την Διοίκηση εκ μέρους της εκάστοτε εκλεγμένης πολιτικής ηγεσίας. Επιπλέον, θα υπήρχε πάντοτε η δυνατότητα γρήγορου σχεδιασμού πολιτικής, καθώς ο μόνιμος εκπρόσωπος θα πρέπει να γνωρίζει ανα πάσα στιγμή τους πόρους και τις δυνατότητες της Διοίκησης.

Σε σχέση με τις Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού, θα ήταν σωστό να στελεχώνονται από πραγματικά άξια στελέχη της διοίκησης. Η αποφοίτηση από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης ή από γεγιγνωσμένου κύρους θεσμούς (λ.χ. Διπλωματική Ακαδημία ή κορυφαία ιδρύματα του εξωτερικού)ίσως είναι ένα καλό κριτήριο, αλλά θα έπρεπε να λαμβάνονται υπόψιν οι πολύ ειδικές γνώσεις που κατέχουν ορισμένοι υπάλληλοι (δίχως να είναι Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό κατ’ ανάγκην) όπως και η πολυτιμότατη πολυετής εμπειρία ορισμένων στελεχών. Σαφώς τα στελέχη των Μονάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού είναι σωστό να αναφέρονται στον υπεύθυνο του Κέντρου Διακυβέρνησης (Μόνιμο Γενικό Γραμματέα, Υφυπουργό, Γραμματέα Κυβέρνησης κ.ο.κ.).

Προσέγγιση πιλοτικά και επίκαιρα.Προεκλογική δέσμευση, ενοποίηση επικουρικών ταμείων.Μετεκλογικά το υπάρχον, κέντρο σχεδιασμού-προγραμματισμού-ελέγχου,βλέπε,κέντρο διακυβέρνησης (Κ.Δ.),ορίζει,πότε ξεκινά η συζήτηση σχεδίου νόμου,τα συναρμόδια υπουργεία,την ψήφισή του, υλοποίηση, αποτελεσματικότητα του. Ετσι το Κ.Δ εκτιμά τον όγκο των εργασιών που αναλάμβάνει κάθε υπουργείο.
Το Κ.Δ. ενημερώνεται σε μηνιαία βάση για την πορεία επιτυχή και ανεπιτυχή του ταμείου απο την γενική διεύθυνση του υπ. Εργασίας,μέσω
της τεχνολογίας.Παρέμβαση του Κ.Δ. για έλεγχο προόδου και επίτευξη στόχων,ενημέρωση του πολιτικού κέντρουδιακυβέρνησης(Π.Κ.Δ.)
Διαφορετικά επιβάλλονται κυρώσεις απο τo Π.Κ.Δ. π.χ. ανασχηματισμός.
Ανεξάρτητα λειτουργεί το ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ με στελέχη του κόμματος που κυβερνά και το μόνιμο ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ στελεχωμένο με δημόσιους ανώτερους υπάλληλους καρριέρας και αποτελούν το στρατηγικό σχεδιασμό των υπουργείων (τα υπουργεία είναι εκτελεστικές υπηρεσίες).
Ετσι θα υπάρχει συνέχεια διακυβέρνησης ανεξάρτητα με την αλλαγή κυβερνήσεων.Ο υπουργός ελέγχει τον γενικό μόνιμο γραμματέα υπουργείου του και ο υπουργός ελέγχεται απο το πολιτικό κέντρο διακυβέρνησης.

Το Κέντρο Διακυβέρνησης είναι απαραίτητο.
Πρέπει να αποτελείται από μια ενιαία δομή γιατί η πολυφωνία είναι καλή αλλά πρέπει να μάθουμε να τη χειριζόμαστε σωστά (αφού προς το παρόν αποτελεί βοή).
Προφανώς πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει στα σχέδια δράσης που καταθέτουν τα Υπουργεία και να τα συντονίζει ώστε να έχουν συνοχή και αλληλεπίδραση. Η νομιμοποίησή του κρίνεται σκόπιμο να προέρχεται από τεχνοκρατική σκοπιά για αντικειμενικότητα και αποδοχή των προτάσεων από τον κύριο «πελάτη» της Δημόσιας Διοίκησης: τον πολίτη.
Το Κέντρο Διακυβέρνησης πρέπει να είναι το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αφού μετασχηματιστεί σε Υπουργείο Συντονισμού.
Προτείνεται να στελεχώνεται από στελέχη του δημοσίου με εμπειρία και ειδικούς επιστήμονες, αφού οι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής δεν έχουν γνώση και εμπειρία της αγοράς και προέρχονται από διαφορετικά και συχνά αταίριαστα επιστημονικά υπόβαθρα ενώ οι μετακλητοί έχουν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία αλλά συχνά προωθούν ζητήματα που έχουν περισσότερο πολιτική χροιά.
Η συνεργασία με συναρμόδιες ομάδες πρέπει επίσης να θεωρείται δεδομένη (και να φτιαχτούν εκ των προτέρων οι δομές και οι δίαυλοι επικοινωνίας για την επιτυχία της συνεργασίας) ενώ η αναφορά των ομάδων προτείνεται να γίνεται, μετά από συνεργασία με την οικεία Υπηρεσία απευθείας στον Υπεύθυνο του Κέντρου Διακυβέρνησης.
Ο έλεγχος εφαρμογής του σχεδίου δράσης θα μπορούσε αρχικά να θεσμοθετηθεί και μετά να συνδεθεί με σύστημα περιοδικής αξιολόγησης η οποία θα συνδέεται άμεσα με την αξιολόγηση/στοχοθεσία των εργαζομένων αλλά και τον προϋπολογισμό και τη μισθοδοσία του Υπουργείου.

Το Κέντρο Διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από μία ενιαία δομή η οποία θα διαχωριστεί σε επιχειρησιακές μονάδες ανάλογα με τη στρατηγική της κυβέρνησης. Θα πρέπει να έχει ισχυρή τεχνοκρατική δομή και να απασχολεί στελέχη με πολυετή εμπειρία, εξειδικευμένα σε συγκεκριμένα αντικείμενα, δημοσίους υπαλλήλους,ειδικούς επιστήμονες και στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα. Τα ανώτατα στελέχη, εκτός της όποιας εξειδίκευσης (τεχνολογική, οικονομική κλπ) οφείλουν να έχουν γνώσεις διοίκησης και πολυετή εμπειρία σε διοικητικές θέσεις με καταγεγραμμένα αποτελέσματα.
Με αυτή τη δομή, το κέντρο διακυβέρνησης θα συνεργάζεται με τα Υπουργεία για τα σχέδια δράσης και θα αποφεύγονται οι επικαλύψεις. Κάθε υπουργείο θα έχει συγκεκριμένους στόχους που θα είναι στενά συνδεδεμένοι με τον προϋπολογισμό του. Πολύ σημαντικός παράγοντας επιτυχίας είναι ο καθορισμός μετρήσιμων και ξεκάθαρων στόχων. Οι εργασίες θα γίνονται με τη φιλοσοφία επίτευξης των στόχων / αποτελέσματος. Εδώ μπαίνει ακόμα ένας σημαντικός παράγοντας που προϋποθέτει την επιτυχία του εγχειρήματος: Ο τακτικός έλεγχος της απόδοσης μέσω προκαθορισμένων αυτο-ελέγχων ώστε να γίνονται διορθωτικές κινήσεις πριν ανακαλυφθεί, στο τέλος, ότι ο στόχος δεν επιτεύχθηκε. Το παραπάνω συνεπάγεται αλλαγή φιλοσοφίας από αντίδραση στο πρόβλημα (reactive)σε πρόβλεψη του προβλήματος (proactive)
Επιπλέον, ένα μεγάλο κομμάτι της ανάπτυξης της χώρας θα μπορούσε να προέλθει από επιτυχημένα έργα στα πλαίσια των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της ΕΕ. Επενδύσεις που δεν υλοποιούνται λόγω καθυστερήσεων, που οφείλονται κυρίως στη μη εφαρμογή κεντρικού σχεδιασμού και ελέγχου καταλήγοντας σε μία πολύπλοκη και δυσλειτουργική δομή υλοποίησης του ΕΣΠΑ. Η πρόταση για την αντιμετώπιση του παραπάνω είναι η δημιουργία Επιχειρησιακής Μονάδας «Διοίκησης Προγραμμάτων Έργων» (Program Management Office- PgMO) εντός του Κέντρου Διακυβέρνησης με αναφορά απευθείας στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης. Η ίδρυση και επιτυχία του προϋποθέτει: 1. Διακυβέρνηση (Έγκριση ίδρυσης Επιχειρησιακής Μονάδας «Διοίκησης Προγραμμάτων Έργων» ) 2. Τυποποίηση (standardization) με βάση τα μοντέλα Διοίκησης Προγραμμάτων και Έργων 3. Ανάπτυξη ικανοτήτων (καθιέρωση συστημάτων διοίκησης έργων και ανάπτυξη ικανοτήτων ανθρώπινων πόρων στην υλοποίηση έργων)4. Εκτέλεση (καθορισμός προτεραιοτήτων προγραμμάτων-έργων, καθορισμός δεικτών παρακολούθησης/αποτελέσματος, διαχείριση των προγραμμάτων-έργων με σαφή προσανατολισμό προς την εκπλήρωση των στόχων.

Κωνσταντίνα Τασιού Msc, MBA, PMP

Υπεύθυνη Διοίκησης Έργων
Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ
^[3]

Ερωτήματα 16-20: Το Κέντρο Διακυβέρνησης φυσικά θα είναι στο γραφείο του εκάστοτε Πρωθυπουργού, στελεχωμένο από ΜΟΝΙΜΑ στελέχη, υψηλού επιπέδου, της Δημόσιας Εκτελεστικής Διοίκησης, με συγκεκριμένους ρόλους στους τρεις κύριους τομείς και στον υποστηρικτικό όπως περιγράφηκαν στο ^[4] . Εναλλακτικά, μπορεί ο Υπουργός Διοικητικής Υποστήριξης να καθίσταται Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως και να επωμίζεται τον ρόλο αυτό πάντοτε όμως, συνεπικουρούμενος από ΜΟΝΙΜΑ στελέχη (ελέω Ν.2190/1994 υπάρχουν αξιολογότατα στον πάτο του βαρελιού) και όχι τυχάρπαστους, περιστασιακούς συμβούλους. Εννοείται ότι το Κέντρο αυτό θα πρέπει να παίζει κομβικό ρόλο, σε συνεργασία με τον Συνήγορο του Πολίτη στην λειτουργία Κύκλων Ποιότητος ώστε οιοδήποτε σχέδιο Νομοθετήματος (Ν, ΠΔ, ΥΑ) να έχει πρώτα εξετασθεί ως προς το κατά πόσο βελτιώνει ή δυσχεραίνει την αποτελεσματική λειτουργία της Διοίκησης στην λογική Ποιότητος (προσανατολισμός στον ΠΟΛΙΤΗ).

Ερώτημα 22: σε καμμία περίπτωση από Συμβούλους Υπουργών. Επιβάλλεται μακροβούτι στο βαρέλι και ανάσυρση Ειδικού Επιστημονικού αλλά και Τακτικού Προσωπικού υψηλών προσόντων, με εργασιακή εμπειρία στον ιδιωτικό τομέα, για την στελέχωση των συγκεκριμένων think-tanks.

Θεωρώ ότι το κέντρο διακυβέρνησης θα πρέπει να είναι μια ενιαία δομή ώστε να συγκεντρώνεται η τεχνογνωσία και η εμπειρία σε μία δομή. Η μέχρι τώρα εμπειρία από αποκεντρωμένες δομές με διοικητική αυτοτέλεια οδήγησε σε ανομοιογενείς και αναποτελεσματικές (στην καλύτερη περίπτωση) δομές για το ίδιο αντικείμενο (π.χ. ΟΤΑ)
Φυσικά το κέντρο διακυβέρνησης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει στα σχέδια δράσης των Υπουργείων. Δεν πρέπει να υφίσταται η δυνατότητα απόκλισης από τις δημόσιες πολιτικές.
Η στελέχωση του κέντρου διακυβέρνησης θα πρέπει να γίνεται με μικτές ομάδες τεχνοκρατών δημοσίων υπαλλήλων και μετακλητών συμβούλων που θα αποτελούν τους διαύλους επικοινωνίας των πολιτικών προτεραιοτήτων προς την εκτελεστική εξουσία. Δεν πιστεύω ότι μόνο οι τεχνοκράτες αλλά φυσικά ούτε μόνο πολιτικοί θα μπορέσουν να ασκήσουν αποτελεσματικά το έργο του συντονισμού.

Πώς μπορεί να βελτιωθεί ο συντονισμός του σχεδιασμού και της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών;
Ειλικρινά αναρωτιέμαι εάν κάτι χάθηκε στην μετάφραση κατά την σύνταξη των ερωτήσεων. Πως κάποιος μπορεί να προτείνει βελτιώσεις σε κάτι που δεν υφίσταται ακόμη; Εάν από την άλλη πλευρά προσπαθείτε να εξάγεται από τις απαντήσεις πρότερα δοκιμασμένες και επιτυχημένες πρακτικές τότε η διαδικασία θα πρέπει να είναι η ακόλουθη: Για κάθε μια διαπιστωμένη κοινωνική ανάγκη ένας αυτόματος μηχανισμός ερεύνης θα πρέπει να μπαίνει σε λειτουργία που θα αναλύει την πιθανότητα εφαρμογής σε περισσότερα το ενός πεδία πολιτικής. Η ανάλυση θα πρέπει να επεξεργάζεται από μια ομάδα που ανήκει στα αντίστοιχα υπουργεία οι προτάσεις των οποίων θα πηγαίνουν στους αντίστοιχους υπουργούς σαν μια σειρά εναλλακτικών προτάσεων για να διαλέξουν τις τρεις συμβατότερες στην πολιτική τους ιδεολογία. Οι προτάσεις από ολα τα υπουργεία θα πρέπει να επιστρέφουν στο κέντρο διακυβέρνησης για την δημιουργία ενός ενιαίου σχεδίου νόμου μετά την ψήφιση του οποίου το εκάστοτε υπουργείο σε συνδυασμό με το κέντρο διακυβέρνησης θα σχεδιάζει την μέθοδο εφαρμογής του και τα εργαλεια ελεγχου της επιτυχίας του που θα πρέπει να προσυπογράφονται από τον εκάστοτε υπουργό και να μετατρέπονται αυτόματα σε μέρος του ελεγκτικού μηχανισμού της επιτυχίας των υπουργών από της πολιτείας και τους πολίτες.
Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από μία ενιαία δομή ή αν αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς που χειρίζονται αντίστοιχες λειτουργίες του;
Το κεντρο διακυβέρνησης με τον τρόπο που το παρουσιάζετε, και ελλείψει διαγραμμάτων που συνήθως το συνοδεύουν, μπορει να οραματιστεί ποικιλοτρόπως. Εάν υποτεθεί ότι είναι η «μηχανή» που μετατρέπει πολιτικές σε διακριτά στοιχεία έργου ανάλογα με το κάθε υπουργείο και θέλουμε να το διατηρήσουμε ανεξάρτητο επιρροών (οπως η κεντικη τραπεζα της Αγγλίας ας πούμε) τότε θα πρέπει να στελεχώνεται από: ένα κομμάτι ανεξαρτήτων μονίμων(ίσως με τετραετή θητεία) αναλυτών, ένα κομματι εκπροσώπων του γραφείου του Πρωθυπουργού με συνβουλευτικό και όχι εποπτικό χαρακτήρα, από μόνιμα στελέχη των εκάστοτε υπουργείων με δικαίωμα ψήφου, από στελέχη της τρόικας με συμβουλευτικό μόνο χαρακτήρα και από μόνιμα στελέχη των περιφερειών με δικαίωμα ψήφου.
Πιστεύετε ότι ο διοικητικός φόρτος του κέντρου διακυβέρνησης θα επιβαρύνει τον Πρωθυπουργό ώστε να δυσχεραίνει την εκτέλεση του έργου του, εάν επιλεγεί η λύση της τοποθέτησής του στο Γραφείο του?
Το κέντρο διακυβέρνησης θα πρέπει να είναι ανεξάρτητο πολιτικών επιδράσεων πάση θυσία άρα και ανεξάρτητο όργανο με στελέχη μόνιμους διοικητικόυς υπαλλήλους με την υψηλότερη δυνατή μόρφωση.
Με ποιον τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η συνέχεια των δημόσιων πολιτικών κατά την εναλλαγή των Κυβερνήσεων?
o Με την δημιουργία ενός κέντρου διακυβέρνησης με ισχυρή τεχνοκρατική δομή και υπαλλήλους στελέχη της δημόσιας διοίκησης.
ΝΑΙ
o Με την κατά το δυνατό δομική του απομάκρυνση από το πολιτικό κέντρο διακυβέρνησης (Πρωθυπουργός).
ΝΑΙ
o Με την στελέχωση του κέντρου διακυβέρνησης με μικτές ομάδες τεχνοκρατών δημοσίων υπαλλήλων και μετακλητών συμβούλων που θα αποτελούν τους διαύλους επικοινωνίας των πολιτικών προτεραιοτήτων προς την εκτελεστική εξουσία.
Θα πρέπει να στελεχώνεται από: ένα κομμάτι ανεξαρτήτων μονίμων(ίσως με τετραετη θητεία) αναλυτών, ένα κομμάτι εκπροσώπων του γραφείου του Πρωθυπουργού με συμβουλευτικό και όχι εποπτικό χαρακτήρα, από μόνιμα στελέχη των εκάστοτε υπουργείων με δικαίωμα ψήφου, από στελέχη της τρόικας με συμβουλευτικό μόνο χαρακτήρα και από μόνιμα στελέχη των περιφερειών με δικαίωμα ψήφου.
Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει στα σχέδια δράσης που καταθέτουν τα Υπουργεία, με σκοπό την μεταξύ τους ευθυγράμμιση και την σύμπλευση τους με τους οριζόντιους στόχους δημόσιας πολιτικής;
Σαφέστατα
Η ισχύς και η νομιμοποίηση του κέντρου διακυβέρνησης πρέπει να απορρέει από:

Θα τολμούσα να συστήσω μέχρι και συνταγματική νομιμοποίηση

Θεωρείτε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να είναι
o Η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης
o Σο Τπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αφού μετασχηματιστεί σε Τπουργείο ΢υντονισμού
o Σο Τπουργείο Οικονομικών
Το κέντρο διακυβέρνησης ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ να είναι υπουργείο αλλά ανεξάρτητος οργανισμός στο οποίον το γραφείο του πρωθυπουργού, η τρόικα, το υπουργεία και οι περιφέρειες αποστέλλουν στελέχη με συγκεκριμένο χρόνο θητείας ανάλογο με τον όγκο των πρός επεξεργασία πολιτικών.
Κρίνετε ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί η λειτουργία ομάδων εργασίας και ο προγραμματισμός συναντήσεων μεταξύ των στελεχών των φορέων που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά συναρμοδιοτήτων;
Σαφώς όχι. Εάν ψηφιστεί ο διαχωρισμός μεταξύ πολιτικής και διακυβέρνησης που επί του παρόντος προκαλεί όλα τα προβλήματα και η διακυβέρνηση αφεθεί στους κατέχοντες την γνώση, και μόνο η ύπαρξη βασικών στοιχείων ποιότητας στο σχεδιασμό των διαδικασιών λειτουργείας της διακυβέρνησης θα είναι παραπάνω απο αρκετή.
Οι Μονάδες ΢τρατηγικού ΢χεδιασμού των Τπουργείων πρέπει να στελεχώνονται κατά κύριο λόγο από:
o ΢τελέχη με πολυετή εμπειρία
o Ειδικούς επιστήμονες
o Αποφοίτους της Εθνικής ΢χολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης
o Μετακλητούς υπαλλήλους – συμβούλους Τπουργών

Με μόνιμα στελέχη που έχουν και τα τρία πρωτα χαρακτηριστικά και δεν είναι το τέταρτο. Σύμβουλοι των υπουργών μπορούν να συμμετάσχουν στις διαδικασίες χωρίς δικαίωμα ψήφου. Ο υπουργός θα προτείνει πολιτικές που θα μετατρέπονται σε ερωτήματα που θα προωθούνται στο κέντρο διακυβέρνησης το αποτέλεσμα της επεξεργασίας του οποίου θα επιστρέφεται μετά την ψήφιση από την Βουλή (εάν απαιτήται) για να μετατραπεί σε σε προσαρμοσμένη στρατηγική κατεύθυνση για κάθε υπουργείο.
• Σα στελέχη των Μονάδων ΢τρατηγικού ΢χεδιασμού των Τπουργείων πρέπει να αναφέρονται διοικητικά:
o ΢τον οικείο Τπουργό
o ΢τον υπεύθυνο του Κέντρου Διακυβέρνησης (Τπουργό ή Γενικό Γραμματέα της Κυβέρνησης)
Στον ανώτερο επικεφαλής (μόνιμο υπάλληλο) του κάθε υπουργείου όποιος και εάν θα είναι ο τίτλος που θα του δοθεί.
Θεωρείτε ότι νομιμοποιείται ο μη εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας της Κυβέρνησης να ασκεί έλεγχο επί των αποφάσεων των Τπουργών σε περίπτωση που επιλεγεί η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης ως κέντρο διακυβέρνησης;
Λαθος ερώτηση. Οι υπουργοί θα πρέπει να προτείνουν πολιτικές και να ελέγχουν ότι γίνονται πράξη και ΟΧΙ να αποφασίζουν για το πως. Αρκετή ζημίά κάναν τόσα χρόνια. Το πως θα το αποφασίζουν τα υπουργεία μετά την ανάλυση και σε συνεννόηση με το κέντρο διακυβέρνησης.
Πως προτείνετε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των σχεδίων δράσης; Σι συνέπειες θα μπορεί να επιβάλλει το κέντρο διακυβέρνησης σε κάποιο Τπουργείο που παρεκκλίνει από την επίτευξη των προγραμματισθέντων στόχων;
Λάθος ερώτηση πάλι. Οι υπουργοί θα πρέπει να προτείνουν πολιτικές και να ελέγχουν ότι γίνονται πράξη και ΟΧΙ να αποφασίζουν για το πως. Άρα η ερώτηση στερείται νοήματος. Κανένας πολιτικός δεν μπορεί και δεν πρέπει να διοική Υπουργείο, ουτε είναι ικανός στις πλείστες των περιπτώσεων ελλείψη εμπειρίας. Οι στόχοι θα πρεπει να φέρονται από μονίμους υπαλλήλους επιστήμονες που ξέρουν την δουλεία τους η επιτυχία των οποίων θα προκαθορίζει εάν θα παραμείνουν στη θέση τους η θα τους στείλουμε σπιτι τους.
Θεωρείτε δόκιμη την σύνδεση του προϋπολογισμού ενός Τπουργείου με την επίτευξη των στόχων που περιγράφονται στο σχέδιο δράσης αυτού;

Σαφέστατα, και η ευθύνη θα πρεπει να διαμοιράζεται αναλογικά σε όλους τους υπαλλήλους του.

Σωτήρης Μελιούμης Αρχιτέκτων Οργανισμών
Ανωτερο στέλεχος BT Global Services
Υποψήφιος Διδάκτορας στο τομέα της Θεσμικής Ανάλυσης Warwick UK
Ιδρυτικό μέλος της ομάδος διανόησης Gaianomy

– Οι Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να στελεχώνονται κατά κύριο λόγο από:
α) Στελέχη με πολυετή εμπειρία
β) Ειδικούς επιστήμονες
γ) Αποφοίτους της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης
δ) Μετακλητούς υπαλλήλους – συμβούλους Υπουργών

Οπωσδήποτε από στελέχη με πολυετή εμπειρία διότι γνωρίζουν τα ειδικότερα προβλήματα και τις ανάγκες που αντιμετωπίζει το κάθε Υπουργείο. Φυσικά και από ειδικούς επιστήμονες και αποφοίτους της Σ.Δ.Δ.Α. που μπορούν να προτείνουν λύσεις επί των συγκεκριμένων προβλημάτων λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικότερες ανάγκες. Οι σύμβουλοι Υπουργών δεν είναι απαραίτητοι, καθώς μόνο αποτέλεσμα θα έχουν να μετατρέπονται τα πορίσματα ανάλογα με τη βούληση του κάθε Υπουργού.

Για να αποφευχθεί μάλιστα το τελευταίο, τα πορίσματα της εν λόγω Μονάδας θα πρέπει να διαβιβάζονται απευθείας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητά τους. Ο ορισμός μάλιστα των μελών θα μπορούσε να γίνεται απευθείας από τις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής, μετά από συνέντευξη και εξέταση του φακέλου τους και ο ορισμός τους να πραγματοποιείται με απόλυτη ομοφωνία. Στόχος δεν πρέπει να είναι άλλος από τη μεταφορά των απόψεων και των προτεινόμενων λύσεων των ίδιων των υπαλλήλων και των επιστημόνων – επί των συγκεκριμένων θεμάτων – για τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης, χωρίς την κακώς εννοούμενη πολιτική παρέμβαση, αλλά με τη διασφάλιση του πολιτικού ελέγχου.

Θα συμφωνήσω με προηγούμενο σχολιαστή για την αναγκαιότητα στελέχωσης των Μονάδων Στρατηγικών Σχεδιασμού των Υπουργείων με στελέχη τα οποία θα επιλέγονται ΜΕΣΑ από τη Διοίκηση, ειδικότερα μεταξύ (α) έμπειρων υπαλλήλων ΚΑΙ (β) ειδικού επιστημονικού προσωπικού ΚΑΙ (γ) αποφοίτων της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης. Ανήκω στον κλάδο των ειδικών επιστημόνων και είναι λυπηρό να βλέπω συνάδελφους του κλάδου μου, επιλεγμένους μέσω ΑΣΕΠ, με σημαντικά προσόντα όσον αφορά σπουδές κι εμπειρία σε ιδιωτικό τομέα και σε διοίκηση, να μην αξιοποιούνται σύμφωνα με αυτά τα προσόντα – ειδικότερα σε μια περίοδο που η αποδοτικότητα της Δημόσιας Διοίκησης είναι περισσότερη επιτακτική από ποτέ.

Γιώργος Μουσούρης

Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.

Την διοικητική μεταρρύθμιση, για να έχει συνέπεια και συνέχεια, πρέπει να την αναλάβει μια Ανεξάρτητη Αρχή (αναδειξη με τη προβλεπόμενη κοινοβουλευτική διαδικασία) με 5 μέλη (εμπειρογνώμονες της Διοικητικής επιστήμης, ανεξαρτησία πνεύματος και εγνωσμένου «αναστήματος») που θα αναλάβουν αποφασιστικό έργο για 4-5 χρόνια (τουλάχιστον). Ο Πρωθυπουργός αλλάζει και τίποτα δεν σιγουρεύει ότι και ο επόμενος θα είναι υπέρ της ίδιας μεταρρύθμισης…Εξ άλλου, οι χειρότεροι εχθροί κάθε μεταρρύθμισης στη Διοίκηση ήταν και είναι οι (αναχρονιστικές) πολιτικές ηγεσίες…
Το Συμβούλιο αυτό, κατά το παλαιό ΑΣΔΥ, πρέπει να στελεχώνεται από επαγγελματίες που θα έχουν κατάλληλες γνώσεις-δεξιότητες και μεταρρυθμιστικό πνεύμα προσέγγισης των πραγμάτων. Επιπλέον, να υπηρετούν σε έναν ενιαίο κλάδο που θα αναλάβει τις κρίσιμες λειτουργίες σε όλους τους φορείς (υπουργεία, αποκεντρωμένες διοικήσεις, περιφέρειες, μεγάλους δήμους). Αρα, καταρχήν οι απόφοιτοι της ΕΣΔΔ-ΕΣΤΑ και κατά περίπτωση, λόγω εξειδικευμένων γνώσεων και άλλοι (πχ διδακτορούχοι). Κρίσιμες λειτουργίες είναι η (καλή) νομοθέτηση, η υλοποίηση στοχοθεσίας-μετρήσεων, η παρακολούθηση εφαρμογής των μειζόνων δημόσιων πολιτικών κάθε φορέα, και οι προϋπολογισμοί προγραμμάτων.

Ο διυπουργικός κλάδος πρέπει να διοικείται από Υπηρεσιακό Συμβούλιο του κλάδου και να οριστεί διαδικασία τοποθετήσεων, μεταθέσεων με αντικειμενικά κριτήρια (μόρια).

14. Πώς μπορεί να βελτιωθεί ο συντονισμός του σχεδιασμού και της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών;
Με τον μετασχηματισμό της Γραμματείας του Υπουργικού Συμβουλίου σε «Γραμματεία Στρατηγικού Σχεδιασμού, Συντονισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου». Η λύση του ΥπερΥπουργείου θα προκαλούσε αύξηση των ενδοκυβερνητικών τριβών, με αποτέλεσμα την στοχοποίηση του Υπερυπουργού από κυβέρνηση και αντιπολίτευση.
Παράλληλα πρέπει να αναβαθμισθεί και να αποκτήσει σταθερούς κανόνες, αρμοδιότητες και υποχρεώσεις το Υπουργικό Συμβούλιο (π.χ. σταθερές ημερομηνίες συνεδρίασης με προκαθορισμένα θέματα, τριμηνιαίος έλεγχος προόδου του Κυβερνητικού έργου με συγκεκριμένες παραμέτρους, έλεγχος απόδοσης Νομοθετικού Έργου με παρακολούθηση των θετικών ή αρνητικών αποκλίσεων από τους αρχικούς στόχους, κλπ).
Λόγω της κρισιμότητας δε της κατάστασης προτείνετε η άμεση σύσταση και λειτουργία μιας ομάδας Επιτελικής Παρακολούθησης. Η ομάδα αυτή είναι σε θέση να υποστηρίξει άμεσα το Κυβερνητικό Έργο, ενώ παράλληλα θα προετοιμάζει και δοκιμάζει πιλοτικά λειτουργίες του υπό σύσταση φορέα. Αρκεί να αξιοποιηθεί η συσσωρευμένη και απόλυτα επιτυχημένη εμπειρία ομάδων Επιτελικής Παρακολούθησης α) στο Γραφείο Πρωθυπουργού 1996-2004, β) στο Υπουργείο Υγείας 2008- , γ) στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων 2010- , δ) στους Δήμους Αθήνας και Ψυχικού. Η εμπειρία δε αυτή αποτυπώθηκε μεταξύ άλλων και σε εργασίες που έγιναν δεκτές και παρουσιάστηκαν σε 5 Παγκόσμια Συνέδρια.

15. Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από μία ενιαία δομή ή αν αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς που χειρίζονται αντίστοιχες λειτουργίες του;
Μόνο μια ενιαία δομή μπορεί να επιτελέσει συντονιστικό έργο. Επιμέρους λειτουργίες μπορούν να ανατίθενται σε άλλα Υπουργεία (outsourcing).
Στην ενιαία όμως αυτή δομή θα πρέπει να συμμετέχουν στελέχη από όλα τα Υπουργεία.

16. Πιστεύετε ότι ο διοικητικός φόρτος του κέντρου διακυβέρνησης θα επιβαρύνει τον Πρωθυπουργό ώστε να δυσχεραίνει την εκτέλεση του έργου του, εάν επιλεγεί η λύση της τοποθέτησής του στο Γραφείο του?
Η εκτέλεση του έργου του Πρωθυπουργού δυσχεραίνεται από φαινόμενα αποσυντονισμού του Κυβερνητικού έργου και όχι από τον διοικητικό φόρτο του κέντρου διακυβέρνησης (τον οποίο μπορεί και να εκχωρήσει εάν το κρίνει αναγκαίο).
Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι τέτοιου είδους κέντρα επιβιώνουν και αποδίδουν μόνο εάν τοποθετηθούν κάτω από την επίβλεψη του υψηλότερου στην ιεραρχία, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζουν με διαφάνεια, τεχνοκρατικά και αμερόληπτα όλους τους εμπλεκόμενους.

17. Με ποιον τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η συνέχεια των δημόσιων πολιτικών κατά την εναλλαγή των Κυβερνήσεων?
Με την δημιουργία ενός κέντρου διακυβέρνησης με ισχυρή τεχνοκρατική δομή και υπαλλήλους – στελέχη της δημόσιας διοίκησης προερχόμενα από όλα τα Υπουργεία. Τα στελέχη αυτά θα πρέπει α) εν μέρει να υπηρετούν με θητεία ορισμένου χρόνου π.χ. 5 ετών και δυνατότητα επιπλέον παραμονής για άλλη μια θητεία μετά από αξιολόγηση (ΑΣΕΠ-έγκριση αρμόδιας επιτροπής της Βουλής), και β) εν μέρει να είναι μετακλητά. Με τον τρόπο αυτό ο εκάστοτε Υπουργός, κατά την διάρκεια της θητείας του, μπορεί να τοποθετήσει και «έμπιστό» του προσωπικό στο κέντρο διακυβέρνησης. Πάντοτε όμως πρέπει να τοποθετείται προσωπικό προερχόμενο από το ίδιο του το Υπουργείο, έτσι ώστε αυτό να έχει άμεση αντίληψη των προβλημάτων και του τρόπου λειτουργίας του Υπουργείου από το οποίο προέρχεται (αλλά να γνωρίζει και με ποιόν θα έλθει σε επαφή για να λύσει συγκεκριμένο πρόβλημα). Στην ιδανική περίπτωση θα προέρχεται από την Μονάδα Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου του.
Εξωτερικοί σύμβουλοι μπορούν να υποστηρίζουν τον Υπουργό συμμετέχοντας στην ανάπτυξη και αξιοποίηση της Μονάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου του. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου της και αποφεύγουμε να την καταστήσουμε διακοσμητικό στοιχείο.
Αντίθετα εξωτερικούς συμβούλους μπορεί να ορίζει ο Πρωθυπουργός για την κάλυψη των αναγκών της Κυβέρνησης σε συγκεκριμένους τομείς.

18. Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει στα σχέδια δράσης που καταθέτουν τα Υπουργεία, με σκοπό την μεταξύ τους ευθυγράμμιση και την σύμπλευσή τους με τους οριζόντιους στόχους δημόσιας πολιτικής;
Κύρια υπευθυνότητα του κέντρου διακυβέρνησης είναι η συνεχής υποστήριξη των Μονάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων στην κατάρτιση, παρακολούθηση και αναμόρφωση των σχεδίων δράσης των Υπουργείων, τα οποία και εξειδικεύουν το σχέδιο Δράσης και τις κατευθύνσεις της Κυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτό η ευθυγράμμιση επιτυγχάνεται κατά την διαμόρφωσή τους και όχι εκ των υστέρων με διορθωτικές παρεμβάσεις. (Τα σχέδια δράσης θα πρέπει να έχουν χρονικό ορίζοντα ίσο με τον χρονικό διάστημα μεταξύ δυο εκλογικών αναμετρήσεων).
Εάν παρ’ όλα αυτά, τα σχέδια δράσης κάποιου Υπουργείου παρεκκλίνουν του Κυβερνητικού σχεδίου, την επέμβαση πρέπει να την κάνει ο Πρωθυπουργός με την συνεργασία του Υπουργικού Συμβούλιου. Το κέντρο διακυβέρνησης, ή καλύτερα η «Γραμματεία Στρατηγικού Σχεδιασμού, Συντονισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου», έχει την υποχρέωση να καταγράφει τις πιθανές αποκλίσεις και να επεξεργάζεται και παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια ευθυγράμμισης (ποτέ μόνο ένα), έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο να λαμβάνουν τις κατάλληλες αποφάσεις.

19. Η ισχύς και η νομιμοποίηση του κέντρου διακυβέρνησης πρέπει να απορρέει από:
Τον ίδιο τον Πρωθυπουργό (πολιτική νομιμοποίηση) και την γνώση και τεκμηρίωση της αντικειμενικότητας των κρίσεών του βάσει δεδομένων (τεχνοκρατική νομιμοποίηση).

20. Θεωρείτε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να είναι:
Η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης με υπεύθυνο μη πολιτικό πρόσωπο, δεσμευμένο μάλιστα ότι δεν θα θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές που θα διενεργηθούν μετά την απομάκρυνσή του από αυτή και τουλάχιστον για μια ή καλύτερα δυο εκλογικές αναμετρήσεις. Ο ρόλος του πρέπει να είναι πρωτίστως τεχνοκρατικός και να είναι πρόσωπο κοινής αποδοχής.

21. Κρίνετε ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί η λειτουργία ομάδων εργασίας και ο προγραμματισμός συναντήσεων μεταξύ των στελεχών των φορέων που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά συναρμοδιοτήτων;
Πρέπει να θεσμοθετηθεί ο ορισμός υπεύθυνου έργου για κάθε οριζόντια δράση. Ο υπεύθυνος έργου να δεσμεύεται για την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης δράσης με προκαθορισμένους στόχους, κόστος και χρονοδιάγραμμα, συντονίζοντας με κάθε τρόπο τους συναρμόδιους φορείς (και με προγραμματισμό συναντήσεων μεταξύ στελεχών των φορέων). Το πρότυπο 1429 του ΕΛΟΤ και οι οδηγοί σχετικά με την διαχειριστική επάρκεια των οργανισμών που υλοποιούν συμβάσεις δημοσίου χαρακτήρα παρέχουν το κατάλληλο πλαίσιο.
Το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίζει το έργο των υπευθύνων έργου, διαμέσου κατάλληλα τεκμηριωμένων προτάσεων που καταλήγουν σε αποφάσεις του Πρωθυπουργού και του Υπουργικού Συμβουλίου.
Στην περίπτωση που πολλές δράσεις παρουσιάζουν κοινά προβλήματα μπορούν να συγκροτούνται και ομάδες εργασίας με συγκεκριμένο αντικείμενο και χρονοδιάγραμμα.

22. Οι Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να στελεχώνονται κατά κύριο λόγο από:
Στελέχη με πολυετή εμπειρία και να πλαισιώνονται από ειδικούς επιστήμονες, ανάλογα με τις τρέχουσες κάθε φορά ανάγκες. Πρέπει επίσης να υπάρχει η δυνατότητα ορισμού από τον Υπουργό και μετακλητού υπαλλήλου, κατά προτίμηση από το ίδιο Υπουργείο.

23. Τα στελέχη των Μονάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να αναφέρονται διοικητικά:
Στον οικείο Υπουργό. Εννοείται ότι πρέπει να συνεργάζονται πλήρως με τα στελέχη του κέντρου διακυβέρνησης, τα οποία και διαθέτουν απρόσκοπτη πρόσβαση στα προς επεξεργασία δεδομένα και εκθέσεις.

24. Θεωρείτε ότι νομιμοποιείται ο μη εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας της Κυβέρνησης να ασκεί έλεγχο επί των αποφάσεων των Υπουργών σε περίπτωση που επιλεγεί η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης ως κέντρο διακυβέρνησης;
Ο ρόλος της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης ή καλύτερα της «Γραμματείας Στρατηγικού Σχεδιασμού, Συντονισμού και Παρακολούθησης του Κυβερνητικού Έργου» πρέπει να είναι υποστηρικτικός και όχι ελεγκτικός. Δεν πρέπει να συντονίζει, αλλά να υποστηρίζει τον συντονισμό. Δεν πρέπει να επιβάλει Προγράμματα Δράσης, αλλά να υποστηρίζει την σύνταξη και παρακολούθησή τους. Και τέλος δεν επιβάλει τον Στρατηγικό Σχεδιασμό της Χώρας, υποστηρίζει την Κυβέρνηση στην κατάρτισή του.
Ο Γενικός Γραμματέας της Κυβέρνησης δεν θα ασκεί έλεγχο επί των αποφάσεων των Υπουργών. Θα τις αποτιμά τεχνοκρατικά και θα ετοιμάζει σχετικές εκθέσεις προς τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο, αφού ληφθούν υπόψη και ενσωματωθούν οι παρατηρήσεις της Μονάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού του αντίστοιχου Υπουργείου. Ζητούμενο είναι η αντικειμενική και τεχνοκρατική αποτίμηση, μέσα από την σύγκλιση απόψεων. Η Πολιτική αποτίμηση πρέπει να ασκείται από τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο.

25. Πως προτείνετε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των σχεδίων δράσης; Τι συνέπειες θα μπορεί να επιβάλλει το κέντρο διακυβέρνησης σε κάποιο Υπουργείο που παρεκκλίνει από την επίτευξη των προγραμματισθέντων στόχων;
Τις συνέπειες τις επιβάλλει ο Πρωθυπουργός και το Υπουργικό Συμβούλιο.
Η διαφάνεια όμως και η Δημόσια παρουσίαση π.χ. σε τριμηνιαία και ετήσια βάση των αποκλίσεων (θετικών και αρνητικών) από την επίτευξη των προγραμματισθέντων στόχων μπορεί να λειτουργήσει από μόνη της καταλυτικά. Έπειτα η απόκλιση από τους στόχους πρέπει να σημαίνει και μείωση του προϋπολογισμού του Υπουργείου ή μη υλοποίηση προγραμματισμένων δράσεων, με ότι αυτό συνεπάγεται.

26. Θεωρείτε δόκιμη την σύνδεση του προϋπολογισμού ενός Υπουργείου με την επίτευξη των στόχων που περιγράφονται στο σχέδιο δράσης αυτού;
Είναι υποχρεωτική η σύνδεση του Προϋπολογισμού του κάθε Υπουργείου με την επίτευξη των στόχων του. Ταυτόχρονα είναι υποχρεωτική η προτεραιοποίηση των στόχων και των συμβάσεών του, ώστε να γνωρίζουν όλοι εκ των προτέρων σε ποιές δράσεις, έργα, προμήθειες, υπηρεσίες θα μειωθεί ο προϋπολογισμός ή θα διαγραφούν ολοσχερώς, λόγω καθυστερήσεων ή και υπερβάσεων.
Παράλληλα θα πρέπει συνδέονται και αξιολογούνται, σε σχέση με τους στόχους, οι συνολικοί προϋπολογισμοί κάθε οριζόντιας δράσης, στην οποία συμμετέχουν περισσότερα του ενός Υπουργεία. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχει καθορισθεί η προτεραιοποίηση τους και να γνωρίζουν όλοι ποιά εναλλακτικά σενάρια θα εφαρμοσθούν στην περίπτωση καθυστερήσεων, υπερβάσεων κόστους, κλπ.

Παναγιώτης Αγραπίδης
Πολιτικός Μηχανικός
Ειδικός Σύμβουλος Οργάνωσης και Διοίκησης Έργων
^[5]

Πώς μπορεί να βελτιωθεί ο συντονισμός του σχεδιασμού και της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών;
Είναι πολύ σημαντικό για την επίτευξη του στόχου του συντονισμού σχεδιασμού και εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών, να προβλεφθεί ο παράγων αυτός στο επίπεδο της θέσπισης των σχετικών νομοθετικών διατάξεων. Τις περισσότερες φορές θεσπίζονται διατάξεις χωρίς να λαμβάνεται υπόψη αν μπορούν να υλοποιηθούν τα προβλεπόμενα, οι απαιτούμενες οργανωτικές δομές και δαπάνες κ.λπ. Προς τούτο , είναι αναγκαίο με τις σχετικές διατάξεις να προβλέπονται σαφώς και αναλυτικά όλες οι διαδικασίες και τα όργανα υλοποίησης των ρυθμίσεων, να υποβάλλουν και αυτά τις προτάσεις τους και να εκτιμάται αν έχουν την κατάλληλη υποδομή για να τους ανατεθεί συγκεκριμένο έργο.
Η γνωστή πρακτική να θεσπίζονται διατάξεις, και η εφαρμογή τους να εξαρτάται από την έκδοση εκτελεστικών πράξεων, που πολλές φορές δεν εκδίδονται, με αποτέλεσμα η ρύθμιση να μένει ανεφάρμοστη, πρέπει να σταματήσει.

Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από μία ενιαία δομή ή αν αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς που χειρίζονται αντίστοιχες λειτουργίες του;

Πιστεύω ότι το κέντρο διακυβέρνησης θα είναι αποτελεσματικότερο αν αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς που χειρίζονται αντίστοιχες λειτουργίες του. Υπάρχει ο κίνδυνος αν το κέντρο διακυβέρνησης αποτελείται από μία ενιαία δομή να δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες παρεκτροπές από τους φορείς υλοποίησης που είναι τα Υπουργεία. Είναι όμως αναγκαίο να να μην υπάρχει υπερπληθώρα φορέων αλλά με βάση τα πορίσματα των σχετικών μελετών – αξιολογήσεων να διατηρηθούν εκείνοι οι φορείς που επιτελούν έργο και να μην υπάρχει επικάλυψη αρμοδιοτήτων.

Πιστεύετε ότι ο διοικητικός φόρτος του κέντρου διακυβέρνησης θα επιβαρύνει τον Πρωθυπουργό ώστε να δυσχεραίνει την εκτέλεση του έργου του, εάν επιλεγεί η λύση της τοποθέτησής του στο Γραφείο του?

Πιστεύω όντως ότι ο διοικητικός φόρτος το κέντρου διακυβέρνησης θα επιβαρύνει τον Πρωθυπουργό ώστε να δυσχεράνει την εκτέλεση του έργου του, εάν επιλεγεί η λύση της τοποθέτησής του στο γραφείο του. Αντίθετα, εάν το κέντρο διακυβέρνησης αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς και το Υπουργικό Συμβούλιο συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε υπό την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού να συντονίζονται οι διαδικασίες που απαιτείται να δρομολογούνται από τα επιμέρους Υπουργεία, το αποτέλεσμα είναι το επιθυμητό

Με ποιον τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η συνέχεια των δημόσιων πολιτικών κατά την εναλλαγή των Κυβερνήσεων?
Με την δημιουργία ενός κέντρου διακυβέρνησης με ισχυρή τεχνοκρατική δομή και υπαλλήλους στελέχη της δημόσιας διοίκησης.
Η συνέχεια των δημόσιων πολιτικών κατά την εναλλαγή των κυβερνήσεων μπορεί να διασφαλιστεί με τη στελέχωση του Κέντρου διακυβέρνησης , που θα αποτελείται από περισσότερα Υπουργεία – φορείς, με ομάδες τεχνοκρατών δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι αποτελούν την εγγύηση για την αταλάντευτη συνέχιση λειτουργίας του Κράτους. Η ισχυρή και ακομμάτιστη δημόσια διοίκηση αποτελεί αναμφισβήτητα τον κυρίαρχο πυλώνα πάνω στον οποίο εδράζεται η ομαλή λειτουργία του κράτους, προς όφελος των πολιτών, των επιχειρήσεων και της προόδου.

Πιστεύετε ότι το κέντρο διακυβέρνησης πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει στα σχέδια δράσης που καταθέτουν τα Υπουργεία, με σκοπό την μεταξύ τους ευθυγράμμιση και την σύμπλευσή τους με τους οριζόντιους στόχους δημόσιας πολιτικής;

Θεωρώ αναγκαίο το συντονισμό της δράσης όλων των Υπουργείων, αφού σε διαφορετική περίπτωση διακυβεύεται η επιτυχία των στόχων που θέτουν και η αποτελεσματικότητά τους. Η στοχοθεσία ξεκινά απο το στρατηγικό όραμα – στόχο δημόσιας πολιτικής που εξειδικεύεται με τους στόχους των επιμέρους οργανικών μονάδων.

Η ισχύς και η νομιμοποίηση του Κέντρου διακυβέρνησης πρέπει να απορρέει τόσο από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό (πολιτική νομιμοποίηση) όσο και από τη γνώση και τεκμηρίωση της αντικειμενικότητας των κρίσεων του Κέντρου βάσει δεδομένων (τεχνοκρατική νομιμοποίηση).

Κρίνετε ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί η λειτουργία ομάδων εργασίας και ο προγραμματισμός συναντήσεων μεταξύ των στελεχών των φορέων που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά συναρμοδιοτήτων;

Πρέπει να θεσμοθετηθεί ο προγραμματισμός συναντήσεων μεταξύ των φορέων που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά αρμοδιοτήτων και να συντάσσονται πρακτικά για τα θέματα και τις αποφάσεις που παίρνονται κατά τις συναντήσεις αυτές. Η λειτουργία Ομάδων εργασίας μπορεί να είναι αποτελεσματική μόνο αν η επιλογή των ατόμων που τις στελεχώνουν γίνεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, καθώς πρέπει να επιλέγονται άτομα που έχουν αποδειγμένα γνώση του σχετικού αντικειμένου και υψηλά προσόντα. Από την εμπειρία μου έχει διαπιστωθεί ότι στις ομάδες εργασίες, ιδίως όταν αυτές είναι πολυπληθείς, ελάχιστα είναι τα άτομα που ασχολούνται επισταμένως με τα θέματα που πρέπει να μελετηθούν, καταθέτοντας σαφείς και έγγραφες προτάσεις και παρατηρήσεις. Συνεπώς, οι ομάδες εργασίες πρέπει να στελεχώνονται από άτομα που έχουν αποδείξει τις ικανότητές τους στον εν λόγω τομέα μέσω της συμμετοχής τους σε προηγούμενες ομάδες, ενώ σημαντικός είναι και ο ρόλος του προέδρου – συντονιστή, που πρέπει κατά την άποψή μου να εξασφαλίσει ότι θα ανατεθούν θέματα προς επεξεργασία σε όλα τα μέλη, τα οποία πρέπει να καταθέτουν γραπτές προτάσεις και να συνεργάζονται με τους αρμόδιους φορείς αποτελεσματικά.

Οι Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να στελεχώνονται κατά κύριο λόγο από:

Οι Μονάδες Στρατηγικού Σχεδιασμού των Υπουργείων πρέπει να στελεχώνονται από στελέχη των Υπουργείων με πολυετή πείρα αλλά και με νεότερα στελέχη, τα οποία να διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις στα επιμέρους αντικείμενα που χειρίζονται οι Μονάδες αυτές, κατέχουν τους απαραίτητους τίτλους πανεπιστημιακών και μεταπτυχιακών σπουδών και έχουν αποδεδειγμένα παράσχει σημαντικό έργο μέσω ΤΗΣ ΟΥΣΙΩΔΟΥΣ συμμετοχής τους σε σημαντικές επιτροπές του Υπουργείου τους, υποβολής προτάσεων κ.λπ.

Θεωρείτε ότι νομιμοποιείται ο μη εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας της Κυβέρνησης να ασκεί έλεγχο επί των αποφάσεων των Υπουργών σε περίπτωση που επιλεγεί η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης ως κέντρο διακυβέρνησης;

‘Οχι, δε νομιμοποιείται.

Πως προτείνετε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των σχεδίων δράσης; Τι συνέπειες θα μπορεί να επιβάλλει το κέντρο διακυβέρνησης σε κάποιο Υπουργείο που παρεκκλίνει από την επίτευξη των προγραμματισθέντων στόχων;

Για την εξασφάλιση της εφαρμογής των σχεδίων δράσης, είναι αναγκαίο οι στόχοι να έχουν προγραμματισθεί πολύ προσεκτικά, να έχουν ορισθεί οι δομές, διαδικασίες υλοποίησης και να έχουν εξασφαλισθεί οι απαιτούμενες υποδομές (ηλεκτρονικές, προσωπικό, σχετικό νομοθετικό πλαίσιο). Πρόκειται για μία ιδιαίτερα δύσκολη και λεπτή διεργασία πυο αναδεικνύει ακόμα περισσότερο τη σημασία της επιλογής ικανών στελεχών που θα αναλάβουν το στρατηγικό σχεδιασμό.