Υφιστάμενη κατάσταση
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ολοκληρωμένο κτηματολόγιο, δασικοί και αγροτικοί χάρτες, με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία στην επιχειρηματική δραστηριότητα αφού δεν είναι με σαφή τρόπο καταγεγραμμένες οι χρήσεις γης. Παράλληλα η μη ύπαρξη γεωχωρικών δεδομένων σημαίνει επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την άναρχη οικοδόμηση, την καταπάτηση δημόσιας γης και την καταστροφή του περιβαλλοντικού πλούτου.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν νόμοι, όπως ο 3882/2010 που ορίζει ότι πρέπει να διατίθενται τα δεδομένα ελεύθερα, το υπάρχον σύστημα των νόμων συχνά δεν εφαρμόζεται ή παρερμηνεύεται με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται η ελεύθερη διάθεση των δεδομένων. Το νομοθετικό πλαίσιο έχει επίσης κενά αφού δεν έχουν διευθετηθεί μέχρι σήμερα:
1. ο ορισμός του ιδιοκτήτη των δεδομένων
2. ο καθορισμός της άδειας χρήσης με την οποία εκχωρούνται τα δεδομένα
3. θέματα ορθής χρήσης των δεδομένων, ιδιωτικότητας και απορρήτου.
Σημαντικό πρόβλημα επίσης είναι η ενεργοποίηση των υφιστάμενων δομών ελέγχου και συντονισμού. Ακόμα τα γεωχωρικά δεδομένα είναι διεσπαρμένα και όχι καταγεγραμμένα σε ένα κεντρικό σημείο και κατά κανόνα η ποιότητά τους είναι χαμηλή.
Άλλα προβλήματα των υπαρχόντων συνόλων δεδομένων είναι ότι παρουσιάζουν μεγάλες ασυμβατότητες μεταξύ τους, εμπεριέχουν σφάλματα, δεν επικαιροποιούνται και δεν υπάρχει σαφής διαδικασία εγκυροποίησής τους. Η διαδικασία της καταγραφής τους είναι αποσπασματική και δεν χαρακτηρίζεται από ένα ενιαίο σύνολο προτύπων, το οποίο είναι αποδεκτό από όλους τους ενδιαφερομένους. Αυτό οδηγεί τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών στα θέματα αυτά να μειώνεται στο ελάχιστο.
Περιγραφή Δέσμευσης
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) θα αναλάβει τον κεντρικό συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων της Δημόσιας Διοίκησης που διαχειρίζονται / παράγουν / διαθέτουν γεωχωρικά δεδομένα, προκειμένου αυτά να διατίθενται δημόσια σε επεξεργάσιμη μορφή και ανοικτό μορφότυπο. Για το σκοπό αυτό το ΥΠΕΚΑ θα προχωρήσει σε όλες τις απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις και στον καθορισμό της επιχειρησιακής διαδικασίας. Τα γεωχωρικά δεδομένα θα αναρτηθούν μέσω του ιστότοπου της Εθνικής Υποδομής Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) από το ΥΠΕΚΑ και από τους φορείς που διαθέτουν τα προς ανάρτηση γεωχωρικά δεδομένα, ακολουθώντας τα τεχνικά πρότυπα και διαδικασίες που θα οριστούν. Επίσης τα δεδομένα θα αναρτώνται στον κεντρικό κατάλογο data.gov.gr.
Αρχές OGP
Πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία, Λογοδοσία.
Φορείς υλοποίησης, εμπλεκόμενοι
Υλοποίηση: Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), ΕΘΕΓ, ΕΚΧΑ ΑΕ, ΓΥΣ.
Συνεργασία με Υπουργείο Μεταφορών, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Υπουργείο Οικονομικών, ΥΔΜΗΔ.
Στόχος
Βασικός στόχος της δέσμευσης είναι η διάθεση ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων της ευρύτερης Δημόσιας Διοίκησης σε ανοικτό μορφότυπο, σε επεξεργάσιμη μορφή και στη βάση τεχνικών προδιαγραφών διαλειτουργικότητας που ορίζονται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2007/2/ΕΚ και στη συνέχεια από το Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Γεωπληροφορίας και Υπηρεσιών. Τα γεωχωρικά δεδομένα κάθε φορέα της Δημόσιας Διοίκησης, πρέπει να καταστούν ανοικτά, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στις εκτελεστικές διατάξεις που εκδίδονται σε εφαρμογή της Οδηγίας 2007/2/ΕΚ και στον Ν.3882/2010. Μέχρι την έκδοση των θεσμικών κειμένων εφαρμογής του Ν.3882/2010, οι δημόσιες αρχές που παράγουν και διαχειρίζονται γεωχωρικά δεδομένα δεν μπορούν να περιορίζουν την πρόσβαση σε αυτά, αλλά οι κανόνες πρόσβασης και χρήσης θα πρέπει να συμφωνούν με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για την επίτευξη του στόχου αυτού, αποτελούν επίσης επιμέρους στόχους:
• Καθορισμός της άδειας χρήσης (π.χ. Creative Commons Attribution 4.0 International) για τη διάθεση ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων και των μεταδεδομένων τους.
• Καθορισμός του σχήματος των μεταδεδομένων για την περιγραφή των ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων.
• Διαδικασίες για την αρχική ανάρτηση και επικαιροποίηση των γεωχωρικών δεδομένων και μεταδεδομένων τους από τους φορείς που διαθέτουν τα γεωχωρικά δεδομένα.
• Διαδικασίες για την εξαγωγή και καθαρισμό των προς δημοσίευση γεωχωρικών δεδομένων.
• Συντονισμός της διαδικασίας διάθεσης ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων.
• Εκπαίδευση των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης.
Μέσα για την υλοποίηση της δέσμευσης
Ο επιχειρησιακός συντονισμός των φορέων της ευρύτερης Δημόσιας Διοίκησης θα αναληφθεί από το ΥΠΕΚΑ, εμπλέκοντας όπου είναι απαραίτητο και τους υπόλοιπους φορείς. Ειδικότερα, το ΥΠΕΚΑ θα αναλάβει την ενημέρωση των φορέων της ευρύτερης Δημόσιας Διοίκησης σχετικά με την υποχρέωση διάθεσης ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων, την κατά προτεραιότητα κινητοποίηση των κύριων κατόχων γεωχωρικών δεδομένων και τη ρύθμιση των θεμάτων αδειών χρήσης/σχήματος μεταδεδομένων. Ως μέσο για την υλοποίηση της ανοικτής διάθεσης των γεωχωρικών δεδομένων θα αποτελέσει η δημιουργία κεντρικού αποθετηρίου ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων. Η τεχνική διαχείριση του αποθετηρίου και η υποστήριξη των φορέων της Δημόσιας Διοίκησης στην παραγωγή μεταδεδομένων, διαδικασία δημοσίευσης και επικαιροποίησής τους, εξαγωγή / καθαρισμό / επεξεργασία των προς ανάρτηση ανοικτών γεωχωρικών δεδομένων και η διάθεσή τους με ανοικτές διαδικτυακές υπηρεσίες θα πρέπει επίσης να διευκρινιστούν.
Βασικά ορόσημα – Χρονοδιάγραμμα
Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης δέσμευσης θα προσδιορισθεί το ακριβές χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη εφαρμογής της Οδηγίας 2007/2/ΕΚ και οπωσδήποτε μέχρι τον Ιούνιο του 2016, ενώ θα οριστούν ενδιάμεσα ορόσημα για την υλοποίησή της. Στις δράσεις διαβούλευσης που έχουν προηγηθεί έχουν εντοπιστεί κρίσιμα σύνολα γεωχωρικών δεδομένων για τα οποία έχει προταθεί η ανοικτή διάθεσή τους. Εδώ αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα, αλλά υπάρχουν και άλλα τα οποία θα πρέπει να ενταχθούν στην προσπάθεια αυτή, η λίστα αυτή δηλαδή δεν είναι εξαντλητική:
• Το σύνολο των ορθοφωτοχαρτών της ΕΚΧΑ ΑΕ (πρώην Κτηματολόγιο ΑΕ) και τυχόν άλλων χαρτογραφικών υποβάθρων.
• Το σύνολο του αρχείου του πρώην ΟΚΧΕ (νυν ΕΚΧΑ ΑΕ και ΥΠΕΚΑ), που βρίσκεται η θα μετατραπεί σε κατάλληλη ψηφιακή μορφή.
• Το σύνολο των περιοχών περιβαλλοντικής προστασίας (natura, KAZ, κ.λπ.).