Υφιστάμενη κατάσταση
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα για το διαδικτυακό σχολιασμό προτεινόμενων νομοθετικών πράξεων (www.opengov.gr) ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2009 με βασικό στόχο την δημοσιοποίηση και σχολιασμό κάθε σχεδίου νομοθεσίας (σε ξεχωριστό χώρο που δημιουργήθηκε για κάθε υπουργείο στο www.opengov.gr) πριν από την υποβολή τους στο κοινοβούλιο. Πολίτες και οργανισμοί καταθέτουν σχόλια, προτάσεις και απόψεις, άρθρο προς άρθρο, προκειμένου αυτά να συγκεντρωθούν και αξιολογηθούν από τους δημόσιους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την εκάστοτε διαβούλευση νόμου. Η προσπάθεια αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί αφού:
• ο χρόνος διαβούλευσης είναι ιδιαίτερα σύντομος (κατά μέσο όρο),
• οι συμμετέχοντες δεν ξέρουν κατά πόσο τα σχόλιά τους λήφθηκαν υπόψη (ή όχι),
• γενικότερα η πλατφόρμα δεν έχει εξελιχθεί σε χώρο ουσιαστικής διαβούλευσης και συμμετοχής.
Περιγραφή Δέσμευσης
Ενίσχυση της διαδικασίας διαβουλεύσεων νομοσχεδίων σε όλα τα επίπεδα (νομικό, επιχειρησιακό, τεχνικό). Η ενίσχυση της διαδικασίας διαβουλεύσεων μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει βελτιώσεις στους ακόλουθους τομείς:
• Θεσμικό: Ενίσχυση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου.
• Τεχνικό: Η ηλεκτρονική πλατφόρμα www.opengov.gr να αποτελεί το κεντρικό σημείο πληροφόρησης και διεξαγωγής διαβουλεύσεων για όλο το δημόσιο τομέα. Επίσης να ενισχυθούν οι μηχανισμοί διάχυσης διαβουλεύσεων.
• Επιχειρησιακό:
o Εισαγωγή νέου κώδικα (μεθοδολογίας) διαβούλευσης που θα ισχύει για όλους τους δημόσιους φορείς.
o Υιοθέτηση ελάχιστου χρόνου διαβούλευσης για όλες τις διαβουλεύσεις.
o Ανάδειξη καλών πρακτικών. Ανάλυση διαβουλεύσεων με μεγάλη συμμετοχή.
o Ταυτοποίηση διαβουλεύσεων και υποβληθέντων νομοσχεδίων. Να υπάρχει διασύνδεση ανάμεσα στην πραγματοποιηθείσα διαβούλευση και στο τελικό νομοσχέδιο. Υιοθέτηση ίδιων κωδικών διαβούλευσης και κωδικών άρθρων ψηφισθέντων νομοσχεδίων για την άμεση συσχέτιση.
o Προτυποποίηση εκθέσεων διαβούλευσης.
o Ετήσια αποτίμηση διαβουλεύσεων.
o Εκπαίδευση και αξιοποίηση στελεχών.
o Υιοθέτηση μηχανισμών για την προσέγγιση και κινητοποίηση των πολιτών.
o Δομημένη επικοινωνία με όλες τις ομάδες ενδιαφέροντος.
Αρχές OGP
Συμμετοχή των πολιτών, Λογοδοσία
Φορείς υλοποίησης, εμπλεκόμενοι
Υλοποίηση: Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΥΔΜΗΔ).
Υποστήριξη: Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΔΔΑ)
Στόχος
Στόχος είναι η ενίσχυση της διαδικασίας διαβούλευσης μέσω της καλύτερης συνεργασίας και συναίνεσης των πολιτών και των εμπλεκόμενων φορέων. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σταθερό πλαίσιο για την διεξαγωγή των διαβουλεύσεων με διακριτούς κανόνες για όλους τους συμμετέχοντες. Επιπλέον στόχος είναι να ενισχυθεί η αξιοπιστία και διαφάνεια της όλης διαδικασίας, η μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών και η καλλιέργεια κουλτούρας διαβούλευσης τόσο στους πολίτες όσο και στους δημόσιους φορείς και τα στελέχη τους.
Μέσα για την υλοποίηση της δέσμευσης
Όλες οι απαραίτητες κανονιστικές παρεμβάσεις θα γίνουν από το ΥΔΜΗΔ, ενώ για τις επιχειρησιακές και τεχνικές αλλαγές υπεύθυνος φορέας είναι το ΕΚΔΔΑ.
Βασικά ορόσημα – Χρονοδιάγραμμα
• Κανονιστικές παρεμβάσεις: ολοκλήρωση μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 2015.
• Επιχειρησιακές και τεχνικές αλλαγές: σταδιακά μέχρι και το τέλος Ιουνίου 2016. Θα δημιουργηθεί πλάνο υλοποίησης αλλαγών μέχρι το τέλος του 2014 και σταδιακά θα τίθενται σε παραγωγική λειτουργία οι προγραμματισμένες αλλαγές.
• Εκπόνηση πλάνου εκπαίδευσης στελεχών της δημόσιας διοίκησης, ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης πολιτών, ολοκλήρωση Δεκέμβριος 2014 και σταδιακή εφαρμογή του πλάνου με βάση το χρονοδιάγραμμα που θα τεθεί.
Αναφορικά με το απόσπασμα «[…] Η προσπάθεια αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί αφού:
•ο χρόνος διαβούλευσης είναι ιδιαίτερα σύντομος (κατά μέσο όρο),
•οι συμμετέχοντες δεν ξέρουν κατά πόσο τα σχόλιά τους λήφθηκαν υπόψη (ή όχι),
•γενικότερα η πλατφόρμα δεν έχει εξελιχθεί σε χώρο ουσιαστικής διαβούλευσης και συμμετοχής. […]»,
πρέπει επισημάνουμε ότι η προσπάθεια αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί επειδή σε τεχνικό επίπεδο δεν εξασφαλίζεται η ισότιμη δυνατότητα πρόσβασης για όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα opengov.
Ως εκ τούτου, προτείνουμε να προστεθεί το παρακάτω:
«•απαιτείται περαιτέρω βελτίωση της προσβασιμότητας και της ευχρηστίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και συμμόρφωση με σχετικά πρότυπα, προκειμένου να διασφαλιστεί η δυνατότητα πρόσβαση από όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, των ηλικιωμένων ατόμων, και των χρηστών υποστηρικτικών τεχνολογιών»
Αναφορικά με το απόσπασμα «[…] Τεχνικό: Η ηλεκτρονική πλατφόρμα http://www.opengov.gr να αποτελεί το κεντρικό σημείο πληροφόρησης και διεξαγωγής διαβουλεύσεων για όλο το δημόσιο τομέα. Επίσης να ενισχυθούν οι μηχανισμοί διάχυσης διαβουλεύσεων. […]» Θα πρέπει να γίνει αναφορά στην αποκατάσταση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για το διαδικτυακό σχολιασμό προτεινόμενων νομοθετικών πράξεων (www.opengov.gr). Ως εκ τούτου προτείνουμε το προαναφερθέν απόσπασμα να διατυπωθεί ως ακολούθως:
«Τεχνικό: Η ηλεκτρονική πλατφόρμα http://www.opengov.gr να αποτελεί το κεντρικό σημείο πληροφόρησης και διεξαγωγής διαβουλεύσεων για όλο το δημόσιο τομέα. Να αποκατασταθεί η ηλεκτρονική προσβασιμότητα και η πλήρης συμμόρφωση της πλατφόρμας με το με το πρότυπο WCAG, έκδοση 2.0, σε επίπεδο ΑΑ (μεσαίο επίπεδο), το οποίο μεταξύ άλλων διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση διαφόρων τύπων χρηστών με αναπηρία και χρηστών υποστηρικτικών τεχνολογιών. Επίσης να ενισχυθούν οι μηχανισμοί διάχυσης διαβουλεύσεων».
Αναφορικά με το απόσπασμα:
«Επιχειρησιακό:
– Υιοθέτηση μηχανισμών για την προσέγγιση και κινητοποίηση των πολιτών.
– Δομημένη επικοινωνία με όλες τις ομάδες ενδιαφέροντος.
[…]»,
προτείνουμε να συμπεριληφθεί αναφορά για την αποκατάσταση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Ως εκ τούτου προτείνουμε να προστεθούν τα παρακάτω σημεία:
«-βελτίωση της πρόσβασης στην πλατφόρμα από φορητές συσκευές smartphones και tablets
-αποκατάσταση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας του συστήματος: συμμόρφωση με το πρότυπο WCAG, έκδοση 2.0, σε επίπεδο ΑΑ (μεσαίο επίπεδο), εισαγωγή ειδικών μηχανισμών για την προσαρμογή και εξατομίκευση των ρυθμίσεων της διεπαφής του χρήστη καθώς και για την αυτόματη μεταγραφή και διάθεση των αναρτημένων ηλεκτρονικών εγγράφων («Σχετικό Υλικό») σε πολλαπλές, εναλλακτικές μορφές προσβάσιμες από διάφορους τύπους χρηστών με αναπηρία
-συστηματική αξιολόγηση και ουσιαστική αναβάθμιση της εμπειρίας του χρήστη, με έμφαση στην αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα και την υποκειμενική ικανοποίηση του χρήστη»
Αναφορικά με το απόσπασμα:
«[…]Βασικά ορόσημα – Χρονοδιάγραμμα
•Κανονιστικές παρεμβάσεις: ολοκλήρωση μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 2015.
•Επιχειρησιακές και τεχνικές αλλαγές: σταδιακά μέχρι και το τέλος Ιουνίου 2016. Θα δημιουργηθεί πλάνο υλοποίησης αλλαγών μέχρι το τέλος του 2014 και σταδιακά θα τίθενται σε παραγωγική λειτουργία οι προγραμματισμένες αλλαγές.
•Εκπόνηση πλάνου εκπαίδευσης στελεχών της δημόσιας διοίκησης, ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης πολιτών, ολοκλήρωση Δεκέμβριος 2014 και σταδιακή εφαρμογή του πλάνου με βάση το χρονοδιάγραμμα που θα τεθεί», προτείνουμε να ενταχθεί η μελέτη και η εκπόνηση δράσεων για την αποκατάσταση της προσβασιμότητας και τη βελτίωση της εμπειρίας του χρήστη της πλατφόρμας. Ως εκ τούτου προτείνουμε να προστεθεί το εξής:
«•Εκπόνηση μελέτης και σταδιακή προώθηση δράσεων για την αποκατάσταση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας και της εμπειρίας του χρήστη της πλατφόρμας και των ηλεκτρονικών περιεχομένων της. (Εκπόνηση μελέτης έως τον Ιούνιο 2015, σταδιακή υλοποίηση έως τον Ιούνιο 2016)».
Οργάνωση εκδηλώσεων από φορείς σχολιασμού και διαβούλευσης. Όπως για παράδειγμα η εκδήλωση του OKF Greece ως ένα πρώτο δείγμα σχετικά με την ευαισθητοποίηση των πολιτών στην εκπαίδευση δημόσιας διοίκησης (School of Data).
Πλατφόρμα διαβούλευσης και όχι απλού σχολιασμού.
Σε κάθε διαβούλευση θα πρέπει να υπάρχει πίνακας αποτελεσμάτων με ποιες προτάσεις και πώς λήφθηκαν υπόψιν στο τελικό κείμενο.
Οργανωμένη καμπάνια ενημέρωσης πολιτών για την αξία της δημόσιας συμμετοχής με αποτελέσματα.
Τίθεται θέμα νομιμοποίησης από το μέγεθος της συμμετοχής των πολιτών.
1. Πόσοι συμμετέχουν;
2. Ποιό είναι το όριο συμμετοχής ώστε να μην τίθενται εν αμφιβόλω οι αποφάσεις που λαμβάνονται;
3. Πως η συμμετοχή των stakeholders διασφαλίζεται μέσω της πλατφόρμας ώστε να μπορούν όλοι να βλέπουν τις θέσεις τους;
4.Πως κατηγοριοποιούνται οι παρατηρήσεις;
5.Πως πιστοποιούνται οι χρήστες ώστε να μην μπαίνει ο καθένας δυο-τρεις φορές με διαφορετικά στοιχεία προκειμένου να ενισχύει τις θέσεις του;
6.Θα είναι διαθέσιμη η πλατφόρμα και σε άλλες κρατικές ή αυτοδιοικητικές δομές για να την αξιοποιούν;
Dear Sirs,
I see that the districts and local/cities are not included in the process.
It is my understanding that the local boards exert more influence on person’s life than the central government.
Today, they are the least transparent organizations and the mayors behave many times are small dictators.
I suggest that a great emphasis be given to this area as well as the district and central government.