I. Εισαγωγή

Η ανοικτή διακυβέρνηση αποτελεί ζήτημα πρωτεύουσας σημασίας για την Ελληνική κυβέρνηση η οποία είναι σταθερά προσηλωμένη στην αποστολή και τους στόχους της διεθνούς συνεργατικής πρωτοβουλίας του Open Government Partnership (OGP), καθώς και στην εθνική πολιτική διαφανούς, αποτελεσματικής και υπεύθυνης διακυβέρνησης με θεσμούς και πρωτοβουλίες που ενισχύουν τους πολίτες και ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους.
Η υλοποίηση μιας λεπτομερώς σχεδιασμένης πολιτικής για την ανοικτή διακυβέρνηση μπορεί να αποτελέσει όχημα για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και της διοίκησης, στηρίζοντας την εξελισσόμενη διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, σύμφωνα με τις αρχές της αποτελεσματικότητας, συμμετοχής, διαφάνειας και λογοδοσίας. Η υλοποίηση του εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανοικτή διακυβέρνηση μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην επανασύνδεση του πολίτη με το κράτος και τη διοίκηση, ανακτώντας την εμπιστοσύνη των πολιτών. Η ανάπτυξη αξιόπιστων και ποιοτικών υπηρεσιών πρόσβασης στα δημόσια δεδομένα μέσω της ηλεκτρονικής τεχνολογίας ενισχύει τις δυνατότητες ελέγχου των αποφάσεων και των δαπανών του δημόσιου και ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών παρέχοντας ευκαιρίες βελτίωσης της ποιότητας ζωής και ανάπτυξης του επιχειρείν.
Η πρωτοβουλία συμμετοχής της χώρας στο OGP παρέχει μια μοναδική ευκαιρία δυναμικού και γόνιμου διαλόγου και υιοθέτησης πολιτικών που θα μετασχηματίσουν τη σχέση μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης και θα εξασφαλίσουν την ακεραιότητα και τη λογοδοσία στο δημόσιο βίο προωθώντας ταυτόχρονα την καινοτομία και τονώνοντας την οικονομική ανάπτυξη.
Για το σκοπό αυτό, δεσμευόμαστε να δημιουργήσουμε και να αναπτύξουμε ένα ζωτικό χώρο για την κοινωνία των πολιτών για την ουσιαστική συμμετοχή της στη διαδικασία αντιμετώπισης των κοινών προκλήσεων και την εφαρμογή του συνόλου των δεσμεύσεων που αναλαμβάνονται στα πλαίσια της πολιτικής για την ανοικτή διακυβέρνηση.
Το παρόν σχέδιο δράσης είναι προϊόν ευρύτατης δημόσιας διαβούλευσης και εμπεριέχει δεσμεύσεις για την διετία 7/2014 – 6/2016. Συντάχθηκε σε άμεση συνάρτηση τόσο με το κείμενο της Στρατηγικής για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 2014 – 2020, όσο και με αυτό της Στρατηγικής για την Διοικητική Μεταρρύθμιση 2014 – 2016 τα οποία επικαιροποιήθηκαν από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης μέσα στον Απρίλιο του 2014.
Μοντέλο Διοίκησης του εθνικού Σχεδίου Δράσης
Ο ορισμένος εκπρόσωπος της χώρας στη διεθνή πρωτοβουλία συνεργασίας του OGP, συντονίζει την προώθηση της εθνικής πολιτικής για την ανοικτή διακυβέρνηση και την υλοποίηση του εθνικού Σχεδίου Δράσης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων που εξυπηρετεί το εθνικό Σχέδιο Δράσης είναι η υιοθέτηση μοντέλου ενιαίας διοίκησης υλοποίησης αυτού. Σκοπός είναι η παρακολούθηση και ο συντονισμός υλοποίησης των επί μέρους δεσμεύσεων ώστε να τηρείται το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής αλλά και να επικαιροποιούνται ή να τροποποιούνται οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί όπου απαιτείται.
Τον συντονισμό υλοποίησης των δεσμεύσεων ανοικτής διακυβέρνησης θα έχει η αρμόδια οργανωτική μονάδα του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Βασικά αντικείμενα του μοντέλου διοίκησης του σχεδίου δράσης είναι:
• Παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης των δεσμεύσεων και εξαμηνιαία αξιολόγηση και αποτίμηση του σχεδίου δράσης.
• Συνεργασία με τους φορείς υλοποίησης για την ιεράρχηση νέων αναγκών και την τροποποίηση δράσεων, όπου αυτό απαιτείται.
• Εντοπισμός πιθανών σημείων διακινδύνευσης της συνεπούς υλοποίησης του σχεδίου δράσης, και προσδιορισμός επιπτώσεων και τρόπων αντιμετώπισης.
• Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας πραγματοποίησης των επιμέρους δράσεων των δεσμεύσεων, έτσι ώστε να καταγραφούν όλα τα δεδομένα που δημιουργούν καθυστερήσεις ή προβλήματα και να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων και των προβλημάτων αυτών.

  • Επίσης:
    (ια) Τα δεδομένα στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) έχουν σε μερικές εγγραφές λάθος ΑΦΜ και ποσά τα οποία δεν συμφωνούν στα μεταδεδομένα και την αναρτημένη πράξη σε pdf. Είναι δύσκολο να σας παραθέσω παράδειγμα καθώς οι URI δεν είναι ούτε uniform ούτε αποκλειστικοί για κάθε πόρο. Μπορεί να διορθωθεί μερικώς το θέμα των λαθών με την χρήση της υπηρεσίας του ΑΦΜ validation της ΓΓΠΣ.

  • Σχόλια ΕΕΛ/ΛΑΚ για τη διαβούλευση της OGP

    Το ελληνικό σχέδιο δράσης για το OGP 2014 αποτελεί ουσιαστικό βήμα σε σχέση με το προηγούμενο σχέδιο δράσης που είχε καταθέσει η χώρα και ενσωματώνει αρκετά από τα διδάγματα από τη διεθνή εμπειρία στον τομέα της ανοικτής διακυβέρνησης λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας.

    Η ΕΕΛ/ΛΑΚ έχει συμμετάσχει στο σύνολο της διαδικασίας διαβούλευσης που έχει προηγηθεί της έκδοσης του σχεδίου του 2014 στο πλαίσιο της καταστατικής της αποστολής και προσπαθώντας να ενισχύσει την ανοικτότητα σε όλα τα επίπεδα της δράσης της δημόσιας διοίκησης.

    Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕΛ/ΛΑΚ έχει να κάνει τις εξής προτάσεις για τη βελτίωση του ελληνικού σχεδίου δράσης 2014:

    (α) Η πρόταση γίνεται από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, αλλά αποτελεί έκφραση του συνολικού εθνικού σχεδίου για την ανοικτότητα. Έτσι, ενώ είναι λογικό να εντοπίζεται σε δράσεις που αφορούν θέματα διοικητικής μεταρρύθμισης, δε θα πρέπει να αγνοεί πιο αναπτυξιακές προτεραιότητες, ειδικά εκείνες που στηρίζονται στην καινοτομία και την έξυπνη εξειδίκευση.
    (β) Απαιτείται να υπάρχει μία δέσμευση για τη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου για το σύνολο των δράσεων που αφορούν ανοικτότητα και, ειδικότερα, των δράσεων που καλύπτουν τις ακόλουθες περιοχές:
    – ανοικτή διακυβέρνηση με τη στενή έννοια
    – ανοικτή πρόσβαση και ανοικτή έρευνα
    – ανοικτό πολιτιστικό περιεχόμενο
    – ανοικτή καινοτομία
    – επιχειρηματικότητα που βασίζεται στα ανοικτά δεδομένα
    Οι δράσεις αυτές, αυτή τη στιγμή, βρίσκονται διασπασμένες ανάμεσα σε διαφορετικά υπουργεία και φορείς και δεν αποτελούν μέρος μια ενιαίας στρατηγικής για την ανοικτότητα η οποία είναι απαραίτητη προκειμένου οι δεσμεύσεις για την ανοικτή διακυβέρνηση να έχουν ένα αναπτυξιακό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι τα αναπτυξιακά αποτελέσματα κάποιων από τις κεντρικές δεσμεύσεις (όπως, π.χ. η δέσμευση για τη μεταφορά της οδηγίας για την περαιτέρω χρήση δημόσιας πληροφορίας) δεν μπορούν να επέλθουν χωρίς το σχετικό συντονισμό.
    (γ) Αντίστοιχα, απαιτείται οι δεσμεύσεις σε κανονιστικό επίπεδο ή σε επίπεδο πολιτικής να συνοδεύονται από αντίστοιχες δεσμεύσεις για πραγματοποίηση προσκλήσεων εντός του ΕΣΠΑ 2014-2020 οι οποίες θα ενισχύουν τόσο το άνοιγμα των δεδομένων από δημόσιους φορείς όσο και την περαιτέρω χρήση τους από τον ιδιωτικό τομέα.
    (δ) Ειδικότερα, δράσεις ανοικτότητας που συνεισφέρουν στην εθνική πολιτική/ στρατηγική ανοικτότητας και οι οποίες ήδη βρίσκονται σε λειτουργία θα πρέπει να υπάρχει σαφής δέσμευση ότι θα συνεχισθούν. Αναφέρονται ενδεικτικά, οι Μονάδες Αριστείας του Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Καινοτομίας, τα Ανοικτά Ψηφιακά Μαθήματα του GRNET, οι υπηρεσίες αποθετηρίων και συσσώρευσης έγκριτου ανοικτού περιεχομένου του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, οι δράσεις ανοικτής διάθεσης ψηφιακών υποκαταστάτων κινητών και ακίνητων μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού (Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων (ΔΕΑΜ)).
    (ε) Ειδικά σε σχέση με το πρόγραμμα Διαύγεια:
    Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η εμπειρία της ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ, ειδικότερα προτείνεται να χρησιμοποιηθούν συμβατές, και όπου γίνεται όμοιες, κατηγορίες αποφάσεων (πχ στις δαπάνες).
    Ειδικότερα:
    1. Ολιγάριθμες, με νόημα και συμβατές με την ΔΙΑΥΓΕΙΑ κατηγορίες Είδος Απόφασης θα πρέπει να δημιουργηθούν ανώτερης τάξης κατηγορίες με συγκεκριμένα κριτήρια (πχ δαπάνες: απόφαση, έγκριση, πληρωμή κλπ) λαμβάνοντας υπόψη και την νέα ΔΙΑΥΓΕΙΑ έτσι ώστε να είναι συγκρίσιμες και πλοηγήσιμες με τον ελάχιστο θόρυβο και πολυπλοκότητα ποσά και κωδικοί προϋπολογισμού στις αποφάσεις με οικονομικό αντίκτυπο (πχ δαπανών) θα πρέπει να υπάρχει ως βασικό μεταδεδεδομένο στην περίληψη και στην πλήρη καρτέλα το ΠΟΣΟ και ο κωδικός προϋπολογισμού (πχ σε βάρος του Κ.Α.0869)
    2. Μηχανικά αναγνώσιμα συννημένα Οι αποφάσεις να έχουν συννημένα (και) CSV και όχι μόνο pdf, τουλάχιστον οι εξής αποφάσεις: πράξεις επί του Προϋπολογισμού, Απολογισμού http://diafaneia.hellenicparliament.gr/document/05-02zk/ file:///Users/user/Downloads/05-02%CE%96%CE%9A.pdf πληροφορίες για το προσωπικό http://diafaneia.hellenicparliament.gr/results/?ada=&protocolnumber=&datefrom=&dateto=&signer=&sector=&freetext=&type=d53efae4-5e3f-4ec7-8b0a-a29500a8e353 και ο αριθμός των επισ. συνεργατών ανά βουλευτή και όχι μόνο το σύνολο file:///Users/user/Downloads/04-02%CE%973%20(1).pdf 3. Όνομα βουλευτή είναι σημαντικό να αναφέρεται στα μεταδεδομένα το όνομα του βουλευτή, όπως ενδεικτικά στις εξής περιπτώσεις:
    • στις μετακινήσεις (πχ http://diafaneia.hellenicparliament.gr/document/01-02i3/)
    • στις επιτροπές (πχ http://diafaneia.hellenicparliament.gr/document/04-02ht/
    (στ) Στις δεσμεύσεις σε σχέση με τον πολιτισμό θα πρέπει να υπάρξει ειδική αναφορά στην τροποποίηση των Υπουργικών Αποφάσεων για τη διάθεση πολιτιστικού περιεχομένου του Ν. 3028/2002
    (ζ) Θα πρέπει να εφαρμοστεί ο κανόνας της εξορισμού ανοικτότητας και της ενεργητικής διαφάνειας στο επίπεδο του Νόμου για την περαιτέρω χρήση της δημόσιας πληροφορίας και όχι σε επιπλέον κανονιστικές πράξεις ή την ανάγκη χρήσης αδειών. Επίσης η πολιτική χρεώσεων θα πρέπει να αποφασίζεται κεντρικά και με υπουργική απόφαση και όχι σε επίπεδο φορέα. Μέχρι την έκδοση απόφασης τα δεδομένα θα πρέπει να είναι ανοικτά.
    (η) Θα πρέπει να εφαρμοστούν διατάξεις για την εφαρμογή του Ν. 3882/2010 και να εκδοθεί η εθνική πολιτική για την γεωχωρική πληροφορία
    (θ) θα πρέπει να υπάρχουν κατελάχιστο υποχρεωτικά μεταδεδομένα των αποφάσεων που εκδίδονται στη Διαυγεια προκειμένου να είναι δυνατή η αναζήτησή τους. Ειδικότερα προτείνονται τα ακόλουθα πεδία:
    οναδικό Αναγνωριστικό με διεύθυνση Διαδικτύου (πχ ΑΔΑ http://et.diavgeia.gov.gr/f/minfin/ada/ΒΙΥ1Η-ΖΝΝ)
    · Άλλα αναγνωριστικά υφιστάμενων συστημάτων (πχ αριθμός πρωτοκόλλου)
    · Θέμα
    · Ημερομηνία απόφασης
    · Ημερομηνία ανάρτησης
    · Φορέας
    · Μονάδα Φορέα
    · Υπογράφων
    · Είδος Πράξης (σύμφωνα με τις κατηγορίες της νέας ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ)
    · Κατηγορία Πράξης με βάση διεθνείς κατηγοριοποιήσεις (πχ CPV για τις δαπάνες)
    · Φυσικά ή Νομικά Πρόσωπα τα οποία εμπλέκονται στην Πράξη με τα εξής στοιχεία:
    o Ονοματεπώνυμο ή Επωνυμία
    o ΑΦΜ
    και τον ανάλογο χαρακτηρισμό πχ ανάδοχος δαπάνης, διορισμένος Πρόεδρος κλπ
    · Χρηματικά ποσά (εφόσον εμπλέκονται)
    · Σχετικά στοιχεία Δημόσιου Λογιστικού (πχ ΚΑΕ)
    (ι) θα πρέπει να γίνει υποχρεωτική η ανοικτή πρόσβαση για έρευνα και δεδομένα που χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήμα