Η περ. δ’ της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 4256/2014, όπως προστέθηκε με το άρθρο 103 του κεφαλαίου ΙΑ’ του ν. 4623/2019, αντικαθίσταται ως εξής:
«δ. Επιτρέπεται στα τουριστικά γραφεία να συμβάλλονται ως ναυλωτές επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, στο πλαίσιο προγράμματος οργανωμένου ταξιδιού (πακέτου) κατά την έννοια του άρθρου 3 του π.δ. 7/2018 (Α` 12).
Στις ναυλώσεις του προηγούμενου εδαφίου τα τουριστικά γραφεία μπορεί να προσλαμβάνουν τον κυβερνήτη του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής. Στο ναυλοσύμφωνο πρέπει να αναφέρεται ότι το ταξίδι πραγματοποιείται στο πλαίσιο προγράμματος οργανωμένου ταξιδιού που διοργανώνει το τουριστικό γραφείο. Το τουριστικό γραφείο εκδίδει ατομικές διατακτικές ταξιδιού (voucher), με τις οποίες εφοδιάζει τους επιβάτες. Το ναυλοσύμφωνο και η κατάσταση επιβατών τηρούνται στο πλοίο και επιδεικνύονται σε κάθε έλεγχο της λιμενικής αρχής. Το τουριστικό γραφείο καθίσταται συνυπεύθυνο με τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή του πλοίου για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος νόμου και των όρων του ναυλοσυμφώνου.».
Εδώ και χρόνια η Ένωσή μας έχει επισημάνει ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που αφορά στην επικίνδυνη, παράνομη και αθέμιτη εκτέλεση ημερήσιων περιηγήσεων από τα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής.
Σκάφη που είναι κατασκευασμένα για να φιλοξενούν με ασφάλεια και άνεση 6-12 άτομα στις καμπίνες και τους ανοιχτούς χώρους τους στα πλαίσια μια πολυήμερης περιήγησης ολικής ναύλωσης, χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση ημερήσιων περιηγήσεων με δυνατότητα μεταφοράς πολλαπλάσιου αριθμού επιβατών που φτάνει μέχρι και τους 49 επιβάτες.
Πριν λίγους μήνες η Πολιτεία και οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΝΑΝΠ, ορθά πράττοντας, ρύθμισαν το θέμα αυτό στο άρθρο 103 του Ν. 4623/2019 (ΦΕΚ 134 Α’ / 09.08.2019) ως εξής:
«Ρυθμίσεις σχετικά με τις ναυλώσεις πλοίων
Στην παράγραφο 5 του άρθρου 3 του ν. 4256/2014 (Α΄ 92) προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής: «δ. Σύμβαση ναύλωσης επαγγελματικού πλοίου αναψυχής στην οποία ως ναυλωτής συμβάλλεται τουριστικό γραφείο, στο πλαίσιο προγράμματος οργανωμένου ταξιδιού (πακέτου) κατά την έννοια του άρθρου 3 του π.δ. 7/2018 (Α΄ 12), επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι η διάρκεια της σύμβασης: αα) είναι μεγαλύτερη των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών ή ββ) είναι ίση ή μικρότερη των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών, εφόσον ο αριθμός των επιβατών του πλοίου αντιστοιχεί στον αριθμό των κλινών που διαθέτει το πλοίο, ανεξάρτητα αν το ταξίδι περιλαμβάνει διανυκτέρευση»
Με ιδιαίτερη έκπληξη και απογοήτευση βλέπουμε ότι στο παρόν άρθρο 59 επιδιώκεται πάλι να δοθεί η δυνατότητα στα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής να απευθύνονται σε μεμονωμένους επιβάτες μέσω των τουριστικών γραφείων για την εκτέλεση προγραμματισμένων ημερήσιων περιηγήσεων χωρίς να μπαίνει κανένα όριο στον αριθμό των επιβατών βοηθώντας έτσι να συνεχιστεί αυτή η επικίνδυνη, παράνομη και αθέμιτη δραστηριότητα.
Για ποιους λόγους η τροποποίηση αυτή θα δημιουργήσει προβλήματα ;
Πρώτον και κύριο για λόγους ασφαλείας:
Πώς είναι δυνατόν σκάφη με πλήρωμα μόνο ένα απλό skipper να μπορούν να μεταφέρουν με ασφάλεια μέχρι και 49 επιβάτες;
– Πώς είναι δυνατόν να μεταφέρουν αυτό τον κόσμο σε ότι απόσταση θέλουν, διαθέτοντας στοιχειώδη μόνο σωστικά μέσα (και καθόλου πλήρωμα για να τα χειριστούν), όταν για αντίστοιχο ταξίδι από ένα τουριστικό ημερόπλοιο απαιτούνται life rafts, rescue boat, πυρίμαχες στολές κ.α.
– Πώς είναι δυνατόν να μεταφέρουν αυτό τον κόσμο όποτε θέλουν χωρίς να υπόκεινται σε απαγορεύσεις απόπλου λόγω καιρού;
Δεύτερον για καταστρατήγηση του πνεύματος του νόμου 4256:
– Τα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής επιτρέπεται να δραστηριοποιούνται μόνο με ολική ναύλωσή τους. Ακόμα και στα πλαίσια μιας ημερήσιας περιήγησης η υποχρέωση αυτή εξακολουθεί να υφίσταται. Με αυτό τον τρόπο ο νομοθέτης θέλησε να διαχωρίσει την δραστηριότητα τους που απευθύνεται σε υψηλότερου επιπέδου πελάτες οι οποίοι επιθυμούν πριβέ περιήγηση, από αυτήν των ημερόπλοιων που απευθύνονται κυρίως στον μαζικό τουρισμό και στον μεμονωμένο επιβάτη.
Στο παρελθόν για να παρακάμψουν το νόμο κάποια από αυτά τα σκάφη έκαναν εικονικές ναυλώσεις με τουριστικά γραφεία και στην συνέχεια εξέδιδαν ατομικά voucher σε μεμονωμένους επιβάτες, λειτουργώντας κατ’ ουσία αλλά παρανόμως ως τουριστικά ημερόπλοια.
Ο Ν. 4256 προσπάθησε να λύσει αυτό το ζήτημα με σειρά διατάξεων που συσχέτιζαν τον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό ημερήσιων επιβατών με τους χώρους ενδιαίτησης, καθόριζαν την ελάχιστη διάρκεια ναύλωσης, προέβλεπαν ρητά ότι η δραστηριότητα των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής γίνεται με ολική ναύλωσή τους, απαιτούσαν κατά περίπτωση την πρόσληψη πλοιάρχου και πληρώματος. Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η ρύθμιση του άρθρου 103 του Ν. 4623/2019 που αναφέραμε στην αρχή.
Με την προτεινόμενη τροποποίηση υπάρχει σαφής παραβίαση των βασικών αρχών και του πνεύματος του Ν. 4256 και στην ουσία νομιμοποιείται μια επικίνδυνη και παράνομη
Τρίτον για λόγους αθέμιτου ανταγωνισμού:
Για ημερήσια ταξίδια παρόμοιας διάρκειας και απόστασης, ένα τουριστικό ημερόπλοιο σε σχέση με ένα επαγγελματικό σκάφος αναψυχής έχει περισσότερο πλήρωμα, ακριβότερο πλήρωμα (π.χ. κυβερνήτη αντί για skipper), πολύ μεγαλύτερες και δαπανηρές απαιτήσεις ασφαλείας και δεν υπόκεινται σε απαγορεύσεις απόπλου λόγω καιρού. Επίσης τα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής πιθανότατα θα μπορούν πλέον ακόμα και στα ημερήσια ταξίδια τους να τιμολογούν με το χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ του 12% εμφανίζοντας μια μακροχρόνια ναύλωση προς ένα τουριστικό γραφείο (έναντι 24% των τουριστικών ημερόπλοιων) και επιπροσθέτως έχουν τεκμαιρόμενη ατέλεια στην αγορά, ναυπήγηση και προμήθεια υλικών & εφοδίων, ενώ αντίθετα τα περισσότερα ημερόπλοια δεν απαλλάσσονται.
Η Πολιτεία έχει καθήκον να προστατέψει την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας αλλά και να διασφαλίσει την τήρηση των σωστών κανόνων ανταγωνισμού.
Ελπίζουμε και βασιζόμαστε στην ευθυκρισία της Διοίκησης ώστε η τροποποίηση του παρόντος άρθρου να μην ψηφιστεί όπως έχει ανακοινωθεί. Αντιθέτως ζητούμε και προσδοκούμε ότι θα τεθεί ένα εύλογο χαμηλό όριο στον αριθμό των επιβατών που θα επιτρέπεται στα επαγγελματικά πλοία αναψυχής να μεταφέρουν στα πλαίσια μιας ημερήσιας ναύλωσης, το οποίο δεν θα βάζει σε κίνδυνο την ασφάλεια των θαλάσσιων περιηγητών και θα διασφαλίζει τον υγιή ανταγωνισμό.