Αρχική Μεταρρύθμιση Συστήματος Ανάθεσης Δημοσίων ΣυμβάσεωνΆρθρο 39Σχόλιο του χρήστη ΣΑΤΕ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΝΩΝΥΜΩΝ, ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ | 3 Μαρτίου 2011, 15:22
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΣΑΤΕ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΝΩΝΥΜΩΝ, ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ' | 3 Μαρτίου 2011, 15:22

    ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΜΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ- ΑΡΘΡ. 39 § 1: ΣΧΟΛΙΑ:  Προτείνεται η επέκταση της εφαρμογής του εν λόγω συστήματος στα έργα προϋπολογισμού (χωρίς αναθεώρηση & Φ.Π.Α.) άνω του ανωτάτου ορίου της 2ης τάξης, ήτοι άνω των € 1.500.000. Το συγκεκριμένο όριο είναι κρίσιμο, διότι από 3η τάξη και πάνω οι εργοληπτικές επιχειρήσεις υποχρεούνται να είναι συνεστημένες ως ανώνυμες εταιρείες, ενώ επίσης για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις από 3η τάξη και άνω εφαρμόζεται ο τύπος κατάταξης για την κατάταξή τους στο ΜΕΕΠ και την αναθεώρηση του πτυχίου τους. Επομένως, η θέση του ορίου εφαρμογής του νέου συστήματος στο ανώτατο όριο της 2ης τάξης αντιστοιχεί σε πραγματική διαχωριστική γραμμή και δεν είναι αυθαίρετη. Πάνω από αυτό το όριο οι εργοληπτικές επιχειρήσεις κατά τεκμήριο διαθέτουν την οργανωτική υποδομή ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του νέου συστήματος πολλαπλών κριτηρίων. Για τον λόγο αυτό δεν συντρέχει λόγος να περιορισθεί η εφαρμογή του μόνο στα έργα άνω των € 5.000.000. Μπορεί κάλλιστα να επεκταθεί εξ αρχής σε όλα τα έργα τα οποία προορίζονται για εργοληπτικές επιχειρήσεις άνω της 3ης τάξης του ΜΕΕΠ.  Προσαύξηση χρόνου εγγύησης: Προφανώς νοείται η προσαύξηση του χρόνου εγγύησης του άρθρου 74 του ΚΔΕ. Όμως, η εγγύηση κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου περιλαμβάνει και τη συντήρηση των έργων (Το άρθρο 74 του ΚΔΕ τιτλοφορείται: «Χρόνος υποχρεωτικής συντήρησης των έργων»). Επομένως, η προσαύξηση του χρόνου εγγύησης περιλαμβάνει και τη συντήρηση. Εάν δεν περιλαμβάνει και τη συντήρηση, γεννάται σοβαρό νομικό πρόβλημα, διότι η συντήρηση θα πρέπει να ανατεθεί με ξεχωριστή σύμβαση, βάσει νέου διαγωνισμού, σύμφωνα με τις προβλέψεις και των κοινοτικών οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων. Εάν περιλαμβάνει και τη συντήρηση (όπως είναι και το ορθό, διότι έτσι μόνο το συγκεκριμένο κριτήριο θα έχει ουσιαστική βαρύτητα κατά τη διαμόρφωση της προσφοράς του διαγωνιζόμενου), θα πρέπει να υπάρξει ξεχωριστό συμβατικό τεύχος, στο οποίο θα περιέχονται οι ακριβείς συμβατικές υποχρεώσεις του αναδόχου κατά τον χρόνο εγγύησης – συντήρησης. Η εγγύηση – συντήρηση, ειδικά μετά την ιδιαίτερη βαρύτητα που της προσδίδει το νέο σύστημα δημοπράτησης, δεν μπορεί να παραμένει μία θολή, απροσδιόριστη έννοια. Αποτελεί σύμβαση με συγκεκριμένες υποχρεώσεις εκατέρωθεν, που πρέπει να προσδιορίζονται εκ των προτέρων λεπτομερώς και επακριβώς, διαφορετικά θα καταστεί γράμμα κενό περιεχομένου.  Δεδομένου ότι στο νόμο αναφέρεται μόνο ο μαθηματικός τύπος εφαρμογής του συστήματος με τα τρία κριτήρια (έκπτωση, χρόνος εκτέλεσης, χρόνος εγγύησης), χωρίς τους αριθμούς που συναρτώνται με τα τρία κριτήρια και τους αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας, η εικόνα θα είναι πλήρης μόνο με τη γνώση των συγκεκριμένων αριθμών και συντελεστών, οι οποίοι θα προσδιορισθούν με υπουργική απόφαση. Για την πληρέστερη, συνεπώς, ενημέρωση, θα πρέπει να δοθεί εκ παραλλήλου και σχέδιο της υπουργικής απόφασης με προσδιορισμένους τους εν λόγω αριθμούς και συντελεστές βαρύτητας της αρχικής εφαρμογής του συστήματος. ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΤ’ ΑΠΟΚΟΠΗ ΤΙΜΗΣ ΜΕ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ - ΑΡΘΡ. 39 § 2: «Άρθρο 12Β Προσφορά κατ’ αποκοπή τιμής για το σύνολο του έργου ή για αυτόνομα μέρη αυτού, με εγγυημένο προϋπολογισμό 1. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται ιδίως σε τεχνικά έργα οδοποιίας και σιδηροδρόμων, καθώς και σε έργα κτιριακά ή λιμενικά. Με τη διακήρυξη του έργου και με βάση τα χορηγούμενα από την υπηρεσία πρότυπα έγγραφα, ζητείται από τους διαγωνιζόμενους, η υποβολή προσφοράς που περιλαμβάνει κατ’ αποκοπή τιμή για το σύνολο του έργου ή για ευρύτερα τμήματα αυτού ή για αυτόνομα κατασκευαστικώς μέρη του έργου. Η προσφορά συνοδεύεται από προϋπολογισμό, την ακρίβεια του οποίου εγγυάται ρητά, κατά την έννοια του άρθρου 696 του Αστικού Κώδικα, ο προσφέρων. Ο προϋπολογισμός αυτός περιλαμβάνει αναλυτικά τις εργασίες που θα εκτελεστούν, την ποσότητα και την τιμή μονάδος αυτών - στην οποία περιλαμβάνονται τα υλικά, το κόστος της ανθρώπινης εργασίας και των μηχανημάτων, το κόστος όλων των μελετών και των αναγκαίων ερευνών, καθώς και τα γενικά έξοδα και όφελος του εργολάβου - το συνολικό κόστος αυτών, όπως προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των ποσοτήτων επί τις τιμές μονάδος, καθώς και τη συνολική κατ’ αποκοπή τιμή, όπως αυτή προκύπτει από την άθροιση των επιμέρους κονδυλίων. Ο αναδειχθείς ανάδοχος του έργου δεν δικαιούται να ζητήσει προσαύξηση της προσφερθείσας κατ’ αποκοπή συνολικής τιμής για κανένα λόγο, ακόμη και αν αυξήθηκαν οι προϋπολογισθείσες τιμές μονάδος ή οι ποσότητες των εργασιών, ή προέκυψε ανάγκη εκτέλεσης νέων εργασιών ή εκπόνησης περαιτέρω μελετών ή ερευνών, ή ανέκυψαν συνθήκες που κατέστησαν δυσχερέστερη την εκτέλεση του έργου.» ΣΧΟΛΙΑ:  Η παρατεθείσα διάταξη καθιερώνει το σύστημα του απολύτως ανελαστικού κατ’ αποκοπή τιμήματος. Η μορφή αυτή κατασκευαστικής συμβάσεως αντιστοιχεί προς τα λεγόμενα “turnkey contracts” της διεθνούς κατασκευαστικής ορολογίας. Ο ανάδοχος εγγυάται πλήρως τον προϋπολογισμό και τις ποσότητες και οφείλει να παραδώσει με την προσφερθείσα τιμή πλήρως αποπερατωμένο έργο «βρέξει χιονίσει». Ο ανάδοχος δεν δικαιούται καμία απολύτως αύξηση του εργολαβικού ανταλλάγματος για οιονδήποτε λόγο. Εάν οι προμετρηθείσες ποσότητες αποδειχθούν λιγότερες από τις εκτελεσθείσες, ο ανάδοχος δεν δικαιούται αύξηση τιμής μέσω ΑΠΕ ή συμπληρωματικής σύμβασης. Θα πάρει το εργολαβικό αντάλλαγμα που έχει προσφέρει, τίποτε παραπάνω. Βεβαίως, και στην αντίθετη περίπτωση που οι τελικές ποσότητες αποδειχθούν μικρότερες από τις προμετρηθείσες, πάλι ο ανάδοχος θα πάρει το συμφωνηθέν τίμημα. Το σύστημα αυτό είναι αρκετά επικίνδυνο για την εργοληπτική επιχείρηση και ομοίως αρκετά διασφαλιστικό για τον κύριο του έργου. Για τον λόγο αυτό, όπως αναφέρουμε παρακάτω, θα πρέπει να παρέχεται επαρκέστατη προθεσμία κατά το στάδιο του διαγωνισμού, ώστε οι υποψήφιοι ανάδοχοι να μελετούν επαρκώς τις συνθήκες εκτέλεσης του έργου, δεδομένου ότι η προσφορά τους θα είναι απολύτως ανελαστική. Η προθεσμία των 41 ημερών σαφώς δεν είναι αρκετή˙ αλλά, συναφώς, χρειάζονται και άλλες προβλέψεις, ώστε η ενδιαφερόμενη εργοληπτική επιχείρηση να έχει την ώρα που καταρτίζει την οικονομική της προσφορά πληρέστατη γνώση όλων των παραμέτρων του έργου.  Με το παρόν σύστημα συνάγεται ερμηνευτικά ότι αποκλείεται η αναθεώρηση των τιμών, εκτός και αν υπάρξει ρητή εξαίρεση. Αυτό συνάγεται από τρία στοιχεία: 1. Από το εδάφιο: «Η προσφορά συνοδεύεται από προϋπολογισμό, την ακρίβεια του οποίου εγγυάται ρητά, κατά την έννοια του άρθρου 696 του Αστικού Κώδικα, ο προσφέρων.» Το άρθρο 696 ΑΚ αναφέρει τα εξής: «Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 388, αν η σύμβαση καταρτίστηκε με βάση προϋπολογισμό που την ακρίβειά του εγγυήθηκε ρητά ο εργολάβος, αυτός δεν μπορεί να ζητήσει αύξηση της αμοιβής, και αν ακόμη υπερτιμήθηκαν μεταγενέστερα οι προϋπολογισμένες εργασίες». Σημειώνουμε απλώς, ότι το άρθρο 388 ΑΚ έχει καταστεί σχεδόν ανενεργό στις συμβάσεις δημοσίων έργων βάσει της μέχρι σήμερα πάγιας νομολογίας των δικαστηρίων επί του θέματος. Ωστόσο, η δυνατότητα εφαρμογής του στην προκείμενη περίπτωση θα περιορίζεται αποκλειστικά στις απολύτως απρόβλεπτες οικονομικές μεταβολές, που διαταράσσουν πλήρως την οικονομία της σύμβασης (π.χ. αιφνίδια υπερβολική αύξηση της τιμής του πετρελαίου, σιδήρου κ.λπ.)˙ η συνέπεια δε της εφαρμογής του θα είναι κατά κανόνα η λύση της σύμβασης ως ασύμφορης. Το γεγονός αυτό επιρρωνύει την άποψη ότι αναθεώρηση (που καλύπτει τις συνήθεις αυξομειώσεις των τιμών) δεν ισχύει εν προκειμένω. 2. Από το εδάφιο: «Ο αναδειχθείς ανάδοχος του έργου δεν δικαιούται να ζητήσει προσαύξηση της προσφερθείσας κατ’ αποκοπή συνολικής τιμής για κανένα λόγο, ακόμη και αν αυξήθηκαν οι προϋπολογισθείσες τιμές μονάδος….». Η αναθεώρηση καλύπτει την αύξηση των τιμών μονάδος. Αποκλείοντας την αύξηση του εργολαβικού ανταλλάγματος για μεταγενέστερη μεταβολή των προϋπολογισθεισών τιμών μονάδος, αποκλείεται η δυνατότητα αναθεώρησης του εργολαβικού ανταλλάγματος. Τούτο είναι σημαντικό και κρίσιμο: Π.χ., αν η τιμή του σιδήρου τριπλασιασθεί κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, ο ανάδοχος δεν δικαιούται καμία αύξηση της τιμής. 3. Γενικότερα, το παρόν σύστημα, που αντιστοιχεί στις λεγόμενες “turnkey” συμβάσεις διεθνώς, έχει ως βασική φιλοσοφία ότι ο κύριος του έργου συμφωνεί μία συγκεκριμένη τιμή με τον κατασκευαστή, για να του παραδώσει ο τελευταίος έτοιμο έργο, όπως περιγράφεται στη μελέτη και τις προδιαγραφές. Η κατασκευή έργων με αυτό τον τρόπο έχει αυξημένο κίνδυνο για τον ανάδοχο, διότι ο τελευταίος αναλαμβάνει τον κίνδυνο για όλες τις δυσμενείς οικονομικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Φυσικά, ο αυξημένος οικονομικός και νομικός κίνδυνος για τον ανάδοχο, έχει ως εύλογο αντιστάθμισμα το αυξημένο κόστος των έργων που κατασκευάζονται με αυτό τον τρόπο, διότι η εργοληπτική επιχείρηση λαμβάνει υπόψη κατά την προσφορά της τον κίνδυνο δυσμενούς οικονομικής μεταβολής των συνθηκών εκτέλεσης του έργου, για τον οποίο δεν καλύπτεται.  Ενόψει των προαναφερθέντων, κρίνεται αναγκαίο να διευκρινισθεί στο σχέδιο νόμου αν εφαρμόζονται ή όχι οι διατάξεις περί αναθεώρησης τιμών και στο προκείμενο σύστημα, καθώς και αν επιτρέπεται η τροποποίηση του νομοθετικώς προβλεπόμενου συστήματος αναθεώρησης τιμών όταν ένα έργο εκτελείται με το παρόν σύστημα.  Τέλος, η διάταξη «ή ανέκυψαν συνθήκες που κατέστησαν δυσχερέστερη την εκτέλεση του έργου» είναι προβληματική στο βαθμό που ερμηνευθεί ότι αποκλείει την εφαρμογή του ΑΚ 388 ακόμη και στις περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή απολύτως απρόβλεπτης μεταβολής συνθηκών που διαταράσσει ουσιωδώς την οικονομική ισορροπία της σύμβασης. Προτείνεται η ολοσχερής απαλοιφή της ή η ρητή εξαίρεση των περιπτώσεων ανωτέρας βίας καθώς και εκείνων που διαταράσσουν ουσιωδώς την οικονομική ισορροπία της σύμβασης και δικαιολογούν την εφαρμογή του άρθρου 388 Α.Κ..