Αρχική Μεταρρύθμιση Συστήματος Ανάθεσης Δημοσίων ΣυμβάσεωνΆρθρο 1Σχόλιο του χρήστη ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ | 3 Μαρτίου 2011, 20:02
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ' | 3 Μαρτίου 2011, 20:02

    ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ Οι σημαντικότερες από τις προωθούμενες ρυθμίσεις που πιστεύουμε ότι θα επηρεάσουν αρνητικά και καθοριστικά τη διαχειριστική ικανότητα και ετοιμότητα της ΑΜ να προωθεί το έργο της έχουν ως ακολούθως: 1. ΑΡΘΡΟ 23 (Τροποποιεί το άρθρο 25 του Ν.3316/05) Έλεγχος Μελέτης από Πάροχο ή Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών Στο Άρθρο 23, με το οποίο τροποποιούνται τα Άρθρα 25 και 26 του Ν. 3316/2005, προστίθεται ο υποχρεωτικός ποιοτικός έλεγχος της μελέτης τεχνικών έργων από πάροχο ή εταιρεία παροχής υπηρεσιών αυξημένης εμπειρίας και τεχνικής ικανότητας, που προσλαμβάνεται με σύμβαση υπηρεσιών κατά τις προβλέψεις του νόμου. Ο έλεγχος εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια εκπόνησης της μελέτης, καθώς και στη παραλαβή της, δεδομένου ότι ο έλεγχος αυτός είναι προαπαιτούμενος για την έγκρισή της. α. Η Αττικό Μετρό Α.Ε. διαθέτει Διεύθυνση Μελετών με στελεχιακό δυναμικό 130 συνολικά ατόμων, με ιδιαίτερα υψηλή εμπειρία σε μελέτες έργων Μετρό και γενικότερα ηλεκτρικών σιδηροδρόμων, πολλά από τα στελέχη της οποίας έχουν εκπαιδευτεί και θητεύσει επί σειρά ετών εργαζόμενοι υπό την καθοδήγηση έμπειρων στελεχών της εταιρείας Bechtel, που είχε προσληφθεί ως (in-house) Σύμβουλος των έργων της ΑΜ. Τα τελευταία μάλιστα 8 χρόνια το στελεχιακό δυναμικό της ΑΜ φέρει επιτυχώς σε πέρας το έργο της χωρίς τη συνδρομή πλέον της Bechtel και σε αρκετές περιπτώσεις έργων χωρίς καμία υποστήριξη από Συμβούλους. β. Το στελεχιακό δυναμικό της ΑΜ δεν διαθέτει μόνο την ικανότητα να ελέγχει τις εργασίες των μελετητών στους οποίους γίνονται αναθέσεις, ή των μελετητών στους οποίους ανατίθεται από τους Αναδόχους των έργων η εκπόνηση των μελετών εφαρμογής, αλλά διαθέτει επίσης την εμπειρία για την εκπόνηση εντός της εταιρείας ολοκληρωμένων μελετών έργων Μετρό, όπως π.χ. επί του παρόντος την Προμελέτη της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά, έργο υπό δημοπράτηση, ή την εκπόνηση της Προμελέτης για τα έργα της νέας υπεραυτόματης και στην αιχμή της τεχνολογίας Γραμμής 4 του Μετρό Αθήνας, ενώ πρόσφατα ολοκλήρωσε την Οριστική Μελέτη της επέκτασης του Μετρό προς Πειραιά, έργο υπό δημοπράτηση στο οποίο είχε κατά το παρελθόν λάβει βοήθεια και από μελετητικά γραφεία σε τμήματά του (γεωγραφικά ή/ και λειτουργικά) κατά την εκπόνηση της οριστικής μελέτης. γ. Οι μελέτες έργων Μετρό είναι πολυσύνθετες και απαιτούν συνολική εμπειρία από πολλές ειδικότητες μηχανικού. Για τον λόγο αυτό στη Διεύθυνση Μελετών της ΑΜ υπάρχουν 13 τμήματα διαφορετικών ειδικοτήτων, συνεργαζόμενα μεταξύ τους για την εκπόνηση ή για τον έλεγχο των μελετών των έργων Μετρό. Συνεπώς, εάν εφαρμοστεί η προβλεπόμενη διάταξη του Άρθρου 23 στην περίπτωση ανάθεσης μελετών έργων Μετρό, θα έπρεπε να προσληφθεί κατόπιν διαγωνισμού ένας πάροχος υπηρεσιών με δυνατότητες και εμπειρία σε όλες τις κατά ανωτέρω ειδικότητες, δηλαδή μια πολυμελής ομάδα συμβούλων (κατ’ ανάγκην κυρίως από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες συμβούλων), με υψηλές αμοιβές ανά ανθρωπομήνα, οι οποίοι προφανώς θα πρέπει να προσληφθούν παράλληλα με τους μελετητές που θα εκπονούν την αντίστοιχη μελέτη για λογαριασμό της ΑΜ. δ. Κατόπιν των ανωτέρω, η εμπειρία και οι δυνατότητες των στελεχών της ΑΜ δεν θα αξιοποιούνται, παρά το γεγονός ότι θα αμείβονται από τον κρατικό προϋπολογισμό και εν τέλει θα απωλεσθεί η ικανότητα της ΑΜ να εκπονεί, ή να διαχειρίζεται και να επιβλέπει μελέτες των έργων Μετρό, επ’ ωφελεία του δημοσίου συμφέροντος, λόγω σαφώς χαμηλότερης αποζημίωσης των στελεχών αυτών συγκριτικά με τις αμοιβές των συμβούλων. ε. Οι υποχρεωτικές συμβάσεις παροχής υπηρεσιών που απαιτεί ο νόμος θα επιβαρύνουν συνεπώς χωρίς να απαιτείται τις δαπάνες της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ και κατ΄ επέκταση τον κρατικό προϋπολογισμό. Το ανωτέρω θέμα θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ΑΜ, γιατί κατ’ ουσίαν υποκαθίσταται μια κύρια δραστηριότητα της ΑΜ η οποία συστάθηκε μεταξύ άλλων και για τον λόγο αυτό από Συμβούλους, την οποίαν όμως ήδη φέρει εις πέρας με επιτυχία κατά γενική ομολογία. 2. ΑΡΘΡΟ 19 (Τροποποιεί το άρθρο 21 του Ν.3316/05) Επιτροπή Διαγωνισμού Η Επιτροπή προβλέπεται ότι θα αποτελείται από 5 μέλη κατόχους τίτλων σπουδών ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με ειδικότητες που προσιδιάζουν στις κύριες καλούμενες κατηγοριών πτυχίων. Ένα εκ των μελών της Επιτροπής, που ορίζεται ως πρόεδρος όπως και ο αναπληρωτής του ανήκουν στην αναθέτουσα αρχή της σύμβασης. Τα υπόλοιπα απαραίτητα για την συγκρότηση των Επιτροπών Διαγωνισμού πρόσωπα ορίζονται ύστερα από υπόδειξη του οικείου Υπουργείου όταν αυτό είναι η αναθέτουσα αρχή της σύμβασης ή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του άρθρου 280 του Ν/ 3852/2010 στην οποία εδρεύει η αναθέτουσα αρχή. Για την υπόδειξη διενεργείται δημόσια κλήρωση στο αρμόδιο Υπουργείο ή στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση μεταξύ των προσώπων που είναι εγγεγραμμένα σε καταλόγους που τηρούνται στα Υπουργεία και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο, τα μέλη της Επιτροπής εκτός από τον πρόεδρο και τον αναπληρωτή του, θα επιλέγονται μετά από κλήρωση από καταλόγους του ΤΕΕ (1 Εκπρόσωπος) και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δηλαδή θα είναι εκτός ΑΜ. Αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα και καθυστερήσεις τόσο στη σύσταση της Επιτροπής, όσο και στη λειτουργία της, όπως έχει ήδη αποδειχθεί από την αντίστοιχη εμπειρία συμμετοχής εκπροσώπων του ΤΕΕ κατά τα ισχύοντα βάσει του Ν.3316. Δεδομένου ότι τώρα προβλέπεται η συμμετοχή τεσσάρων από τα πέντε μέλη της Επιτροπής εκτός ΑΜ, το θέμα αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα κρίσιμο και να επηρεάζει καθοριστικά την πρόοδο των εργασιών της Επιτροπής. Εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι πολλές περιπτώσεις των συμβάσεων μελετών που προωθεί η ΑΜ αφορούν σε έργα πολύπλοκα, όπως είναι τα έργα του Μετρό, τα οποία απαιτούν εξειδικευμένη εμπειρία, τα μέλη της Επιτροπής Διαγωνισμού πρέπει να έχουν εμπειρία και προσόντα σχετιζόμενα με το αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης, όπως σωστά πιστεύουμε ότι όριζε το Άρθρο 21 του Ν.3316, το οποίο όμως τώρα αντικαθίσταται με νέες διατάξεις που δεν διασφαλίζουν τη συμμετοχή ατόμων με εξειδικευμένη εμπειρία, δεδομένου ότι επιλέγονται με τυχαίο τρόπο. Αυτό μπορεί να είναι ικανοποιητικό και αποτελεσματικό για τις πολυπληθείς περιπτώσεις των απλών π.χ. μελετών έργων των ΟΤΑ, αλλά δεν διασφαλίζει την αποτελεσματική και αξιόπιστη λειτουργία Επιτροπής για τα σύνθετα και απολύτως εξειδικευμένα έργα του Μετρό. Θεωρούμε συνεπώς ότι είναι αδύνατο μη εξειδικευμένα στελέχη σε έργα του Μετρό να κρίνουν και να αξιολογούν τεχνικές προσφορές σε διαγωνισμούς μελετών έργων Μετρό, που περιλαμβάνουν εξειδικευμένα Η/Μ συστήματα, όπως τεχνολογίες σηματοδότησης, συστήματα ATS, BACS, κλπ, παράλληλα δεν θα χρησιμοποιούνται τα υπάρχοντα εξειδικευμένα στελέχη της ΑΜ. Για τον λόγο αυτό, θα προτείναμε είτε την εξαίρεση των μελετών της ΑΜ από τη νέα ρύθμιση, είτε τουλάχιστον να υπάρχει η κατά περίπτωση δυνατότητα στις προβλέψεις του νόμου για σύσταση Επιτροπής Διαγωνισμού, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, για απολύτως εξειδικευμένα αντικείμενα μελετών και Έργων. 3. ΑΡΘΡΟ 3 (Τροποποιεί το άρθρο 4 του Ν.3316/05) Φάκελος του Έργου Με το άρθρο αυτό προτείνεται τροποποίηση στην διαδικασία έγκρισης του φακέλου του Έργου. Ο φάκελος του Έργου συντάσσεται από την υπηρεσία και εγκρίνεται από την Π.Α. με τη σύμφωνη γνώμη της Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργων (Α.Ε.Μ.Ε.) όταν πρόκειται για την ανάθεση σύμβασης με προεκτιμώμενη αμοιβή αυτών του ορίου εφαρμογής των Οδηγιών 2004/17 και 2004/18 και του οικείου Τεχνικού Συμβουλίου στις λοιπές περιπτώσεις. Όπως αναφέρεται στο Άρθρο αυτό για την έκδοση της γνωμοδότησης ελέγχεται η ωριμότητα και η πληρότητα των στοιχείων του φακέλου και η ουσιαστική ορθότητα της περιγραφής του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης. Η προβλεπόμενη αυτή διατύπωση του Άρθρου 3 προϋποθέτει ότι η Α.Ε.Μ.Ε., ή και το Τεχνικό Συμβούλιο (όπως προβλέπεται και μεταβατικά μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Α.Ε.Μ.Ε.), θα έχουν τις τεχνικές δυνατότητες και την εξειδικευμένη εμπειρία και γνώση των μελετών έργων Μετρό, προκειμένου να εξετάζουν ουσιαστικά την ορθότητα της περιγραφής του φυσικού αντικειμένου. Επειδή όμως αυτό δεν είναι ούτε αναμενόμενο, ούτε κατά βάση ρεαλιστικό, πιστεύουμε ότι θα πρέπει να υπάρξει σχετική ρύθμιση για ιδιαίτερες περιπτώσεις εξειδικευμένων έργων και μελετών, που προωθούνται μάλιστα από αντίστοιχα εξειδικευμένες εταιρείες, ώστε να μην υπάρχουν άσκοπες καθυστερήσεις, εμπλοκές, κλπ. και η Α.Ε.Μ.Ε. στις περιπτώσεις αυτές να επικεντρωθεί π.χ. στον έλεγχο της ορθότητας των διαδικασιών ανάθεσης, στον καθορισμό των πτυχίων μελετητών και σε άλλα παρόμοια θέματα που δεν υπεισέρχονται στην ουσία του αντικειμένου ανάθεσης, στην τεχνική ωρίμανσή του, κλπ. Επισημαίνεται ιδιαιτέρως ότι η εξέταση της «ωριμότητας» ανάθεσης μιας μελέτης, υπό το πρίσμα του παραδείγματος της ανάθεσης εκπόνησης της Οριστικής Μελέτης (της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά) και του τμήματος της Γραμμής 4 Άλσος Βεΐκου- Ευαγγελισμός, θα οδηγούσε κατ’ ανάγκην σε σημαντικές καθυστερήσεις ωρίμανσης των διαδικασιών προώθησης του έργου, τόσο γιατί θα απαιτείτο να ολοκληρωθούν και να ωριμάσουν όλα τα θέματα της Προμελέτης πριν την έναρξη δημοπράτησης της Οριστικής Μελέτης, αλλά και για να έχουν διασφαλισθεί πλήρως τα θέματα χωροθέτησης του Αμαξοστασίου, με σχετική περιβαλλοντική αδειοδότηση, κ.ά. 4. ΑΡΘΡΟ 10 (Τροποποιεί το άρθρο 11 του Ν.3316/05) Ενστάσεις Σύμφωνα με το άρθρο οι ενστάσεις που αφορούν την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών όταν η προεκτιμώμενη αμοιβή υπερβαίνει τα όρια της των Οδηγιών 2004/17 και 2004/18, κοινοποιούνται από τον ενιστάμενο στην Αρχή Ελέγχου Μελετών και Έργων, η οποία αποφασίζει εντός μηνός από της κοινοποίησης κατά τις σχετικές διατάξεις. Η διαδικασία αυτή πιστεύουμε ότι θα προκαλέσει ιδιαίτερες καθυστερήσεις στην διαδικασία αξιολόγησης των διαγωνισμών και έρχεται σε αντίθεση με τις μέχρι τώρα λειτουργικές διαδικασίες της ΑΜ, όπου ανώτερο όργανο για την γνωμοδότηση επί των ενστάσεων είναι το Δ.Σ. της ΑΜ, ενώ είναι δυνατόν να οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις επί τεχνικών θεμάτων, ενδεχομένως ιδιαίτερα εξειδικευμένων, για τα οποία η Α.Ε.Μ.Ε. να μην έχει προσλαμβάνουσες παραστάσεις, σε συνδυασμό μάλιστα με Εισήγηση από Επιτροπή Διαγωνισμού, η οποία θα έχει συγκροτηθεί σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, όπως προαναφέρθηκε. 5. Τροποποίηση του Ν. 3669/2008 Τέλος, όσον αφορά στις τροποποιήσεις διατάξεων του Ν. 3669/2008, θα θέλαμε να επισημάνουμε το εξής: Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις στα άρθρα 1 έως 29 αφορούν το προσυμβατικό στάδιο μέχρι την ανάθεση των συμβάσεων. Η ΑΜ σύμφωνα με το άρθρο τέταρτο παρ. 7 του Ν. 2719/1999 (ΦΕΚ 106/Τεύχος πρώτο/26.05.1999) υποχρεούται να εφαρμόζει τις διατάξεις του Ν. 1418/1984 και του ΠΔ 609/85 "Για την εκτέλεση των συμβάσεων έργων" που αναθέτει. Εξ’ αντιδιαστολής προκύπτει ότι η ΑΜ δεν ακολουθεί τις διατάξεις του ανωτέρω νομοθετήματος (ήδη 3669/2008) κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης της σύμβασης (διαδικασία διαγωνισμού). Αντιλαμβανόμεθα ότι θα συνεχίσει να ισχύει το ίδιο καθεστώς και συνεπώς οι νέες τροποποιήσεις περί ελέγχου ωρίμανσης των έργων, Επιτροπές Διαγωνισμών κλπ, δεν θα έχουν εφαρμογή στην ΑΜ. Σε αντίθεση περίπτωση επισημαίνεται ότι οι διατάξεις αυτές θα επέφεραν σημαντική εμπλοκή και πολυετείς καθυστερήσεις στα έργα κατασκευής του Μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (π.χ. λόγω των προβλέψεων του Άρθρου 34 για την έκδοση βεβαίωσης από την Α.Ε.Μ.Ε. περί υπάρξεως της σχετικής «ωριμότητας» του έργου). 6. ΑΡΘΡΟ 3Β Κριτήρια επιλογής αναδόχου Καθιερώνεται ως κριτήριο ανάθεσης για τα έργα ίσης ή μεγαλύτερης αξίας του κοινοτικού ορίου η πλέον συμφέρουσα προσφορά και κατ΄ εξαίρεση (απόφαση Υπουργού μετά από γνώμη Τεχνικού Συμβουλίου) η χαμηλότερη τιμή. Η πρόβλεψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 55 (1) Οδηγίας 2004/17/ΕΚ που ορίζει και τα δύο κριτήρια ως κριτήρια ανάθεσης χωρίς το ένα από αυτά να τίθεται ως «κατ΄ εξαίρεση» επιλογή και επαφίεται στον Αναθέτοντα Φορέα η επιλογή ενός εκ των δύο. Η ως άνω παρατήρηση ισχύει και για τα έργα συντήρησης για τα οποία καθιερώνεται ως κριτήριο ανάθεσης η χαμηλότερη τιμή. Τι εννοείται ως «χρηματικό όριο», το οποίο μάλιστα μπορεί να μεταβάλλεται με απόφαση του Υπουργού; Ο προϋπολογισμός προκύπτει με βάση συγκεκριμένες παραμέτρους, το δε όριο των κοινοτικών οδηγιών δεν καθορίζεται από τον εθνικό νομοθέτη. 7. ΑΡΘΡΟ 34 (βλ. και άρθρο 80) Δεν προβλέπεται προθεσμία μέσα στην οποία η Α.Ε.Μ.Ε. πρέπει να εκδώσει την βεβαίωση σχετικά με την «ωριμότητα» του δημοπρατούμενου έργου. • Η προβλεπόμενη διαδικασία για τη χορήγηση βεβαίωσης ειδικά στην περίπτωση της ανάθεσης με ξεχωριστή εργολαβία των πρόδρομων εργασιών, σε συνδυασμό και με τις λοιπές προβλέψεις για τον τρόπο ανάθεσης, συγκρότησης επιτροπών, δημοσιεύσεων κ.λ.π. πολύ δύσκολα θα συνδυαστεί με τα υπάρχοντα πολύ πιεστικά χρονοδιαγράμματα χρηματοδότησης των έργων, ιδίως όσον αφορά τα συγχρηματοδοτούμενα, με προφανή τον κίνδυνο απώλειας των κονδυλίων. 7. ΑΡΘΡΟ 64 (βλ. και άρθρο 80) • Η προβλεπόμενη στο εν λόγω άρθρο προθεσμία των 5 μηνών για την ολοκλήρωση της διαδικασίας συμβιβαστικής επίλυσης δεν συνάδει με τις λοιπές προθεσμίες (3 μήνες για άσκηση της αίτησης + 3 μήνες για γνωμοδότηση της Α.Ε.Μ.Ε. = 6 μήνες). • Εφόσον η γνωμοδότηση της Α.Ε.Μ.Ε. είναι υποχρεωτική για τον ΚτΕ σε τι συνίσταται η γνώμη του νομικού συμβούλου ή του Ν.Σ.Κ.; Κατόπιν των ανωτέρω θα παρακαλούσαμε να ληφθούν υπόψη οι επισημάνσεις μας στα θέματα αυτά, που θεωρούμε ότι υποβαθμίζουν τον ρόλο, τις δυνατότητες και την προσφορά της ΑΜ, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι η ΑΜ θα συνεχίσει και στο μέλλον να επιτελεί χωρίς προβλήματα τον ιδιαίτερα παραγωγικό και επωφελή ρόλο που διαδραματίζει στην προώθηση των σημαντικών αυτών έργων για τους πολίτες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Είμαστε στη διάθεσή σας για τυχόν πρόσθετες πληροφορίες ή διευκρινίσεις, προκειμένου να εξειδικεύσουμε περαιτέρω, εάν απαιτηθεί, τα θέματα που μας απασχολούν ιδιαιτέρως. ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ