Αρχική Αναδιοργάνωση ΥΠΑΆρθρο 1 – ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Γεώργιος Τσιφτσίδης | 4 Αυγούστου 2010, 10:19
  • Σχόλιο του χρήστη 'Γεώργιος Τσιφτσίδης' | 4 Αυγούστου 2010, 10:19

    Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, με τον νόμο επιδιώκεται η αναβάθμιση και η αναδιοργάνωση της ΥΠΑ σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα. Ειδικότερα ορίζεται ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές είναι αναγκαίες, δεδομένου ότι οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί επιβάλλουν αυξημένες απαιτήσεις για την ασφάλεια, την εξειδίκευση, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών αεροναυτιλίας, τα οποία αποτελούν πλέον τα κριτήρια της επιτυχούς λειτουργίας του φορέα της Αεροναυτιλίας. Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι κρίσιμος παράγοντας της αποτελε-σματικότητας είναι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, πληροφοριών και δεδομένων. Παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου: 1) Η υπάρχουσα οργανωτική δομή της ΥΠΑ, βασίζεται στις βασικές λειτουργίες(αρμοδιότητες κλάδων) και την πυραμοειδή διάρθρωση των υπηρεσιακών σχέσεων, με δυσχέρειες στην οριζόντια επικοινωνία, στο συντονισμό, στις διαδικασίες για τη λήψη αποφάσεων αλλά και στην έγκαιρη διάγνωση κι επίλυση προβλημάτων. Ταυτόχρονα υπάρχει συγκεντρωτισμός αρμοδιοτήτων στην κεντρική υπηρεσία και πέρα από την άστοχη δόμηση που οδηγεί σε επικαλύψεις αρμοδιοτήτων και σύγχυση στη λήψη αποφάσεων, υπάρχει έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των διευθύνσεων-κλάδων για χρήματα, δύναμη, θέσεις και επιρροή. Και ενώ με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιδιώκεται η αναδιοργάνωση της ΥΠΑ, αυτή γίνεται συμβατικά και συγκυριακά και επάνω στα υφιστάμενα προβληματικά δομο-λειτουργικά χαρακτηριστικά και την υπάρχουσα διοικητική κουλτούρα, οπότε είναι εξαιρετικά απίθανο να επιτευχθεί η αναβάθμισή της και να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις για ποιότητα, αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα. Ο όρος αναδιοργάνωση αναφέρεται στις αλλαγές των ροών εργασίας και στις αλλαγές των δομών, δηλαδή την αναδιανομή αρμοδιοτήτων, λειτουργιών και εργασιών. Η ΥΠΑ ανήκει στην περίπτωση οργανισμών που απαιτείται η μοντελοποίηση και στη συνέχεια η αναδιοργάνωση των λειτουργικών διαδικασιών της με μια ολιστική προσέγγιση. Ο σχεδιασμός της αναδιοργάνωσης θα έπρεπε να περιλαμβάνει την επανεξέταση όλου του συστήματος και της φιλοσοφίας της παρεχόμενης υπηρεσίας, από την εκκίνηση και παραγωγή της μέχρι και την τελική παροχή της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της υφιστάμενης αναχρονιστικής δομής είναι οι κλάδοι Τηλεπικοινωνιακών και Ηλεκτρονικών. Ανταγωνιστικοί κλάδοι, με αλληλεπικαλυπτόμενες και αλληλοσυγκρουόμενες αρμοδιότητες και καθήκοντα, κατάλοιπα του παρελθόντος όταν επικρατούσαν διαφορετικές συνθήκες και τεχνολογίες. Σήμερα οι συνθήκες και οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές, καθώς πρέπει να εξασφαλισθεί η συμμετοχή της ΥΠΑ στην κοινωνία της Πληροφορίας με όρους αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας. Σύμφωνα με τον ICAO το παγκόσμιο Air Traffic Management (ATM) μεταναστεύει σταδιακά από τις βασισμένες σε χαρτί και χειροκίνητα πραγματοποιούμενες συναλλαγές σε ένα ψηφιακό περιβάλλον. Στο Global Air Traffic Management Operational Concept (Doc 9854) καθορίζονται τα συστατικά τα οποία θα πρέπει να ενσωματωθούν για να διαμορφώσουν το μελλοντικό σύστημα του ATM. Η διαχείριση, η αξιοποίηση και η διαβίβαση δεδομένων και πληροφοριών είναι ζωτικής σημασίας για την κατάλληλη λειτουργία αυτών των συστατικών. Η ανταλλαγή και η διαχείριση των δεδομένων που χρησιμοποιούνται από τις διαφορετικές διαδικασίες και υπηρεσίες πρέπει να διασφαλίζουν τη συνοχή και το σύνδεση μεταξύ αυτών των συστατικών. Στο πλαίσιο της αποτελεσματικής διαμόρφωσης δομών ψηφιακού περιβάλλοντος, απαιτείται η δημιουργία Διεύθυνσης Πληροφορικής και Επικοινωνιών και η στελέχωση των σχετικών δομών με Πληροφορικούς που έχουν εκπαιδευτεί σε βάθος στην Πληροφορική και τις Επικοινωνίες, που κατανοούν τα σύνθετα οργανωτικά και κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν από την ευρεία εφαρμογή των ΤΠΕ και είναι σε θέση να εφαρμόσουν καινοτόμες προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή τους. Εδώ θα πρέπει να γίνει μια παρένθεση και να τονισθεί ότι μια «Εγκατάσταση Πληροφορικής» δεν αποτελεί υποπερίπτωση «Ηλεκτρονικής Εγκατάστασης». Το γεγονός ότι μια Εγκατάσταση Πληροφορικής συγκροτείται από Ηλεκτρονικές Συσκευές, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση, ότι ο τρόπος της μελέτης και της κατασκευής της, και πολύ περισσότερο η λειτουργία και συντήρησή της, εμπίπτουν στο γνωστικό πεδίο της Ηλεκτρονικής. Αντιθέτως, η φύση και ο σκοπός μιας Εγκατάστασης Πληροφορικής βασίζονται στην διαχείριση δεδομένων και την εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων για την ερμηνεία τους από φυσικά πρόσωπα, δηλαδή τη μετατροπή τους σε χρήσιμες πληροφορίες. Για παράδειγμα, κατά τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση μιας Εγκατάστασης Πληροφορικής, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι γνώσεις και οι προσδοκίες των χρηστών των υπηρεσιών που παρέχει η Εγκατάσταση Πληροφορικής και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική επικοινωνία της με άλλες Εγκαταστάσεις, μέσω κοινά αποδεκτών προτύπων περιγραφής πληροφοριών (και όχι απλώς η διασύνδεσή της σε επίπεδο ανταλλαγής σημάτων). Εγκατάσταση Πληροφορικής είναι και κάθε μετάπτωση δεδομένων (data migration), αναβάθμιση, μετατροπή ή προσθήκη σε υπάρχουσα Εγκατάσταση Πληροφορικής προκειμένου να εξασφαλισθεί η βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών, ή η πρόσβαση ή/και παροχή νέων υπηρεσιών, ή η εναρμόνιση με νέες προδιαγραφές. Είναι φανερό ότι οι Πληροφορικοί διαθέτουν την κατάλληλη επιστημονική πληροφορική κατάρτιση και επάρκεια για τη μελέτη τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, την επίβλεψη, την παραλαβή και τη συντήρηση των έργων Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Έτσι μια πρόταση για σύγχρονη και λειτουργική οργανωτική δομή που ικανοποιεί τις σύγχρονες απαιτήσεις και ανάγκες, είναι η δημιουργία Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών με αρμοδιότητα στο αντικείμενο των «Εγκαταστάσεων Πληροφορικής». Αυτό θα μπορούσε να γίνει με τη μετατροπή της διεύθυνσης των Τηλεπικοινωνιών σε Διεύθυνση Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ώστε να δημιουργηθεί ένας αμιγής κλάδος Πληροφορικής, ενώ στη διεύθυνση των Ηλεκτρονικών να δοθεί το πλήρες αντικείμενο των «Ηλεκτρονικών Εγκαταστάσεων». Προϋπόθεση βέβαια η δημιουργία κλίματος για οριζόντια συνεργασία και διαφάνεια, και η κατάλληλη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Φυσικά αυτό απαιτεί την υπέρβαση των υφιστάμενων συντεχνιακών κοντόφθαλμων αντιλήψεων που δρουν αντιπαραγωγικά και αντιεπιστημονικά για την προστασία "κεκτημένων". 2) Στο Roadmap for the Transition from AIS to AIM του ICAO, στα πλαίσια των οδηγιών του Global Air Navigation Plan (Doc 9750) αναφορικά με τη μελλοντική ανάπτυξη των αεροναυτικών πληροφοριών, ζητείται από τα μέλη να εφαρμόσουν ένα διαρκώς βελτιούμενο Σύστημα Διοίκησης Ποιότητας, δεδομένης της διαρκώς αυξανόμενης ανάγκης για ποιότητα σε προϊόντα και υπηρεσίες, στον τομέα των αεροναυτικών πληροφοριών, στο μέλλον. Αποτελεί στρατηγικό στόχο η διαρκής βελτίωση των υπηρεσιών αεροναυτικών υπηρεσιών σε όρους ποιότητας, επικαιρότητας (timeliness) και ταυτοποίησης (identification) στις νέες υπηρεσίες και προϊόντα με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των χρηστών. Το AIS επομένως χρειάζεται να εξελιχθεί σε μια Υπηρεσία Διοίκησης Πληροφοριών AIM, μεταβάλλοντας καθήκοντα, ευθύνες και πεδίο εφαρμογής για να ικανοποιήσει αυτές τις νέες απαιτήσεις και για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και να διαχειριστεί την παροχή πληροφοριών. Η σημαντικότερη αλλαγή κατά τη μετάβαση από το AIS στο AIM θα είναι η εισαγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσιών με μια αυξανόμενη έμφαση στην καλύτερη διανομή δεδομένων από την άποψη της ποιότητας και της επικαιρότητας, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των χρηστών και να συμβάλουν στη βελτίωση της ασφάλειας, στην αύξηση της αποδοτικότητας και τη μεγαλύτερη οικονομική αποτελεσματικότητα του συστήματος αεροναυτιλίας. Δεδομένης της διαρκώς αυξανόμενης ανάγκης για ποιότητα έγιναν βελτιώσεις του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (QMS) στο Annex 15 καθώς και στα Annexes 4, 11, και 14. Στα πλαίσια αυτά η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε τον κανονισμό αριθ. 73/2010 «Για τον καθορισμό απαιτήσεων σχετικών με την ποιότητα των αεροναυτικών δεδομένων και αεροναυτικών πληροφοριών για τον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό» όπου ζητείται η συμμόρφωση και η πιστοποίηση με διεθνή πρότυπα όπως τα ISO 9000- σύστημα διαχείρισης ποιότητας, ISO/IEC 17799:2005 - τεχνολογία της πληροφορίας – τεχνικές ασφάλειας – κώδικας πρακτικής για τη διαχείριση της ασφάλειας των πληροφοριών και ISO 28000:2007: - προδιαγραφή για συστήματα διαχείρισης της ασφάλειας από έκνομες ενέργειες της αλυσίδας εφοδιασμού. Η υφιστάμενη ερμαφρόδιτη κατάσταση στην οποία εμπλέκονται στο σύστημα AIS τόσο το κλάδος των ΕΕΚ όσο και ο κλάδος των Τηλεπικοινωνιακών χωρίς θεσμοθέτηση, σε καμία περίπτωση δεν διασφαλίζει τις απαιτήσεις για τη δημιουργία Συστήματος Διοίκησης Πληροφοριών ΑΙΜ με συμμόρφωση και πιστοποίηση στα διεθνή πρότυπα ποιότητας. Απαιτείται και εδώ η αναδιοργάνωση με καταγραφή των πραγματικών ροών εργασίας και η αναδιανομή αρμοδιοτήτων, λειτουργιών και εργασιών. Το ζητούμενο εδώ είναι μια μορφή οργανωτικής δομής, με βάση τις κρίσιμες διαδικασίες που πρέπει να εκτελούνται, χωρίς να αναιρείται η σημασία των βασικών λειτουργιών(αρμοδιότητες κλάδων). Μια διαδικασία αποτελείται από μια σειρά σταδίων ή φάσεων στις οποίες ομαδοποιούνται συναφείς επεξεργασίες για τη δημιουργία ενός προϊόντος (πχ δεδομένων ή πληροφοριών) ή την παροχή μιας υπηρεσίας. Η διοίκηση διαδικασιών εστιάζεται σε εξωτερικά κριτήρια αποτελεσματικότητας και στόχους. Σε μια οργάνωση διαδικασιών, οι εργαζόμενοι διαφορετικών λειτουργιών(αρμοδιότητες κλάδων) και εξειδικεύσεων και άλλα μέσα, ομαδοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες των επί μέρους σταδίων, κάθε διαδικασίας. Τέλος απαιτείται η μεγιστοποίηση της οριζόντιας επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των εργαζομένων, καθώς και οι συμμετοχικές διαδικασίες που αυξάνουν τη συνοχή και την αρμονική λειτουργία. Θα πρέπει και εδώ να υπερισχύσει η ανάγκη της πραγματικής αναδιοργάνωσης και αναβάθμισης, από την εξυπηρέτηση των συντεχνιακών συμφερόντων. 3)Σύμφωνα με το Strategic Guidance in Support of the Execution of the European ATM Master Plan, EUROCONTROL 2009 για να επιτευχθεί η ποιότητα υπηρεσιών και να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις θα πρέπει να αναπτυχθούν διάφορα συστήματα μάνατζμεντ όπως: Safety Management (SMS), Security Management (SEMS), Environmental Management (EMS), Human Performance Management συμπεριλαμβανομένων των Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας (QMS) και των Συστημάτων Διαχείρισης Υγιεινής και Ασφάλειας στην εργασία (OHSMS). Αναπτύσσεται η τάση στην πολιτική αεροπορία να ενσωματωθούν όλα αυτά τα συστήματα σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης. Σύμφωνα με το EUROCONTROL1 Για την εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος (σύστημα συστημάτων σύμφωνα με τον ICAO Doc 9859), θα πρέπει να εντοπιστούν οι διαδικασίες που απαιτούνται για το σύστημα, να προσδιοριστεί ο τρόπος αλληλεπίδρασης των διαδικασιών αυτών και να καθοριστούν κριτήρια και μέθοδοι, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία των η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης (IMS) θα γίνει σε φάσεις με ορίζοντα το 2020. Αρχικά θα αναπτυχθούν και θα χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα, ανεξάρτητα συστήματα διαχείρισης. Στη συνέχεια θα είναι η περίοδος συντονισμού, όπου θα διασφαλισθεί μέσω βελτιώσεων, ότι η απόδοση όλων των συστημάτων είναι στο ίδιο υψηλό επίπεδο, και τέλος, θα γίνει ο συνδυασμός και η ενσωμάτωσή τους σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα. 1 Eurocontrol Strategic Guidance in Support of the Execution of the European ATM Master Plan, May 2009 , σελ. 73. διαδικασιών και ο έλεγχός τους. Είναι εύκολα κατανοητό ότι η βελτίωση του συστήματος θα επέλθει, από τη βελτίωση κάθε διαδικασίας. Όμως στο νομοσχέδιο δεν αποτυπώνεται η αναγκαία οργανωτική δομή που θα επιτρέψει τη δημιουργία των αναγκαίων συστημάτων διαχείρισης. Αντιθέτως αναπαράγονται τα προβληματικά δομο-λειτουργικά χαρακτηριστικά με ανακατατάξεις αρμοδιοτήτων στα διάφορα «κουτιά» του γνωστού οργανογράμματος και με την προσθήκη ενός μεγάλου αριθμού νέων «κουτιών» δημιουργώντας μέσω πληθωρισμού τμημάτων ένα αναχρονιστικό δυσκίνητο γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό οργανισμό. Στο νομοσχέδιο απλώς αποτυπώνεται η δημιουργία μιας Διεύθυνσης Διαχείρισης και Ανάπτυξης στην οποία προΐσταται υπάλληλος του κλάδου ΠΕ2 και μια σειρά τυπικά ανεξάρτητων τμημάτων Ασφαλείας, Ποιότητας, Προστασίας και Ανθρώπινου δυναμικού σε κάθε διεύθυνση, τα οποία δεν έχουν ενιαία ιεραρχική δομή, συντονισμό και έλεγχο. Επειδή ουσιαστικά η αναβάθμιση της ΥΠΑ θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματική λειτουργία αυτής της Διεύθυνσης προτείνεται να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτήν. Επιβάλλεται η Διεύθυνση Διαχείρισης και Ανάπτυξης να αναλάβει τον σχεδιασμό τη διαχείριση και τον συντονισμό για τη δημιουργία του IMS. Αυτή θα πρέπει να έχει την εποπτεία και τον συντονισμό όλων των σχετικών τμημάτων και γραφείων ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται με ευελιξία στο περιβάλλον και να αξιοποιεί αποτελεσματικά το έμψυχο δυναμικό σε όλες τις λειτουργίες(αρμοδιότητες κλάδων) και βαθμίδες. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δυνατότητα να προΐσταται της Διεύθυνσης επιστημονικά κατάλληλος υπάλληλος ανεξαρτήτως κλάδου. Τσιφτσίδης Γεώργιος ΠΕ3 Πληροφορικός MSC Δημόσιο Μάνατζμεντ ΚΑΑΛΔ