Αρχική Διαδικασίες κεντρικού ελέγχου και διαφάνειας στο σύστημα παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών έργων και υποδομώνΆρθρο 15 – Εθνικός Ερευνητικός Φορέας Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας (Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ.)Σχόλιο του χρήστη Βασίλης Μάργαρης (Εκπρόσωπος Εργαζομένων) | 13 Οκτωβρίου 2016, 16:23
ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Του Ερευνητικού, Τεχνικού και Διοικητικού Προσωπικού του ΙΤΣΑΚ Στο Σχέδιο Νόμου του Υπ. ΥΠΟΜΕΔΙ: «Διαδικασίες κεντρικού ελέγχου και διαφάνειας στο σύστημα παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών έργων και υποδομών, δομές στρατηγικού σχεδιασμού δημοσίων υποδομών και λοιπές διατάξεις» Σε καιρούς απόλυτης δημοσιονομικής δυσπραγίας, η Κυβέρνηση προτίθεται να ιδρύσει έναν νέο «Εθνικό Φορέα Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας» (ΕΦΑΚΤΕΣ). Είμαστε στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώσουμε ότι, στην περίπτωση αυτή, η Κυβέρνηση ανακαλύπτει τον τροχό. Διότι, ο τροχός της αντισεισμικής έρευνας στην Ελλάδα έχει ανακαλυφθεί προ πολλού. Η διεπιστημονική προσέγγιση αντισεισμικών κατασκευών, τεχνικής σεισμολογίας και εδαφοδυναμικής υιοθετήθηκε στη χώρα μας εδώ και τριανταπέντε χρόνια, όταν –μετά τους μεγάλους σεισμούς της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας του 1978 και του 1981, αντίστοιχα– ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ίδρυσε το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) στη Θεσσαλονίκη. Για να προβεί δε σ’ αυτό το βήμα, είχε προηγουμένως συμβουλευτεί ό,τι θ’ αποκαλούσαμε σήμερα «state of the art», κινητοποιώντας την αφρόκρεμα της εθνικής, ευρωπαϊκής και αμερικανικής επιστήμης της εποχής του. Στη συνέχεια, το ΙΤΣΑΚ λάμπρυνε ο Καθηγητής Βασίλης Παπαζάχος, ο οποίος το υπηρέτησε από τη θέση του Προέδρου του για πάνω από 20 χρόνια, μετατρέποντάς το σε ένα αναγνωρισμένο και επώνυμο ερευνητικό ίδρυμα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2011, η τότε Κυβέρνηση έκρινε σκόπιμο να συγχωνεύσει το ΙΤΣΑΚ με τον φαινομενικά ομοειδή Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ). Δυστυχώς, η συγχώνευση αυτή αποφασίστηκε εν θερμώ, παρά τις αγωνιώδεις για την αποτυχία του εγχειρήματος προειδοποιήσεις των εργαζομένων του ΙΤΣΑΚ και χωρίς να προηγηθεί μελέτη βιωσιμότητας, με αποτέλεσμα το ΙΤΣΑΚ να ενσωματωθεί σε έναν ανομοιογενή στην πραγματικότητα φορέα. Η συγχώνευση αυτή δεν δημιούργησε μόνον εμπόδια στη λειτουργία του ως ερευνητικού κέντρου, αλλά επιπλέον επιβάρυνε τις δημόσιες δαπάνες, τις οποίες υποτίθεται ότι θα ελάφρυνε! Και τούτο, διότι το διοικητικό, τεχνικό και ερευνητικό του προσωπικό υποχρεούται πλέον να μεταβαίνει τακτικότατα στην Αθήνα, όπου και μεταφέρθηκε η διοικητική τους έδρα. Και τη στιγμή που αναμενόταν να ανατραπεί η από κάθε άποψη αποτυχημένη συγχώνευση του 2011, προτείνεται αντ' αυτού η δημιουργία ενός νέου ερευνητικού φορέα με έδρα την Κεφαλονιά, ανατρέποντας το νόμο που ψηφίστηκε πριν από λίγους μήνες σχετικά με τη διαδικασία σύστασης ενός νέου ερευνητικού κέντρου (άρθρο 11.3 του ν. 4386/2016). Και αυτό, χωρίς όχι μόνο μια στοιχειώδη μελέτη, αλλά ούτε καν έναν υποτυπώδη διάλογο με τους ενδιαφερομένους. Επί της ουσίας, το άρθρο 15 του σ/ν βρίθει σφαλμάτων και ατελειών, σε σημείο που να αμφιβάλλει κανείς αν πρόθεσή του είναι να ιδρύσει ένα νέο ερευνητικό κέντρο και όχι να κλείσει ένα παλιό και καταξιωμένο. Με την προτεινόμενη διάταξη, το ΙΤΣΑΚ προβλέπεται να γίνει …περιφερειακή υπηρεσία ενός φορέα που ΘΑ συσταθεί και ΘΑ εγκατασταθεί στην Κεφαλονιά. Αυτό που θα εγκατασταθεί στην Κεφαλονιά, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει, φιλοδοξεί να μετατρέψει ένα κέντρο που ήδη υπάρχει, σε περιφερειακή του υπηρεσία! Αντί, λοιπόν, ο Υπουργός ΥΠΟΜΕΔΙ κος Χρ. Σπίρτζης, να ενισχύσει το ΙΤΣΑΚ με ερευνητικό προσωπικό που το χρειάζεται, ώστε μια υπερσύγχρονη κτιριακή υποδομή, την οποία πρόσφατα δημιούργησε στη Θεσσαλονίκη, να μπορέσει να λειτουργήσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της, επιλέγει για άγνωστους λόγους να ιδρύσει ένα νέο κέντρο εκ του μηδενός στην Κεφαλονιά, το οποίο θα ενσωματώσει ένα ήδη υφιστάμενο, εξοπλισμένο, στελεχωμένο και πλήρως λειτουργικό ερευνητικό ίδρυμα, με ιστορία 35 χρόνων πίσω του και με ανεκτίμητη συμβολή στο σύνθετο τομέα των δραστηριοτήτων του. Ενώ θα μπορούσε να δημιουργηθεί το παράρτημα στην Κεφαλονιά και να αποκατασταθεί η έδρα του ΙΤΣΑΚ στην Θεσσαλονίκη, επιλέγεται το αντίθετο! Αναρωτιέται κανείς ποια είναι η προστιθέμενη αξία του νέου φορέα; Τι δεν μπορεί να κάνει το Υπουργείο ΥΠΟΜΕΔΙ στη Θεσσαλονίκη και θα μπορέσει να το κάνει στην Κεφαλονιά; Σε ποια υποδομή –τεχνολογική, κτιριακή και επιστημονική– είναι δυνατό να ανθίσει ένα τέτοιο κέντρο στην Κεφαλονιά; Η έρευνα και η καινοτομία αναπτύσσονται εκεί που υπάρχει συναφές επιστημονικό και τεχνολογικό υπόβαθρο. Δεν είναι επιτρεπτό, να έχει ζητηθεί ως εναλλακτική λύση η ενσωμάτωση του ΙΤΣΑΚ στο μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας, το ΑΠΘ, και αντ’ αυτού, να επιλέγεται ως βάση ανάπτυξης του νέου κέντρου μια περιφέρεια, όπου το μόνο που υπάρχει είναι ένα –αξιολογότατο κατά τα άλλα– ΑΤΕΙ. Πέραν των ανωτέρω, η πρόταση δημιουργίας ενός ερευνητικού φορέα στην Κεφαλονιά, τη στιγμή που η βασική του δραστηριότητα θα διεξάγεται εξακόσια χιλιόμετρα μακριά, θα έχει ως συνέπεια τη διοικητική και οικονομική παράλυση του ΙΤΣΑΚ, η οποία –σε συνδυασμό με την αποψίλωση του ερευνητικού του προσωπικού– αποκαλύπτει προθέσεις περισσότερο οριστικού κλεισίματός του, παρά ανάπτυξης της αντισεισμικής τεχνολογίας στη χώρα. Για να μην αναφερθούμε στην προτίμηση του Υπουργείου ΥΠΟΜΕΔΙ σε μια κακόηχη επωνυμία, αντί για ένα καταξιωμένο στη διεθνή ερευνητική κοινότητα «brand-name», όπως είναι αυτό του ΙΤΣΑΚ. Υπό το φως των ανωτέρω, διερωτώμεθα με ποια επιστημονική νομιμοποίηση προχωρά ένα τέτοιο εγχείρημα η Κυβέρνηση; Διότι, αν πιστέψουμε στο σχέδιο νόμου της, πρόθεσή της είναι να ιδρύσει έναν ερευνητικό φορέα «κατά την έννοια της παρ. 19 του άρθρου 1 του Ν. 4310/2014 (Α΄ 258), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1του Ν. 4386/2016 (Α΄ 83)» (sic) *. Οι νόμοι αυτοί, ωστόσο, θεσπίζουν ήδη τη διαδικασία για την ίδρυση νέων ερευνητικών φορέων. Γιατί δεν τους ακολουθεί ο Υπουργός ΥΠΟΜΕΔΙ κος Χρ. Σπίρτζης, εφόσον η ίδια η Κυβέρνηση τους πρότεινε και τους ψήφισε στη Βουλή, και επιλέγει να τους ανατρέψει, χωρίς καμιά προηγούμενη μελέτη, ούτε προετοιμασία; Εν κατακλείδι, το Υπουργείο ΥΠΟΜΕΔΙ θα πρέπει να αντιστρέψει τις προτεραιότητές του, όπως το επιβάλλει όχι μόνον η επιστημονική, αλλά και η κοινή λογική, και γι’ αυτό: 1. Να ανεξαρτητοποιήσει το ΙΤΣΑΚ ως ερευνητικό κέντρο, που είναι άλλωστε. 2. Να αποκαταστήσει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη. 3. Να διατηρήσει τη γνωστή τοις πάσι επωνυμία του (Ι.Τ.Σ.Α.Κ.). 4. Να προβλέψει μία Περιφερειακή Μονάδα (Εργαστήριο-Παρατηρητήριο) στην Κεφαλονιά, όπου άλλωστε το ΙΤΣΑΚ έχει ήδη εγκαταστήσει ένα πειραματικό εργαστήριο από το 2010, το δε 2013 υπέγραψε σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης με την Περιφερειακή Ενότητα Κεφαλονιάς-Ιθάκης, το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και το Γαλλικό Πανεπιστήμιο Grenoble-Alpes. Θεσσαλονίκη, 13 Οκτωβρίου 2016. (*) Στην πραγματικότητα, πρόκειται για την περίπτωση (και όχι την παράγραφο) 19 του άρθρου 2 (και όχι του άρθρου 1) του Ν. 4310/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 (και όχι το άρθρο 1) του Ν. 4386/2016 (Α΄ 83).