1. Η Α.Ε.Μ.Ε. έχει ως σκοπό τον έλεγχο, κατά το προσυμβατικό και συμβατικό στάδιο, των δημοσίων συμβάσεων έργων, μελετών και συναφών υπηρεσιών, των επιχειρήσεων εκτέλεσης δημοσίων και ιδιωτικών έργων, των τεχνικών που στελεχώνουν τέτοιες επιχειρήσεις, των μελετητών δημοσίων έργων και των παρόχων υπηρεσιών τεχνικής φύσεως, καθώς και την οργάνωση και τήρηση σχετικών ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων.
2. Για την επίτευξη των σκοπών της η Α.Ε.Μ.Ε. μπορεί να συνεργάζεται με οποιοδήποτε νομικό ή φυσικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό, συνάπτοντας, μαζί του, με οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο, συμβάσεις μίσθωσης έργου ή ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή να του αναθέτει καθήκοντα συμβούλου οποιασδήποτε ειδικότητας.
Η θεωρητική προσέγγιση που αναπτύσσεται στην αιτιολογική έκθεση και αναφέρθηκε και στο υπουργικό Συμβούλιο παρουσιάζεται εξαιρετική.
Η υπαρξη παράλληλα της Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (εκείνη είναι Ανεξαρτητη Αρχή, ενω η παρουσα ΝΠΔΔ), πιθανόν να δημιουργήσει εμπλοκές. Σε κάθε περίπτωση ο χρόνος θα δείξει την δράση του συστήματος.
Η ΑΕΜΕ δεν έχει αρμοδιότητα στις ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ?
Στην αρχή θεώρησα ότι ήταν παρόραμα, αλλά είναι συστηματική η ελλειψη αναφοράς στις Μελετητικές Εταιρείες. Ποιός τηρεί το αντίστοιχο Μητρώο Εταιρειών?
ΆΡΘΡΟ 71_Σκοπός
«1. Η Α.Ε.Μ.Ε. έχει ως σκοπό τον έλεγχο, κατά το προσυμβατικό και συμβατικό στάδιο, των δημοσίων συμβάσεων έργων, μελετών και συναφών υπηρεσιών, των επιχειρήσεων εκτέλεσης δημοσίων και ιδιωτικών έργων, των τεχνικών που στελεχώνουν τέτοιες επιχειρήσεις, των μελετητών δημοσίων έργων και των παρόχων υπηρεσιών τεχνικής φύσεως, καθώς και την οργάνωση και τήρηση σχετικών ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων.
2. Για την επίτευξη των σκοπών της η Α.Ε.Μ.Ε. μπορεί να συνεργάζεται με οποιοδήποτε νομικό ή φυσικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό, συνάπτοντας, μαζί του, με οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο, συμβάσεις μίσθωσης έργου ή ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή να του αναθέτει καθήκοντα συμβούλου οποιασδήποτε ειδικότητας».
Ερωτήματα:
– Ποιός ευθύνεται για την ποιότητα των υπηρεσιών και αξιοπιστία της Α.Ε.Μ.Ε.;
– Η ΑΕΜΕ, τα εκτελεστικά όργανά της και οι εξωτερικοί Σύμβουλοι της θα είναι στο απυρόβλητο σε ζητήματα ευθύνης;
– Ποιός θα αποζημιώνει για τις οικονομικές συνέπειες από τα τυχόν παράβαση ή πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων τους;
– Ποιός θα αποζημιώνει για τις τυχόν οικονομικές συνέπειες από τυχόν λάθη ή παραλήψεις από την εκτέλεση των καθηκόντων τους;
Απάντηση:
Απάντηση στα παραπάνω μπορεί να δοθεί μόνο με την υιοθέτηση από την πλευρά της Α.Ε.Μ.Ε. την Ασφάλιση «Επαγγελματικής Ευθύνης» (Professional Indemnity Insurance). Η διεθνής πρακτική την έχει αναδείξει ως μοναδικό και αξιόπιστο «εργαλείο» για τη νομική κάλυψη της ευθύνης των παρεχόντων υπηρεσίες αλλά και για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας των παρεχόμενων υπηρεσιών τους. Η συγκεκριμένη Ασφάλιση είναι απαραίτητη και για την Α.Μ.Α.Ε. Επιπλέον, στα πλαίσια μεταρρύθμισης – εκσυγχρονισμού του Συστήματος Παραγωγής Δημοσίων Έργων θα πρέπει να θεσμοθετηθεί πλήρως και σε όλους τους επαγγελματικούς Φορείς που παρέχουν υπηρεσίες Μελετητή, Επιβλέποντα ή Συμβούλου (Διοίκησης-management έργου, Ελέγχου Μελετών, Ασφάλειας, Ποιότητας έργου κλπ).
Θα πρέπει να αξιοποιηθεί και στη χώρα μας ο θεσμός της Ασφάλισης «Επαγγελματικής Ευθύνης», στη μορφή και στο βαθμό που η διεθνής πρακτική συστηματικά εφαρμόζει εδώ και αρκετά χρόνια. Σχετικά, είναι σκόπιμο να επισημανθεί πως μιλάμε για σωστά(όχι «ψευδεπίγραφα») Ασφαλιστήρια. Δηλαδή τέτοια που να αποζημιώνουν αξιώσεις για θέματα επαγγελματικής ευθύνης, όχι κατόπιν τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, αλλά κατόπιν αξιόπιστης Νομικής ή /και Τεχνικής Πραγματογνωμοσύνης ή το πολύ Διαιτησίας, με μέριμνα και δαπάνη Ασφαλιστικής Εταιρείας.
Συμφωνώ με το σχόλιο του Ι. Γκίνη, αλλά όχι απόλυτα.
Η θέσπιση της ΑΕΜΕ, κρίνεται αναγκαία, ώστε να δημιουργηθεί το θεσμικό όργανο του εκσυγχρονισμού, και της υιοθέτησης καινοτόμων μεθόδων όπως το πρότυπο ΕΛΟΤ 1429, αλλά και η δημιουργία Υπουργικών αποφάσεων με έκδοση νέων ΤΟΤΕΕ για την υποβοήθηση όλων των εμπλεκομένων στην παραγωγή έργων, με κανόνες διοίκησης έργου.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΖΑΠΗΣ
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ
Όπως αναφέρεται εισαγωγικά θεσπίζεται η δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Μελετών & Έργων (Α.Ε.Μ.Ε.) με αντικείμενο την εποπτεία της παραγωγής των Δημοσίων Έργων και των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν σε αυτήν, όπως Μελετητές και Εργοληπτικές Επιχειρήσεις.
Εκτιμάται ότι η θέσπιση ενός ακόμη ελέγχοντος οργανισμού επί της διαδικασίας παραγωγής των δημοσίων έργων, πέραν των υπαρχόντων όπως των Υπηρεσιών του ΥΠΟΜΕΔΙ και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, θα οδηγήσει σε περαιτέρω καθυστερήσεις και άσκοπη γραφειοκρατία.
Αντίθετα, θα έπρεπε κατά την άποψή μας, να τεθεί ως πρώτη και άμεσης υλοποίησης ενέργεια από το Υπουργείο η αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα, η οποία να συνοδεύεται από εκπαίδευση, παροχή κινήτρων και οργανωτική ενίσχυση των Υπηρεσιών αυτών. Η αναδιάρθρωση αυτή εκτιμάται ότι θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε θαυμαστά αποτελέσματα, με την ενεργοποίηση δυναμικού που δεν μπορεί με την σημερινή διάρθρωση να εκφρασθεί.
Το πλαίσιο εντός του οποίου μπορεί να δομηθεί η παραπάνω αναδιάρθρωση καθορίζεται στο πρότυπο ΕΛΟΤ1429 – ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝ ΕΡΓΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι με την υλοποιούμενη αναδιάρθρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσω του σχεδίου ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ μειώνονται στο ελάχιστο οι τελικοί δικαιούχοι, οι οποίοι θα διαχειρίζονται πλέον μεγάλες περιοχές που θα βρίσκονται υπό την ευθύνη τους, επιβάλλεται ακόμη περισσότερο η οργανωτική ενίσχυση μέσω του ΕΛΟΤ1429 των Υπηρεσιών των Φορέων αυτών, προκειμένου να διαχειρίζονται τους πόρους με αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο.
Θα έπρεπε συνεπώς να ισχύσει ως υποχρεωτική η μερική ίσως εφαρμογή του ΕΛΟΤ 1429 για τους Φορείς που υλοποιούν συγχρηματοδοτούμενα έργα, με πρόβλεψη σταδιακής επέκτασης της υποχρέωσης αυτής και στα υπόλοιπα έργα χρηματοδοτούμενα μόνο από εθνικούς πόρους. Θα ήταν ενδιαφέρουσα επίσης και η σταδιακή υποχρέωση εφαρμογής παρόμοιου προτύπου και στις εργοληπτικές επιχειρήσεις και γραφεία μελετών.
Η τυχόν εφαρμογή παρόμοιων προτύπων στις εργοληπτικές επιχειρήσεις και γραφεία μελετών θα επιφέρει αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους με παράλληλη ποιοτική άνοδο της παραγωγής των Δημοσίων έργων.
Προτείνεται αντί της θέσπισης της Α.Ε.Μ.Ε. να επιδιωχθεί η εφαρμογή του ΕΛΟΤ 1429 από όλες τις Αναθέτουσες Αρχές με παράλληλη κεντρική υποστήριξή της από υπάρχουσα Υπηρεσία του ΥΠΟΜΕΔΙ, όπως η Γ.Γ.Δ.Ε., ακολουθώντας ως πρότυπο την εφαρμογή του Οδηγού Βέλτιστων Πρακτικών για τη Σύναψη και Εκτέλεση Δημοσίων Συμβάσεων, που εποπτεύεται για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας αυτής.
Στην σχετική ιστοσελίδα του Γενικού Λογιστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, http://www.publicprocurementguides.treasury.gov.cy/, περιλαμβάνεται κωδικοποιημένα το σύνολο των κατευθύνσεων προς τις Αναθέτουσες Αρχές με πλήθος υποδειγμάτων, παραδειγμάτων και προτεινόμενων προτύπων.