1. H παράγραφος 3 του άρθρου 11 του ν. 2882/2001 αντικαθίσταται ως εξής:
«Η αναγκαστική απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδικαίως εάν δεν συντελεστεί μέσα σε ενάμισι έτος από τη δημοσίευση της απόφασης προσωρινού καθορισμού της αποζημίωσης και, σε περίπτωση απευθείας οριστικού καθορισμού αυτής, από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης. Η αρμόδια για την κήρυξη της απαλλοτρίωσης αρχή υποχρεούται να εκδώσει μέσα σε τέσσερις μήνες από τη λήξη της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου βεβαιωτική πράξη για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση. Η πράξη αυτή δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Εφόσον οι θιγόμενοι ιδιοκτήτες επιθυμούν την διατήρηση της απαλλοτρίωσης που ανακλήθηκε αυτοδίκαια λόγω παρέλευσης της ως άνω δεκαοχτάμηνης προθεσμίας, μπορούν να υποβάλλουν αίτηση και υπεύθυνη δήλωση προς την αρχή που εξέδωσε την απαλλοτριωτική απόφαση, μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την παρέλευση της προθεσμίας, περί διατήρησης της απαλλοτρίωσης και καταβολής της δικαστικά καθορισμένης προσωρινής ή οριστικής αποζημίωσης. Αν το αίτημα γίνει δεκτό από την αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση και υποχρεούται στην καταβολή της αποζημίωσης, δεν επιτρέπεται ο ανακαθορισμός της αποζημίωσης, ή η αναζήτηση τόκων υπερημερίας.
Οι διατάξεις του τρίτου και τέταρτου εδαφίου της παραγράφου 1 εφαρμόζονται και σε απαλλοτριώσεις που έχουν κηρυχθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και έχει επέλθει αυτοδίκαιη ανάκληση, λόγω παρέλευσης της δεκαοχτάμηνης προθεσμίας. Στην περίπτωση αυτή οι ενδιαφερόμενοι μπορεί να υποβάλλουν αίτηση για τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης μέχρι τις 31-12-2012.
- 1. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 11 του ν. 2882/2001 αντικαθίσταται ως εξής:
«Πριν παρέλθει χρονικό διάστημα (6) έξι μηνών από την ανάκληση ή την άρση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης δεν επιτρέπεται, χωρίς συναίνεση του ιδιοκτήτη, η κήρυξη νέας απαλλοτρίωσης του ίδιου ακινήτου για τον ίδιο σκοπό».
3. Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 7 του Ν. 2882/2001 προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Αν η συζήτηση για το πρώτο καθορισμό τιμής μονάδος αποζημίωσης ακινήτου απορριφθεί από το αρμόδιο Δικαστήριο ως απαράδεκτη επειδή ο ιδιοκτήτης είναι άγνωστος ή δεν κλητεύθηκε νόμιμα, η απαλλοτρίωση συντελείται με την καταβολή ή παρακατάθεση της αποζημίωσης που έχει καθορισθεί δικαστικά για άλλα ομοειδή ακίνητα που περιλαμβάνονται στην ίδια απαλλοτριωτική πράξη, εφ’ όσον ο θιγόμενος ιδιοκτήτης υποβάλλει σχετικό αίτημα στην Αρχή που είναι αρμόδια για την κήρυξη της απαλλοτρίωσης εντός δέκα (10) ετών από την έκδοση της απόφασης καθορισμού και έχει αναγνωρισθεί ως δικαιούχος της αποζημίωσης».
4. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 2882/2001 αντικαθίσταται ως εξής:
«Εάν η απόφαση κήρυξης της απαλλοτρίωσης ακυρωθεί δικαστικώς ή ανακληθεί διοικητικώς ως παράνομη ή έχουν καταληφθεί τα απαλλοτριούμενα ακίνητα με τη διαδικασία της επίταξης, επιτρέπεται η κήρυξη απαλλοτρίωσης του ίδιου ακινήτου και για τον ίδιο σκοπό, με τις νόμιμες προϋποθέσεις και διαδικασία, χωρίς την υποχρέωση τήρησης των προθεσμιών των δύο πρώτων εδαφίων της παρούσας παραγράφου.»
Με την παρ. 1 του άρθρου αυτού του σχεδίου νόμου, συμπεριλαμβάνεται και ρητά στον Κ.Α.Α.Α. μία ευχέρεια που από τη νομολογία είχε κριθεί ότι έχει ούτως ή άλλως ο πολίτης, πλην όμως δεν γίνεται καμία βελτίωση ως προς το ζήτημα της άρνησης της Διοίκησης να εκδώσει τη σχετική βεβαίωση για την αυτοδίκαιη άρση, κάτι που συμβαίνει στο σύνολο των σχετικών περιπτώσεων με αποτέλεσμα ο πολίτης να αναγκάζεται να προσφύγει στο Διοικητικά Δικαστήρια, προκειμένου αυτά να διαπιστώσουν την άρση της απαλλοτρίωσης, μετά από πολλά χρονιά. Για το λόγο αυτό, θα έπρεπε να συμπεριληφθεί διάταξη σύμφωνα με την οποία αν η αρμόδια για την κήρυξη της απαλλοτρίωσης αρχής δεν εκδώσει την παραπάνω βεβαιωτική πράξη σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου αυτού, και παρέλθει και επιπλέον δίμηνο χρονικό διάστημα μετά από την υποβολή σχετικής αίτησης οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον προς την αρχή αυτή με την οποία να ζητάει την έκδοση της παραπάνω βεβαίωσης, αυτή θεωρείται ότι έχει εκδοθεί. Περαιτέρω με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου, ενισχύεται σε βάρος του πολίτη το δικαίωμα του υπέρ ου η απαλλοτρίωση να κηρύξει καταχρηστικά και νέα απαλλοτρίωση του ίδιου ακινήτου και για τον ίδιο σκοπό, όταν η προηγούμενη έχει αρθεί λόγω ακριβώς της οικονομικής αδυναμίας του υπέρ ου να ανταποκριθεί στις οικονομικές του υποχρεώσεις με αποτέλεσμα ο πολίτης να καταταλαιπωρείται επί χρόνια και να μην μπορεί να αξιοποιήσει την περιουσία του, κάτι για το οποίο έχει εκδοθεί και σωρεία αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε βάρος της Ελλάδας.
Να τροποποιηθεί η παράγραφος 1 του άρθρου 5 του Σχεδίου Νόμου ως εξής:
1. H παράγραφος 3 του άρθρου 11 του ν. 2882/2001 αντικαθίσταται ως εξής:
Η αναγκαστική απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδικαίως εάν δεν συντελεστεί μέσα σε ενάμισι έτος από τη δημοσίευση της απόφασης προσωρινού καθορισμού της αποζημίωσης και, σε περίπτωση απευθείας οριστικού καθορισμού αυτής, από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης. Κατ΄ εξαίρεση, προκειμένου περί εκτάσεων διεκδικούμενων από το ελληνικό δημόσιο το διάστημα αυτό ισχύει από την έκδοση της αντίστοιχης απόφασης αναγνώρισης δικαιούχου. Η αρμόδια για την κήρυξη της απαλλοτρίωσης αρχή υποχρεούται να εκδώσει μέσα σε τέσσερις μήνες από τη λήξη της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου βεβαιωτική πράξη για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση. Η πράξη αυτή δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 11 ΤΟΥ 2882/01 ΣΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΝΑ ΠΡΟΣΤΕΘΕΙ: «Η μερικη ανακληση ιδιοκτησίας να επιτρέπεται έως 2 μήνες πριν την δικάσιμο της οριστικης τιμης μοναδος»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΜΕΝΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΔΙΝΕΤΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΟΡΘΟΤΕΡΟ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΤΙΜΗΣ (ΩΦΕΛΕΙΑ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ,ΚΛΠ)
ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΠΑΛ/ΣΗΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΑ ΑΝΑΚΛΗΘΕΙ ΑΛΛΑ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΛΗΦΘΕΙ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΛΟΓΩ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ , ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΑ ΥΠΟΧΡΕΟΥΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥ.
ΑΡΘΡΟ 5 ΠΑΡ. 3 -Αν η συζήτηση για το πρώτο καθορισμό τιμής μονάδος αποζημίωσης ακινήτου απορριφθεί από το αρμόδιο Δικαστήριο ως απαράδεκτη επειδή ο ιδιοκτήτης είναι άγνωστος ή δεν κλητεύθηκε νόμιμα -ΝΑ ΠΡΟΣΤΕΘΕΙ:»ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο δεν καθορίστηκε τιμή μονάδος»-…
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ: ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΠΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΗΚΕ Η ΤΙΜΗ ΜΟΝΑΔΟΣ ΑΝΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ(ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΑ Η ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ) ΚΑΙ ΟΧΙ ΟΜΑΔΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΛΑΘΟΣ ΠΑΡΕΛΕΙΨΕ Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ ΝΑ ΔΟΣΕΙ ΤΙΜΗ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ, ΜΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΝ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΕΣΗΣ-ΣΥΝΤΕΛΕΣΗΣ.
Η άρση της απαλλοτρίωσης έχει δύο διαδοχικές φάσεις α) Η επέλευση των πραγματικών γεγονότων που καθιστούν αυτοδίκαια αρθείσα την απαλλοτρίωση και β) την έκδοση και δημοσίευση της βεβαίωσης ή αλλιώς διαπιστωτικής πράξης της αρμόδιας αρχής, ότι η εν λόγω απαλλοτρίωση έχει αρθεί αυτοδίκαια. Συνεπώς για την αποφυγή ερμηνευτικών προβλημάτων, θα πρέπει να διευκρινιστεί ποια από τις δύο φάσεις αποτελεί την έναρξη της εξάμηνης προθεσμίας.
Το πνεύμα της παρ. 1 εδ. 6 του παρόντος νόμου είναι να ρυθμίσει μεταξύ άλλων περιπτώσεις αυτοδίκαιης ανάκλησης σε προηγούμενες απαλλοτριώσεις. Το πρόβλημα είναι τεράστιο σε απλλοτριώσεις που έχουν καταληφθεί οι εκτάσεις αλλά δεν έχουν καταβληθεί οι αποζημιώσεις, που έχουν καθοριστεί δικαστικά λόγω παρέλευσης 18μήνου, καίτοι τόσο το Δημόσιο όσο και οι θιγόμενοι ιδιοκτήτες το επιθυμούν. Πρέπει συνεπώς το άρθρο να διατυπωθεί ως εξής:
~ παρ. 1 εδ 5: «Αν το αίτημα γίνει δεκτό από την αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση, η οποία οφείλει να απαντήσει εντός αποκλειστικής προθεσμίας 2 μηνών από την υποβολή της αίτησης, και υποχρεούται στην καταβολή της αποζημίωσης, δεν επιτρέπεται ο ανακαθορισμός της αποζημίωσης ή η αναζήτηση τόκων υπερημερίας».
Επίσης σε συνέχεια πρέπει να προστεθεί η εξής διάταξη: » Σε περίπτωση που έχει καταληφθεί η απαλλοτριούμενη έκταση κι εφόσον ο θιγόμενος ιδιοκτήτης επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης που ανακλήθηκε αυτοδίκαια, η αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση υποχρεούται στην αποδοχή του αιτήματος και υποχρεούται στην καταβολή αποζημίωσης όπως έχει καθοριστεί, απαγορευομένου του επανακαθορισμού αυτής, απαγορευομένης και της αναζήτησης τόκων υπερημερίας».
Επίσης στο επόμενο εδάφιο στο σημείο που αναγράφει «σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου» πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να αναγραφεί «σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 2882/2001».
Τέλος πρέπει στις μεταβατικές διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου να προβλεφθεί αναδρομική εφαρμογή της παραγράφου 1 του παρόντος έτσι ώστε να μπορέσει να τύχει εφαρμογής η πρόβλεψη του 6 εδ. της παραγράφου 1 του άρθρου 5.
Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη και για την ένταξη σε σχέδιο πόλης νέων περιοχών.
Τότε δεσμεύεται και γη για κοινόχρηστους χώρους.
Όμως, ενώ τότε η συγκεκριμένη (κοινόχρηστη) γη χάνει την αξία της, ως μη οικοδομήσιμη,μπορεί όμως να πουληθεί μέχρι να γίνει εφαρμογή του σχεδίου πόλης (με μειωμένη – απαξιωμένη πια τιμή).
Μπορεί τότε ο πωλητής να εκμεταλλευτεί άγνοια του αγοραστή
Σε επόμενα χρόνια όμως, μπορεί να γίνει τροποποίηση του σχεδίου πόλης και η γη που ως τότε ήταν π.χ.πλατεία, μπορεί στο νέο σχέδιο να είναι οικόπεδο γωνιακό σε πλατεία πια.
Μπορεί τότε ο αγοραστής να εκμεταλλευτεί άγνοια του πωλητή.
Ο νομοθέτης θα πρέπει να προβλέπει και τέτοιες περιπτώσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τουλάχιστον ερωτηματικά. Να μην παρέχεται η δυνατότητα για τέτοιου είδους αγοραπωλησίες.
Να απαγορευτεί ρητά η νομολογιακά αναγνωριζόμενη ως «de facto απαλλοτρίωση», δηλαδή ο χαρακτηρισμός στο σχέδιο πόλης μιας ατομικής ιδιοκτησίας ως «κοινόχρηστου χώρου», χωρίς την κήρυξη της απαλλοτρίωσης (και η αέναη διατήρηση της δέσμευσης αυτής, χωρίς την έκδοση πράξης εφαρμογής και χωρίς την καταβολή αποζημίωσης).
Επίσης, να απαγορευτεί ρητά στη Διοίκηση η δυνατότητα να επιλέγει την οδό της «τυπικής άρσης και επανεπιβολής της δέσμευσης», στις περιπτώσεις που υποχρεώνεται να συμμορφωθεί σε δικαστική απόφαση που ακυρώνει μια de facto απαλλοτρίωση. Κι αυτό γιατί η Διοίκηση εφαρμόζει την τακτική αυτή άκριτα και χωρίς να πληρούται η προϋπόθεση να υπαγορεύεται η απαλλοτρίωση από νέες (μεταγενέστερες της δικαστικής απόφασης) πολεοδομικές ανάγκες.
Το πατρικό σπίτι του πατέρα μου είναι δεσμευμένο ως κοινόχρηστος χώρος με βασιλικό διάταγμα του 1950 και παραμένει ακόμη δεσμευμένο, χωρίς να έχει κηρυχθεί η απαλλοτρίωση και χωρίς να καταβληθεί αποζημίωση. Παρότι ταλαιπωριόμαστε χρόνια ολόκληρα και παρότι έχουμε πετύχει δικαστικά την ακύρωση του βάρους της ιδιοκτησίας μας, η Νομαρχία σε συμμόρφωση με τη δικαστική απόφαση εξέδωσε πράξη τυπικής άρσης και επανεπιβολής της δέσμευσης. Νέα αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ (κατά τη γνώμη μου θα πρεπε να είναι καθύλην αρμόδιο το οικείο διοικητικό πρωτοδικείο), η οποία εκκρεμεί εδώ και πέντε χρόνια.
Εννοείται ότι το σπίτι κοντεύει να γκρεμιστεί, καθώς δεν εκδίδεται ούτε άδεια επισκευής.
Επειδή έχουμε δει περιπτώσεις να γίνεται αναγκαστική απαλλοτρίωση και τελικά να μη γίνεται τίποτε, πρέπει να προβλεφθεί ότι στην περίπτωση που ο δικαιούχος έλαβε την αποζημίωση, αλλά τελικά το ακίνητο (όλο ή μέρος) δεν χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, να δύναται να ζητήσει την ανάκληση αυτής, χωρίς όμως να υποχρεούται να επιστρέψει την αποζημίωση , αν την έχει λάβει ήδη.