1. Οι πάροχοι δημόσιων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών έχουν δικαιώματα εγκατάστασης ευκολιών επί, υπέρ ή υπό χώρων, που ανήκουν στο Δημόσιο, σε Ο.Τ.Α., σε ιδιώτες ή είναι κοινόχρηστοι. Τα αυτά δικαιώματα έχουν, αλλά μόνο σχετικά με τους δημόσιους και κοινόχρηστους χώρους, και οι πάροχοι δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που δεν παρέχουν δημόσια δίκτυα. Οι δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για την παραχώρηση των δικαιωμάτων αυτών τηρούν τις αρχές και τις διαδικασίες που προβλέπονται στο παρόν άρθρο.
2. Οι δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης σε παρόχους δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών ενεργούν βάσει απλών, αποτελεσματικών, διαφανών και προσιτών στο κοινό διαδικασιών που εφαρμόζονται χωρίς διακρίσεις και χωρίς καθυστέρηση, σύμφωνα με τις αρχές της αμεροληψίας και της διαφάνειας κατά τον καθορισμό των προϋποθέσεων για τα δικαιώματα αυτά. Οι ανωτέρω διαδικασίες μπορούν να διαφέρουν, αναλόγως του αν ο αιτών παρέχει δημόσια δίκτυα επικοινωνιών ή όχι.
3. Όλες οι αρμόδιες για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης δημόσιες αρχές υποχρεούνται όταν επέρχονται αλλαγές: α) να ενημερώσουν την Ε.Ε.Τ.Τ. σχετικά με τις διαδικασίες που εφαρμόζουν, τα κατά νόμο απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα συνυποβαλλόμενα στοιχεία και μελέτες, β) να καθορίσουν την αρμόδια υπηρεσία για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων και την αρμόδια υπηρεσία για την εποπτεία της καλής εκτέλεσης των εργασιών και γ) να μεριμνούν για την εκπαίδευση των αρμόδιων υπαλλήλων σχετικά με το αντικείμενο που τους ανατίθεται. Μετά τη λήψη των άνω στοιχείων, η Ε.Ε.Τ.Τ. υποχρεούται να τα δημοσιεύει στον ιστοχώρο της.
4. Η Ε.Ε.Τ.Τ. κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 17, εισηγείται στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων τις ειδικές διαδικασίες για την παραχώρηση δικαιωμάτων διέλευσης και εκδίδεται κοινή υπουργική απόφαση από τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και τους συναρμόδιους Υπουργούς με την οποία καθορίζονται οι διαδικασίες αυτές, ο τρόπος καταβολής των τελών, οι δικαιούχοι είσπραξης αυτών και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
5. Με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν στη δυνατότητα διέλευσης και εγκατάστασης σε αρχαιολογικούς χώρους, η αρμόδια αρχή, ενώπιον της οποίας έχει υποβληθεί αίτημα σχετικό με τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης από πάροχο δημόσιων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εφόσον συνοδεύεται από όλα τα κατά νόμο απαιτούμενα δικαιολογητικά, υποχρεούται να χορηγεί τα δικαιώματα διέλευσης ή άλλως να απαντά αιτιολογημένα επί της υποβληθείσας αίτησης στον ενδιαφερόμενο πάροχο εντός τριάντα ημερών από την παραλαβή της σχετικής αίτησης. Αν η αίτηση υποβάλλεται από πάροχο μη δημόσιου δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών, η ως άνω προθεσμία παρατείνεται κατά εξήντα ημέρες. Για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης και εγκατάστασης σε προστατευόμενες περιοχές απαιτείται η προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης από παραδοσιακούς οικισμούς απαιτείται η έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης και εγκατάστασης επί, υπέρ ή υπό χώρων που ανήκουν στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και στις Ένοπλες Δυνάμεις απαιτείται η προηγούμενη έγκριση του ΓΕΕΘΑ.
6. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω σχετική προθεσμία, η άδεια πρόσβασης / διέλευσης τεκμαίρεται ότι αυτοδικαίως χορηγήθηκε. Στην περίπτωση αυτή, το επίσημο αντίγραφο της αίτησης, συνοδευόμενο από εξώδικη δήλωση, που θα κοινοποιεί ο πάροχος δημόσιου δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην αρμόδια δημόσια αρχή, σχετικά με την άπρακτη πάροδο της παραπάνω προθεσμίας, καθώς και υπεύθυνη δήλωσή του περί του γεγονότος αυτού, επέχουν θέση άδειας πρόσβασης − διέλευσης, η οποία θεωρείται ακολούθως από τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές. Αντίγραφα των εγγράφων αυτών τηρούνται στο αρχείο της αρμόδιας αστυνομικής αρχής. Άρνηση χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης επιτρέπεται μόνο κατόπιν ειδικά αιτιολογημένης απόφασης και μόνο για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας, της εθνικής άμυνας και των αρχαιολογικών τόπων. Κατά αποφάσεων των δημόσιων αρχών σχετικών με τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης και περιορισμούς ή όρους αυτής, χωρεί προσφυγή ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου, που δικάζει σε πρώτο και τελευταίο βαθμό, με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Με κανονισμό που εκδίδεται από την Ε.Ε.Τ.Τ., καθορίζονται τα τέλη διέλευσης και χρήσης δικαιωμάτων διέλευσης, καθώς και το ύψος των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης των εργασιών για όλη την Ελλάδα, κατόπιν διενέργειας δημόσιας διαβούλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 17. Ο καθορισμός των τελών διέπεται από αντικειμενικότητα, διαφάνεια, αμεροληψία και αναλογικότητα προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Το ύψος των τελών πρέπει να μην καθιστά οικονομικά ασύμφορη τη διενέργεια της επένδυσης.
7. Με επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν στη δυνατότητα διέλευσης και εγκατάστασης σε αρχαιολογικούς χώρους, οι πάροχοι δημόσιων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών δικαιούνται, κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και έναντι εύλογης αποζημίωσης, να συστήσουν προσωπική δουλεία σε βάρος ακινήτων ιδιωτών, οικοδομημένων και μη, κοινόχρηστων χώρων κτιρίων, στο έδαφος ή / και το υπέδαφός τους, όταν αυτό είναι απαραίτητο για την τοποθέτηση ή / και διέλευση ή / και συντήρηση ή / και επισκευή των δικτύων και εγκαταστάσεών τους, υπό την προϋπόθεση της τήρησης των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας για την ασφαλή εγκατάσταση δικτύων και λοιπών υποδομών. Οι διατάξεις των άρθρων 1003 επ. του Αστικού Κώδικα εφαρμόζονται για την περίπτωση διευκόλυνσης της κατασκευής, εγκατάστασης ή επισκευής των δικτύων, των έργων υποδομής κ.λπ. των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
8. Μέχρι να εκδοθεί η απόφαση που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, οι αρμόδιες αρχές οφείλουν, μετά από τη λήψη της αίτησης για τη διεξαγωγή εργασιών εκσκαφής να ενημερώνουν, εντός προθεσμίας επτά ημερών, την οικεία Περιφέρεια προσδιορίζοντας τα συγκεκριμένα σημεία εντός του χώρου αρμοδιότητάς τους όπου πραγματοποιούνται οι εργασίες εκσκαφής. Η Περιφέρεια οφείλει να προβαίνει αμέσως σε δημοσίευση του εγγράφου της αρμόδιας αρχής τοπικής αυτοδιοίκησης, σε χώρο εμφανή, εντός του καταστήματος της Περιφέρειας, καθώς και στο διαδίκτυο. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι ιδιωτικοί ή δημόσιοι φορείς οι οποίοι, εντός του άμεσου προσεχούς εξαμήνου, προτίθενται να προβούν σε εκσκαφή, οφείλουν να γνωστοποιούν την πρόθεσή τους αυτή στις αρμόδιες αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου ή δεύτερου βαθμού εντός δεκαπέντε ημερών από τη δημοσίευση. Κανένας φορέας από τους ανωτέρω δεν μπορεί να προβεί σε εργασίες εκσκαφής στις ίδιες περιοχές του συγκεκριμένου δήμου εντός του συγκεκριμένου εξαμήνου εφόσον δεν έχει προβεί στην ανωτέρω δήλωση εγκαίρως. Εντός δεκαπέντε ημερών από τη λήξη της ανωτέρω προθεσμίας η οικεία αρχή τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου ή δευτέρου βαθμού προβαίνει σε ρύθμιση της διαδικασίας εκσκαφής κατά τρόπο διαφανή. Οι προθεσμίες του παρόντος ισχύουν από τη δημοσίευση σε κάθε αρμόδια Περιφέρεια.
9. Η αρχική έγκριση η οποία χορηγείται στον εκάστοτε δικαιούμενο φορέα περιλαμβάνει και τη δυνατότητα εργασιών για την αποκατάσταση βλαβών με υποχρέωση προηγούμενης ειδοποίησης της αρμόδιας αρχής.
10. Στις περιπτώσεις που δημόσιες αρχές, αρμόδιες για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης, διατηρούν παράλληλα και την κυριότητα ή τον έλεγχο επιχειρήσεων, που εκμεταλλεύονται δημόσια δίκτυα ή / και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, πρέπει να προβαίνουν σε ουσιαστικό διαρθρωτικό διαχωρισμό μεταξύ της αρμοδιότητας που σχετίζεται με τη χορήγηση των δικαιωμάτων διέλευσης και εκείνης που σχετίζεται με την κυριότητα ή τον έλεγχο των ως άνω επιχειρήσεων.
11. Πέραν της υποχρέωσης καταβολής τελών διέλευσης και τελών χρήσης δικαιωμάτων διέλευσης, ο πάροχος δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών δεν υπέχει υποχρέωση καταβολής άλλου, σχετικού με τα ανωτέρω, τέλους.
12. Ο πάροχος δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών υποχρεούται, κατά τη διάρκεια των εργασιών προς εγκατάσταση ή συντήρηση αυτού, να λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην προκαλούνται βλάβες και ζημίες σε πρόσωπα, εγκαταστάσεις ή περιουσίες τρίτων, αλλιώς υποχρεούται σε αποκατάσταση κάθε θετικής και αποθετικής ζημίας.
Προτείνουμε να προστεθεί στο τέλος της παραγράφου 11 (είτε να μπει ως νέα παράγραφος 11β) η εξής πρόβλεψη:
«Τέλη χρήσης δικαιωμάτων διέλευσης καταβάλλονται για δίκτυα που έχουν εγκατασταθεί από 1-1-2010 και έπειτα».
Θα πρέπει να διευκρινιστεί αν στις περιπτώσεις που απαιτείται ειδική έγκριση εφαρμόζεται η προθεσμία των τριάντα ημερών ή όχι. Στις περιπτώσεις αυτές πάντως είναι αμφίβολο αν είναι δυνατόν εντός τριάντα ημερών να εκδοθεί η προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ή του ΓΕΕΘΑ. Θα πρέπει ενδεχόμενα να καθοριστεί διαφορετική διαδικασία ώστε να μην εμπίπτουν οι περιπτώσεις αυτές στη διάταξη εφαρμογής της απράκτου προθεσμίας.
Πρέπει επίσης να καθοριστεί ειδική διάταξη για τα αεροδρόμια, τις σιδηροδρομικές τροχιές και τις σήραγγες όπου μπορεί να υπάρχει και θέμα σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος χώρου.