Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών » Β.4 Ανάλυση δυνατών σημείων και ευκαιριών (SWOT)

Η ανάλυση SWOT που έλαβε χώρα, ανέλυσε τα δεδομένα της υφιστάμενης κατάστασης για τις ΤΠΕ στην Ελλάδα στην αρχή της Νέας Προγραμματικής Περιόδου (baseline), με τρόπο συμβατό με τον Πίνακα Ελέγχου του Ψηφιακού Θεματολογίου στην Ευρώπη, σύμφωνα με συγκεκριμένη μεθοδολογία.

Η συνδυασμένη ανάλυση των ισχυρών σημείων και των αδυναμιών του τομέα ΤΠΕ από κοινού με τις ευκαιρίες και τις απειλές που συνδέονται με το εξωτερικό περιβάλλον της Ελλάδας είχε ως αποτέλεσμα την προκαταρκτική διαμόρφωση των στόχων και τελικά τη διαμόρφωση της στρατηγικής.

Ο εντοπισμός των στρατηγικών στόχων, των τομέων παρέμβασης και των επενδυτικών προτεραιοτήτων ακολουθεί τόσο bottom up όσο και top down προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη αφενός τις προτεραιότητες που αναδεικνύονται από υφιστάμενες ανάγκες αλλά και δυνατότητες και ευκαιρίες, όπως εκφράστηκαν από δημόσιους φορείς, την αγορά ΤΠΕ και τους χρήστες (users trends) αφετέρου τους στόχους πολιτικής (DAE 2020), τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται από εθνικά και ευρωπαϊκά (διαρθρωτικά ταμεία, πρωτοβουλίες όπως JEREMIE, JESSICA, CEF, κλπ) σχήματα και εργαλεία χρηματοδότησης, τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες και επενδύσεις και τις τεχνολογικές τάσεις (technology trends).

ΚΥΡΙΑ ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ	ΚΥΡΙΕΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ
Υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό σε δεξιότητες πληροφορικής και επικοινωνιών Παρουσία ιδιαίτερα δυναμικών επιχειρήσεων του κλάδου των ΤΠΕ με δραστηριοποίηση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη Σημαντικός βαθμός εξοικείωσης των πολιτών με τις τεχνολογίες επικοινωνίας (ιδίως τηλεφωνίας) Προτεραιότητα σε έργα μείζονος σημασίας για την ανασυγκρότηση της χώρας Εμπειρία από την ώσμωση διαρθρωτικών πόρων σε νέους πιο βιώσιμους τρόπους υλοποίησης πράξεων πχ. μέσω Συμπράξεων Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα Αυξητική τάση ζήτησης ευρυζωνικών συνδέσεων (από πολίτες και επιχειρήσεις) Έντονος περιορισμός ιδιωτικών επενδύσεων Περιορισμένη ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη λειτουργία κυρίως των Πολύ Μικρών επιχειρήσεων. Περιορισμένη αξιοποίηση των ΤΠΕ σε υπηρεσίες από τους πολίτες (μειωμένη διαλειτουργικότητα, περιορισμένος αριθμός ψηφιακών υπηρεσιών (επιπέδου 4) του στενού Δημόσιου Τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, απουσία ενιαίων σημείων παροχής «ομάδων» υπηρεσιών) Έλλειψη σταθερού κέντρου παραγωγής πολιτικών για την αειφορία των αποτελεσμάτων από επενδύσεις σε επιλογές της εθνικής ψηφιακής στρατηγικής Χαμηλή αναγνώριση συμβολής του κλάδου ΤΠΕ στην ανάκαμψη Περιφερειακές ανισότητες σε βασικές επενδύσεις στον κλάδο ΤΠΕ Επιχειρηματικότητα που εκπορεύεται από τεχνολογικές καινοτομίες στα Πανεπιστήμια και διασύνδεση με την παραγωγή -επιχειρήσεις Έλλειψη σημαντικών κινήτρων για προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων Χαμηλός βαθμός χρήσης Η/Υ από τους πολίτες εκτός των αστικών κέντρων Απαιτητικό σύστημα διαχείρισης και ελέγχου έργων που χρήζει απλοποίησης Έλλειψη πλαισίου για την παραγωγή έργων πληροφορικής στο ελληνικό δημόσιο Έλλειψη κουλτούρας υιοθέτησης καινοτόμων μεθόδων εργασίας με εργαλεία ΤΠΕ Έγκαιρη διασφάλιση της βιωσιμότητας των επενδύσεων σε ΤΠΕ με ορθή κοστολόγηση Υστέρηση όσον αφορά στη διείσδυση των ΤΠΕ Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του δημόσιου τομέα στην ανάπτυξη της αγοράς, ενεργώντας στον βασικό μοχλό ανάπτυξης Ελλειψη χρηματοδοτικών εργαλείων ανάπτυξης και υποστήριξης πολύ μικρών εταιρειών ΤΠΕ (startups) Σχεδιασμό και υλοποίηση μονοδιάστατων πολιτικών, ελλείψει οράματος Υπαρξη αργών διαδικασιών λήψης αποφάσεων, προσαρμοσμένες στις υπάρχουσες συνθήκες Υπερβολική ρύθμιση αγορών και επαγγελμάτων Μεγάλος και δαπανηρός Δημόσιος Τομέας	Έντονος περιορισμός ιδιωτικών επενδύσεων Περιορισμένη ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη λειτουργία κυρίως των Πολύ Μικρών επιχειρήσεων. Περιορισμένη αξιοποίηση των ΤΠΕ σε υπηρεσίες από τους πολίτες (μειωμένη διαλειτουργικότητα, περιορισμένος αριθμός ψηφιακών υπηρεσιών (επιπέδου 4) του στενού Δημόσιου Τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, απουσία ενιαίων σημείων παροχής «ομάδων» υπηρεσιών) Έλλειψη σταθερού κέντρου παραγωγής πολιτικών για την αειφορία των αποτελεσμάτων από επενδύσεις σε επιλογές της εθνικής ψηφιακής στρατηγικής Χαμηλή αναγνώριση συμβολής του κλάδου ΤΠΕ στην ανάκαμψη Περιφερειακές ανισότητες σε βασικές επενδύσεις στον κλάδο ΤΠΕ Επιχειρηματικότητα που εκπορεύεται από τεχνολογικές καινοτομίες στα Πανεπιστήμια και διασύνδεση με την παραγωγή -επιχειρήσεις Έλλειψη σημαντικών κινήτρων για προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων Χαμηλός βαθμός χρήσης Η/Υ από τους πολίτες εκτός των αστικών κέντρων Απαιτητικό σύστημα διαχείρισης και ελέγχου έργων που χρήζει απλοποίησης Έλλειψη πλαισίου για την παραγωγή έργων πληροφορικής στο ελληνικό δημόσιο Έλλειψη κουλτούρας υιοθέτησης καινοτόμων μεθόδων εργασίας με εργαλεία ΤΠΕ Έγκαιρη διασφάλιση της βιωσιμότητας των επενδύσεων σε ΤΠΕ με ορθή κοστολόγηση Υστέρηση όσον αφορά στη διείσδυση των ΤΠΕ Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του δημόσιου τομέα στην ανάπτυξη της αγοράς, ενεργώντας στον βασικό μοχλό ανάπτυξης Ελλειψη χρηματοδοτικών εργαλείων ανάπτυξης και υποστήριξης πολύ μικρών εταιρειών ΤΠΕ (startups) Σχεδιασμό και υλοποίηση μονοδιάστατων πολιτικών, ελλείψει οράματος Υπαρξη αργών διαδικασιών λήψης αποφάσεων, προσαρμοσμένες στις υπάρχουσες συνθήκες Υπερβολική ρύθμιση αγορών και επαγγελμάτων Μεγάλος και δαπανηρός Δημόσιος Τομέας
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ	ΑΠΕΙΛΕΣ
Σταδιακή ανάκαμψη των μακροοικονομικών δεικτών πχ. μετατροπή των πρωτογενών ελλειμμάτων σε πλεόνασμα Στοχευμένες πρωτοβουλίες με αναλυτικές δράσεις και στόχους από τη στρατηγική Ευρώπη 2020,Ψηφιακό θεματολόγιο Αύξηση της ιδιοκτησίας και λογοδοσίας για την επιτυχή επίτευξη των στόχων έργων λόγω περιορισμένων εθνικών πόρων και αδυναμίας μεταφοράς στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Περαιτέρω αξιοποίηση της χρήσης ΤΠΕ στην παραγωγική διαδικασία από την τις επιχειρήσεις λόγω της αναγκαιότητας τόνωσης του εξωστρεφούς ανταγωνισμού Αύξηση χρήσης ΤΠΕ από τον συνδυασμό μεγάλων επενδύσεων σε τομείς αιχμής της Ελληνικής Οικονομίας (Ενέργεια, Τουρισμός, Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, επιχειρήσεις μεταποίησης γεωργικών προϊόντων ) αλλά και σε αναδυόμενους κλάδους (βιομηχανικοί αυτοματισμοί). Οι ΤΠΕ είναι πλέον καταναλωτικά αγαθά και οι πολίτες έχουν εξοικειωθεί με τη χρήση πχ. κινητών συσκευών (IT Consumerisation) Διάθεση πολλαπλών χρηματοδοτικών εργαλείων σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο για τη δημιουργία νέων και καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ Σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων στον σχεδιασμό ανάπτυξη λογισμικού και υπηρεσιών ΤΠΕ, εξαγωγικού χαρακτήρα Συνέργειες για μεγέθυνση των αποτελεσμάτων καινοτόμων δράσεων άλλων τομέων πχ. ερευνητικά clusters Νέο θεσμικό πλαίσιο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και διάδοση της διαλειτουργίας Μείωση αναθετουσών αρχών από 4000 σε 600 με λιγότερες κεντρικές αναθέτουσες αρχές Αξιοποίηση νέων τρόπων εκτέλεσης έργων, όπως συμφωνίες πλαίσιο, ΣΔΙΤ και συμβάσεις παραχώρησης Αλλαγή νομοθετικού πλαισίου επιχειρηματικής ανάπτυξης στην αγορά Εκμετάλλευση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της χώρας σαν μοχλό ανάπτυξης Νέες αναδυόμενες αγορές Εμπλουτισμός των εξαγώγιμων υπηρεσιών και προϊόντων της χώρας Υπηρεσίες νέφους αναδεικνύονται σε καταλύτη για τη σύνδεση των ΤΠΕ Τάσεις πρόσβασης στο διαδίκτυο μέσω οπτικών ινών και μέσω ασύρματων συνδέσεων υψηλών ταχυτήτων Αυξανόμενη φυγή εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού προς το εξωτερικό (brain drain) Δυναμική της ύφεσης και των επιπτώσεων της ελληνικής οικονομίας Μη έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων της τρέχουσας περιόδου, με δυνητικό αποτέλεσμα την δέσμευση υπολειπόμενων πόρων της επόμενης περιόδου είτε μέσω μεταφορών έργων ή έργων-γέφυρες Αρνητικό μακροοικονομικό περιβάλλον αποτρεπτικό για επενδύσεις Αδυναμία του χρηματοπιστωτικού τομέα στην παροχή δανείων προς επιχειρήσεις αλλά και στη συμμετοχή στη χρηματοδότηση των μεγάλων έργων Περαιτέρω καθυστέρηση στην αναδιοργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης προς ένα αποτελεσματικό και «έξυπνο» κράτος Επίπτωση του χρονοβόρου θεσμικού πλαισίου ανάθεσης έργων πληροφορικής στις διαδικασίες υλοποίησης των έργων Συνέχιση καθυστερήσεων στην υλοποίηση μεγάλων έργων ΤΠΕ που καταλήγει σε τεχνολογική απαξίωση των αποτελεσμάτων Διατήρηση του αποσπασματικού σχεδιασμού έργων ΤΠΕ στο δημόσιο τομέα με κίνδυνο επικαλύψεων ή μη επίτευξης πολλαπλασιαστικών αναμενόμενων ωφελειών Χαμηλός βαθμός εξοικείωσης των επιχειρήσεων και των πολιτών σε ζητήματα ασφάλειας των ΤΠΕ, ιδίως συναλλαγών Μη αντιμετώπιση αδυναμιών κρίσιμων Δικαιούχων στη διαχείριση των συγχρηματοδοτούμενων έργων ΤΠΕ Ανταγωνιστικότερες οικονομίες εντός της ΕΕ Μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας εμποδίζοντας την χρηματοδότηση νέων έργων Προβλήματα στην επιχειρηματικότητα και την έναρξη επιχειρήσεων, Υψηλό κόστος παρεχόμενων τεχνολογικών υπηρεσιών, Μη σύγχρονη ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος, Χαμηλός δείκτης καινοτομίας και η χαμηλή επίδραση των τεχνολογιών στην πραγματική οικονομία, την κοινωνία και την κυβέρνηση	Αυξανόμενη φυγή εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού προς το εξωτερικό (brain drain) Δυναμική της ύφεσης και των επιπτώσεων της ελληνικής οικονομίας Μη έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων της τρέχουσας περιόδου, με δυνητικό αποτέλεσμα την δέσμευση υπολειπόμενων πόρων της επόμενης περιόδου είτε μέσω μεταφορών έργων ή έργων-γέφυρες Αρνητικό μακροοικονομικό περιβάλλον αποτρεπτικό για επενδύσεις Αδυναμία του χρηματοπιστωτικού τομέα στην παροχή δανείων προς επιχειρήσεις αλλά και στη συμμετοχή στη χρηματοδότηση των μεγάλων έργων Περαιτέρω καθυστέρηση στην αναδιοργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης προς ένα αποτελεσματικό και «έξυπνο» κράτος Επίπτωση του χρονοβόρου θεσμικού πλαισίου ανάθεσης έργων πληροφορικής στις διαδικασίες υλοποίησης των έργων Συνέχιση καθυστερήσεων στην υλοποίηση μεγάλων έργων ΤΠΕ που καταλήγει σε τεχνολογική απαξίωση των αποτελεσμάτων Διατήρηση του αποσπασματικού σχεδιασμού έργων ΤΠΕ στο δημόσιο τομέα με κίνδυνο επικαλύψεων ή μη επίτευξης πολλαπλασιαστικών αναμενόμενων ωφελειών Χαμηλός βαθμός εξοικείωσης των επιχειρήσεων και των πολιτών σε ζητήματα ασφάλειας των ΤΠΕ, ιδίως συναλλαγών Μη αντιμετώπιση αδυναμιών κρίσιμων Δικαιούχων στη διαχείριση των συγχρηματοδοτούμενων έργων ΤΠΕ Ανταγωνιστικότερες οικονομίες εντός της ΕΕ Μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας εμποδίζοντας την χρηματοδότηση νέων έργων Προβλήματα στην επιχειρηματικότητα και την έναρξη επιχειρήσεων, Υψηλό κόστος παρεχόμενων τεχνολογικών υπηρεσιών,