Επιτελική Σύνοψη

<>

Σχόλιο: Πρέπει στο Εθνικό Σχέδιο Ευρυζωνικότητας να συμβάλουν και να τοποθετηθούν έγκαιρα οι πάροχοι με σχολιασμό στην διαμόρφωση του σχεδίου (περιεχόμενο, στόχοι, μέσα, δράσεις, χρονοπρογραμματισμός) πριν το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης.

Με δεδομένη την ανάγκη για βιώσιμη και τοπική ανάπτυξη είναι απαραίτητο το ανοικτό λογισμικό και hardware να αποτελέσουν στρατηγική προτεραιότητα. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλισθεί το πέρασμα από την πληρωμή αδειών στην αμοιβή προσώπων που απομειώνει το brain drain και ενισχύει την τοπική γνώση και δεξιότητες.

1.  Η στρατηγική αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα συντονισμού και επαφής με την τρέχουσα κατάσταση στο χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών. Ακόμα και στα ανοικτά
δεδομένα δεν αναφέρεται καμία πρακτική δράση, χώρος ή παράδειγμα
ουσιαστικής παρέμβασης απο αυτά που συμβαίνουν σήμερα στο χώρο αυτό. Μόνο το άνοιγμα των γεωχωρικών να σκεφτεί κανείς, καταλαβαίνει τη φύση των παρεμβάσεων που είναι εφικτές και απαραίτητες άμεσα.  Η στρατηγική απέχει απο τη συζήτηση αυτή, δεν παρεμβαίνει με κάποιο τρόπο στο σήμερα, αρκείται στο μελλοντικό αριθμό «ανοικτών data set». Δείτε, πχ, τις προτάσεις της ΕΛΛΑΚ για το θέμα αυτό.

2. Η στρατηγική στερείται «κυριότητας». Δεν αναφέρει τους υπευθύνους
των κρίσιμων δράσεων τις οποίες, η ίδια, προτάσσει. Ποιος, για
παράδειγμα, είναι υπεύθυνος σε καθημερινή βάση για το «άνοιγμα των
δεδομένων»; Ποιος υλοποιεί όλες τις δράσεις που είναι απαραίτητες για
αυτό; Ποιος συντονίζει, ποιος μιλά με τις δράσεις της κοινωνίας των
πολιτών γύρω απο το θέμα αυτό;

3. Η στρατηγική είναι «αμέτοχη» απέναντι σε αυτά που γίνονται σήμερα.
Δεν παίρνει στρατηγικές θέσεις, για τις αλλαγές που προτείνει (;). Για
παράδειγμα δεν επιλέγει την κατεύθυνση της ανοικτότητας πχ. στις
προμήθειες, στην έρευνα, δεν παρεμβαίνει στα θέματα της εποχής μας.
Προτιμά την ασφάλεια της «ουδετερότητας» που στη πράξη σημαίνει
διατήρηση του status quo. Σε μια εποχή κρίσης θεσμών και έλλειψης
πόρων αυτή η στάση είναι ακατανόητη. Εκτός και αν τελικά «λεφτά
υπάρχουν»…

4. Δεν θέτει προτεραιότητες εθνικής εμβέλειας με αναπτυξιακές
παρεμβάσεις, πχ FTTH, ψηφιοποίηση και ελεύθερη διάθεση, κρατικών
αρχείων, αρχαιολογικού φυσικού πλούτου ώστε να αναπτυχθεί
επιχειρηματικότητα με βάση το ελεύθερο ψηφιακό περιεχόμενο στον
τουρισμό, πολιτισμό, εκπαίδευση, κλπ…

5. Εάν δεν αλλάξει το μοντέλο υλοποίησης των εσωτερικών αναγκών των
φορέων του δημόσιου, οι φορείς θα συνεχίσουν να βαφτίζουν τις
λειτουργικές τους ανάγκες αναπτυξιακά έργα για να να τις χρηματοδοτούν
από το ΕΣΠΑ. Όλα τα εσωτερικά έργα πληροφορικής θα έπρεπε να είναι
αυτοχρηματοδοτούμενα, εάν εξυπηρετούν πραγματικές ανάγκες και η
χρηματοδότηση τους να είναι με βάση τις υπηρεσίες που παρέχουν(transaction based).

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

NETWORKED SOCIETY

ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Δημόσια διαβούλευση στη Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη της χώρας, την περίοδο 2014
Σχόλια Ericsson

Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων
Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων
Αναστάσεως 2 & Τσιγάντε
15669 Παπάγος
Αθήνα

Re: Δημόσια Διαβούλευση επί της Στρατηγικής για την Ψηφιακή Ανάπτυξη της χώρας 2014-2020

Η Ericsson καλωσορίζει την ευκαιρία να συνεισφέρει στη διαβούλευση της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων και να συμμετάσχει σε αυτόν τον εξαιρετικά σημαντικό διάλογο για την ανάπτυξη της χώρας μας, η οποία περνάει μέσα από το μέλλον των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών.
Με μεγάλη μας χαρά χαιρετίζουμε την αναγνώριση των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών ως στρατηγικό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας και αναγνωρίζουμε την πολύ σοβαρή προσπάθεια σύνταξης μιας ολοκληρωμένης και μοντέρνας στρατηγικής για την ψηφιακή ανάπτυξη της χώρας, βασισμένης στην καταλυτική σημασία των ΤΠΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη όλων των κλάδων της ελληνικής οικονομίας καθώς και για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Όπως επισημαίνεται και στο υπό διαβούλευση κείμενο, η αυξημένη χρήση των ΤΠΕ και της ευρυζωνικότητας οδηγεί σε αυξημένη παραγωγικότητα πρακτικά σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Αποτελεί λοιπόν μια θεμελιώδους σημασίας, αστείρευτη πηγή οικονομικής ευμάρειας, δημιουργίας θέσεων εργασίας και νέων επιχειρήσεων για όλους τους κλάδους. Εν κατακλείδι, η κατανόηση των μετασχηματιστικών επιπτώσεων που έχουν οι τεχνολογίες γενικού σκοπού, όπως οι ΤΠΕ και η ευρυζωνικότητα, συνολικά στην οικονομία και στην κοιωνία είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας .
Επιτρέψτε μας να παραθέσουμε κατ’ αρχάς μερικά βασικά στοιχεία για την Ericsson:
 Η Ericsson είναι η μεγαλύτερη εταιρεία τηλεπικοινωνιακών υποδομών και υπηρεσιών στον κόσμο, με τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις το 2013 να ανέρχονται σε 227.400 εκατομμύρια SEK (34.9 δισ. δολάρια). Σήμερα, περισσότερο από το 40 τοις εκατό της κίνησης από κινητές επικοινωνίας παγκοσμίως περνά μέσα από δίκτυα που παρέχονται από την Ericsson.
 Η Ericsson είναι επίσης παγκόσμιος ηγέτης στην αγορά λύσεων τηλεόρασης πολλαπλών οθονών, λύσεων IPTV και τεχνολογιών συμπίεσης των media. Πάνω από το 40% των παγκοσμίων συνδρομητών συνδρομητικής τηλεόρασης λάβαίνουν on-demand περιεχόμενο ενεργοποιημένο από λύσεις Ericsson. Η Ericsson είναι ο πρωτοπόρος των τεχνολογιών μετάδοσης τηλεοπτικού περιεχομένου πάνω από LTE (LTE-Broadcasting technologies).
 Η Ericsson είναι ο υπ’αριθμόν ένας πάροχος υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών και δικτύων κινητών επικοινωνιών, χρέωσης και τιμολόγησης σε πραγματικό χρόνο. Περισσότεροι από 1.4 δισεκατομύρια καταναλωτές χρεώνονται και τιμολογούνται μέσω λύσεων από την Εricsson.
 Το Μάϊο του 2013, η Ericsson κατέκτησε το ορόσημο της παροχής Υπηρεσιών Διαχείρισης Δικτύων εξυπηρετώντας περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο συνδρομητές, και έχοντας υπογράψει περισσότερες από 300 συμβάσεις σε όλο τον κόσμο.
 Ως ο κορυφαίος πάροχος τεχνολογίας στον κόσμο, η Ericsson διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη των προτύπων για τη σταθερή και κινητή επικοινωνία φωνής, δεδομένων (IP) και τεχνολογιών τηλεόρασης/βίντεο, και ως εκ τούτου αποτελεί βασικό παράγοντα στην ψηφιακή οικονομία, μέσω της ενεργοποίησης και της ενδυνάμωσης της καινοτομίας με τεχνολογικά μέσα και λύσεις.
 Η Ericsson απασχολεί πάνω από 114.000 υπαλλήλους σε όλο τον κόσμο και πάνω από 20% ή 25.000 από αυτούς είναι αφιερωμένοι στην Ε & Α. Η Ericsson επένδυσε 32 δισεκατομμύρια σουηδικές κορώνες στον τομέα της Ε & Α το 2013, το κυρίαρχο μερίδιο των οποίων επενδύθηκε στις ερευνητικές εγκαταστάσεις της, οι οποίες εδρεύουν στην ΕΕ.
 Στην Ελλάδα, η Ericsson δραστηριοποιείται στη χώρα για περισσότερα από 50 έτη, ενώ απασχολεί περισσότερους από 230 εργαζομένους και προμηθεύει με δiκτυακές υποδομές και υπηρεσίες σχεδόν όλους τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, σταθερών και κινητών. Επίσης, στη χώρα μας εδρεύει το επιχειρησιακό κέντρο της εταιρείας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ
1.1 ΘΕΜΑ ΑΙΡΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Μια γενική παρατήρηση είναι πως σύμφωνα με τις σχετικές Οδηγίες της ΕΕ για να μπορεί η Εθνική Στρατηγική να πληρεί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια της αιρεσιμότητας, θα πρέπει να περιλαμβάνει και τον σχετικό προϋπολογισμό των προτεινόμενων δράσεων. Διαπιστώνουμε πως το συγκεκριμένο κείμενο περιέχει αόριστες μόνο αναφορές σε ένα συνολικό ποσόν και πιστεύουμε πως θα ήταν απαραίτητο να υπάρχει μια κάποια εξειδίκευση, ακόμη και σε υψηλό επίπεδο (δηλ. τουλάχιστον ανα τομέα παρέμβασης).
1.2 ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ
Κατά δεύτερον, δεν υπάρχει, ή αν υπάρχει δεν είναι εμφανής η σχέση της υπό διαβούλευση Στρατηγικής με την πρόσφατα διαβουλευθείσα Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (στην οποία καταθέσαμε τα σχόλια μας μέσω του ΣΕΠΕ). Θεωρούμε πως αυτό είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, καθώς η συγκεκριμένη Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη της χώρας πρέπει να αποτελέσει κείμενο ‘ομπρέλα’, κάτω από την οποία πρέπει να αναπτυχθούν και να εξειδικευτούν περαιτέρω οι επιμέρους Στρατηγικές για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και την Κυβερνοασφάλεια καθώς και το Εθνικό Πλάνο Ευρυζωνικότητας. Θα πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρη σύνδεση και αλληλοσυμπλήρωση των ανωτέρω, χωρίς να υπάρχουν επικαλύψεις και γκρίζες ζώνες.

2. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΡΙΣΙΜΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΙΤΕ ΔΕΝ
ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΕΙΤΕ ΔΕΝ ΘΙΓΟΝΤΑΙ
ΚΑΘΟΛΟΥ

2.1 ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική διάσταση της Στρατηγικής, στην οποία πρέπει να δοθεί εξέχουσα σημασία, καθώς αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για μια ταχεία και μαζική αύξηση της χρήσης των ψηφιακών υπηρεσιών από τους πολίτες. Στην παρούσα έκδοση της Στρατηγικής, μικρή μόνο αναφορά γίνεται σε αυτό το θέμα ως μια από τις αρχές οριζόντιου σχεδιασμού (βλ. Σελ. 47 του κειμένου).
Επιπροσθέτως, θα θέλαμε να παρατηρήσουμε πως η παρουσία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ασφάλεια της Πληροφορίας των Δικτύων, ΕΝΙSA, επί ελληνικού εδάφους θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο και καταλύτη στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος που θα ασχολείται με θέματα κυβερνοασφάλειας, ασφάλειας δικτύων και της πληροφορίας που διέρχεται μέσα από αυτά. Επίσης, πρόκειται για έναν τομέα σχετικά νέο, ο οποίος αναμένεται να γνωρίσει ιδιαίτερη ανάπτυξη καθώς εξελισσόμαστε προς μια ολοένα και περισσότερο Διαδικτυωμένη Κοινωνία όπου όλοι και όλα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους και ανταλάσσουν συνεχώς πληροφορίες και πολλές φορές ευαίσθητα δεδομένα.
Ως εκ τούτου, θα ήταν ευκταίο μεγάλη να υπάρχει εκτενέστερη και συγκεκριμένη εστίαση σε αυτόν τον νευραλγικό τομέα ανάπτυξης για το μέλλον, πιθανότατα προσφέροντας κίνητρα και θέτοντας συγκεκριμένους στόχους ανάπτυξης όσον αφορά σε αυτόν τον τομέα και ανάδειξης της Ελλάδας ως ευρωπαϊκού ηγέτη σε θέματα κυβερνοασφάλειας.
Παραθέτουμε παρακάτω τις κύριες θεματικές ενότητες σχετικές με το θέμα αυτό.
32.1 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ & ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΤΠΕ
Για να εκπληρωθούν οι δυνατότητες της Διαδικτυωμένης Κοινωνίας, δισεκατομμύρια ανθρώπων πρέπει να είναι σε θέση να εμπιστεύονται ότι τα δίκτυα επικοινωνιών είναι αξιόπιστα και ότι οι πληροφορίες που διακινούνται μέσω αυτών είναι ασφαλείς.
Αυτή η εμπιστοσύνη πρέπει να κερδίζεται συνεχώς, και είναι ζωτικής σημασίας για όσους ασχολούνται με την ασφάλεια να εργάζονται τόσο ολιστικά όσο και συλλογικά, με βάση τις ακόλουθες προοπτικές:
– Οι υπηρεσίες πρέπει να είναι πάντοτε διαθέσιμες
– Η ασφάλεια πρέπει να απαιτεί ελάχιστη προσπάθεια από τους χρήστες
– Όλες οι επικοινωνίες πρέπει να είναι προστατευμένες
– Δεν θα πρέπει να είναι δυνατόν για οποιονδήποτε να χειραγωγήσει την πληροφορία στα δίκτυα
– Οποιαδήποτε πρόσβαση σε πληροφορίες και δεδομένα πρέπει να είναι authorized
– Το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα πρέπει να προστατεύεται
Για να μπορέσουμε να επιτύχουμε αυτούς τους ευρείς στόχους, τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να εστιάσουν τις προσπάθειές τους σε λίγα αλλά κρίσιμης σημασίας building blocks: μια πολυμερή προσέγγιση (multi-stakeholder), ολοκληρωμένη ασφάλεια και αντιμετώπιση της ασφάλειας ως μιας συνεχούς εξελισσόμενης διαδικασίας.
3.1.2 ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Την ίδια στιγμή, το τοπίο των απειλών είναι κατακερματισμένο, με επιθέσεις που στοχεύουν τόσο τους χρήστες όσο και τους οργανισμούς να προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα παικτών, συμπεριλαμβανομένων των χακτιβιστών, του οργανωμένου εγκλήματος και ομάδων που ασκούν βιομηχανική κατασκοπεία. Κυβερνο-επιθέσεις από αυτές τις πηγές στοχεύουν σε όλα τα είδη των συσκευών, των υπηρεσιών και των δικτύων, καθώς και στην ποικιλία των μορφών, συμπεριλαμβανομένης της κλοπής πληροφοριών, απάτης, κλοπής ταυτότητας, άρνηση παροχής υπηρεσιών και malware. Αλλά μη κακόβουλοι χρήστες αποτελούν επίσης κίνδυνο, λόγω της έλλειψης ευαισθητοποίησης όσον αφορά στην επιλογή και στη διαχείριση των κωδικών πρόσβασης και τη διάδοση των ιών και άλλων κακόβουλων προγραμμάτων.
3.1.3 ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Η ψηφιακή διαχείριση της ταυτότητας αποτελεί μια όλο και πιο σημαντική ανησυχία με τεράστιες προσωπικές, κοινωνικές και εμπορικές επιπτώσεις για το μέλλον. Στρατηγικές ομόσπονδης ταυτότητας που επιτρέπει ασφαλή πρόσβαση μοναδικού κωδικού (single sign-on) για πολλαπλές υπηρεσίες και πηγές πληροφόρησης έχουν προχωρήσει αρκετά, ειδικά στον κλάδο των κινητών επικοινωνιών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικότερα ως ένα σύστημα ασφαλούς ελεγχόμενης πρόσβασης.
3.2 ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

Υπάρχει ζωτικός σύνδεσμος μεταξύ των οικονομικών επιπτώσεων των ΤΠΕ και της ευρυζωνικότητας και της διαθεσιμότητας ψηφιακού περιεχομένου, όπως οπτικοακουστικά και άλλα δημιουργικά έργα (βλέπε σχήμα 1). Η διαθεσιμότητα του ψηφιακού περιεχομένου και των σχετικών υπηρεσιών είναι ένα αρχικό έναυσμα που παρακινεί την μαζική υιοθέτηση των πανταχού παρόντων ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας. Ευρυζωνικές πολιτικές για την πλευρά της προσφοράς, οι οποίες προωθούν την διαθεσιμότητα και την υλοποίηση υψηλής ταχύτητας ευρυζωνικών δικτύων είναι βέβαια απαραίτητη, αλλά, δυστυχώς, ανεπαρκής, δεδομένου ότι η μαζική υιοθέτηση των ευρυζωνικών συνδέσεων είναι επίσης αλληλοεξαρτώμενη από επιπρόσθετους παράγοντες, βλ. σχήμα 1.

FIGURE 1: FACTORS INFLUENCING ECONOMIC IMPACT OF DIGITAL SINGLE MARKET

Source: COPENHAGEN ANALYTICS, BOOZ&CO AND ERICSSON ANALYSIS

Συνεπώς, πρέπει η Στρατηγική να προβλέπει εύρωστους μηχανισμούς ενίσχυσης της ευρυζωνικής ζήτησης, όπως η διαθεσιμότητα on-demand ψηφιακών δημιουργικών έργων (βλ. σχήμα 2), ούτως ώστε να τονώσουν την αύξηση χρήσης (uptake) των ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας και, κατά συνέπεια, να πραγματοποιήσουν τα οικονομικά αποτελέσματα αυτών. Αυτοί οι μηχανισμοί τόνωσης της ζήτησης πρέπει να περιλαμβάνουν:
• Αύξηση των οικονομιών αντικειμένου (scope) μέσω της αύξησης της διαθεσιμότητας ψηφιακού περιεχομένου και υπηρεσιών on-demand. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επεκτείνεται το αντικείμενο του εμπορίου ψηφιακών αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών δημιουργικών έργων,
• Αύξηση της οικονομίας κλίμακας με τη δημιουργία μιας ενιαίας ψηφιακής αγοράς, δηλ. τη μεγιστοποίηση του γεωγραφικού μεγέθους μιας χωρίς σύνορα ψηφιακής αγοράς της ΕΕ,
• Μείωση του κόστους των συναλλαγών και των στρεβλώσεων στην αγορά, όπως λόγω του κατακερματισμού της αγοράς, της συμπεριφοράς στην αγορά (windowing, hold-back κλπ.) και των ξεπερασμένων ρυθμιστικών καθεστώτων (εκκαθάρισης δικαιωμάτων, εκκαθάριση μηχανισμών ανταλλαγής, κανόνες κρατικών ενισχύσεων για ταινίες, διαφοροποιημένοι συντελεστές ΦΠΑ κλπ.)
• Τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης μέσω της αύξησης του επιπέδου της μαζικής εξατομίκευσης των υπηρεσιών περιεχομένου σύμφωνα με τις ατομικές προτιμήσεις (επιλογή, χρόνος, συσκευή και τόπος κατανάλωσης) και την αγοραστική δύναμη.

FIGURE 2: DIGITAL CONTENT A KEY DRIVER OF HIGH SPEED BROADBAND

SOURCE: COPENHAGEN ECONOMICS STOCKHOLM JANUARY 2012

Όπως εξηγείται παραπάνω, τα κοινωνικο-οικονομικά ωφέλη από τις ΤΠΕ και την ευρυζωνικότητα εξαρτώνται από την υιοθέτηση των ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας, η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα ψηφιακού περιεχομένου και υπηρεσιών, η οποία είναι και εκείνη που προκαλεί την επιθυμητή υιοθέτηση και ευρεία χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών. Αυτή η αλληλεξάρτηση είναι κρίσιμης σημασίας να τονιστεί ιδιαίτερα κατά τη χάραξη προοδευτικής οικονομικής πολιτικής, καθώς οι σημαντικότατες συνέπειες της υπερβαίνουν και φτάνουν πολύ πέρα από τις άμεσες και στενότερες προτεραιότητες των κλάδων των ΤΠΕ και της Δημιουργίας Περιεχομένου. Ή σε συντόμευση, όπως εκφράστηκε σε μια Δημοσίευση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ τον Ιανουάριο του 2014 «Κανόνες και Αξίες στα Ψηφιακά Μέσα: Επανεξετάζοντας την Πνευματική Ιδιοκτησία στην Ψηφιακή Εποχή», σελίδα 6:
“…Επεκτείνετε την πρόσβαση στο περιεχόμενο: Προσφέρετε ένα ευρύ φάσμα μέσων ούτως ώστε το κοινό να μπορεί να φτάσει το περιεχόμενο, ενεργοποιημένο από το Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες, μεγιστοποιώντας τα κοινωνικά και οικονομικά ωφέλη. …”
3.3 ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
Όσον αφορά στο εξαιρετικά σημαντικό αυτό κομμάτι και δεδομένου πως η παρούσα Στρατηγική καλύπτει 7 έτη, θεωρούμε πως είναι πρωταρχικής σημασίας να δοθεί περισσότερη έμφαση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στην ταχεία υλοποίηση του ψηφιακού σχολείου, αλλά και στη ριζική αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών από αυτές ακόμη τις βαθμίδες εκπαίδευσης, εισάγοντας όχι μόνο τη χρήση του διαδικτύου, των υπολογιστών και των διαφόρων προγραμμάτων σε επίπεδο πιστοποίησης, αλλά και – κυρίως – του προγραμματισμού αυτού καθεαυτού και των βασικών αρχώ τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής από το Δημοτικό ακόμη.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει πως οι χώρες που συνειδητά επένδυσαν στην ψηφιακή εκπαίδευση σε βάθος χρόνου, είναι εκείνες οι οποίες πραγματοποίησαν μεγάλη πρόοδο στη συνέχεια, όχι μόνο όσον αφορά στην ανάπτυξη του κλάδου των ΤΠΕ αλλά κυρίως στην ανάπτυξη της χώρας, οικονομική, κοινωνική και επιχειρηματική (βλέπε πχ. την περίπτωση της Ν. Κορέας).
Μια άλλη διάσταση της εκπαίδευσης του πληθυσμού σε ψηφιακές δεξιότητες, η οποία επίσης πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψην και να εξειδικευτεί καταλλήλως στην Εθνική μας Στρατηγική είναι η άμεση ανάγκη προσέλκυσης περισσότερων νέων και δη γυναικών στις ΤΠΕ. Υπάρχουν πολλές μελέτες απί του θέματος, ας αναφερθούμε στα πρόσφατα στοιχεία του Digital Europe, σύμφωνα με τα οποία θα υπάρχουν μέχρι και 750,000 κενές θέσεις εργασίας στις ΤΠΕ (άλλοι φορείς ομιλούν για περισσότερες από 1,000,000) στην Ευρώπη έως το 2020, εκτός αν τα Κράτη-Μέλη λάβουν μέτρα για την αναχαίτιση αυτού του φαινομένου. Με τις γυναίκες να αποτελούν λιγότερο από το 1/3 των συνολικών θέσεων εργασίας στις ΤΠΕ, και μάλιστα να απασχολούνται σε θέσεις με χαμηλότερες αμοιβές, το δυναμικό ανάπτυξης για τις χώρες εκείνες που θα κατφέρουν να προσελκύσουν περισσότερες γυναίκες στον κλάδο είναι περισρότερο από εμφανές.
Ανακεφαλαιώνοντας, μπορεί να πει κανείς πως το θέμα της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων αποτελείται από τρεις διακριτές θεματικές ενότητες, στις οποίες η Εθνική μας Στρατηγική πρέπει να στοχεύσει και να καλύψει:
• την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων χρήστη (καταναλωτή) υπηρεσιών ΤΠΕ και προγραμμάτων πληροφορικής στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού στα επόμενα έτη, η οποία φαίνεται να καλύπτεται επαρκώς από την παρούσα Στρατηγική
• τη συνεχή, δια βίου επιμόρφωση των στελεχών του κλάδου των ΤΠΕ, είτε μέσω των εταιρειών στις οποίες εργάζονται, είτε ως ιδιώτες, παρέχοντας τα κατάλληλα κίνητρα, ούτως ώστε να διατηρείται και να αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα του κλάδου. Ως προς αυτό το θέμα, θα μπορούσαν πιθανώς να προβλεφθούν κίνητρα και για τη συνεχή επιμόρφωση των ιδιωτών στις ΤΠΕ
• τρίτο και κυριότερο, για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της ψηφιακής ανάπτυξης σε βάθος χρόνου, τη ριζική αναμόρφωση της εκπαίδευσης και την προσέλκυση περισσότερων νέων στον κλάδο και ιδιαιτέρως νέων γυναικών, καθώς εκεί υπάρχει και το μεγαλύτερο έλλειμα, στον κλάδο των ΤΠΕ. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εισαχθούν βασικά μαθήματα σχετικά με τις ΤΠΕ (προγραμματισμός, τηλεπικοινωνίες) ήδη από τη βασική εκπαίδευση. Επίσης να ενισχυθούν και να έχουν σημαίνοντα ρόλο στη Στρατηγική με συγκεκριμένους δείκτες μέτρησης προόδου, οι πολιτικές προσέλκυσης περισσότερων γυναικών στον κλάδο.
3.4 ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΦΑΣΜΑ ΓΙΑ ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Σχετικά με την πρόσβαση και την προσβασιμότητα του πληθυσμού σε ευρυζωνικές υπηρεσίες, καταλυτικό ρόλο παίζουν οι κινητές επικοινωνίες και η κινητή ευρυζωνικότητα, ιδιαίτερα σε μια χώρα με το γεωγραφικό και νησιωτικό ανάγλυφο της Ελλάδας. Γι’ αυτό και θεωρούμε πως η απελευθέρωση περισσότερου φάσματος για την παροχή υπηρεσιών κινητής ευρυζωνικότητας πρέπει να αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη χώρα και δε μπορεί να λείπει ως θέμα από την Εθνική μας Στρατηγική Ψηφιακής Ανάπτυξης με ορίζοντα επταετίας.
Ειδικότερα, αναφορικά με το φάσμα το οποίο απαιτείται για την ανάπτυξη ευρυζωνικών εφαρμογών και της Διαδικτυωμένης Κοινωνίας γενικότερα, η Ericsson πιστεύει τα εξής:
Τα Δίκτυα Κινητής Τηλεφωνίας & Ευρυζωνικότητας είναι τα απο τα πιο αποτελεσματικά, ευρέως διαδεδομένα, ευέλικτα συστήματα επικοινωνιών στον κόσμο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ericsson, η συνολική παγκόσμια κινητή ευρυζωνική κίνηση από τα έξυπνα κινητά (smartphones), ταμπλέτες και φορητά PC σε κινητά δίκτυα θα αυξηθεί περισσότερο από 10 φορές μεταξύ 2013 και 2019. Πολλοί άνθρωποι έρχονται πλέον σε επαφή με το διαδίκτυο και τις υπηρεσίες που αυτό προσφέρει, για πρώτη φορά μέσω κινητής συσκευής.

Για να καλυφθεί αυτή η εκρηκτική κίνηση δεδομένων πρέπει να διατεθεί επαρκής χωρητικότητα σε φάσμα, αλλιώς η απόδοση του δικτύου θα υποβαθμιστεί λόγω ανεπίτρεπτα κακής ποιότητας προσφερόμενων υπηρεσιών, όπως διακοπής κλήσεων και επιβράδυνσης ταχυτήτων μετάδοσης δεδομένων.
Γενικότερα, υπάρχουν τρεις διαστάσεις για την παροχή επιπλέον χωρητικότητας στα ασύρματα ευρυζωνικά δίκτυα:
1. Περισσότερο φάσμα – μέσω της χορήγησης νέων κατάλληλων ζωνών συχνοτήτων ή / και επέκτασης του εύρους ζώνης των συχνοτήτων που έχουν ήδη χορηγηθεί.
2. Βελτιωμένη απόδοση φάσματος – νέα τεχνολογία και χαρακτηριστικά, όπως είναι η διαμόρφωση υψηλότερης τάξης (high order modulation), MIMO, κεραίες προσαρμοστικές και συσσωμάτωση φορέα (bits / Hz ιδιότητες / σταθμού βάσης).
3. Υψηλότερη πυκνότητα ανάπτυξης και ολοκλήρωσης δικτύων – συμπληρωματικοί τύποι σταθμών βάσης (macro, micro, pico), ενσωματωμένη τεχνολογία Wi-Fi, ετερογενείς εφαρμογές και συντονισμένες κυψέλες (coordinated cells).
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Η αποκλειστική χρήση φάσματος για κινητές ευρυζωνικές υπηρεσίες έχει αποδειχθεί πολύ επιτυχής όσον αφορά τα ωφέλη προς τις κοινωνίες, συνεπώς η συνεχιζόμενη και αποτελεσματική χρήση του ραδιοφάσματος πρέπει να παραμείνει το κεντρικό πλαίσιο διαχείρισης του φάσματος στο μέλλον. Επιπρόσθετο, αποκλειστικό και αδειοδοτημένο ραδιοφάσμα θα στηρίξει την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα της Διαδικτυωμένης Κοινωνίας (Networked Society).

Φάσμα θα χρειαστεί σε διαφορετικές ζώνες συχνοτήτων, όπου οι χαμηλές συχνότητες (κάτω από 1 GHz, 850/900, 700/800 MHz – UHF band, κλπ.) θα χρησιμοποιηθούν για αποτελεσματική κάλυψη «λευκών ζωνών» (“white areas”), καθώς και ζώνες σε ψηλότερες συχνότητες για αύξηση της χωρητικότητας τόσο γενικότερα (1800MHz, AWS, 1900 MHz, 2.6 GHz (FDD/TDD) και 2.3 GHz (TDD)) όσο και σε συγκεκριμένες περιοχές (hot-spots, πάνω από 2.5 GHz).
Σε αυτά τα πλαίσια και με δεδομένη την αδήριτη ανάγκη διάθεσης ακόμη περισσότερου φάσματος (υπολογίζεται πως θα χρειαστούν 1000-1500 επιπλέον MHz μέσα στα επόμενα χρόνια) στην κινητή ευρυζωνικότητα, θεωρούμε σημαντικό να εισάγουμε την έννοια της Αδειοδοτούμενης Μεριζόμενης Πρόσβασης (Licensed Shared Access – LSΑ). Πρόκειται για μια νέα προσέγγιση διαχείρισης ραδιοφάσματος η οποία στοχεύει στην καλύτερη αξιοποίηση φάσματος, το οποίο έχει διατεθεί για άλλες χρήσεις, είναι υπόχρησιμοποιούμενο ή είναι δύσκολο να επαναπροσδιοριστεί η χρήση του σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Φάσμα κατάλληλο για μεριζόμενη πρόσβαση συχνά άδειοδοτείται στην κυβέρνηση και σε στρατιωτικούς οργανισμούς, όπου η χρησιμοποίηση περιορίζεται σε ορισμένες ώρες ή καλύπτει συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Για να αντιμετωπιστεί η ευκαιρία να χρησιμοποιήσει υποχρησιμοποιούμενοι ή μη χρησιμοποιούμενο φάσμα, η Εθνική Ρυθμιστική Αρχή θα πρέπει να χορηγήσει άδειες που έχουν παρόμοια δομή με εκείνες για αποκλειστική χρήση φάσματος, και με παρόμοιες συνθήκες.

Οι μη αδειοδοτημένες ζώνες φάσματος θα μπορούσαν επίσης να θεωρηθούν ως συμπληρωματικό μέσο για την αντιμετώπιση των αναγκών της χωρητικότητας των κινητών ευρυζωνικών δικτύων. Ωστόσο, δεδομένου ότι το συνολικό εύρος ζώνης του υπάρχοντος μη αδειοδοτημένου φάσματος είναι της τάξης των 500 MHz στις ζώνες κάτω του 6 GHz, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι επαρκές για να υποστηρίξει τις περιπτώσεις εγκατάστασης μη αδειοδοτούμενων λύσεων, και επομένως η προτεραιότητα για χορήγηση επιπλέον ραδιοφάσματος σε αυτήν τη φασματική περιοχή πρέπει να δίνεται για αποκλειστική, αδειοδοτημένη χρήση ή και για μεριζόμενη πρόσβαση όταν αυτό δεν είναι δυνατόν.
3.5 ICT FOR GREEN
Σύμφωνα με το Ψηφιακό Θεματολόγιο 2020 της ΕΕ, οιμ κλάδοι που αναμένεται να επωφεληθούν περισσότερο από τις ΤΠΕ είναι η Ενέργεία και οι Μεταφορές, μικρή όμως μνεία γίνεται σε αυτές.
3.6 MACHINE TO MACHINE COMMUNICATIONS
Το M2M είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς στις ΤΠΕ σήμερα με αναμενόμενο μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 24,4 % μέχρι το 2018. Ο ανταγωνισμός είναι ιδιαίτερα έντονος και δεν είναι μόνο οι Πάροχοι Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών που ενδιαφέρονται για αυτή την αυξανόμενη αγορά: το ανταγωνιστικό τοπίο εξελίσσεται και περιλαμβάνει Mobile Virtual Network Operators, Εταιρείες Πληροφορικής και Ολοκλήρωσης Συστημάτων (Systems Integration) καθώς και ευρύτερους κλάδους παροχής υπηρεσιών.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το πιο σημαντικό τμήμα της αγοράς M2M για το 2012 ήταν η αυτοκινητοβιομηχανία (~30-40% σύμφωνα με την μελετητική εταιρεία Berg Insight) σε όρους αξίας και όγκου πωλήσεων. Μέχρι το 2018, το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 55% για συσκευές και 50% για συνδρομητές. Το ποσοστό αυτό αφορά κυρίως Διαχείριση Στόλου και Ηλεκτρονικές Πληρωμές (διόδια, parking, εισιτήρια) αλλά η ανάπτυξη των Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (ITS) αναμένεται να συμβάλει στην σημαντικότατη αύξηση του M2M.
Άλλα παραδείγματα αξιοποίησης του M2M είναι η αγορά ενέργειας (έξυπνοι μετρητές, διαχείριση δικτύων κλπ), η υγειονομική περίθαλψη, οι φορέσιμες συσκευές (wearables) κλπ.
Εκτιμούμε ότι ο σημαντικότατος αυτός κλάδος ο οποίος μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην Ελληνική οικονομία θα πρέπει να περιλαμβάνεται στην Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη, όχι μόνο για την παροχή κινήτρων για επενδύσεις αλλά και σε ότι αφορά νομοθετικές ρυθμίσεις για την ασφάλεια, ταυτοποίηση, εφαρμογή σε κλάδους (π.χ. Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας) κ.α.
3.7 ΘΕΜΑΤΑ CLOUD
Σχετικά με τις υπηρεσίες που προσφέρονται προς την κυβέρνηση και τους πολίτες μέσω τεχνολογίας νέφους (cloud), ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην δημιουργία κανονιστικού πλαισίου και νομοθεσίας, όπου θα καθορίζονται θέματα ασφάλειας και όπως αναφέρεται στη σχετική παρατήρηση παραπάνω.

Επιπλέον, παράλληλα με τις πολιτικές για την ενίσχυση ελληνικών εταιρειών ώστε να εξάγουν επιτυχώς εφαρμογές και υπηρεσίες, θα πρέπει να διασφαλίζεται με κατάλληλα κίνητρα για επενδύσεις σε υποδομές και υπηρεσίες εντός της χώρας από πολυεθνικές εταιρείες, έτσι ώστε να γίνει δυνατή η εισαγωγή τεχνογνωσίας σε νέες τεχνολογίες, αποφεύγοντας επίσης και τη μετανάστευση κεφαλαίων / επενδύσεων καθώς και δυναμικού προσωπικού σε ξένες χώρες. Θα πρέπει να διασφαλιστεί περαιτέρω η ανταγωνιστικότητα σε όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, μέσω κατάλληλων κινήτρων π.χ. φοροαπαλλαγών καθώς και πολιτικής απασχόλησης.
3.8 ΣΧΟΛΙΑ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥΣ ΤΗΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

3.9.1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β.8.7 ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΡΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ
Το υφιστάμενο πλαίσιο προμηθειών θα πρέπει να προσαρμοσθεί στο νέο επιχειρηματικό μοντέλο (business model) ώστε να υποστηρίξει την μετάβαση από την προμήθεια έργων / συστημάτων στην προμήθεια αποτελεσμάτων. Ενδεικτικές παρεμβάσεις είναι:
• Υποχρεωτική χρήση της πλατφόρμας e-procurement του Υπουργείου Ανάπτυξης
• Νέο νομοθετικό πλαίσιο για τους νέους τύπους παροχής υπηρεσιών (xaaS, outsourcing κλπ)
• Αυστηρές προθεσμίες εγκρίσεων, δημοπράτησης και αξιολόγησης των διαγωνισμών.
3.9.2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β.8.2 ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
Σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών επικοινωνίας πρέπει να τονίσουμε την ανάγκη να επιβάλλεται η συμμόρφωση με τα παγκόσμια πρότυπα, όπως αυτά ορίζονται από τους διεθνείς οργανισμούς προτυποποίησης (π.χ. ITU, ETSI, 3GPP). Με βάση αυτά τα πρότυπα, σχεδιάζονται και υλοποιούνται οι λυσεις και οι υπηρεσιες τηλεπικοινωνιών από τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, διασφαλίζοντας τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η συμμόρφωση με αυτά τα πρότυπα παρέχει τα ακόλουθα οφέλη:
• επιτρέπει τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών επικοινωνίας μεταξύ της κυβέρνησης και των πολιτών, καθώς επίσης και μεταξύ των πολιτών που εξυπηρετούνται από διαφορετικούς παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών
• επιτρέπει την δημιουργία οικοσυστημάτων στα οποια συμμετάσχουν εταιρείες ανάπτυξης λογισμικού και τερματικών συσκευών τελικών χρηστών με σκοπό τη δημιουργία νέων καινοτόμων υπηρεσιών βασισμένων στην επαναχρησιμοποίηση των προτυποποιημένων μηχανισμών επικοινωνίας και άλλων δυνατοτήτων των τηλεπικοινωνιακών υποδομών μέσω της χρήσης υψηλότερου επιπέδου Διεπαφών Προγραμματισμού Εφαρμογών (APIs). Η χρήση υψηλότερου επίπεδου APIs επιτρέπει την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών δίχως την ανάγκη για τον προγραμματιστή να διαθέτει ειδικές γνώσεις της τεχνολογίας/υποδομής παροχής των βασικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών
• εγγυάται την ασφάλεια των επενδύσεων μέσο/μακροπρόθεσμα μέσω:
o συγκεκριμένων οδικών χαρτών (roadmaps) από τους κατασκευαστές/προμηθευτές των υποδομών με βάση την εξέλιξη των προτύπων
o ελαχιστοποίηση της πιθανότητας κλειδώματος σε συγκεκριμένους προμηθευτές (vendor lock-in) λόγω της δυνατότητας αντικατάστασης μέρους η εξ-ολοκλήρου της υφιστάμενης υποδομής από υποδομές άλλων προμηθευτών, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ίδια ή και ενισχυμένη λειτουργικότητα
o ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στις υπηρεσίες που παρέχονται από το οικοσύστημα και αποφυγή σημαντικών δαπανών κατά την αντικατάσταση ή την αναβάθμιση των συστημάτων
Οι παραπάνω προδιαγραφές αν και βασίζονται σε συγκεκριμένες τεχνολογίες, οι οποίες είναι σαφώς καθορισμένες, επιτρέπουν παράλληλα στο οικοσύστημα την ανάπτυξη υπηρεσιών επιπρόσθετης αξίας, δίχως την ανάγκη ανάπτυξης ειδικής τεχνογνωσίας, κάνοντας απλώς χρήση των APIs ανώτερου επιπέδου. Επιπλέον οι τεχνολογίες αυτές είναι δυνατό να οικοδομηθούν και να παρέχονται σαν υπηρεσίες cloud, σύμφωνα με τις (πολύ σωστές) βασικές κατευθύνσεις της υπό διαβούλευση Στρατηγικής.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα πρέπει να τίθενται ακριβέστερες προδιαγραφές στα τεύχη διακηρύξεων των διαγωνισμών ούτως ώστε να καθίσταται δυνατή η προμήθεια υποδομών και εφαρμογών κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται ισορροπία μεταξύ της διαλειτουργικότητας και της τεχνολογικής ουδετερότητας. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται πως οι προδιαγραφές δεν θα οδηγήσουν σε προμήθεια κλειστών συστημάτων και τεχνολογιών, τα οποία αν και μπορεί να είναι ευρέως διαθέσιμα στο διαδίκτυο δεν διαθέτουν απαραίτητα διαλειτουργικότητα και δεν εκπληρούν απαραίτητα τους κανόνες ασφαλείας που απαιτούνται για την προστασία των δεδομένων. Επίσης μπορούν να δημιουργήσουν ανεπάρκειες μεσο/μακροπρόθεσμα τόσο όσον αφορά την εξέλιξη τους αλλά και να οδηγήσουν τελικά σε ενέργειες (προμήθεια επιπρόσθετης υποδομής και υπηρεσιών) που απαιτούν επιπλέον κόστος.
3.9.3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β.6 Η ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ Η
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ
Στο χάρτη υλοποίησης, τα Ανοιχτά Δεδομένα θεωρούμε πως αποτελούν προϋπόθεση για τις υπόλοιπες δράσιες και συνεπώς θα πρέπει να ξεκινήσουν οι σχετικές δράσεις διάθεσής τους ήδη από την πρώτη περίοδο 2014-2016.

Μαρία Μπούρα, Government & Industry Relations Director, Greece

Ericsson Ελλάς Α.Ε.
40.2 km Αττικής Οδού
19002 Παιανία
Mobile 6977 419418
Email ^[3]

Δημήτρης Τασιάς, Αccount Manager

Ericsson Ελλάς Α.Ε.
40.2 km Αττικής Οδού
19002 Παιανία
Mobile +6943902623
Email ^[4]

___________________________________________________________________
Ericsson is the world’s leading provider of communications technology and services. We are enabling the Networked Society with efficient real-time solutions that allow us all to study, work and live our lives more freely in sustainable societies around the world.

Our offering comprises services, software and infrastructure within Information and Communications Technology for telecom operators and other industries. Today more than 40 percent of the world’s mobile traffic goes through Ericsson networks and we support customers’ networks servicing more than 2.5 billion subscribers.

We operate in 180 countries and employ more than 110,000 people. Founded in 1876, Ericsson is headquartered in Stockholm, Sweden. In 2012 the company’s net sales were SEK 227.8 billion (USD 33.8 billion). Ericsson is listed on NASDAQ OMX, Stockholm and NASDAQ, New York stock exchanges.

Βασισμένοι σε επισημάνσεις τόσο της Ε.Ε. όσο και των εθνικών αρχών διαχείρισης των έργων ΤΠΕ και δεδομένου ότι ο μετασχηματισμός της οικονομίας σε μια σύγχρονη οικονομία και η ανάπτυξη της ψηφιακής αγοράς περνά μέσα από την αποτελεσματική αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας, προωθείται παράλληλα η διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου θεσμικού και νομικού πλαισίου για την κοστολόγηση, τις μελέτες / σχεδιασμό και ωρίμανση, την επιτάχυνση των διαγωνιστικών διαδικασιών, την επάρκεια των δικαιούχων, την υλοποίηση και την επιχειρησιακή λειτουργία των δημόσιων έργων ΤΠΕ.

Σχόλιο: Μεγάλης ουσίας και σημαντικότητας είναι η παράλληλη διαβούλευση του θεσμικού και νομικού πλαισίου της διαδικασίας που αναφέρεται παραπάνω.

ΣΧΟΛΙΑ ΚΛΑΔΟΥ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ
Σελ.8
Σχόλιο: οι στρατηγικοί στόχοι θα ήταν καλύτερο να αποτυπωθούν στο πρίσμα του διπόλου που περιγράφηκε στη σελίδα 7. Συγκεκριμένα, θα έκανε το κείμενο πιο κατανοητό αν το δίπολο ήταν διακριτό σε όλο το κείμενο. Ο ένας πόλος της μετατροπής της χώρας σε υπερσύγχρονο χρήστη ψηφιακών υπηρεσιών έχει ως πυλώνες την ευρεία και υψηλών ταχυτήτων πρόσβαση των πολιτών στα ψηφιακά συστήματα και τη δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου κι εργαλείων (με πρώτη την πλήρη ψηφιοποίηση του κράτους και των υπηρεσιών). Ενώ ο πόλος της μετατροπής της χώρας σε περιφερειακό κέντρο αριστείας βασίζεται στους πυλώνες της στήριξης της σχετικής επιχειρηματικότητας και της διατήρησης/περαιτέρω ανάπτυξης των δεξιοτήτων/υψηλών γνώσεων του ανθρώπινου δυναμικού (μέσω συνεπών συναφών πολιτικών στην εκπαίδευση).
Σχετικά με τους «τομείς παρέμβασης», θα πρέπει να συμπεριληφθούν διακριτά οι :
• Διευκόλυνση ή απευθείας δημιουργία εκπαιδευτικών φορέων που προάγουν την εξειδικευμένη γνώση πάνω σε ΤΠΕ (ίσως να συμπεριληφθεί στις «Ψηφιακές δεξιότητες»)
• Εξασφάλιση της fast track υλοποίησης, της συνεχούς παρακολούθησης και διαφάνειας των αποφασισμένων παρεμβάσεων (ίσως να συμπεριληφθεί στις «ΙΤ διακυβέρνηση κι αλλαγή»)

ΣΧΟΛΙΑ ΚΛΑΔΟΥ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ (ΕΕΚΤ)
Σελ 9
Τα δύο στρατηγικά σχέδια αναπτύσσουν συνέργειες για την επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Ελλάδας 2021, και αποτελούν τον οδηγό κατά τη σύνταξη των επιχειρησιακών προγραμμάτων τομέα ΤΠΕ του ΣΕΣ 2014-2020
Σχόλιο: Πρέπει στο Εθνικό Σχέδιο Ευρυζωνικότητας να συμβάλουν και να τοποθετηθούν έγκαιρα οι πάροχοι με σχολιασμό στην διαμόρφωση του σχεδίου (περιεχόμενο, στόχοι, μέσα, δράσεις, χρονοπρογραμματισμός) πριν το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης.

Επιπρόσθετα θα πρέπει μέσω των χρονοδιαγραμμάτων να εξασφαλιστεί ότι τα κείμενα των δύο στρατηγικών σχεδίων ολοκληρώνονται πριν τη σύνταξη των επιχειρησιακών προγραμμάτων του τομέα ΤΠΕ του ΣΕΣ 2014-2020

Σελ 9
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην αξιοποίηση των ΤΠΕ ώστε να αναβαθμιστεί το επίπεδο σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, στην υγεία, στον τουρισμό, στο περιβάλλον.
Σχόλιο: εφόσον αναφέρονται συγκεκριμένοι τομείς όπου τα ΤΠΕ θα εστιάσουν ακόμα περισσότερο, θα πρέπει να αναφέρονται κι οι υπόλοιποι «ισχυροί» κλάδοι της Ελληνικής οικονομίας μέσω των οποίων η χώρα στοχεύει στην αναπτυξιακή προοπτική, ώστε τα ΤΠΕ να βοηθήσουν περαιτέρω αυτούς τους κλάδους να αναπτυχθούν. Πχ Ναυτιλία.

Σελ 9
Η Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη θα εξειδικευτεί περαιτέρω σε Άξονες και χρηματοδοτικούς πόρους κυρίως στο πλαίσιο του «επιχειρησιακού προγράμματος – ομπρέλα για τον τομέα ΤΠΕ», το οποίο αντλεί και συντίθεται από πόρους από τα επιμέρους Επιχειρησιακά Προγράμματα που παρουσιάστηκαν στην αρχιτεκτονική του νέου ΕΣΠΑ.
Σχόλιο: η σχέση Στρατηγικής με τα εκτελούμενα έργα και τη χρηματοδότηση θα πρέπει να διατηρηθεί από την αρχή (τώρα) ως και τη τελική υλοποίηση των στόχων της Στρατηγικής. Ξεκινώντας θα πρέπει να εξασφαλιστεί η συνέπεια μεταξύ των πυλώνων του διπόλου που περιγράφονται στη Στρατηγική αυτή και των τελικών έργων/παρεμβάσεων που θα συμπεριληφθούν σε όποιου είδους χρηματοδότηση (όπως το ΤΟΣ ΤΠΕ του προγράμματος ΕΠΑνΕΚ 2014-2020)

Αθήνα, 24 Απριλίου 2014
Αριθ. Πρωτ. 325/04-14

ΠΡΟΣ: Ελληνική Δημοκρατία
Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών, και Δικτύων
Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων
Γενική Δ/νση Τηλεπικοινωνιακών και Ταχυδρομικών Υπηρεσιών
Τμήμα Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών
Αναστάσεως 2 και Τσιγάντε, 101 91 Αθήνα
Υπόψη κας Καρυτινού

ΘΕΜΑ: Δημόσια Διαβούλευση για την «Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη» – Ψηφιακή Ελλάδα 2021

Αξιότιμοι Κύριοι,
Σε συνέχεια της ως άνω Δημόσιας Διαβούλευσης αναφέρουμε τα ακόλουθα:
Δεδομένου ότι όπως, μεταξύ άλλων, αναφέρεται και στο κείμενο της Δημόσιας Διαβούλευσης η Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη φιλοδοξεί να ενισχύσει την οικονομία προωθώντας τις επενδύσεις, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τις ανάγκες κάθε επιμέρους αγοράς.
Ειδικότερα, αναφορικά με την αγορά των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, και προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να είναι σε θέση να συμμετέχουν και να συμβάλλουν στον ανωτέρω σκοπό, θα πρέπει να διασφαλιστεί ένα υγιές και προβλέψιμο ρυθμιστικά περιβάλλον στο οποίο να προστατεύονται οι υφιστάμενες επενδύσεις και να ενισχυθούν νέες. Ως εκ τούτου, οι βασικοί στόχοι που έχουν τεθεί για τις επενδύσεις στο παρόν κείμενο, θα πρέπει να εμπλουτιστούν με δύο ακόμη βασικούς στόχους:
• Την προστασία των υφιστάμενων επενδύσεων, και
• Τη δημιουργία ασφαλούς και προβλέψιμου ρυθμιστικά περιβάλλοντος.
Επιπρόσθετα, δεδομένου ότι η αγορά των τηλεπικοινωνιών είναι μια ρυθμιζόμενη και εποπτευόμενη αγορά θεωρούμε ότι η αρμόδια Αρχή θα πρέπει να λάβει υπόψη της και τον κρίσιμο παράγοντα της Στρατηγικής και Ψηφιακής Ανάπτυξης.
Έτσι, οι όποιες αποφάσεις και παρεμβάσεις από την πολιτεία, θα πρέπει να εστιάζουν πάντα στη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των κάτωθι κρίσιμων παραμέτρων:
α) Την διατήρηση και ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού προς όφελος τόσο του καταναλωτή όσο και των τηλεπικοινωνιακών παρόχων,
β) Την ενθάρρυνση των επενδύσεων προς όφελος της ανάπτυξης,
γ) Τη μη απαξίωση των σημαντικών επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία πενταετία κυρίως από τους εναλλακτικούς παρόχους.
Προς τούτο η πολιτεία μέσω των αρμοδίων αρχών θα πρέπει να λάβει υπόψη την ανάγκη διασφάλισης της ισότιμης μεταχείρισης των τηλεπικοινωνιακών παρόχων βελτιώνοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητά της στη λήψη και διεκπεραίωση σημαντικών αποφάσεων.
Ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για την ελληνική αγορά και το οποίο θα συμβάλλει σημαντικά στην ψηφιακή ανάπτυξη, είναι η αλλαγή της ρύθμισης για την ενίσχυση των επενδύσεων σε δίκτυα νέας γενιάς (οπτικών ινών), μέσω ενός μοντέλου συν-επένδυσης μεταξύ ΟΤΕ, εναλλακτικών παρόχων και ενδιαφερόμενων επενδυτών (μέσω της από κοινού κατασκευής και χρήσης δικτύων για να προχωρήσουν οι επενδύσεις σε NGA οπτικά δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς, σε ένα μοντέλο εταιρίας τύπου DIGEA). Ήδη έχει δημοσίως ζητηθεί από την ΕΕΤΤ να αναλάβει την πρωτοβουλία για μία Δημόσια Διαβούλευση βάσει της οποίας θα επιλεχθεί ο πάροχος υποδομής δικτύων επόμενης γενιάς.
Μία τέτοια εξέλιξη, θα άλλαζε την κατεύθυνση του μοντέλου ανταγωνισμού και θα προωθούσε ένα μοντέλο ανταγωνισμού στις υπηρεσίες (service based competition), με σαφή οφέλη για τον καταναλωτή αλλά και οφέλη για τη συνολική οικονομία και βελτίωση των επιδόσεων της χώρας στο σημαντικό ζήτημα της Ψηφιακής ανάπτυξης.

1. Εισαγωγικά

Η δημιουργία μιας στρατηγικής για την Ψηφιακή Ανάπτυξη στο διάστημα 2014-2020 αποτελεί βασικό κείμενο για μία σειρά από λόγους:

– Οι ψηφιακές υπηρεσίες αποτελούν πλέον κεντρική υποδομή της δημόσιας διοίκησης και προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Είναι απαραίτητες τόσο για τη συμμετοχή του πολίτη στη δημόσια σφαίρα, όσο και για την εξυπηρέτησή του και την ενίσχυση της δράσης της επιχείρησης.
– Το διάστημα 2014-2020 συμπίπτει με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο και θα πρέπει να υπάρχει συντονισμός κεντρικών πολιτικών ανάπτυξης και χρηματοδοτικών πολιτικών προς έναν κοινό στόχο που να εξυπηρετεί την ανάπτυξη και την απασχόληση, ειδικά στις νεώτερες ηλικίες που αντιμετωπίζουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα ανεργίας αυτή τη στιγμή.
– Οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν πλέον αναπόσπαστο μέρος κάθε παραγωγικής δραστηριότητας και κατά συνέπεια έχουν τεράστιες συνέπειες στη λειτουργία της οικονομίας εν γένει. Ανάλογα με τις γενικές αναπτυξιακές προτεραιότητες, θα πρέπει να δοθούν προτεραιότητες σε σχέση με τη υποστήριξη παραγωγικών τομέων με ψηφιακές τεχνολογίες που να μειώνει το κόστος διενέργειας τους και να βελτιώνει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
– Οι ψηφιακές τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα να αυξηθεί η παραγωγικότητα χωρίς να χρειάζεται να υπάρξει μείωση του κόστους εργασίας. Η στρατηγική για την ανάπτυξη θα πρέπει να δίνει έμφαση στην αύξηση του αΰλου κεφαλαίου τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα και την επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό. Οι ψηφιακές τεχνολογίες επιτρέπουν τη μετατόπιση του παραγωγικού μοντέλου προς μια κατεύθυνση υψηλής ποιότητας ανθρωπίνου δυναμικού και όχι σε μια αδιέξοδη και διαρκή μείωση του μισθολογικού κόστους.
– Η σωστή χρήση και ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών υποστηρίζει την έρευνα και την καινοτομία και αποτρέπει την μετανάστευση εργαζομένων υψηλής εκπαίδευσης και ποιότητας (brain drain). Το οποιοδήποτε σχέδιο για την ανάπτυξη μιας ψηφιακής στρατηγικής θα πρέπει να έχει στο κέντρο του την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, ώστε να ενισχυθεί η καινοτομία και να υπάρχουν γενικότερα θετικά αποτελέσματα στην οικονομία.
– Οι ανοικτές τεχνολογίες, λογισμικό και δεδομένα αποτελούν το μέσο για μια μετάβαση από ένα μοντέλο πληρωμής αδειών σε ένα μοντέλο αμοιβής ανθρώπων υψηλής εκπαίδευσης. Οι ανοικτές τεχνολογίες, λογισμικό και δεδομένα δίνουν τη δυνατότητα στο δημόσιο να αγοράζει υπηρεσίες αντί για άδειες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αμοίβει το ταλέντο ελληνικών εταιριών, αντί να πληρώνει απλά άδειες και άρα να οδηγείται σε μια αδιάκοπη εκροή συναλλάγματος χωρίς να δημιουργείται γνώση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, χωρίς να αξιοποιοείται το εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που έχει η χώρα ή τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιείται στα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
– Η χρηματοδότηση ψηφιακών τεχνολογιών έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την ελληνική οικονομία, όταν υπάρχει στόχευση και συντονισμός των διαφορετικών χρηματοδοτικών εργαλείων από διαφορετικούς πόρους, δημόσιους οργανισμούς ή φορείς χρηματοδότησης.

2. Παρατηρήσεις
Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τα βασικά μας σχόλια για το σύνολο της στρατηγικής. Η γενική κατεύθυνση που λείπει και πρέπει απαραιτήτως να συμπληρωθεί είναι η διασύνδεση:
– με πρωτοβουλίες που υπάρχουν ήδη
– με πολιτικές που έχουν ήδη καταρτιστεί
– με νομοθετικές και κανονιστικές ενέργειες για την ψηφιακή ανάπτυξη που ήδη υπάρχουν και, σε διάφορους βαθμούς, λειτουργούν
– με δεσμεύσεις της χώρας σε διεθνές επίπεδο
– με ψηφιακές υποδομές που ήδη υπάρχουν και, σε διάφορους βαθμούς, λειτουργούν

Η στρατηγική επιδέχεται βελτιώσεων στα ακόλουθα σημεία:
– Θα πρέπει να προσδιοριστεί η κυριότητα της στρατηγικής και ο θεσμικός ρόλος τους φορέα που τη συντάσσει. Δεν είναι ξεκάθαρος ο ρόλος της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομίων σε σχέση με τη στρατηγική, ούτε οι αρμοδιότητες της σε σχέση με την εφαρμογή της. Ειδικότερα:
o πως συνδέεται με άλλους φορείς του δημοσίου τομέα που επίσης έχουν αρμοδιότητα για την κατάρτιση και υλοποίηση στρατηγικών που αφορούν στην ψηφιακή υποδομή, εφαρμογές και πολιτική στη χώρα. Ειδικότερα πως συνδέεται με
• τα κείμενα του Γραφείου του Πρωθυπουργού σε σχέση με την Στρατηγική για τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
• τη στρατηγική του Υπουργείου Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ειδικότερα στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η χώρα σε σχέση (α) με το Open Government Partnership και (β) την υλοποίηση του Ψηφιακού Θεματολογίου της Ευρωπαϊκής ένωσης
• τις στρατηγικές προτεραιότητες του υπουργείου ανάπτυξης και μεμονωμένων υπουργείων (π.χ. του Υπουργείο Πολιτισμού, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κλπ) ή φορέων (π.χ. ΕΟΤ, ΕΚΧΑΕ) σε σχέση με το Πλαίσιο Στήριξης για τη νέα προγραμματική περίοδο (ΕΣΠΑ Β ή ΣΕΣ).
• Άλλα κείμενα ελληνικών πολιτικών που έχουν γίνει στο πλαίσιο εφαρμογής του ψηφιακού θεματολογίου (π.χ. η ψηφιακή Ελλάδα 2020 ( ^[5])
• Τη δουλειά που έχουν κάνει οι περιφέρειες στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ (ή ΣΕΣ) σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περιφερειακή στρατηγική για την Έξυπνη Εξειδίκευση (π.χ. αυτή της Ηπείρου που είναι και από τις πιο ανεπτυγμένες ^[6])
o Τις αρμοδιότητες και δυνατότητες εφαρμογής της στρατηγικής ή το κοινό στο οποίο απευθύνεται.
– Θα πρέπει να προσδιοριστούν οι υπεύθυνοι για την υλοποίηση συγκεκριμένων κεφαλαίων της στρατηγικής (π.χ. στην περίπτωση των ανοικτών δεδομένων θα πρέπει να φαίνεται η ευθύνη του κάθε φορέα σε σχέση με το άνοιγμα και την υλοποίηση της στρατηγικής. Είναι η ΕΚΧΑΕ ή το υπουργείο περιβάλλοντος υπεύθυνο για το άνοιγμα των δεδομένων του Κτηματολογίου και πως θα υλοποιηθεί η στρατηγική αυτή;)
– Θα πρέπει να υπάρξει σύνδεση με στρατηγικά κείμενα του παρελθόντος και να εξετασθεί η συνέχεια στην ψηφιακή πολιτική. Για παράδειγμα, στο παρελθόν έχουν γίνει στρατηγικά κείμενα τόσο από την (τότε) Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού (τουλάχιστον για δύο προγραμματικές περιόδους μέχρι το 2014), όσο και από άλλους φορείς (π.χ. το γραφείο του πρωθυπουργού ή τον ΟΚΧΕ). Πως συνδέεται η νυν στρατηγική με τις προηγούμενες; πόσο κοντά είμαστε στους σχετικούς στόχους και ως προς τι διαφέρει με αυτές;
– Χρειάζεται σύνδεση με τις βασικές νομοθετικέ δράσεις στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και εμπορίου και εξειδίκευση της στρατηγικής στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Οι αιτιολογικές εκθέσεις των σχετικών νομοθετημάτων περιέχουν πολλά στοιχεία πολιτικής. Πως αναπροσαρμόζονται με βάση τις τωρινές ανάγκες και τι σημαίνει αυτό για την εθνική ψηφιακή στρατηγική για την ανάπτυξη; Αναφέρονται ενδεικτικά οι ακόλουθες περιοχές στις οποίες χρειάζεται σύνδεση της στρατηγικής και η οποία αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει:
o Ν. 3979/2011 για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση: πως προχωρά η υλοποίησή του όχι μόνο σε σχέση με τις κανονιστικές πράξεις, αλλά και με τις υποδομές που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή του; υπάρχει στρατηγικό και θεσμικό πλαίσιο για την επέκταση του; τι σημαίνει η εφαρμογή του αρ. 19 για τις υπηρεσίες νέφους της δημόσιας διοίκησης (G-cloud) και πως εφαρμόζονται τα πλαίσια συνεργασίας μεταξύ δημοσίων οργανισμών ήδη σε ισχύ και με μεγάλη σημασία για την κατεύθυνση πόρων στη νέα χρηματοδοτική περίοδο; Ενισχύουμε υπηρεσίες κυβερνητικού ή δημόσιου νέφους όπως ο Ωκεανός και ο Πύθος της ΕΔΕΤ, οι υπηρεσίες Software as a Service του ΕΚΤ (και τα δύο θεσμικά κατοχυρωμένα αλλά με ανάγκη για επέκταση στη νέα προγραμματική περίοδο).
o Ν. 3882/2010 για τα γεωχωρικά δεδομένα: πως τίθεται σε λειτουργία η Εθνική Πολιτική Γεωπληροφορίας και η Εθνική Επιτροπή Γεωπληροφορίας; πως θα αντιμετωπιστεί το ζήτημα της μη εφαρμογής των σχετικών διατάξεων από τους φορείς του δημοσίου; πως θα εφαρμοστεί επιτέλους η Οδηγία INSPIRE για τα γεωχωρικά δεδομένα της δημόσιας διοίκησης;
o Ν. 3448/2006 για την περαιτέρω χρήση της πληροφορίας του δημοσίου τομέα: πως τίθεται σε εφαρμογή ενόψει του ανοίγματος των δεδομένων και της πύλης δεδομένων data.gov.gr;
o Ν. 2472/1997 για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα: πως τίθεται σε εφαρμογή σε σχέση με το άνοιγμα δεδομένων και τι θα πει για την ηλεκτρονική επιχείρηση η περαιτέρω χρήση μεγάλων συνόλων δεδομένων (Big Data).
o Ν. 3731/2008 (αρ.27) για το Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Η σχετική Υπουργική Απόφαση έχει εκδοθεί, αλλά δεν υπάρχει επιχειρησιακό σχέδιο εφαρμογής της και δεν είναι ξεκάθαρο πως θα σταματήσει να είναι ευχολόγιο στις προκηρύξεις δημοσίων έργων.
– Θα πρέπει η πολιτική να βασίζεται σε μετρικά στοιχεία για σειρά από δραστηριότητες που είναι κομβικές για την οικονομία της γνώσης. Ενδεικτικά αναφέρονται δύο βασικές πηγές: (α) Τα μετρικά στοιχεία του ΕΚΤ ( ^[7]) για την Έρευνα την Ανάπτυξη και την Καινοτομία και (β) τα σχετικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Τέλος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στοιχεία και από διεθνείς οργανισμούς όπως η Eurostat, ΟΟΣΑ κλπ
– Θα πρέπει να υπάρξει σύνδεση με τις επιτυχημένες ηλεκτρονικές υποδομές (π.χ. ΕΔΕΤ, ΕΚΤ) και να υπάρχει σαφής στρατηγική σε σχέση με κεντρικούς διεθνείς φορείς υποδομής ως υπηρεσίας (π.χ. Google).

Συνολικά, είναι απαραίτητο να υπάρξουν στρατηγικές προτεραιότητες σε σχέση με τα σημεία στα οποία θα πρέπει να επικεντρωθεί η στρατηγική πολιτική. Ενδεικτικά αναφέρονται ο Τουρισμός, η Έρευνα και η Καινοτομία, η Εκπαίδευση, ο Πολιτισμός, η Γεωργία. Οι προτεραιότητες αυτές θα πρέπει να είναι σε συνάρτηση με τις πολιτικές Έξυπνης Εξειδίκευσης που ήδη έχουν καταρτιστεί και να παρέχουν ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό όραμα, βασισμένο σε στοιχεία και σε συνέχεια των πολιτικών, κανονιστικού, νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου αλλά και ηλεκτρονικών υποδομών που ήδη υπάρχουν.