1. Συνιστάται Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία Εθνικός Ερευνητικός Φορέας Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας (Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ) με έδρα την Κεφαλονιά και περιφερειακή υπηρεσία τη Θεσσαλονίκη. Ο Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. εποπτεύεται από το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και αποτελεί ερευνητικό φορέα κατά την έννοια της παρ.19 του άρθρου 1 του Ν.4310/2014 (Α΄258), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του Ν.4386/2016 (Α΄83).
2.Σκοπός του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. είναι:
α) η εφαρμοσμένη έρευνα στους τομείς της Τεχνικής Σεισμολογίας, των Αντισεισμικών Κατασκευών και της Εδαφοδυναμικής,
β) η ανάπτυξη τεχνολογίας για την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των σεισμών,
γ) η εκπόνηση επιστημονικών έργων και μελετών που εμπίπτουν στον σκοπό του και ανατίθενται με Απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, κατόπιν εισήγησης του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ.,
δ) η εκπόνηση επιστημονικών έργων και μελετών που εμπίπτουν στον σκοπό του, που ανατίθενται από φορείς του Δημοσίου, του ευρύτερου Δημοσίου και φορείς του Ιδιωτικού τομέα, της ημεδαπής ή αλλοδαπής ή οποιουδήποτε τρίτου, με βάση συμβάσεις που συνάπτει κάθε φορά μαζί τους,
στ) η σύνταξη Κανονισμών και Προδιαγραφών αντισεισμικών κατασκευών, υποδομών και δικτύων, εξοπλισμών και εγκαταστάσεων και η εισήγησή τους στον Υπουργό Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων είτε αυτόνομα, είτε σε συνεργασία με τον Ο.Α.Σ.Π. και άλλους ερευνητικούς και επιστημονικούς φορείς.
3. Ο Ε.ΦΑ.Κ.ΤΕ.Σ. διοικείται από 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.), που αποτελείται από:
α) Τον Πρόεδρο και τον Γενικό Γραμματέα, που είναι επιστήμονες εγνωσμένου κύρους με: i) πτυχίο γεωεπιστημών και αναγνωρισμένο μεταπτυχιακό ή και διδακτορικό τίτλο σπουδών της ημεδαπής ή αλλοδαπής με εξειδίκευση στη Σεισμολογία και με εμπειρία στη διοίκηση οργανισμών, φορέων, ή ii) δίπλωμα μηχανικού με εξειδίκευση στα δομοστατικά ή στην αντισεισμική μηχανική και τεχνολογία, ή άλλης συναφούς ειδικότητας και με διοικητικές ικανότητες.
Η επιλογή των επιστημόνων για τις ανωτέρω θέσεις γίνεται έτσι ώστε να πληρούνται συμπληρωματικά τα κριτήρια (i) και (ii).
β) Έναν (1) εκπρόσωπο του Ο.Α.Σ.Π. με τον αναπληρωτή του, που υποδεικνύεται από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ο.Α.Σ.Π.
γ) Ένα (1) μέλος που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του, από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
δ) Πέντε (5) μέλη με ισάριθμους αναπληρωτές, που είναι επιστήμονες με αποδεδειγμένη γνώση στη σεισμική επικινδυνότητα, στο σεισμικό κίνδυνο, στην εφαρμοσμένη γεωφυσική, ή στην τεχνική γεωλογία, με εμπειρία στα θέματα που συμβάλλουν στην εκπλήρωση του σκοπού του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ.. Δύο (2) εκ των μελών αυτών, προέρχονται από τους συνεργαζόμενους με το Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. φορείς με αντικείμενο τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις και εφαρμογές ή τα δίκτυα.
4.Το Δ.Σ διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ένα από τα μέλη ως αναπληρωτής του Προέδρου και καθορίζεται η αποζημίωση του Προέδρου και των μελών. Η θητεία των μελών του Δ.Σ. είναι τριετής
Τα μέλη του Δ.Σ. ασκούν τα καθήκοντά τους και μετά τη λήξη της θητείας τους και μέχρι τέσσερις (4) μήνες κατ΄ ανώτατο, έως ότου αναλάβουν καθήκοντα τα νέα μέλη που τα αντικαθιστούν. Το Δ.Σ. ορίζει το γραμματέα του και τον αναπληρωτή του από υπαλλήλου του ΕΦΑΚΤΕΣ ή του εποπτεύοντος Υπουργείου.
5. Στον Ε.Φ.Α..Κ.ΤΕ.Σ. λειτουργούν οι Επιτροπές:
α) Επιστημονική Επιτροπή απαρτιζόμενη από ερευνητές του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. και εκπροσώπους από όλα τα Τμήματα Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της ημεδαπής με αντικείμενο γεωλόγου, γεωφυσικού, γεωτεχνικού και ειδίκευση σχετική με τον σκοπό του ερευνητικού φορέα και
β) Επιστημονική Επιτροπή απαρτιζόμενη από ερευνητές του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. και εκπροσώπους από όλα τα Τμήματα Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της ημεδαπής με αντικείμενο μηχανικού και ειδίκευση σχετική με τον σκοπό του ερευνητικού φορέα.
Ο αριθμός των μελών των Επιστημονικών Επιτροπών, το ακριβές θεματικό αντικείμενο και ο τρόπος συνεργασίας τους, προσδιορίζεται ετησίως με απόφαση του Δ.Σ. του φορέα.
Οι συνεδριάσεις των Επιστημονικών Επιτροπών μπορούν να γίνονται και με τηλεδιάσκεψη.
6. Ο Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. μπορεί να αναθέτει μέρος συγκεκριμένου προγράμματος έρευνας ή μελέτης σε ειδικούς επιστήμονες ή φορείς, της ημεδαπής ή αλλοδαπής, ή να συνεργάζεται με αυτούς για το σκοπό του. Οι όροι των αναθέσεων εγκρίνονται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. Η αμοιβή των αναθέσεων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και του Υπουργού Οικονομικών, ύστερα από πρόταση του Διοικητικού Συμβουλίου του Α.Κ.ΤΕ.Σ..
7. Το μόνιμο και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικό του Ι.Τ.Σ.Α.Κ., οι ερευνητές επί θητεία και οι δικηγόροι με σχέση έμμισθης εντολής, που μετατάχθηκαν στον Ο.Α.Σ.Π. με τις υπ’ αριθμ. Δ16γ/04/378/Γ/16−9−11 και Δ16/05/378/Γ/16−9−11 διαπιστωτικές πράξεις, μετατάσσεται αυτοδικαίως σε ισάριθμες συνιστώμενες με τις διατάξεις του παρόντος, προσωρινές προσωποπαγείς θέσεις, της ίδιας κατηγορίας, κλάδου και με την ίδια εργασιακή σχέση και εντάσσεται στον Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. Οι αντίστοιχες οργανικές θέσεις στον Ο.Α.Σ.Π. του μετατασσόμενου προσωπικού καταργούνται..
8. Οι αρμοδιότητες και η λειτουργία του Δ.Σ., των επιστημονικών επιτροπών της παρ.6 οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του Προέδρου του Δ.Σ. και του Γενικού Διευθυντή, η οργανωτική διάρθρωση της κεντρικής υπηρεσίας και της περιφερειακής, καθώς και οι αρμοδιότητες αυτών, η σύσταση θέσεων για τη στελέχωση του ΝΠΔΔ, τα προσόντα διορισμού του προσωπικού που καταλαμβάνει τις θέσεις αυτές, ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας του, και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την οργάνωση και λειτουργία του καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
9. Ο ειδικός λογαριασμός που συστάθηκε στο Ι.Τ.Σ.ΑΚ.. με τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 3044/2002 και μεταφέρθηκε στον Ο.Α.Σ.Π. δυνάμει της παραγράφου 1 του άρθρου 57 του ν. 4002/ 2011 (Α’ 180), μεταφέρεται στον επιστημονικό φορέα Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. Ο προϋπολογισμός του Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. εγκρίνεται από τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
10. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και του Υπουργού Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων γίνονται οι κατανομές των πόρων των ερευνητικών φορέων που έχουν ερευνητικό έργο συναφές με το αντικείμενο του άρθρου.
Στην παράγραφο 3 προβλέπεται η σύνθεση του Δ.Σ του Εθνικού Φορέα Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας (Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ), από την οποία αποκλείεται η Ε.Ε.Τ.Ε.Μ, παρόλο που υφίσταται σημαντικός αριθμός μελών της – Μηχανικών Τ.Ε.Ι, με εμπειρία χρόνων αλλά και μεταπτυχιακές σπουδές στο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Δεδομένου ότι υπάρχουν χιλιάδες Πτυχιούχοι Μηχανικοί – ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε αντικείμενα που έχουν άμεση σχέση με τους σκοπούς του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ, θεωρούμε ότι η συμμετοχή εκπροσώπου της Ε.Ε.Τ.Ε.Μ θα συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία του .
Για τους παραπάνω λόγους προτείνουμε την τροποποίηση της παραγράφου 3 ως εξής:
«3. Ο Ε.ΦΑ.Κ.ΤΕ.Σ. διοικείται από 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.), που αποτελείται από:
α) …, β) …, γ) …
δ) Ένα (1) μέλος που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του, από την Ε.Ε.Τ.Ε.Μ.
δ) Τέσσερα (4) μέλη με ισάριθμους αναπληρωτές, ……»
Το άρθρο 15 που αναφέρεται στη σύσταση του νέου Ν.Π.Δ.Δ., το οποίο θα αποτελεί ερευνητικό φορέα προορίζεται να διορθώσει την αποτυχία του εγχειρήματος ενσωμάτωσης του ΙΤΣΑΚ σε έναν ανομοιογενή φορέα.
Ακατανόητη η σύστασή του με έδρα την Κεφαλλονιά και παράρτημα στη Θεσ/νίκη, μιας και στη Θεσ/νίκη που είχε έδρα το ΙΤΣΑΚ υπάρχει υπερσύγχρονο κτίριο με όλη την απαραίτητη τεχνική υποδομή για την άμεση συνέχιση του έργου του πρώην ΙΤΣΑΚ, το οποίο συνέχισε το ερευνητικό του έργο, στο πλαίσιο του ΟΑΣΠ. Προτείνουμε να διατηρηθεί η επωνυμία του ΙΤΣΑΚ στην ονομασία του νέου ερευνητικού φορέα, δεδομένης της αναφοράς του ονόματος στην επιστημονική κοινότητα ανά τον κόσμο. Η έδρα του νέου Ν.Π.Δ.Δ. να είναι στη Θεσσαλονίκη με Περιφερειακή Μονάδα στην Κεφαλονιά, όπου άλλωστε το ΙΤΣΑΚ έχει ήδη εγκαταστήσει ένα πειραματικό εργαστήριο από το 2010, το δε 2013 υπέγραψε Μνημόνιο Κατανόησης με την Περιφερειακή Ενότητα Κεφαλονιάς – Ιθάκης κλπ.
Χρειάζεται διευκρίνιση σε ό,τι αφορά τη μεταφορά του προσωπικού του ΙΤΣΑΚ στο νέο φορέα, για ποιο λόγο συστήνονται προσωρινές προσωποπαγείς θέσεις.
Δεν έχουν προηγηθεί για τη σύσταση του νέου φορέα οι προϋποθέσεις που θέτει ο νέος νόμος για την έρευνα (αρ. 13 του Ν.4310/14 όπως τροποποιήθηκε με το αρ. 11 του Ν. 4386/16).
Η σύσταση του Εθνικού Ερευνητικού Φορέα Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας (Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ.) δημιουργεί μία σειρά ερωτημάτων που χρήζουν μελέτης.
Ερώτημα 1ο. Αποτελεί αναγκαιότητα η ίδρυση ενός ακόμα εθνικού φορέα σε θέματα Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας;
Ο Ο.Α.Σ.Π. είναι ο εθνικός φορέας σχεδιασμού αντισεισμικής πολιτικής και λειτουργεί τα τελευταία 33 χρόνια, έχοντας επιδείξει μεγάλο έργο στα αντικείμενα της αντισεισμικής τεχνολογίας, κανονισμών, εκπαίδευσης – ενημέρωσης κ.ά. Τι περισσότερο θα μπορούσε να προσφέρει ένας άλλος εθνικός φορέας αφού ο σκοπός του Ο.Α.Σ.Π. είναι «η επεξεργασία και ο σχεδιασμός της αντισεισμικής πολιτικής της χώρας στo πλαίσιo των κυβερνητικών κατευθύνσεων, καθώς και ο συντονισμός των ενεργειών δημοσίου και ιδιωτικού δυναμικού για την εφαρμογή της πολιτικής αυτής» (Άρθρο 2 του Νόμου 1349 – ΦΕΚ 52/25-4-1983);
Ερώτημα 2ο. Υπάρχει επικάλυψη στο αντικείμενο του Ο.Α.Σ.Π. και του Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ.;
Σαφώς και υπάρχει επικάλυψη αντικειμένου. Μελετώντας τους σκοπούς ίδρυσης του Ο.Α.Σ.Π. και του Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. δεν μπορεί κάποιος να αγνοήσει την σαφή ομοιότητά τους.
Σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο, ο Ο.Α.Σ.Π. έχει την ευθύνη για τη σύνταξη των αντισεισμικών κανονισμών των κατασκευών και την παροχή των στοιχείων που χρειάζονται για τους οικιστικούς – πολεοδομικούς – χωροταξικούς – αντισεισμικούς σχεδιασμούς, τον καθορισμό και την χρηματοδότηση προγραμμάτων εφαρμοσμένης έρευνας, την λειτουργία Ειδικών Επιστημονικών Επιτροπών κ.λπ.
Ο σκοπός του Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ., όπως περιγράφεται στο Άρθρο 15 του παρόντος Σχεδίου, είναι η σύνταξη Κανονισμών και Προδιαγραφών αντισεισμικών κατασκευών, υποδομών και δικτύων, η εφαρμοσμένη έρευνα στους τομείς της Τεχνικής Σεισμολογίας, των Αντισεισμικών Κατασκευών κ.λπ., η εκπόνηση επιστημονικών έργων και μελετών, η λειτουργία Επιστημονικών Επιτροπών κ.ά.
Ερώτημα 3ο. Απαιτείται η σύσταση ενός φορέα με το προαναφερόμενο αντικείμενο με έδρα την Κεφαλονιά;
Κάνοντας μία υπόθεση εργασίας ότι είναι απαραίτητη η σύσταση μιας δομής με έδρα την Κεφαλονιά, εύλογα ο καθένας αναρωτιέται γιατί δεν δημιουργείται μια περιφερειακή υπηρεσία του Ο.Α.Σ.Π. στην Κεφαλονιά, αντίστοιχη με την ήδη υπάρχουσα περιφερειακή υπηρεσία του στη Θεσσαλονίκη (την Μονάδα Έρευνας -Ι.Τ.Σ.Α.Κ.) αντί για έναν ακόμα εθνικό φορέα με αντικείμενο ίδιο με αυτό του Ο.Α.Σ.Π. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί αφενός η διάσπαση και η χωρίς λόγο αποδυνάμωση του ήδη υπάρχοντος Ο.Α.Σ.Π. και αφετέρου η δημιουργία ενός νέου φορέα που θα έχει ίδιο αντικείμενο με έναν φορέα που λειτουργεί αποτελεσματικά 33 χρόνια. Μήπως θα πρέπει να μελετηθεί η λύση αυτή η οποία ταυτόχρονα εξασφαλίζει και την εύρυθμη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και την οικονομία των πόρων;
Ερώτημα 4ο. Γιατί η Διεύθυνση Έρευνας – Ι.Τ.Σ.Α.Κ. του Ο.Α.Σ.Π. θα πρέπει να αποτελέσει περιφερειακή υπηρεσία του Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. με έδρα τη Θεσσαλονίκη;
Το 2011 έγινε συγχώνευση του Ι.Τ.Σ.Α.Κ. με τον Ο.Α.Σ.Π. στο πλαίσιο της μείωσης του αριθμού των φορέων του Δημοσίου και κατ΄ επέκταση των αντίστοιχων δαπανών. Στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν πολλές προσπάθειες για την αρμονική συνύπαρξη και τη συνεργασία των δύο φορέων που είχαν αρκετές διαφορές λόγω διαφορετικής αρχικής δομής. Και ενώ είχε επιτευχθεί στο μέτρο του δυνατού η επιθυμητή ισορροπία και αγαστή συνεργασία ξαναγυρίζουμε 5 χρόνια πίσω διασπώντας τον Ο.Α.Σ.Π. (αυτό ουσιαστικά γίνεται αφού προβλέπεται μετάταξη του προσωπικού του Ι.Τ.Σ.Α.Κ. στον Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ.), και ακυρώνοντας τις προσπάθειες της τελευταίας πενταετίας.
Είναι ολοφάνερο ότι καμία βελτίωση στη δημόσια διοίκηση, ούτε και περικοπή δαπανών θα επιφέρει η μεταφορά του Ι.Τ.Σ.Α.Κ. από τον Ο.Α.Σ.Π. στον Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. Καμία επίσης αλλαγή δεν θα επιφέρει στο Ι.Τ.Σ.Α.Κ. αφού θα συνεχίσει να είναι μία περιφερειακή υπηρεσία, απλώς δεν θα είναι του Ο.Α.Σ.Π. αλλά του Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα προαναφέρθηκαν, η καλύτερη λύση για την βέλτιστη δημοσιοοικονομική προσέγγιση, την αξιοποίηση πλήρως του υφιστάμενου έμπειρου δυναμικού του Ο.Α.Σ.Π. και την αποτελεσματική λειτουργία του Οργανισμού είναι η παραμονή της Διεύθυνσης Έρευνας – Ι.Τ.Σ.Α.Κ. στον Ο.Α.Σ.Π. ως έχει και η ένταξή της στον Νόμο που αφορά στην Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (όπως άλλωστε προβλέπεται να γίνει εάν μεταφερθεί το Ι.Τ.Σ.Α.Κ. στον Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. – παρ. 10 του Άρθρου 15 του παρόντος υπό διαβούλευση Σχεδίου).
Ερώτημα 5ο. Θα υπάρξουν προβλήματα με την μεταφορά του Ε.Λ.Κ.Ε. του Ο.Α.Σ.Π. στον Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ.;
Ο Ο.Α.Σ.Π. μετέχει ως εταίρος σε ευρωπαϊκά προγράμματα, είτε μέσω της Διεύθυνσης Έρευνας – Ι.Τ.Σ.Α.Κ. είτε μέσω της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αντισεισμικής Άμυνας. Ο Ε.Λ.Κ.Ε. που συστάθηκε στο Ι.Τ.Σ.Α.Κ. και μεταφέρθηκε στον Ο.Α.Σ.Π. διαχειρίζεται όλα τα προαναφερόμενα προγράμματα. Μεταφέροντας τον Ε.Λ.Κ.Ε. του Ο.Α.Σ.Π. στον Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. θα δημιουργηθούν πολλά προβλήματα στην διαχείριση των προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ είναι αμφίβολη και η δυνατότητα διεκδίκησης και διαχείρισης μελλοντικών προγραμμάτων από τον Ο.Α.Σ.Π. που θα προκύψει μετά τη διάσπασή του.
Πρέπει να σημειωθεί ότι μέσω των προγραμμάτων αυτών (που χρηματοδοτούνται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας) έως τώρα έχει δημιουργηθεί καινοτόμο εκπαιδευτικό υλικό, νέες μέθοδοι και διαδικασίες ευαισθητοποίησης ομάδων στόχων, έχει γίνει δυνατή η προμήθεια ειδικού επιστημονικού εξοπλισμού που αξιοποιείται στην βελτίωση των δεξιοτήτων του πληθυσμού σε θέματα προστασίας και ασφάλειας, έχουν αναπτυχθεί διεθνείς συνεργασίες κ.λπ. Δεν θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα συνέχισης όλων αυτών των προσπαθειών από τον Ο.Α.Σ.Π.;
Ερώτημα 6ο. Δεν αποτελεί στόχο της εθνικής πολιτικής η «ενδυνάμωση» και η στελέχωση αποτελεσματικών φορέων;
Όταν υπάρχει ένας εθνικός φορέας για τη χάραξη της αντισεισμικής πολιτικής όπως ο Ο.Α.Σ.Π., ο οποίος συμβάλλει από το 1983 αποτελεσματικά στη βελτίωση της σεισμικής συμπεριφοράς των κατασκευών, στην ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού για την απόκτηση αντισεισμικής παιδείας, στην έγκυρη ενημέρωση της Πολιτείας για τον σεισμικό κίνδυνο, στην αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών, στην παραγωγή και αξιοποίηση σύγχρονης επιστημονικής γνώσης κ.ά., θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα για τη διεύρυνση του αντικειμένου του και όχι για την συρρίκνωσή του.
Όταν υπάρχει ένας φορέας όπως ο Ο.Α.Σ.Π. που τα στελέχη του είναι εμπειρογνώμονες του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και μετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής εμπειρογνωμόνων σε άλλες χώρες ή σε ευρωπαϊκές ασκήσεις πολιτικής προστασίας ή σε αποστολές του Μηχανισμού σε πληγείσες χώρες (π.χ. Ουκρανία 10/2016 και Ιταλία 9/2016) θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για την ενδυνάμωσή του και όχι για την αποδυνάμωσή του αφαιρώντας του οργανικές μονάδες.
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία στην αντισεισμική πολιτική της χώρας από τη δημιουργία του Ε.Φ.Α.Κ.Τ.Ε.Σ. όταν έχει το ίδιο αντικείμενο με τον Ο.Α.Σ.Π. εκτός τη διάσπαση και την υποβάθμιση του Ο.Α.Σ.Π.;
* Όπου αναφέρεται Ο.Α.Σ.Π. είναι η υπάρχουσα δομή του Οργανισμού (συμπεριλαμβάνεται και η Μονάδα Έρευνας – Ι.Τ.Σ.Α.Κ.).
Το αντικείμενο της παρ.2.στ εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΟΑΣΠ. Η συγκεκριμένη παράγραφος που ορίζει ως σκοπό του ΕΦΑΚΤΕΣ “τη σύνταξη Κανονισμών και Προδιαγραφών αντισεισμικών κατασκευών, υποδομών και δικτύων, εξοπλισμών και εγκαταστάσεων” αντικρούεται με το Άρθρο 2 του ιδρυτικού νόμου του ΟΑΣΠ (Ν.1349/83), όπου ορίζεται ο Σκοπός του Οργανισμού. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο ο ΟΑΣΠ, στο πλαίσιο της επεξεργασίας και του σχεδιασμού της αντισεισμικής πολιτικής και της αντισεισμικής άμυνας της χώρας κατά την προσεισμική, τη σεισμική και τη μετασεισμική περίοδο, έχει την ευθύνη για τη σύνταξη των Αντισεισμικών Κανονισμών.
Η θεσμοθέτηση Αντισεισμικών Κανονισμών και Τεχνικών Προδιαγραφών αποτελεί έργο μεγάλης σπουδαιότητας, που αποσκοπεί στην αντισεισμική προστασία και αναβάθμιση του δομικού πλούτου της χώρας και δε δύναται να επιτελείται παράλληλα από διαφορετικούς φορείς.
Για την ορθολογική εκτέλεση αυτού του έργου ο ΟΑΣΠ συνεκτιμά κοινωνικο-οικονομικό-τεχνικά στοιχεία που αφορούν στη σεισμική συμπεριφορά των κατασκευών, συνεργάζεται με ερευνητικούς φορείς διεθνώς και αναθέτει σε Ομάδες Μελέτης, διακεκριμένων επιστημόνων και καθηγητών πανεπιστημίων, τη σύνταξη, την υποστήριξη και την επικαιροποίηση των Κανονισμών και των Τεχνικών Προδιαγραφών.
Την ευθύνη του έργου αυτού δεν μπορεί να έχει ένας ερευνητικός φορέας, ο οποίος λόγω της φύσης του αντικειμένου του, λειτουργεί απομονωμένος και δεν αφουγκράζεται τις ανάγκες της κοινωνίας. Εν αντιθέσει, ο ΟΑΣΠ είναι ένας φορέας που χαρακτηρίζεται από έντονη εξωστρέφεια και επενδύει στην κοινωνική διάσταση του Σκοπού του, συμβάλει καθοριστικά στη μεταφορά της γνώσης από την έρευνα στην εφαρμογή, μέσω ποκίλων ενημερωτικών/ εκπαιδευτικών δράσεων και μέσω ανταλλαγής γνώσης και εμπειρίας με άλλους ειδικούς εμπειρογνώμονες διεθνώς. Επιπλέον ο ΟΑΣΠ διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη χάραξη ορθής και αποτελεσματικής αντισεισμικής πολιτικής, καθώς αποτελεί το σύνδεσμο της πολιτείας με την έρευνα (ερευνητικά ιδρύματα) και την εφαρμογή (τεχνικός κόσμος στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα).
Για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του ΟΑΣΠ θα πρέπει να εξαιρεθεί η συγκεκριμένη παράγραφος από το νομοσχέδιο. Επιπλέον η δημιουργία φορέων με παράλληλες αρμοδιότητες και ο κατακερματισμός του αντικειμένου της Αντισεισμικής Προστασίας συνιστά αλόγιστη σπατάλη των μη διαθέσιμων εθνικών πόρων.
Τέλος κρίνεται απαραίτητη, ιδιαίτερα για την περίοδο της κρίσης που διανύουμε, η χάραξη μιας πολιτικής που θα επενδύσει στην Πρόληψη, θα ενδυναμώσει κα θα αξιοποιήσει τη γνώση, την εμπειρία και το δυναμικό του υφιστάμενου και εν ενεργεία Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, ο οποίος αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της Αντισεισμικής Πολιτικής στην Ελλάδα.
Ο Ο.Α.Σ.Π. λειτουργεί από το 1983. Πριν από 5 χρόνια περίπου έγινε η συγχώνευση του ΟΑΣΠ με το ΙΤΣΑΚ στο πλαίσιο της μείωσης του αριθμού των φορέων του Δημοσίου και κατ΄επέκταση των αντίστοιχων δαπανών. Από τότε έγιναν πολλές προσπάθειες για να επιτευχθεί η επιδιωκόμενη ώσμωση ΟΑΣΠ-ΙΤΣΑΚ. Ποιος ο λόγος ακύρωσης όλων αυτών των προσπαθειών της τελευταίας πενταετίας; Ποιος ο λόγος να δημιουργηθεί ένα ακόμα Ν.Π.Δ.Δ. με το ίδιο αντικείμενο με τον νυν ΟΑΣΠ; Τι καλύτερο θα προσφέρει ο ΕΦΑΚΤΕΣ αφού ο ΟΑΣΠ έχει ήδη 33 χρόνια εμπειρία στα αντικείμενα της αντισεισμικής τεχνολογίας, κανονισμών, εκπαίδευσης – ενημέρωσης κ.ά. Θα ήταν αποτελεσματικότερο να ενδυναμωθεί ο ΟΑΣΠ και τυχόν νέα αντικείμενα να ενταχθούν στην υπάρχουσα δομή του.
Από το 1983 μέχρι σήμερα ο Ο.Α.Σ.Π. μεταξύ άλλων συντάσσει, επικαιροποιεί και υποστηρίζει τους Αντισεισμικούς Κανονισμούς συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην αντισεισμική θωράκιση της χώρας, όπως αποδεικνύεται και από την απόκριση των κτιρίων μετά από ισχυρούς σεισμούς. Ποιος ο λόγος δημιουργίας ενός νέου φορέα που θα ασχολείται με Αντισεισμικούς Κανονισμούς;
ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ
Του Ερευνητικού, Τεχνικού και Διοικητικού Προσωπικού του ΙΤΣΑΚ
Στο Σχέδιο Νόμου του Υπ. ΥΠΟΜΕΔΙ: «Διαδικασίες κεντρικού ελέγχου και διαφάνειας στο σύστημα παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών έργων και υποδομών, δομές στρατηγικού σχεδιασμού δημοσίων υποδομών και λοιπές διατάξεις»
Σε καιρούς απόλυτης δημοσιονομικής δυσπραγίας, η Κυβέρνηση προτίθεται να ιδρύσει έναν νέο «Εθνικό Φορέα Αντισεισμικών Κανονισμών, Προδιαγραφών Κατασκευών και Τεχνικής Σεισμολογίας» (ΕΦΑΚΤΕΣ). Είμαστε στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώσουμε ότι, στην περίπτωση αυτή, η Κυβέρνηση ανακαλύπτει τον τροχό. Διότι, ο τροχός της αντισεισμικής έρευνας στην Ελλάδα έχει ανακαλυφθεί προ πολλού. Η διεπιστημονική προσέγγιση αντισεισμικών κατασκευών, τεχνικής σεισμολογίας και εδαφοδυναμικής υιοθετήθηκε στη χώρα μας εδώ και τριανταπέντε χρόνια, όταν –μετά τους μεγάλους σεισμούς της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας του 1978 και του 1981, αντίστοιχα– ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ίδρυσε το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) στη Θεσσαλονίκη. Για να προβεί δε σ’ αυτό το βήμα, είχε προηγουμένως συμβουλευτεί ό,τι θ’ αποκαλούσαμε σήμερα «state of the art», κινητοποιώντας την αφρόκρεμα της εθνικής, ευρωπαϊκής και αμερικανικής επιστήμης της εποχής του. Στη συνέχεια, το ΙΤΣΑΚ λάμπρυνε ο Καθηγητής Βασίλης Παπαζάχος, ο οποίος το υπηρέτησε από τη θέση του Προέδρου του για πάνω από 20 χρόνια, μετατρέποντάς το σε ένα αναγνωρισμένο και επώνυμο ερευνητικό ίδρυμα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 2011, η τότε Κυβέρνηση έκρινε σκόπιμο να συγχωνεύσει το ΙΤΣΑΚ με τον φαινομενικά ομοειδή Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ). Δυστυχώς, η συγχώνευση αυτή αποφασίστηκε εν θερμώ, παρά τις αγωνιώδεις για την αποτυχία του εγχειρήματος προειδοποιήσεις των εργαζομένων του ΙΤΣΑΚ και χωρίς να προηγηθεί μελέτη βιωσιμότητας, με αποτέλεσμα το ΙΤΣΑΚ να ενσωματωθεί σε έναν ανομοιογενή στην πραγματικότητα φορέα. Η συγχώνευση αυτή δεν δημιούργησε μόνον εμπόδια στη λειτουργία του ως ερευνητικού κέντρου, αλλά επιπλέον επιβάρυνε τις δημόσιες δαπάνες, τις οποίες υποτίθεται ότι θα ελάφρυνε! Και τούτο, διότι το διοικητικό, τεχνικό και ερευνητικό του προσωπικό υποχρεούται πλέον να μεταβαίνει τακτικότατα στην Αθήνα, όπου και μεταφέρθηκε η διοικητική τους έδρα.
Και τη στιγμή που αναμενόταν να ανατραπεί η από κάθε άποψη αποτυχημένη συγχώνευση του 2011, προτείνεται αντ’ αυτού η δημιουργία ενός νέου ερευνητικού φορέα με έδρα την Κεφαλονιά, ανατρέποντας το νόμο που ψηφίστηκε πριν από λίγους μήνες σχετικά με τη διαδικασία σύστασης ενός νέου ερευνητικού κέντρου (άρθρο 11.3 του ν. 4386/2016). Και αυτό, χωρίς όχι μόνο μια στοιχειώδη μελέτη, αλλά ούτε καν έναν υποτυπώδη διάλογο με τους ενδιαφερομένους.
Επί της ουσίας, το άρθρο 15 του σ/ν βρίθει σφαλμάτων και ατελειών, σε σημείο που να αμφιβάλλει κανείς αν πρόθεσή του είναι να ιδρύσει ένα νέο ερευνητικό κέντρο και όχι να κλείσει ένα παλιό και καταξιωμένο. Με την προτεινόμενη διάταξη, το ΙΤΣΑΚ προβλέπεται να γίνει …περιφερειακή υπηρεσία ενός φορέα που ΘΑ συσταθεί και ΘΑ εγκατασταθεί στην Κεφαλονιά. Αυτό που θα εγκατασταθεί στην Κεφαλονιά, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει, φιλοδοξεί να μετατρέψει ένα κέντρο που ήδη υπάρχει, σε περιφερειακή του υπηρεσία!
Αντί, λοιπόν, ο Υπουργός ΥΠΟΜΕΔΙ κος Χρ. Σπίρτζης, να ενισχύσει το ΙΤΣΑΚ με ερευνητικό προσωπικό που το χρειάζεται, ώστε μια υπερσύγχρονη κτιριακή υποδομή, την οποία πρόσφατα δημιούργησε στη Θεσσαλονίκη, να μπορέσει να λειτουργήσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της, επιλέγει για άγνωστους λόγους να ιδρύσει ένα νέο κέντρο εκ του μηδενός στην Κεφαλονιά, το οποίο θα ενσωματώσει ένα ήδη υφιστάμενο, εξοπλισμένο, στελεχωμένο και πλήρως λειτουργικό ερευνητικό ίδρυμα, με ιστορία 35 χρόνων πίσω του και με ανεκτίμητη συμβολή στο σύνθετο τομέα των δραστηριοτήτων του.
Ενώ θα μπορούσε να δημιουργηθεί το παράρτημα στην Κεφαλονιά και να αποκατασταθεί η έδρα του ΙΤΣΑΚ στην Θεσσαλονίκη, επιλέγεται το αντίθετο! Αναρωτιέται κανείς ποια είναι η προστιθέμενη αξία του νέου φορέα; Τι δεν μπορεί να κάνει το Υπουργείο ΥΠΟΜΕΔΙ στη Θεσσαλονίκη και θα μπορέσει να το κάνει στην Κεφαλονιά; Σε ποια υποδομή –τεχνολογική, κτιριακή και επιστημονική– είναι δυνατό να ανθίσει ένα τέτοιο κέντρο στην Κεφαλονιά; Η έρευνα και η καινοτομία αναπτύσσονται εκεί που υπάρχει συναφές επιστημονικό και τεχνολογικό υπόβαθρο. Δεν είναι επιτρεπτό, να έχει ζητηθεί ως εναλλακτική λύση η ενσωμάτωση του ΙΤΣΑΚ στο μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας, το ΑΠΘ, και αντ’ αυτού, να επιλέγεται ως βάση ανάπτυξης του νέου κέντρου μια περιφέρεια, όπου το μόνο που υπάρχει είναι ένα –αξιολογότατο κατά τα άλλα– ΑΤΕΙ.
Πέραν των ανωτέρω, η πρόταση δημιουργίας ενός ερευνητικού φορέα στην Κεφαλονιά, τη στιγμή που η βασική του δραστηριότητα θα διεξάγεται εξακόσια χιλιόμετρα μακριά, θα έχει ως συνέπεια τη διοικητική και οικονομική παράλυση του ΙΤΣΑΚ, η οποία –σε συνδυασμό με την αποψίλωση του ερευνητικού του προσωπικού– αποκαλύπτει προθέσεις περισσότερο οριστικού κλεισίματός του, παρά ανάπτυξης της αντισεισμικής τεχνολογίας στη χώρα. Για να μην αναφερθούμε στην προτίμηση του Υπουργείου ΥΠΟΜΕΔΙ σε μια κακόηχη επωνυμία, αντί για ένα καταξιωμένο στη διεθνή ερευνητική κοινότητα «brand-name», όπως είναι αυτό του ΙΤΣΑΚ.
Υπό το φως των ανωτέρω, διερωτώμεθα με ποια επιστημονική νομιμοποίηση προχωρά ένα τέτοιο εγχείρημα η Κυβέρνηση; Διότι, αν πιστέψουμε στο σχέδιο νόμου της, πρόθεσή της είναι να ιδρύσει έναν ερευνητικό φορέα «κατά την έννοια της παρ. 19 του άρθρου 1 του Ν. 4310/2014 (Α΄ 258), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1του Ν. 4386/2016 (Α΄ 83)» (sic) *. Οι νόμοι αυτοί, ωστόσο, θεσπίζουν ήδη τη διαδικασία για την ίδρυση νέων ερευνητικών φορέων. Γιατί δεν τους ακολουθεί ο Υπουργός ΥΠΟΜΕΔΙ κος Χρ. Σπίρτζης, εφόσον η ίδια η Κυβέρνηση τους πρότεινε και τους ψήφισε στη Βουλή, και επιλέγει να τους ανατρέψει, χωρίς καμιά προηγούμενη μελέτη, ούτε προετοιμασία;
Εν κατακλείδι, το Υπουργείο ΥΠΟΜΕΔΙ θα πρέπει να αντιστρέψει τις προτεραιότητές του, όπως το επιβάλλει όχι μόνον η επιστημονική, αλλά και η κοινή λογική, και γι’ αυτό:
1. Να ανεξαρτητοποιήσει το ΙΤΣΑΚ ως ερευνητικό κέντρο, που είναι άλλωστε.
2. Να αποκαταστήσει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη.
3. Να διατηρήσει τη γνωστή τοις πάσι επωνυμία του (Ι.Τ.Σ.Α.Κ.).
4. Να προβλέψει μία Περιφερειακή Μονάδα (Εργαστήριο-Παρατηρητήριο) στην Κεφαλονιά, όπου άλλωστε το ΙΤΣΑΚ έχει ήδη εγκαταστήσει ένα πειραματικό εργαστήριο από το 2010, το δε 2013 υπέγραψε σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης με την Περιφερειακή Ενότητα Κεφαλονιάς-Ιθάκης, το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και το Γαλλικό Πανεπιστήμιο Grenoble-Alpes.
Θεσσαλονίκη, 13 Οκτωβρίου 2016.
(*) Στην πραγματικότητα, πρόκειται για την περίπτωση (και όχι την παράγραφο) 19 του άρθρου 2 (και όχι του άρθρου 1) του Ν. 4310/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 (και όχι το άρθρο 1) του Ν. 4386/2016 (Α΄ 83).
Η σύσταση του ΕΦΑΚΤΕΣ με τους σκοπούς και τις αρμοδιότητες που περιγράφονται στο συγκεκριμένο άρθρο, είναι άνευ αντικειμένου γιατί ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) καλύπτει πλήρως το σύνολο των πεδίων εφαρμογής του νέου φορέα και με καταξιωμένη προσφορά στο κοινωνικό σύνολο εδώ και πάνω από 30 χρόνια.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στον ιδρυτικό του νόμο «…Σκοπός του Ο.Α.Σ.Π. είναι η επεξεργασία και ο σχεδιασμός της αντισεισμικής πολιτικής της χώρας -στo πλαίσιo των κυβερνητικών κατευθύνσεων- καθώς και ο συντονισμός των ενεργειών δημοσίου και ιδιωτικού δυναμικού για την εφαρμογή της πολιτικής αυτής…» (Φ.Ε.Κ. 52/Α΄/25-4-1983).
Για το λόγο αυτό ο ΟΑΣΠ προβαίνει:
– στην έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση της Πολιτείας για τον σεισμικό κίνδυνο
– στον έγκαιρο και ορθολογικό σχεδιασμό των μέτρων ετοιμότητας της Πολιτείας για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών
– στη βελτίωση της σεισμικής συμπεριφοράς καθώς και την ενίσχυση της σεισμικής ικανότητας των κατασκευών
– στην ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού για την απόκτηση κοινωνικής αντισεισμικής συνείδησης
– στην παραγωγή και αξιοποίηση σύγχρονης επιστημονικής γνώσης και τεχνολογίας στην Ελλάδα σε θέματα που σχετίζονται με το σεισμό.
Κατά συνέπεια, ο σκοπός του υπό ίδρυση φορέα (παραγ. 2α – 2στ) καλύπτεται πλήρως από τη λειτουργία του ΟΑΣΠ.
Το έργο του Ο.Α.Σ.Π. συμπληρώνεται από τις Μόνιμες Επιστημονικές Επιτροπές συμβουλευτικού χαρακτήρα που έχουν στελεχωθεί από αναγνωρισμένους επιστήμονες και ειδικούς ( Α’ Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Σεισμοτεκτονικής, Β’ Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Αντισεισμικών Κατασκευών & Τεχνικής Σεισμολογίας, Γ’ Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Κοινωνικής Αντισεισμικής Άμυνας, Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Βραχυπρόθεσμης Εξέλιξης Σεισμικότητας, Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Υποστήριξης Αντισεισμικού Κανονισμού) με αναγνωρισμένη επιστημονική προσφορά (Αντισεισμικός Κανονισμός ΕΑΚ 2000, Κανονισμός Σκυροδέματος, Κανονισμός Επεμβάσεων ΚΑΝΕΠΕ κλπ).
Οι σχεδιαζόμενες επιτροπές του ΕΦΑΚΤΕΣ τι παραπάνω θα προσφέρουν;
Επιπλέον, με τον Ν.4002/2011 το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) καταργήθηκε ως αυτοτελές Ν.Π.Δ.Δ. και συγχωνεύτηκε με τον ΟΑΣΠ. Μετά τη συγχώνευσή του, το ΙΤΣΑΚ εξακολουθεί να λειτουργεί με έδρα τη Θεσσαλονίκη ως ερευνητικό και τεχνολογικό κέντρο συνεχίζοντας την εφαρμοσμένη έρευνά του στους τομείς της Τεχνικής Σεισμολογίας, των Αντισεισμικών Κατασκευών και της Εδαφοδυναμικής. Οι δυσλειτουργίες που παρατηρήθηκαν μετά τη συγχώνευση, επιλύονται πλήρως με το νέο οργανόγραμμα του ΟΑΣΠ, το οποίο όμως παραμένει στα συρτάρια του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων εδώ και αρκετά χρόνια περιμένοντας την έγκρισή του. Αντί λοιπόν να αξιοποιηθεί ανέξοδα το οργανόγραμμα αυτό του ΟΑΣΠ, δημιουργείται ένας νέος κοστοβόρος φορέας ο οποίος είναι αμφίβολο εάν καταφέρει να επιλύσει τα υπάρχοντα προβλήματα.
Η ίδρυση του νέου φορέα με έδρα την Κεφαλονιά τίποτα παραπάνω δεν προσφέρει στην αντισεισμική προστασία του συγκεκριμένου νησιού παρά μόνο στη δημιουργία νέων πάγιων και λειτουργικών εξόδων και μάλιστα σε μια πολύ δύσκολη για τη χώρα μας οικονομική συγκυρία. Ο ΟΑΣΠ έχει αποδείξει ότι είναι ικανός να συνδράμει ΑΜΕΣΩΣ μετά την εκδήλωση ισχυρού σεισμικού συμβάντος οποιαδήποτε πληγείσα περιοχή της Ελλάδος σε 24ωρη βάση 365 μέρες το χρόνο, ακόμα και στο εξωτερικό (Τουρκία, 1999).
Επισημαίνεται ότι ο ΟΑΣΠ και το ΙΤΣΑΚ, πριν τη συγχώνευσή τους, επιχορηγούνταν ετησίως από τον κρατικό προϋπολογισμό με 2.000.000 ευρώ και 1.800.000 ευρώ περίπου αντίστοιχα (σύνολο 3.800.000 ευρώ). Με τη συγχώνευση, η ετήσια επιχορήγηση προς τον ΟΑΣΠ ανέρχεται σε λιγότερο από 2.000.000 ευρώ (οικονομία κλίμακας). Παρά την τρέχουσα δύσκολη οικονομική συγκυρία, ο ΟΑΣΠ συνέχισε αφενός μεν την ερευνητική του δραστηριότητα μέσω των ερευνητών του τ. ΙΤΣΑΚ (συμμετοχή σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα) και αφετέρου κάλυψε ένα μέρος των λειτουργικών του εξόδων υλοποιώντας ένα έργο ΕΣΠΑ 2007-2013 ύψους 700.000 ευρώ περίπου.
Τελικά, η σύσταση του ΕΦΑΚΤΕΣ όχι μόνο είναι άνευ αντικειμένου, αλλά αντίκειται και στη λογική των οικονομιών κλίμακας, ειδικά στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας.
Είναι απαράδεκτο να νομοθετείται ότι φορείς του Δημοσίου μπορούν να αναθέτουν μελέτες στο ΕΦΑΚΤΕΣ:
Τελικά προβλέπεται ότι θα κλείσουν όλα τα ιδιωτικά γραφεία μελετών στην Ελλάδα;
Τα αντικείμενα που περιγράφονται ήδη υπάρχουν στον ΟΑΣΠ, ενώ η ύπαρξη ενός ενιαίου κέντρου αντισεισμική πολιτικής και τεχνολογίας είναι προς όφελος της χώρας, του πολίτη αλλά και της λογικής.
Η εγκατάσταση της έδρας ενός τέτοιυ «νέου φορέα», η ύπαρξη του οποίου δεν τεκμηριώνεται, στην Κεφαλονιά, είναι προφανές ότι εξυπηρετεί επικοινωνιακούς λόγους, χωρίς καμία αποτίμηση κόστους ή οφέλειας. Σε μια προσπάθεια εξορθολογισμού της δομής, της λειτουργίας και της ύπαρξης «δάσπαρτων κρατικών φορέων», αποτελεί πρόκληση η δημιουργία και νέου. Εύχομαι να μη γίνει μέχρι να ψηφιστεί ο νόμος (διότι θα ψηφιστεί) κανένας σειμός διότι θα έχουμε και το new ΕΦΑΚΤΕΣ.
Στην παράγραφο 2γ και δ., εάν το καταλαβαίνω καλά ο Υπουργός και οι Φορείς του Δημοσίου θα αναθέτουν μελέτες στο ΕΦΑΚΤΕΣ? Δεν θα ισχύει δηλαδή ο 4412/2016? Προτείνω να αποσυρθεί το «μελέτες» και να τεθεί και πάλι ότι κατά την ισχύουσα νομοθεσία οι μελέτες και στο ΕΦΑΚΤΕΣ ανατίθενται σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου 4412/2016.
Θεωρώ ανεπίτρεπτο να μπορεί Ν.Π.Δ.Δ. να αναλαμβάνει την εκπόνηση μελετών (πεδίο δ-παράγραφος 2) από φορείς Δημοσίου και φορείς του Ιδιωτικού τομέα, ενώ λειτουργούν για τον ίδιο λόγο Μελετητικά Γραφεία με Ιδιώτες Μηχανικούς.
Ο ΟΑΣΠ από τον ιδρυτικό του νόμο είναι ο κατ εξοχήν αρμόδιος φορέας για την σύνταξη, επικαιροποίηση και υποστήριξη Αντισεισμικών Κανονισμών, έργο το οποίο επιτελεί επιτυχώς εδώ και 33 χρόνια.
Δεν υπάρχει λόγος ίδρυσης ενός νέου φορέα πού δεν καλύπτει κανένα θεσμικό κενό στη εθνική αντισεισμική πολιτική της χώρας.
Η σύσταση του ΕΦΑΚΤΕΣ στην παρούσα οικονομική κατάσταση της χώρας είναι αν μη τι άλλο άτοπη.
Η σύνταξη Κανονισμών και Προδιαγραφών Αντισεισμικών Κατασκευών διεξάγεται επιτυχώς από τον ΟΑΣΠ εδώ και 33 χρόνια (πεδίο στ – παράγραφος 2).
Η εφαρμοσμένη έρευνα στους τομείς της Τεχνικής Σεισμολογίας, των Αντισεισμικών Κατασκευών και της Εδαφοδυναμικής διεξάγεται επιτυχώς από τον ΙΤΣΑΚ (πεδία α, β, γ, δ – παράγραφος 2).
Πιστεύω, λοιπόν, έχοντας υπόψη την παρούσα άσχημη οικονομική κατάσταση της χώρας, ότι είναι παντελώς άκαιρο το εγχείρημα, είναι παράλογη η διαδικασία ανεύρεσης οικονομικών πόρων για υποδομή, στελέχωση και συντήρηση ενός τέτοιου φορέα και πόσο μάλλον όταν ο νέος φορέας έχει αρμοδιότητες που ήδη υπάρχουν.
Στην πραγματικότητα, αυτό που περιγράφεται στο παραπάνω άρθρο είναι μια προσπάθεια επανίδρυσης του Ι.Τ.Σ.Α.Κ. Πρακτικά διαχωρίζεται το Ι.Τ.Σ.Α.Κ. από τον Ο.Α.Σ.Π., μετονομάζεται σε Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. και μετακομίζει την έδρα του στην Κεφαλονιά με περιφερειακή υπηρεσία τη Θεσσαλονίκη. Οι εγκαταστάσεις, προφανώς, παραμένουν στη Θεσσαλονίκη, ενώ το προσωπικό που ανήκει στον Ι.Τ.Σ.Α.Κ. μετατάσσεται στον Ε.Φ.Α.Κ.ΤΕ.Σ. συνεχίζοντας, εκτιμούμε, να εργάζεται στη Θεσσαλονίκη.
Ως Κίνηση Συνεργασίας Μηχανικών Κεφαλονιάς, επικροτούμε κάθε προσπάθεια που προάγει την Έρευνα και την Τεχνολογία στο νησί μας και ειδικά σε ένα αντικείμενο που αφορά άμεσα τον τεχνικό επιστημονικό μας κόσμο. Εφιστούμε όμως την προσοχή στον κίνδυνο να γίνει η Κεφαλονιά τυπική έδρα ενός οργανισμού που θα λειτουργεί ουσιαστικά εκτός νησιού. Το βέβαιο είναι πως με τις εγκαταστάσεις του ερευνητικού κέντρου και το προσωπικό να βρίσκονται ήδη στη Θεσαλλονίκη, η αρχή του νέου οργανισμού δεν θα βρει στην Κεφαλονιά τίποτα περισσότερο από τυπικότητες, χαιρετισμούς και συγχαρητήρια. Ίσως και κάποιες θέσεις στο Δ.Σ. του οργανισμού.
Η δική μας πρόταση είναι να παραμείνει το Ι.Τ.Σ.Α.Κ ως έχει και να δημιουργηθεί ένα νέο Ερευνητικό Κέντρο στην Κεφαλονιά υπό την άμεση επίβλεψη και διοίκηση του Ο.Α.Σ.Π. Ένα κέντρο το οποίο θα εγκατασταθεί άμεσα στο νησί μας με τον ερευνητικό εξοπλισμό που απαιτείται για την συνεχή παρακολούθηση της σεισμικής δραστηριότητας στο χώρο του Ιονίου. Στελεχωμένο με το επιστημονικό προσωπικό που απαιτείται για την άμεση και απρόσκοπτη λειτουργία του, τη συλλογή, επεξεργασία και διάθεση των δεδομένων. Τα διοικητικά συμβούλια και οι ορισμοί τους είναι δευτερεύον για εμάς, το κυριότερο είναι η αξία των επιστημόνων που θα δραστηριοποιηθούν και η ποιότητα της παραγόμενης έρευνας.
Δεν καταλαβαίνω τι δεν κάνει καλά ο ΟΑΣΠ και το ΙΤΣΑΚ, και θα το κάνει ο ΕΦΑΚΤΕΣ.
Δεν καταλαβαίνω τι δεν μπορεί να κάνει ο ΟΑΣΠ και το ΙΤΣΑΚ, και είναι ανάγκη να δημιουργηθεί ένας τρίτος φορέας.
Δεν βλέπω να περιγράφεται στο άρθρο τίποτα που να μην το κάνουν ήδη το ΙΤΣΑΚ και ο ΟΑΣΠ.
Διασπάται ένα ερευνητικό αντικείμενο, ενώ είναι προφανές ότι δεν συντρέχουν επιστημονικοί λόγοι και δεν υπάρχουν οι πόροι. Ποιός ο στόχος;
Σχετικά με το σχόλιο της κυρίας Χρύσας.
Ο σκοπός είναι, στο πιο σεισμογενές μέρος της Ευρώπης να ιδρυθεί ένα ερευνητικό κέντρο που θα μελετήσει το φαινόμενο ακριβώς στη γένεση του.
Θα είναι λοιπόν ένα πρότυπο ερευνητικό κέντρο , όχι μόνο Ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος , αλλά Παγκόσμιου.
Τα στοιχεία θα είναι σε πρώτο χρόνο, πραγματικά αυτούσια και πλήρως αξιοποιήσιμα, με επιπλέον απώτερο σκοπό κάποια στιγμή να έχουμε και ακριβή πρόβλεψη.
Αυτό έπρεπε να είχε γίνει ήδη στην Κεφαλονιά και όχι να ψάχνουν ακόμη κάποιες ελάχιστες πιστώσεις για να τοποθετηθούν κάποια ερευνητικά μηχανήματα!!!
Τώρα όσον αφορά το επιχείρημα, ότι δεν πρέπει να φτιαχτεί στην Κεφαλονιά γιατί αφού σε ένα μεγάλο σεισμό θα καταστραφεί όλη , θα καταστραφεί και αυτό το κέντρο κλπ κλπ…
Είναι δυνατόν να λέμε ότι δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε το 2016, ένα πλήρες αντισεισμικό κτήριο ? Τότε να απαγορευτεί πλήρως η δόμηση στο νησί!!!
Λοιπόν το ερευνητικό κέντρο στη καρδιά του σεισμού, το έχει ανάγκη η Κεφαλονιά, το έχει ανάγκη όλη η Ελλάδα , το έχει ανάγκη όλος ο κόσμος.
Νέος ερευνητικός φορέας με έδρα την Κεφαλονιά δεν απαιτείται σε μία τόσο μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα, όταν έχει ήδη το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, τα Σεισμολογικά Εργαστήρια και τα Εργαστήρια Αντισεισμικών Κατασκευών των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πάτρας και Κρήτης.
Επιπρόσθετα, με το παρόν άρθρο το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων θα μπορούσε να επαναφέρει το ΙΤΣΑΚ. Το ΙΤΣΑΚ υπήρξε αυτόνομο ΝΠΔΔ μέχρι το 2011, με σπουδαίο έργο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εδρεύει στην Θεσσαλονίκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας και ήδη διαθέτει αξιόλογους ερευνητές στα ερευνητικά πεδία που περιγράφονται στους σκοπούς ίδρυσης του νέου ΕΦΑΚΤΕΣ.
Επίσης, οι σκοποί ίδρυσης του νέου ιδρύματος από το (α) έως το (δ) αποτελούν αντιγραφή των σκοπών ίδρυσης του ΙΤΣΑΚ (βλ. άρθρο 12, παρ. 1 Ν. 1349, ΦΕΚ 52/τΑ/1983 «Τροποποίηση διατάξεων του ΙΤΣΑΚ»), άρα ένα ΙΤΣΑΚ.
Παρεμπιπτόντως, απουσιάζει ο σκοπός (ε). Ενώ αντίθετα, ο σκοπός (στ) αποτελεί σκοπό στους σκοπούς ίδρυσης του ΟΑΣΠ, όπως ισχύει μέχρι σήμερα(Άρθρο 2, παρ.2 (δ), Ν. 1349, ΦΕΚ 52/τΑ/1983). Και αυτός ο σκοπός μοιάζει αντιγραφή.
Οπότε το άρθρο αυτό ιδρύει κάτι νέο που είναι ίδιο με το ΙΤΣΑΚ έχοντας μια αρμοδιότητα του ΟΑΣΠ ως συναρμοδιότητα. Υπάρχει λόγος ίδρυσής του?
Σχετικά με την Κεφαλονιά, στρατηγικά και διαχειριστικά είναι ένα λάθος σημείο. Σε περίπτωση καταστρεπτικού σεισμού στην Κεφαλονιά, πιθανόν να πληγεί και το ίδιο το κέντρο. Πολύ κακό για τη χώρα όταν θα έχουν επενδυθεί και εθνικοί πόροι για αυτό.
Πάρα πολύ θετικό το ότι συστήνεται ερευνητικό ινστιτούτο στην Κεφαλονιά, ένα από τα πιο σεισμογενή μέρη στην Ελλάδα και όχι μόνο.
Θα είναι επίσης θετικό τώρα με τον παρόντα Νόμο παράλληλα να συσταθεί και μια Υπηρεσία αποκατάστασης των σεισμόπληκτων Δημοσίων υποδομών με έδρα την Κεφαλονιά που θα διαχειριστεί τις πιστώσεις για το σκοπό αυτό, καθότι σε αυτές που έχει αναλάβει το ΥΠΟΜΕΔΙ δεν είναι εύκολο από μακριά, σε αυτές που έχουν αναλάβει η Π.Ε και ο Δήμος , είτε λόγω μέχρι τώρα έλλειψης πιστώσεων, είτε λόγω των υπο-στελεχωμένων Υπηρεσιών και της επιφόρτισης τους (υπάρχει ο κίνδυνος να μην αξιοποιηθεί το νέο ΕΣΠΑ), δεν υπάρχει το ζητούμενο αποτέλεσμα.
Τα περιουσιακά στοιχεία του ΙΤΣΑΚ πρέπει να ξεκαθαρίσει που πηγαίνουν δηλαδή το δίκτυο στο έδαφος, γεωτρήσεις και κατασκευές.
Τ ο κτίριο 2500τ.μ. με εργαστήριο και μεγάλο οικόπεδο να γραφτεί που πηγαίνει και πως πηγαίνει. Εχουν γίνει χρονοβόρες διαδικασίες για να γίνουν όλες οι απαιτούμενες εγγραφές στο υπουργείο Οικονομικών.
Τα αποθεματικά ποσά των υπαλλήλων για το εφάπαξ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει που πηγαίνουν και που βρίσκονται.
Για το προσωπικό θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι εντάσσονται σε οργανικές θέσεις για να μπορούν να εξελίσονται.
Το ονομα του φορέα πρέπει να αλλάξει διότι κυρίως θα αποδίδεται στα λατινικα EFAKTES ΚΑΙ δεν είναι γνωστό ως brand name στο εξωτερικό , ενώ το όνομα ΙΤΣΑΚ είναι γνωστό στο εξωτερικό.
Δεν μπορέι να αναφέρεται ως περιφερειακή υπηρεσία το ΙΤΣΑΚ που έχει τεράστια υποδομή και εγκαταστάσεις εργαστηρίου Πανελλαδικές.
Η σύνθεση του ΔΣ πρέπει να αποτελείται από Καθηγητές διότι αυτό είναι μέρος του εκλεκτορικού και δεν συνάδει με τους νόμους που ισχύουν για τα ΑΕΙ που έχουν παρόμοιες διαδικασίες.
Οι ερευνητές πρέπει να είναι σαφές ότι ανήκουν στο νόμο για την έρευνα αυτό να αναφέρεται ρητά.
Επίσης να αναφέρεται όλη η διαδικασία της εκλογής ερευνητή και η διαδικασία της πρόσληψης του ερευνητή, και να μην παραπέμπει σε προεδρικά διατάγματα που κάνουν 5 χρόνια να εκδοθούν. Το όνομα του φορές θα μπορούσε να παραμείνει ΙΤΣΑΚ για λόγους ιστορικούς και επιστημονικούς.
Τα θέματα διοίκησης είναι ουσιαστικά και πρέπει να ξεκαθαρίσουν από την αρχή για να λειτουργεί ο φορέας, δηλαδή το Ινστιτούτο.
To προσωπικό του ΙΤΣΑΚ δεν μπορέι συνέχεια να είναι σε αγωνία για το μέλλον του . Δεν μπορεί να αποδώσει έργο απαραίτητο για την πολιτεία.