Αρχική Μεταρρύθμιση του Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος και άλλες διατάξειςΆρθρο 01 – Σύσταση Ρυθμιστικής Αρχής ΛιμένωνΣχόλιο του χρήστη Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας | 6 Μαΐου 2016, 11:21
  • Σχόλιο του χρήστη 'Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας' | 6 Μαΐου 2016, 11:21

    Παρατηρήσεις επί της αρχής του σχεδίου νόμου «Μεταρρύθμιση του Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου του Λιμενικού Συστήματος και άλλες διατάξεις». Με το παρόν νομοσχέδιο και σε συνέχεια της δέσμευσης απέναντι στους θεσμούς-τρόικα-κουαρτέτο, όπως αυτή προκύπτει από τη συμφωνία του Ιουλίου 2015 (ν.4334/2015) και από το 3ο Μνημόνιο (ν.4336/2015), να προχωρήσει στην πώληση των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας του ΟΛΠ και του ΟΛΘ, γίνεται ένα ακόμη βήμα πιο πέρα και χωρίς καμία δέσμευση από τα μνημόνια ανεξαρτητοποιείται η ΡΑΛ και δημιουργείται μια νέα «αποκεντρωμένη, αυτοτελής κα ανεξάρτητη» Δημόσια Αρχή Λιμένων. Το νέο θεσμικό τρίπτυχο που προτείνεται δια του παρόντος σχεδίου νόμου περιλαμβάνει τη Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων, την Ανεξάρτητη πλέον Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων και τη νέα ανεξάρτητη Δημόσια Αρχή Λιμένων. Η αναφορά δε στην αιτιολογική έκθεση ότι σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του 3ου Μνημονίου η ΡΑΛ θα πρέπει να μετατραπεί σε ανεξάρτητη αρχή, δεν ευσταθεί, καθώς δεν γίνεται καμία σχετική αναφορά στο ν.4336/2015, αντιθέτως απλά αναφέρεται ότι η ρυθμιστική αρχή λιμένων θα καταστεί πλήρως επιχειρησιακή έως τον Ιούνιο του 2016. Επίσης, στο 3ο μνημόνιο ουδεμία αναφορά γίνεται για υποχρέωση δημιουργίας ανεξάρτητης Δημόσιας Αρχής Λιμένα, ενώ σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση (παρ. 7) το Σχέδιο Σύμβασης Παραχώρησης, το οποίο ήδη έχει αποδεχθεί η COSCO, αναφέρει ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει το δικαίωμα να θέτει σε ισχύ, καταργεί ή τροποποιεί νόμους που διέπουν ή επηρεάζουν πτυχές της λειτουργίας του Λιμένα του Πειραιά συμπεριλαμβανομένης ενδεικτικώς της σύστασης και του ορισμού ανά πάσα στιγμή οποιουδήποτε νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, εποπτικού φορέα ή οργανωτικής δομής. Κατά συνέπεια υπάρχει η δυνατότητα σύμφωνα με το Σχέδιο Σύμβασης Παραχώρησης να ορισθεί οποιοδήποτε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ως εποπτικός φορέας επί των λιμένων, αντί να συσταθεί μια νέα Δημόσια Αρχή Λιμένα. Θα μπορούσε δηλαδή κάλλιστα το ρόλο αυτό να αναλάβει η ΓΓ Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων. Η αναφορά δε σε αντίστοιχα ευρωπαϊκά μοντέλα διοίκησης είναι τουλάχιστον άστοχη έως και παραπλανητική, καθώς σε κανένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος δεν υπάρχει όχι απλά Υπουργείο Ναυτιλίας, πόσο δε μάλλον εξειδικευμένη Γενική Γραμματεία με αποκλειστικό αντικείμενο τα λιμάνια. Υπενθυμίζεται επίσης ότι σύμφωνα με το ΠΔ 103/2014 «Οργανισμός Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου» η ΓΓΛΛΠΝΕ έχει τις κανονιστικές, ρυθμιστικές, εποπτικές και ελεγκτικές αρμοδιότητες ως προς τη διοίκηση, οργάνωση, λειτουργία και εκμετάλλευση όλων των λιμένων της χώρας. Άλλωστε και πάντα σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου γίνεται παραδεκτό ότι το μοντέλο λειτουργίας των ελληνικών λιμένων παρουσίαζε ή «ορθώς παρουσιάζει» σύμπτωση αρμοδιοτήτων διαφορετικής φύσης και ποιότητας, ενίοτε και εξ’ ορισμού συγκρουόμενων, δηλαδή οι Οργανισμοί Λιμένος ασκούν «εξουσίες δημοσιογενούς φύσης» ενώ παράλληλα ενεργούν ως φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, επομένως διαπιστώνεται ταύτιση ελέγχοντος και ελεγχόμενου. Η βασική αυτή παραδοχή της κυβέρνησης οδηγεί αυθορμήτως στο συμπέρασμα ότι η έως σήμερα η κρατική εποπτεία επί των λιμένων είναι ανεπαρκής. Ουσιαστικά, δηλαδή ότι το Υπουργείο και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων έχουν αποστερηθεί εποπτικών αρμοδιοτήτων επί των λιμένων και συγκεκριμένα των Α.Ε. Επιλέγεται λοιπόν ένα άκρως νεοφιλελεύθερο μοντέλο διοίκησης για τα ελληνικά λιμάνια, όπου οι αρμοδιότητες του κεντρικού κράτους και μάλιστα οι κανονιστικές αρμοδιότητες μεταφέρονται σε ανεξάρτητη διοικητική αρχή. Αντί λοιπόν να ενισχυθεί η κρατική εποπτεία επί των λιμένων, τώρα που ιδιωτικοποιούνται, αυτή χαλαρώνει διά της αποκέντρωσής της στη ΡΑΛ και στη ΔΑΛ. Με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων σε ανεξάρτητες διοικητικές αρχές, δημιουργείται ξεκάθαρα δημοκρατικό έλλειμμα, καθώς τα διορισμένο διοικητικό συμβούλιο δεν χαίρει δημοκρατικής νομιμοποίησης, ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται η στρέβλωση της ευθείας γραμμής κοινωνικής λογοδοσίας της κυβέρνησης προς τους διοικούμενους πολίτες. Απλούστερα, εφεξής η Κυβέρνηση θα κρύβεται πίσω από τα ΔΣ της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων και της ανεξάρτητης Δημόσιας Αρχής Λιμένα, οι οποίες ουσιαστικά θα ασκούν τις κανονιστικές, ρυθμιστικές και εποπτικές αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ασκούνται από τη ΓΓΛΛΠΝΕ και ως εκ τούτου η κυβέρνηση θα εμφανίζεται ουσιαστικά ανεύθυνη για τη λειτουργία και την κατάσταση των λιμανιών της χώρας. Πέραν όμως της χαλάρωσης της κρατικής εποπτείας επί των λιμένων της χώρας και του δημοκρατικού ελλείμματος, που προκύπτει, το θεσμικό τρίπτυχο ΓΓΛΛΠΝΕ-ΡΑΛ-ΔΑΛ, δεν προάγει ούτε τη διαφάνεια, ούτε την αποτελεσματικότητα, καθώς δεν είναι ξεκάθαρο που ξεκινούν και που τελειώνουν οι αρμοδιότητες έκαστου φορέα. Δημιουργείται έτσι ένα πολύπλοκο «καφκικό» σχήμα διοίκησης όπου ο πολίτης, ιδιώτης, χρήστης λιμενικών υπηρεσιών δεν θα μπορεί να κατανοήσει ποιος ακριβώς φορέας είναι αρμόδιος να θεσμοθετεί το κανονιστικό πλαίσιο, ποιος είναι αρμόδιος να ρυθμίζει και ποιος είναι αρμόδιος να εποπτεύει και να ελέγχει. Μια άλλη σοβαρότατη συνέπεια που επιφέρει το νέο θεσμικό τρίπτυχο είναι η αύξηση των γραφειοκρατικών δομών και διαδικασιών και το γενόμενο δημοσιονομικό κόστος. Δημιουργούνται δύο επιπλέον φορείς, οι οποίοι έχουν ανάγκες στέγασης και λοιπών λειτουργικών εξόδων, απασχόλησης επιπλέον προσωπικού για υποστηρικτικές αρμοδιότητες (διοικητική, νομική, οικονομική υποστήριξη) των μονάδων αυτών, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα με αυξημένο μισθολόγιο και προσωπικές διαφορές που θα αγγίζουν το διπλάσιο έως και το τριπλάσιο του μισθού του ενιαίου μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων, παχυλών αποζημιώσεων μέλων διοικητικών συμβουλίων κ.α. Το αυξημένο δημοσιονομικό κόστος του νέου θεσμικού τριπτύχου οδηγεί την κυβέρνηση στη σύσταση νέου ειδικού λογαριασμού ΔΑΛ, με έσοδα τουλάχιστον το 1/7 των εισπράξεων του ελληνικού δημοσίου από τις συμβάσεις παραχώρησης, αλλά και τη θέσπιση ειδικού τέλους για τη λειτουργία της ΡΑΛ, η οποία θα διατηρεί ξεχωριστό τραπεζικό λογαριασμό. Δυστυχώς η έκθεση δημοσιονομικού κόστους θα συνοδεύσει το νομοσχέδιο μόνο όταν αυτό εισαχθεί στη Βουλή και κατά συνέπεια έως τότε ουδείς γνωρίζει το ακριβές κόστος λειτουργίας τόσο της ΡΑΛ όσο και της ΔΑΛ. Ενώ ακόμη και στην έκθεση δημοσιονομικής επιβάρυνσης δεν θα είναι εφικτό να προσδιορισθεί το ακριβές κόστος, καθώς οι αποζημιώσεις Προέδρων, Διοικητών, μελών διοικητικών συμβουλίων αλλά και υπαλλήλων θα ρυθμιστούν με αποφάσεις των αρμόδιων υπουργών σε ύστερο χρόνο από την ψήφιση του νομοσχεδίου. Στα ανωτέρω προβλεπόμενα στο νομοσχέδιο και παρά το γεγονός ότι η ιδιωτικοποίηση των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας μας βρίσκει κάθετα αντίθετους, είμαστε υποχρεωμένοι να τοποθετηθούμε και να αντιπροτείνουμε, αντί του νέου θεσμικού τρίπτυχου της κυβέρνησης, τη διατήρηση όλων των κανονιστικών, ρυθμιστικών, εποπτικών και ελεγκτικών αρμοδιοτήτων επί των λιμένων της χώρας στη ΓΓΛΛΠΝΕ, η οποία αποτελεί έως σήμερα τη μοναδική αρμόδια κρατική υπηρεσία. Ενώ οι αρμοδιότητες δημοσιογενούς φύσης που τυχόν ασκούνται σήμερα από τον δημόσιους ΟΛΠ και ΟΛΘ θα πρέπει να μεταφερθούν στη ΓΓ Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων και αντί να ιδρυθεί μια νέα ανεξάρτητη ΔΑΛ που θα έχει Διοικητικό Συμβούλιο και Γενική Διεύθυνση να δημιουργηθεί μια νέα Διεύθυνση στη ΓΓΛΠΝΕ, η οποία θα κοστίζει σαφώς λιγότερο από το 1/7 των εισπράξεων του ελληνικού δημοσίου από τις συμβάσεις παραχώρησης. Άλλωστε οι προβλεπόμενες θέσεις εργασίας στη ΡΑΛ και στη ΔΑΛ μαζί θα ξεπεράσουν κατά πολύ τις 100 σε αριθμό, ενώ το κόστος τους λόγω των προσωπικών διαφορών στη μισθοδοσία των υπαλλήλων θα είναι πολλαπλάσιο των αντίστοιχων που θα μπορούσαν να θεσπισθούν στη ΓΓΛΛΠΝΕ. Προτείνουμε λοιπόν οι αντίστοιχες θέσεις που προβλέπεται να συσταθούν στη ΡΑΛ και στη ΔΑΛ, να συσταθούν στη ΓΓΛΛΠΝΕ και για λόγους διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης των υπαλλήλων του ΟΛΠ και του ΟΛΘ που επιθυμούν να μεταταγούν στις θέσεις αυτές να θεσπισθούν συγκεκριμένα κριτήρια και διαφανείς διαδικασίες επιλογής. Τέλος και όσον αφορά τη ΡΑΛ συγκεκριμένα, απλά αναφέρουμε αυτολεξεί μέρος της αιτιολογικής έκθεσης του νομοσχεδίου: «Η ίδρυση της ΡΑΛ, αφενός δεν υπακούει στα ευρωπαϊκά πρότυπα…» καθώς και ότι «ανάλογο προηγούμενο Ρυθμιστικής Αρχής απαντάται μόνο στη Νότιο Αφρική», επισημαίνοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αρχικά το 2013 καταψηφίσει τη σύσταση της ΡΑΛ και τώρα την ενισχύει περαιτέρω κάνοντας την ανεξάρτητη, χωρίς να προβλέπεται ρητή δέσμευση στο τρίτο μνημόνιο.