5. Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι σημαντικότερες αλλαγές που απαιτούνται σε επίπεδο λιμενικής διακυβέρνησης για τη βελτίωση του συστήματος; Πώς αντιλαμβάνεστε την καλύτερη κατανομή των ρόλων και των αρμοδιοτήτων των εμπλεκομένων (Φορείς Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Λιμένων, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων, Κεντρική Διοίκηση – Συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες);
Ερώτημα 5
Αναρτήθηκε
22 Ιουνίου 2017, 19:05
Ανοικτή σε Σχόλια έως
14 Ιουλίου 2017, 17:00
Σχετικό Υλικό
Διαβούλευση για τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Λιμενικής ΔιακυβέρνησηςΣύσταση Ομάδας ΕργασίαςΕργαλεία
Εκτύπωση Εξαγωγή Σχολίων σε
Στατιστικά
16 Σχόλια 99 Σχόλια επι της Διαβούλευσης 3761 - Όλα τα ΣχόλιαΌλες οι Διαβουλεύσεις
- Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου
- Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων
- Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο και λοιπές διατάξεις
- Εκσυγχρονισμός Θεσμικού Πλαισίου για τις Θαλάσσιες Ενδομεταφορές και λοιπές διατάξεις
- Σχέδιο προεδρικού διατάγματος "Σχολές ναυαγοσωστικής εκπαίδευσης, χορήγηση άδειας ναυαγοσώστη, υποχρεωτική πρόσληψη ναυαγοσώστη σε οργανωμένες ή μη παραλίες"
- Τροποποίηση του ν. 2932/2001 - Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στις θαλάσσιες ενδομεταφορές
- Κύρωση των Συμβάσεων Παραχώρησης που συνήφθησαν μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Οργανισμών Λιμένων Α.Ε. και άλλες διατάξεις
- Μηχανισμός Εφαρμογής, Κρατική Εποπτεία και Γενικοί Όροι Υλοποίησης του Μεταφορικού Ισοδύναμου (Μ.Ι.) και άλλες διατάξεις
- Διαβούλευση για τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Λιμενικής Διακυβέρνησης
- Ενδυνάμωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας σε θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
- Επιθεωρητές/ελεγκτές πλοίων, λιμένων, Αναγνωρισμένων Οργανισμών – Ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις
- ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΟΙΑ
- Μεταρρύθμιση του Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος και άλλες διατάξεις
- Τουριστικά πλοία
- Ανασυγκρότηση Υπουργείου Ναυτιλίας
- Θαλάσσιος και Αλιευτικός Τουρισμός
Η ΡΑΛ πρέπει να αναβαθμιστεί και να είναι η μόνη προϊστάμενη αρχή και να εφαρμόζει την Εθνική πολιτική του ΥΝΑ&ΝΠ και Υπουργείου Τουρισμού.
Μείωση των ελεγκτικών μηχανισμών σε έναν και μοναδικό με γρήγορη ανταπόκριση στο ΦΔΛ.
Η εποπτεία και ο έλεγχος στο ΥΝΑΝΠ με την προϋπόθεση ότι θα διαθέτει επαρκές και κατάλληλο προσωπικό για την άμεση εξυπηρέτηση των ΦΔΛ.
1. Μετατροπή (στο μέτρο του δυνατού, γιατί δεν γνωρίζουμε αν πλέον μπορεί να αλλάξει κάτι σε ΟΛΠ και ΟΛΘ) των ΦΔΕΛ σε ενιαίας μορφής σχήματα (Δημοτικές Ανώνυμες Επιχειρήσεις). Οι νέοι ΦΔΕΛ θα είναι οι φορείς εκτέλεσης της Εθνικής Λιμενικής Πολιτικής και θα έχουν την αποκλειστική αποφασιστική αρμοδιότητα εντός των χώρων ευθύνης τους.
2. Οι Ο.Τ.Α. Α΄βαθμού θα έχουν την εποπτεία των ΦΔΕΛ με τη συμμετοχή αιρετών στη διοίκηση των ΦΔΕΛ και την έγκριση των κρίσιμων αποφάσεών τους (Προϋπολογισμός. Απολογισμός κλπ.)
3. Η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων μπορεί, αναλαμβάνοντας ένα νέο πιο ουσιαστικό ρόλο, να υποκαταστήσει την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, πιστοποιώντας τη νομιμότητα των αποφάσεων των ΦΔΕΛ και παρέχοντας εγκρίσεις όπου αυτές θα απαιτούνται προκαταβολικά, μετασχηματιζόμενη σε ένα ενιαίο, ενδιάμεσο Φορέα Αναφοράς, μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης και ΦΔΕΛ, που θα ενισχύει τη λειτουργία των ΦΔΕΛ, ασκώντας μια συντονιστική λειτουργία, με την συγκέντρωση, ταξινόμηση, κωδικοποίηση, αποκωδικοποίηση και προώθηση κάθε είδους πληροφορίας, αιτήματος, στοιχείου, διάταξης κλπ. από τους ΦΔΕΛ προς την Κεντρική Διοίκηση και αντίστροφα.
Το κλειδί στο οποιοδήποτε σύστημα είναι κατ’ αρχήν η βούληση των εμπλεκομένων φορέων και η απεξάρτηση τους από κομματικές και τοπικιστικές πολιτικές. Σαφώς η κεντρική πολιτική βούληση έχει πρωτεύοντα ρόλο. Εάν δεν είναι ξεκάθαρη και οι ρόλοι διακριτοί το οποιοδήποτε σύστημα θα αποτύχει. Επιπλέον δε θα πρέπει ο κάθε φορέας να εκτελεί τις υποχρεώσεις του στο ακαίρεο. Κλασσικό παράδειγμα η μαρίνα Αλίμου. Διοικείται από την ΕΤΑΔ όλα τα έσοδα πηγαίνουν εκεί και η μαρίνα δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να βελτιώσει τις υποδομές τις. Βασικό επιχείρημα της ΕΤΑΔ: η μαρίνα θα ιδιωτικοποιηθεί άρα δεν ξοδεύω σε κάτι που δεν θα μου μείνει. Αυτό όμως συμβαίνει τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια. Η μαρίνα υπάγεται ως μαρίνα στο υπουργείο τουρισμού αλλά δεν έχει άδεια μαρίνας. Ποιός φορέας ελέγχει την μαρίνα κατά πόσο λειτουργεί σωστά και με ασφάλεια ή όχι. Επειδή είναι κρατική ίσως κανένας. Άλλο παράδειγμα ένα λιμενικό ταμείο υπερχρεώνει την παροχή του νερού ή του ρεύματος. Ποιός το ελέγχει; Το ίδιο φοβόμαστε ότι θα γίνει και με τα υπόλοιπα λιμάνια τα οποία λειτουργούν χωρίς βασικές υποδομές. Ποιός τα ελέγχει; Καλοί οι σχεδιασμοί οι ρόλοι και φορείς αλλά αν δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος δεν θα υπάρχει αποτέλεσμα.
Η ΡΑΛ πρέπει να δίνει λύσεις, να εκτελεί το ρόλο και να ρυθμίζει τη σχέση ανάμεσα στους χρήστες και τα λιμάνια.
Όσον αφορά στα συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες, πρέπει να απλουστευτεί η γραφειοκρατία και να υπάρχει ευελιξία προς όφελος όλων, πχ διαδικασίες ΕΣΑΛ
5. Βελτίωση λιμενικού συστήματος
Η εκπροσώπηση φορέων του Νομού στα Συλλογικά όργανα Διοίκησης του λιμενικού φορέα, όπως εκπροσωπούνται σήμερα στις Λιμενικές Επιτροπές, εξασφαλίζει την τοπική εκπροσώπηση. Θεωρούμε ότι αυτό που κάνει τις διαδικασίες χρονοβόρες είναι η έγκριση σχεδόν ΟΛΩΝ των αποφάσεων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση τόσο ως προς την νομιμότητα όσο και ως προς την σκοπιμότητα, δεδομένου ότι υπάρχει και έλεγχος της εκτέλεσης του προϋπολογισμού τόσο από το εποπτεύον Υπουργείο, όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Όσον αφορά την Ρυθμιστική Αρχή αυτή θα είναι χρήσιμη ως μια ανεξάρτητη αρχή που θα μπορούσε να διαδραματίσει το ρόλο της νομικής προμετωπίδας ή του διαιτητή κυρίως προληπτικά σε θέματα που προκύπτουν από παραχωρήσεις λιμενικής δραστηριότητας, π.χ. χρήσεις χώρων, κλπ.
Συμπληρωματικά στα παραπάνω: η απλούστευση της νομοθεσίας και η κωδικοποίησή της, θα φέρει άμεσα αποτελέσματα στην Δημόσια Διοίκηση, γενικώς. Πόσο μάλλον, σε ΝΠΔΔ που είναι υποστελεχωμένα, με έλλειψη εξειδίκευσης, με λιμενικές υποδομές που δεν εκσυγχρονίζονται, με προγραμματισμό έργων που μπορεί να διαρκέσει μια δεκαετία, και που συνεπώς δυσκολεύονται να εναρμονιστούν με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Η Δημόσια Διοίκηση σαν εκτελεστικό όργανο του κράτους, δεν μπορεί να αποδώσει αυτά που θέλει και έχει την βούληση να πράξει. Πρέπει λοιπόν η νομοθετική εξουσία να κινηθεί στην κατεύθυνση της κωδικοποίησης και απλούστευσης της νομοθεσίας με κύριο σκοπό και στόχο την όσο το δυνατόν γρηγορότερη ηλεκτρονική διακυβέρνηση – αυτοματοποιημένο σύστημα εσόδων για όλα τα λιμάνια με χρηματοδότηση αναγκαίων μέσων προς την κατεύθυνση αυτή. Είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα για τις σημερινές συνθήκες, αλλά απολύτων αναγκαίο γιατί διαφορετικά θα τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα τα οποία συνεχώς θα μας ξεπερνούν.
Οι αλλαγές που απαιτούνται για ένα νέο σύστημα λιμενικής διακυβέρνησης, εκτιμάται ότι, η μορφή διαχείρισης και εκμετάλλευσης πλησιάζει περισσότερο στο σχήμα που θα αποδίδει και ο δεσμός με την Κεντρική Διοίκηση θα πρέπει να λειτουργεί κατά τρόπο που, η εμπλοκή Υπουργείων να είναι όσο το δυνατότερο σε περιορισμένο αριθμό.
Η σημαντικότερη αλλαγή κατά την άποψη μου είναι η υιοθέτηση ενός μοντέλου διακυβέρνησης όπως συνοπτικά περιγράφηκε στις απαντήσεις των ερωτημάτων 1 έως και 4. Συνοπτικά δε, προτείνονται ενδεικτικά τα παρακάτω:
Κεντρική Διοίκηση _συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες:
Υπουργείο ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ:Συντονιστής και επισπέυδων:
(Συνεπικουρούμενο από τις γενικές διευθύνσεις του, την ΕΣΑΛ, το Υπουργείο Τουρισμού και ΕΤΛ, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Υπουργείο.) Έχει την εποπτεία και τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του Λιμενικού Συστήματος .
Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων:Ως ανεξάρτητη αρχήέχει ως γενικότερη αποστολή την εποπτεία και τη διασφάλιση της νομιμότητας των σχέσεων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων του εθνικού λιμενικού συστήματος, με έμφαση στην τήρηση της συμβατικής τάξης και την εφαρμογή της νομοθεσίας περί ελεύθερου ανταγωνισμού.
Α’ Επίπεδο Αρχής Λιμένος: (Ν.Π.Δ.Δ.) ή υπηρεσιακή μονάδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Θα έχει την Επιτελική Διαχείριση της χρήσης της γης σε επίπεδο προγραμματικού Σχεδιασμού του συνόλου των λιμενικών εγκαταστάσεωντης κάθε περιφέρειας όπως αυτή διαμορφωθεί, θα συνάπτει τις Συμβάσεις Παραχώρησης των Υποδομών και πιθανώς υπηρεσιών, πιθανώς αρμοδιότητες των αυτοδιοικητικών περιφερειών και των αποκεντρωμένων διοικήσεων, αδειοδοτήσεις, έλεγχο, διαβούλευση κλπ αρμοδιότητες όπως αυτές τελικά θεσμοθετηθούν.
Β’ Επίπεδο Αρχής Λιμένος (Α.Ε.): Θα έχει τον Σχεδιασμό (Design) και την εφαρμογή τόσο των υπηρεσιών όσο και την κατασκευή και συντήρηση των υποδομών, εκτός αν άλλως προδιαγράφεται, καθώς και την επιχειρησιακή λειτουργία των υποδομών και των υπηρεσιών των λιμενικών εγκαταστάσεων του συνόλου ή τμήματος των εγκαταστάσεων που ανήκουν στην περιφέρεια της αντίστοιχης Αρχής Λιμένος Α’ Επιπέδου. Τμήμα των αρμοδιοτήτων θα δύναται να παραχωρείται με σύμβαση παραχώρησης Υπηρεσιών ή και Υποδομών
Τοπική Αυτοδιοίκηση:α) Θα συμμετέχει στην Διοίκηση των Αρχών Λιμένων Α’ και Β’ Επιπέδου β) θα δύναται να συνάπτει συμβάσεις παραχώρησης με την Αρχή Λιμένων Α΄Επιπέδου και να αναλαμβάνει επιχειρησιακή λειτουργία και γ) θα συμμετέχει στις διαβουλεύσεις.
Συμβάσεις Παραχώρησης Υποδομών:θα μπορούν να συνάπτουν με την Α’ Επιπέδου Αρχή Λιμένος, ενδεικτικά οι παρακάτω φορείς:
• Αυτοδιοικητικά Σχήματα (Περιφερειών, Δήμων ) ή εταιρείες αυτών
• Δημόσιοι φορείς, Εταιρείες Δημοσίου (π.χ. οι Α.Ε που διαχειρίζεται τις ιχθυόσκαλες)
• Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα (ΣΔΙΤ)
• Ιδιώτες, Σωματεία, ΜΚΟ, Ναυταθλητικοί Όμιλοι κλπ
• Εταιρείες, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, διαχειριστές λιμένων, ναυτιλιακές επιχειρήσεις, εταιρείες logistics, funds, επενδυτές κλπ
Ο καταμερισμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, τελικά θα γίνει μετά από διαβούλευση όλων των εμπλεκομένων φορέων και βάση στοιχείων Πίνακα,όπου θα αναλύονται οι λιμενικές δραστηριότητες ανά στάδιο εφαρμογής. Με τον τρόπο αυτό θα καλυφθούν οι υπάρχουσες ελλείψεις ενώ θα διαλευκανθούν οι υφιστάμενες σήμερα συναρμοδιότητες.
Οι ρόλοι σήμερα είναι συγκεχυμένοι λόγω της εξάρτησης από το Δήμο ή την Περιφέρεια.
Οι παρεμβάσεις αλλοιώνουν τον αυτοδιοικητικό και αυτοτελή χαρακτήρα της λειτουργίας των Λιμενικών Ταμείων, αφού υπάρχει το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.
Ορισμός μελών ανάλογα με τις πολιτικές πεποιθήσεις και τον έλεγχο της Διοίκησης.
Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, στο πλαίσιο του σεβασμού των διακριτών αρμοδιοτήτων και της καλής συνεργασίας με στόχο την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν.
Με δεδομένο ότι παρατηρείται η ύπαρξη πολλών και διαφορετικών θέσεων επί πολλών ζητημάτων, απαιτείται ο συντονισμός των συναρμοδίων φορέων ελέγχου προκειμένου να επιτευχθεί κοινή πορεία πλεύσης στην αντιμετώπισή τους και να εξοικονομηθεί πολύτιμος χρόνος.
Τα Λιμενικά Ταμεία θα πρέπει να αποτελέσουν έναν ισχυρό πόλο αυτοτελή και αυτοδιοικούμενο.
Η σημαντικότερη αλλαγή κατά την άποψη μου είναι η υιοθέτηση ενός μοντέλου διακυβέρνησης όπως συνοπτικά περιγράφηκε στις απαντήσεις των ερωτημάτων 1 έως και 4. Συνοπτικά δε, προτείνονται ενδεικτικά τα παρακάτω:
Κεντρική Διοίκηση _συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες:
Υπουργείο ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ : Συντονιστής και προτρέχων:
(Συνεπικουρούμενο από τις γενικές διευθύνσεις του, την ΕΣΑΛ, το Υπουργείο Τουρισμού και ΕΤΛ, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Υπουργείο.) Έχει την εποπτεία και τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του Λιμενικού Συστήματος .
Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων: Ως ανεξάρτητη αρχή έχει ως γενικότερη αποστολή την εποπτεία και τη διασφάλιση της νομιμότητας των σχέσεων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων του εθνικού λιμενικού συστήματος, με έμφαση στην τήρηση της συμβατικής τάξης και την εφαρμογή της νομοθεσίας περί ελεύθερου ανταγωνισμού.
Α’ Επίπεδο Αρχής Λιμένος: (Ν.Π.Δ.Δ.) ή υπηρεσιακή μονάδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Θα έχει την Επιτελική Διαχείριση της χρήσης της γης σε επίπεδο προγραμματικού Σχεδιασμού του συνόλου των λιμενικών εγκαταστάσεων της κάθε περιφέρειας όπως αυτή διαμορφωθεί, θα συνάπτει τις Συμβάσεις Παραχώρησης των Υποδομών και πιθανώς υπηρεσιών, πιθανώς αρμοδιότητες των αυτοδιοικητικών περιφερειών και των αποκεντρωμένων διοικήσεων, αδειοδοτήσεις, έλεγχο, διαβούλευση κλπ αρμοδιότητες όπως αυτές τελικά θεσμοθετηθούν.
Β’ Επίπεδο Αρχής Λιμένος (Α.Ε.): Θα έχει τον Σχεδιασμό (Design) και την εφαρμογή τόσο των υπηρεσιών όσο και την κατασκευή και συντήρηση των υποδομών, εκτός αν άλλως προδιαγράφεται, καθώς και την επιχειρησιακή λειτουργία των υποδομών και των υπηρεσιών των λιμενικών εγκαταστάσεων του συνόλου ή τμήματος των εγκαταστάσεων που ανήκουν στην περιφέρεια της αντίστοιχης Αρχής Λιμένος Α’ Εεπιπέδου. Τμήμα των αρμοδιοτήτων θα δύναται να παραχωρείται με σύμβαση παραχώρησης Υπηρεσιών ή και Υποδομών
Τοπική Αυτοδιοίκηση: α) Θα συμμετέχει στην Διοίκηση των Αρχών Λιμένων Α’ και Β’ Επιπέδου β) θα δύναται να συνάπτει συμβάσεις παραχώρησης με την Αρχή Λιμένων Α΄ Επιπέδου και να αναλαμβάνει επιχειρησιακή λειτουργία και γ) θα συμμετέχει στις διαβουλεύσεις.
Συμβάσεις Παραχώρησης Υποδομών: θα μπορούν να συνάπτουν με την Α’ Επιπέδου Αρχή Λιμένος, ενδεικτικά οι παρακάτω φορείς:
• Αυτοδιοικητικά Σχήματα (Περιφερειών, Δήμων ) ή εταιρείες αυτών
• Δημόσιοι φορείς, Εταιρείες Δημοσίου (π.χ. οι Α.Ε που διαχειρίζεται τις ιχθυόσκαλες)
• Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα (ΣΔΙΤ)
• Ιδιώτες, Σωματεία, ΜΚΟ, Ναυταθλητικοί Όμιλοι κλπ
• Εταιρείες, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, διαχειριστές λιμένων, ναυτιλιακές επιχειρήσεις, εταιρείες logistics, funds, επενδυτές κλπ
Οι αδειοδοτήσεις θα γίνονται βάσει του υφισταμένου θεσμικού πλαισίου και αφορούν ενδεικτικά:
• Περιβαλλοντική αδειοδότηση (ΥΠΕΚΑ, Περιφέρειες, Αποκεντρωμένες Αυτοδιοικήσεις)
• Πολεοδομικές Άδειες (Δήμοι)
• Όροι δόμησης (Δήμοι, ΥΠΕΚΑ)
• Παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας (Κτηματική Υπηρεσία)
• Καθορισμός λιμενικών (χερσαίων και θαλάσσιων) ζωνών (Κτηματική Υπηρεσία)
• Λιμενικών Έργων (Υπ. Υποδομών και Μεταφορών, Υ.Ν.Ν.Π., Υπ.Πο., Περιφέρεια, αποκεντρωμένες διοικήσεις κλπ)
• Άδειες λειτουργίας
• Άδειες επισκευών
Ορισμένες αδειοδοτήσεις ενδέχεται να μεταβιβαστούν στην Αρχή Λιμένος Α’ Επιπέδου.
Ο καταμερισμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, τελικά θα γίνει μετά από διαβούλευση όλων των εμπλεκομένων φορέων και βάση στοιχείων Πίνακα, όπου θα αναλύονται οι λιμενικές δραστηριότητες ανά στάδιο εφαρμογής. Με τον τρόπο αυτό θα καλυφθούν οι υπάρχουσες ελλείψεις ενώ θα διαλευκανθούν οι υφιστάμενες σήμερα συναρμοδιότητες.
Όπως παρουσιάζονται στις απαντήσεις των ερωτημάτων 1 έως 4, με τεχνοκρατικά κριτήρια, και κοινωνική πολιτική! Όλοι οι φορείς που αναφέρονται πρέπει να αλληλεπιδρούν με βάση τη νέα τεχνολογία στα όσα αναφέρω στο ερώτημα 4. Το σύστημα της ¨Διαύγεια¨ είναι βασικό, αλλά δεν οπτικοποιεί τα θέματα, καθώς συνήθως προβάλλονται μόνο αποφάσεις (με πολλά ερωτηματικά), ενώ τα κρίσιμα έγγραφα παραμένουν στα συρτάρια.
Απαιτείται ένα ανοιχτό παρατηρητήριο των διεθνών εξελίξεων κατά τομέα.
Η ορθή λειτουργία του υφιστάμενου λιμενικού συστήματος, η σαφής οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων και η αποσαφήνιση των ρόλων ενός εκάστου εκ των φορέων που το συναποτελούν είναι αναγκαία για την αποτελεσματικότερη λειτουργία των ΦΔΛ. Η εφαρμογή του Κανονισμού Ε.Ε. 352/2017 άλλωστε καθιστά επιτακτική την ανάγκη διασαφήνισης των ρόλων των φορέων που συναπαρτίζουν το λιμενικό σύστημα, ώστε τούτο να εμφανίζεται συμμορφούμενο με το ευρύτερο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο. Έτσι:
1.- Το εποπτεύον Υπουργείο (Υ.Ν.Ν.Π), είναι ο φορέας που σχεδιάζει στρατηγικά οργανώνει, διευθύνει και εποπτεύει το εθνικό λιμενικό σύστημα δια των υπηρεσιών του, οι οποίες θα πρέπει να στελεχωθούν περαιτέρω ώστε να ανταποκριθούν σε αυτό τον ρόλο. Θεωρούμε επίσης σημαντικό, αρμοδιότητες στρατηγικού χαρακτήρα που άπτονται της Λιμενικής Πολιτικής θα πρέπει να μεταφερθούν στην αρμοδιότητα αποκλειστικά του ίδιου Υπουργείου και όχι να παραμένουν σε άλλα συναρμόδια Υπουργεία (π.χ. Υπουργείο Εσωτερικών), που δημιουργούν αχρείαστες γραφειοκρατικές διαδικασίες και εμπλοκή στη λήψη και εφαρμογή αποφάσεων. Προς την κατεύθυνση αυτή, δηλαδή την συναρμοδιότητα πολλών φορέων σε θέματα που αφορούν την πρακτική εφαρμογή των αποφάσεων στα λιμάνια, η ΕΣΑΛ είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, που θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω.
2.- Οι ΦΔΛ των μεγάλων αλλά και των μικρότερων περιφερειακών λιμένων και οι διοικήσεις τους θα πρέπει να έχουν σαφές θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας. Αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη βάσει της νομοθεσίας είναι η χρηματοοικονομική τους λειτουργία, για την εκτέλεση έργων στην περιοχή δικαιοδοσίας τους και η τιμολογιακή τους πολιτική, για την αξιοποίηση των λιμενικών χώρων. Η οικονομική τους λειτουργία θα πρέπει να είναι αυτόνομη και οι διοικητικές επιλογές αυτόβουλες. Επίσης, η επιχειρησιακή τους λειτουργία θα πρέπει να απαλλαγεί από αχρείαστες και υπερβολικές παρεμβάσεις από τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης μειώνοντας την υπερβολική γραφειοκρατία και τις εμπλοκές στην καθημερινή τους λειτουργία. Η Κεντρική Διοίκηση θα μπορούσε να περιοριστεί στον επιτελικό της ρόλο, στην έγκριση στρατηγικού χαρακτήρα επιλογών των διοικήσεων των ΦΔΛ (Master Plan, Strategic & Business Plans), διασφαλίζοντας τα συμφέροντά της με τον καθορισμό και την επιτήρηση ποσοτικοποιημένων στόχων, στη θεσμοθέτηση κανόνων επιχειρησιακής λειτουργίας καθώς και στην πιστή εφαρμογή των κανόνων που απορρέουν από την Εθνική και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
3.- Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τους ΦΔΛ είτε διαχειρίζονται λιμάνια μεγάλου βεληνεκούς είτε ακόμη περισσότερο μικρού μεγέθους λιμάνια (νησιών συνήθως αλλά και στη χερσαία Ελλάδα), καθώς το αντικείμενο της διαχείρισης (ο λιμένας) είναι άμεσα συνυφασμένο με τη λειτουργία των τοπικών κοινωνιών. Τα λιμάνια και οι τοπικές κοινωνίες,ως από τη φύση τους, είναι αναγκασμένα να λειτουργούν δίπλα και μαζί. Η πρόσμιξη αυτή καθιστά αναγκαία την αποσαφήνιση της νομοθεσίας που διέπει την μεταξύ τους σχέση, δηλαδή να δίνει την δυνατότητα συνεργιών προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, αφαιρώντας όμως το δικαίωμα της τοπικής αυτοδιοίκησης να παρεμβαίνει στην επιχειρησιακή και διοικητική λειτουργία των λιμανιών.
Ο ΟΤΑ σε σύμπραξη με ιδιώτη (αν θέλει) δημιουργεί Εταιρία με σκοπό την κατασκευή-διαχείριση στην περιοχή δικαιοδοσίας του μαρίνας η καταφυγίου (αλιευτικού η τουριστικού). Η οικονομική διαχείριση γίνεται με τους ίδιους κανόνες μιας ιδιωτικής εταιρίας. Μέτοχοι μπορούν να είναι και δημότες. Η απαραίτητη έγκριση θα δίνεται απο την ΡΑΛ και η οποία θα συνεργάζεται αυτή μόνη με τις συναρμόδιες αρχές Αρχαιολογική ,ΥΠΕΘΑ κλπ.Καλό θα είναι να μην ανακατεύονται διαφοροι φορείς για μια υπογραφή διότι δημιουργείται γραφειοκρατία και μικροσυμφέροντα που καθυστερούν το όποιο έργο πχ. καταφύγιο Φολεγάνδρου,Καταπόλλων κλπ.
Ο ΟΤΑ θα μπορεί να τοποθετεί και πλωτές προβλήτες και οι οποίες έχουν μικρό επενδεδυμένο κεφάλαιο αλλά το τιμολόγιο παροχών είναι το ίδιο με μόνιμο λιμενικό έργο. Πρέπει όμως να καταργηθεί η υπ’ Αριθμ. 8220/131/14 – ΦΕΚ Β 1651 – 23.06.2014 απόφαση ως προς την χρήση όχι ως προς τις προδιαγραφές, είναι εντελώς αντιαναπτυξιακή και παράλογη και σίγουρα θα κρύβει μικροσυμφέροντα.
Κ. Γκιόκας
Σκίπερ – Ιδιοκτήτης τουριστικού σκάφους
Μέλος ΣΙΤΕΣΑΠ
Οι πρόεδροι- δ.σύμβουλοι που θα προκύψουν από την δημιουργία των νέων Οργανισμών Λιμένων καθώς και οι οι ήδη υπάρχοντες θα πρέπει να συστήσουν εντός της Ρ.Α.Λ «Συμβουλευτική Επιτροπή» στην οποία θα προεδρεύει ο Γ.Γ Λιμένων και θα επεξεργάζεται προτάσεις και λύσεις προβλημάτων που θα κατατίθενται στην ηγεσία στου υπουργείου ναυτιλίας και αιγαίου.
5. Οι σημαντικότερες αλλαγές που απαιτούνται σε επίπεδο λιμενικής διακυβέρνησης για την βελτίωση του συστήματος, είναι:
– Καθιέρωση και κατοχύρωση, με σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων, της πλήρους & αυτόνομης λειτουργίας των Ο.Λ. ως ΑΕ του ευρύτερου Δημοσίου Τομέα
– Συνένωση Ο.Λ. ανά γεωγραφική περιφέρεια, και είσοδος στο χρηματιστήριο
– Επανασχεδιασμός των Επιχειρησιακών/Στρατηγικών Σχεδίων των συνενωθέντων Ο.Λ., με την ανάδειξη των στρατηγικών πλεονεκτημάτων του καθενός και τον επιμερισμό εφικτών και ρεαλιστικών στόχων
– Ίδρυση θυγατρικών αναπτυξιακών Εταιρειών με την συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων, που θα ενσωματώσουν Λιμενικά Ταμεία, Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, μικρότερους λιμένες και αγκυροβόλια της ίδιας γεωγραφικής περιφέρειας
– Το σχήμα αυτό των ομόκεντρων κύκλων, θα λειτουργεί από μεν τον πυρήνα προς την περιφέρεια ως δίαυλος μεταφοράς τεχνογνωσίας, πόρων, αναβαθμισμένων οικονομικών και αναπτυξιακών μοντέλων ενώ από την περιφέρεια προς τον πυρήνα, ως δίαυλος μεταφοράς οικονομικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών «ανησυχιών», αλλά και επιτυχημένων πιλοτικών προγραμμάτων ή αναπτυξιακών «πειραματισμών», προς όφελος της ευρύτερης περιφέρειας.
Οι Νέοι Φορείς Ν.Π.Δ.Δ που θα συσταθούν από το ΥΝΑΝΠ θα τελούν μόνο υπό την εποπτεία του ΥΝΑΝΠ και ειδικότερα της ΓΓΛΛΠΝΕ ή Ρυθμιστικής Αρχή Λιμένων της οποίας ο ρόλος θα πρέπει να ισχυροποιηθεί.
Σαφώς το αναφερόμενο μοντέλο διοίκησης θα πρέπει να στηρίζεται σε ένα εκσυγχρονισμένο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των Φορέων και διαχείρισης Λιμένων με απλούστευση των διαδικασιών, ώστε να μειωθεί το διοικητικό βάρος.
Σε κάθε περίπτωση το Νέο σύστημα Λιμενικής διακυβέρνησης θα πρέπει να στηριχτεί στα αποτελέσματα διαβούλευσης με τους μέχρι σήμερα αρμόδιους ή εποπτεύοντες φορείς διαχείρισης λιμένων αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε η λιμενική λειτουργία να συνδεθεί με τις επιταγές της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας. Προτείνεται η διοργάνωση ημερίδων διαβούλευσης υπό την αιγίδα του ΥΝΑΝΠ ή άλλων Φορέων και με τη συμμετοχή των στελεχών των φορέων διαχείρισης λιμένων, των εποπτευόμενους φορείς, τους συλλόγους, τα επιμελητήρια ή λοιπών φορέων.