1. Kατά την άποψή σας ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Φορείς Διαχείρισης σήμερα και ποιες είναι οι σημαντικότερες παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν για την επίλυσή τους; Αναφέρατε τις παρεμβάσεις αυτές στις κατηγορίες: Νομικό πλαίσιο, ρόλοι και αρμοδιότητες, θεσμική τακτοποίηση, οργανωτικά χαρακτηριστικά, λειτουργικά χαρακτηριστικά, οικονομικά χαρακτηριστικά, άλλο.
Ερώτημα 1
Αναρτήθηκε
22 Ιουνίου 2017, 19:05
Ανοικτή σε Σχόλια έως
14 Ιουλίου 2017, 17:00
Σχετικό Υλικό
Διαβούλευση για τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Λιμενικής ΔιακυβέρνησηςΣύσταση Ομάδας ΕργασίαςΕργαλεία
Εκτύπωση Εξαγωγή Σχολίων σε
Στατιστικά
20 Σχόλια 99 Σχόλια επι της Διαβούλευσης 3761 - Όλα τα ΣχόλιαΌλες οι Διαβουλεύσεις
- Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου
- Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων
- Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο και λοιπές διατάξεις
- Εκσυγχρονισμός Θεσμικού Πλαισίου για τις Θαλάσσιες Ενδομεταφορές και λοιπές διατάξεις
- Σχέδιο προεδρικού διατάγματος "Σχολές ναυαγοσωστικής εκπαίδευσης, χορήγηση άδειας ναυαγοσώστη, υποχρεωτική πρόσληψη ναυαγοσώστη σε οργανωμένες ή μη παραλίες"
- Τροποποίηση του ν. 2932/2001 - Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στις θαλάσσιες ενδομεταφορές
- Κύρωση των Συμβάσεων Παραχώρησης που συνήφθησαν μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Οργανισμών Λιμένων Α.Ε. και άλλες διατάξεις
- Μηχανισμός Εφαρμογής, Κρατική Εποπτεία και Γενικοί Όροι Υλοποίησης του Μεταφορικού Ισοδύναμου (Μ.Ι.) και άλλες διατάξεις
- Διαβούλευση για τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Λιμενικής Διακυβέρνησης
- Ενδυνάμωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας σε θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
- Επιθεωρητές/ελεγκτές πλοίων, λιμένων, Αναγνωρισμένων Οργανισμών – Ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις
- ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΟΙΑ
- Μεταρρύθμιση του Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος και άλλες διατάξεις
- Τουριστικά πλοία
- Ανασυγκρότηση Υπουργείου Ναυτιλίας
- Θαλάσσιος και Αλιευτικός Τουρισμός
1. Σε μεγάλο πρόβλημα το οποίο θα ενταθεί στο μέλλον είναι η έλλειψη προσωπικού
Πρόταση : Η αποδοχή απασχόλησης εργολάβων παροχής υπηρεσιών για την γραμματειακή υποστήριξη κ.α των Φορέων με νομοθετική ρύθμιση απαλλαγής φπα και μειωμένης φορολογίας για τις υπηρεσίες τους μόνο προς στον φορέα, ώστε η δαπάνη του φορέα να είναι συγκρίσιμη με αυτή ενός υπαλλήλου.
Η δαπάνες του Φορέα για αμοιβές τέτοιων εργολάβων να περιορίζονται σε 2 σε ότι αφορά τα ΛΤ και τα ΔΛΤ.
2. Οι φορείς με τη σύμφωνη γνώμη της Λιμενικής Αρχής, να έχουν δικαίωμα εκπόνησης σχεδίων για την επιλογή θαλάσσιων χώρων εντός της θαλάσσιας ζώνης Λιμένα και την επιλογή θέσεων που δεν εμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα για την πρόσδεση σκαφών σε ναύδετα έναντι ανταλλάγματος. Τα ναύδετα να θεωρούνται νόμιμα με νομοθετική ρύθμιση. Τα ναύδετα θα κατασκευάζονται από τον Φορέα και θα εξοπλίζονται από τον χρήστη που θα φέρει και την ευθύνη της ασφαλούς πρόσδεσης του σκάφους του και τυχόν ζημιών προς τρίτους.
3. Οι Πρόεδροι αρχικά και στη συνέχεια τα διοικητικά μέλη των Λ. Τα να προέρχονται από καταρτισμένα στελέχη και στελέχη που αποφοιτούν από μεταπτυχιακό πρόγραμμα port management.
4. Έχει παρατηρηθεί ότι τα Λιμενικά όργανα εφαρμόζουν τις οδηγίες των προϊσταμένων τους μόνον και δεν ασχολούνται με την εφαρμογή των αποφάσεων των φορέων. Για την εφαρμογή και εκτέλεση των αποφάσεων των φορέων εντός των ζωνών ευθύνης τους να ορίζεται 1 λιμενικό όργανο το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την αστυνομική εφαρμογή τους .
5. Προκειμένου να εφαρμόζεται εθνική ναυτιλιακή πολιτική με άμεσο αποτέλεσμα τα διοικητικά συμβούλια των φορέων να διώκονται όταν δεν εφαρμόζουν τις οδηγίες – νομοθεσίες και πολιτικές του Υπουργείου εντός των τιθέμενων προθεσμιών.
6. Να παρέχεται στους φορείς το δικαίωμα της διαχειριστικής επάρκειας για την απευθείας διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων και όχι μέσω περιφερειών.
7. Οι μελέτες δημιουργίας η επεκτάσεων των λιμένων να χρηματοδοτούνται από την κεντρική διοίκηση στη βάση Εθνικού σχεδιασμού ανάπτυξης.
8. Τα Λ.Τ και ΔΛΤ να έχουν τα κανονιστικά και οικονομικά δικαιώματα των Οργανισμών Λιμένων.
1. Σε μεγάλο πρόβλημα το οποίο θα ενταθεί στο μέλλον είναι η έλλειψη προσωπικού
Πρόταση : Η αποδοχή απασχόλησης εργολάβων παροχής υπηρεσιών για την γραμματειακή υποστήριξη κ.α των Φορέων με νομοθετική ρύθμιση απαλλαγής φπα και μειωμένης φορολογίας για τις υπηρεσίες τους μόνο προς στον φορέα, ώστε η δαπάνη του φορέα να είναι συγκρίσιμη με αυτή ενός υπαλλήλου.
Η δαπάνες του Φορέα για αμοιβές τέτοιων εργολάβων να περιορίζονται σε 2 σε ότι αφορά τα ΛΤ και τα ΔΛΤ.
2. Οι φορείς με τη σύμφωνη γνώμη της Λιμενικής Αρχής, να έχουν δικαίωμα εκπόνησης σχεδίων για την επιλογή θαλάσσιων χώρων εντός της θαλάσσιας ζώνης Λιμένα και την επιλογή θέσεων που δεν εμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα για την πρόσδεση σκαφών σε ναύδετα έναντι ανταλλάγματος. Τα ναύδετα να θεωρούνται νόμιμα με νομοθετική ρύθμιση. Τα ναύδετα θα κατασκευάζονται από τον Φορέα και θα εξοπλίζονται από τον χρήστη που θα φέρει και την ευθύνη της ασφαλούς πρόσδεσης του σκάφους του και τυχόν ζημιών προς τρίτους.
3. Οι Πρόεδροι αρχικά και στη συνέχεια τα διοικητικά μέλη των Λ. Τα να προέρχονται από καταρτισμένα στελέχη και στελέχη που αποφοιτούν από μεταπτυχιακό πρόγραμμα port management.
4. Έχει παρατηρηθεί ότι τα Λιμενικά όργανα εφαρμόζουν τις οδηγίες των προϊσταμένων τους μόνον και δεν ασχολούνται με την εφαρμογή των αποφάσεων των φορέων. Για την εφαρμογή και εκτέλεση των αποφάσεων των φορέων εντός των ζωνών ευθύνης τους να ορίζεται 1 λιμενικό όργανο το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την αστυνομική εφαρμογή τους .
5. Προκειμένου να εφαρμόζεται εθνική ναυτιλιακή πολιτική με άμεσο αποτέλεσμα τα διοικητικά συμβούλια των φορέων να διώκονται όταν δεν εφαρμόζουν τις οδηγίες – νομοθεσίες και πολιτικές του Υπουργείου εντός των τιθέμενων προθεσμιών.
6. Να παρέχεται στους φορείς το δικαίωμα της διαχειριστικής επάρκειας για την απευθείας διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων και όχι μέσω περιφερειών.
7. Οι μελέτες δημιουργίας η επεκτάσεων των λιμένων να χρηματοδοτούνται από την κεντρική διοίκηση στη βάση Εθνικού σχεδιασμού ανάπτυξης.
8. Τα Λ.Τ και ΔΛΤ να έχουν τα κανονιστικά και οικονομικά δικαιώματα των Οργανισμών Λιμένων.
Σε απάντηση του προαναφερόμενου σχετικού εγγράφου, σας ενημερώνουμε ότι οι απόψεις του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης συμπεριέχονται στην ανάλογη επιστολή της ΕΛΙΜΕ που σας έστειλε (αρ.πρωτ.66/6-7-2017) και στο οποίο περιέχονται οι συλλογικές απόψεις της Ενωσης Λιμένων Ελλάδας σχετικά με τη βελτίωση του συστήματος Λιμενικής Διακυβέρνησης.
Τα περισσότερα προβλήματα έχουν αναφερθεί σε προγενέστερα σχόλια συμμετεχόντων στη διαβούλευση.
Εμείς θεωρούμε εξίσου σημαντικά τα κάτωθι:
1. Επισκευή και συντήρηση υπάρχουσας υποδομής, η οποία συμπεριλαμβάνεται στο MASTER PLAN του Λιμένα. Ανεξαρτήτως προϋπολογισμού να χρειάζεται μια σύμφωνη γνώμη του Τοπικού Λιμεναρχείου ή του ΥΝΑΝΠ σε λιγότερο από 30 ημέρες.
Για νέα έργα και επεκτάσεις γεωγραφικών ορίων λιμένα ΥΝΑΝΠ και ΓΕΝ αρκούν, αλλά για συντηρήσεις υπαρχουσών εγκαταστάσεων είναι υπερβολική η Σύμφωνη γνώμη δύο Υπουργείων και μετά έγκριση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
2. Κανονιστικές Αποφάσεις Κυκλοφοριακών Ρυθμίσεων και όχι μόνο
Όσοι διαθέτουμε Master Plan, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση μας παραπέμπει στην ΕΣΑΛ ακόμα και για το πού θα σταθμεύσουν ΤΑΞΙ και ΛΕΩΦΟΡΕΊΑ. Η ΕΣΑΛ δεν συνεδριάζει σε σύντομα χρονικά διαστήματα κι ο χρόνος περνάει εις βάρος των επιβατών και της εξυπηρέτησή τους. Θεωρούμε δίκαιο ότι με τη σύμφωνη γνώμη του Λιμεναρχείου να τίθονται σε ισχύ άμεσα
3. Παραχωρήσεις Χώρων
Θεωρούμαι άμεσο και δίκαιο να ελέγχονται μόνο από το ΥΝΑΝΠ ακόμα κι αν έχουν εκτέλεση μικρού έργου, όπως σκίαστρα ή πέργκολες
4. Ηλεκτρονική Χαρτογράφηση όλων των Λιμενικών Υποδομών
Προκειμένου να βοηθηθούν Λιμενικά Ταμεία που δεν έχουν χαρτογραφήσει τις Χερσαίες και Θαλάσσιες Ζώνες Λιμένων, προκειμένου ο Πολίτης να τις βρίσκει ηλεκτρονικά και να καταθέτει το αίτημα του άμεσα στην υπηρεσία μας.
Ευνόητο βέβαια είναι ότι τα προβλήματα είναι πολλά και γι’ αυτό χρειάζεται επειγόντως μια συνολική αναμόρφωση του συστήματος λιμενικής διακυβέρνησης.
Το μεγαλύτερο και κοινότερο πρόβλημα είναι η υποστελέχωση. Η πλειονότητα των ΦΔΕΛ λειτουργεί με ελάχιστο έως καθόλου προσωπικό. Αυτό θεωρούμε ότι είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί ανεξάρτητα από τις όποιες αλλαγές επέλθουν στο Σύστημα Λιμενικής Διακυβέρνησης με την υπό διαβούλευση αναμόρφωση. Άλλωστε και τη νέα πολιτική κάποιος πρέπει να την εφαρμόσει στην πράξη και μάλιστα κάποιος που να έχει τις δυνατότητες να το κάνει. Σημειώνουμε δε, ότι η ανεπάρκεια στο προσωπικό δεν αφορά μόνο στην ποσότητα αλλά εξίσου και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του υπαλλήλου, τα οποία πρέπει να συμβαδίζουν με το έργο που καλείται να επιτελέσει. Ο ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού είναι πάντως κάτι που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη.
Δεύτερο σημαντικό πρόβλημα για τους ΦΔΕΛ αποτελεί η αρνητική κληρονομιά του παρελθόντος, με λιμένες και εγκαταστάσεις που στερούνται τεκμηρίων νομιμότητας, καθορισμένες Ζώνες κλπ. Είναι και αυτό ένα ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, ίσως παράλληλα με την αναμόρφωση του Λιμενικού Συστήματος ώστε τα νέα σχήματα ΦΔΕΛ να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους απαλλαγμένα από βάρη του παρελθόντος ή τουλάχιστον με την ουσιαστική δυνατότητα να απαλλαγούν.
Τρίτο και εξίσου σημαντικό πρόβλημα εντοπίζεται στην πολυδιάσπαση του νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των διαφόρων μορφών ΦΔΕΛ και η έλλειψη ενός ενιαίου Συστήματος Αναφοράς που θα κατοχύρωνε το θεσμικό τους ρόλο, γεγονός που με τη συνδρομή και του ανθρώπινου παράγοντα( λάθη, ερμηνείες, παρερμηνείες), δημιουργεί μία χαώδη κατάσταση και παρατηρείται το φαινόμενο για την ίδια δραστηριότητα σε ίδιο χώρο, στη μια περίπτωση να θεωρείται αυτονόητη και στην άλλη απαγορευμένη!
Τέταρτο και μεγάλης σπουδαιότητας πρόβλημα αποτελεί η δυσκαμψία που προκύπτει από τις δεσμεύσεις της νομικής υπόστασης των ΦΔΕΛ αλλά και της έλλειψης ουσιαστικής εποπτείας επί των οικονομικών τους, τόσο στη συγκέντρωση των πόρων και δικαιωμάτων τους όσο και στη δίκαιη και ανταποδοτική κατανομή τους. Πιστεύουμε ότι αφενός η λειτουργία εντός πιο ανταγωνιστικού πλαισίου και αφετέρου ο σεβασμός στην ανταποδοτικότητα των εισπραττόμενων τελών μπορούν να εκτινάξουν την οικονομική δυναμική των ΦΔΕΛ και ταυτόχρονα την ανάπτυξη των λιμενικών υποδομών.
Εννοείται ότι τα προαναφερθέντα προβλήματα είναι μόνο μερικά, ίσως τα σημαντικότερα, τα οποία μάλιστα συνδυαζόμενα επιτείνουν σε ασφυκτικό βαθμό τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ΦΔΕΛ ανεξάρτητα από την οργανωτική τους δομή και τον τρόπο λειτουργίας.
• Παλαιές εγκαταστάσεις που είχαν κατασκευαστεί από δήμους και κοινότητες παραδόθηκαν προς χρήση χωρίς να έχουν τηρηθεί όλες οι διαδικασίες όπως ο καθορισμός οριογραμμών αιγιαλού και παραλίας και χερσαία λιμενικής ζώνης, με αποτέλεσμα οι συγκεκριμένες κατασκευές να θεωρούνται ότι δεν έχουν άδεια. Επίσης ένα μεγάλο πρόβλημα που μας τίθεται συνεχώς από τους περιφερειακούς Δήμους της Εύβοιας είναι η συντήρηση υποδομών των αλιευτικών καταφυγίων που πολλά εξ αυτών έχουν κατασκευαστεί προ τριακονταετίας και εικοσαετίας με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιές και φθορές που λόγω υπηρεσιακών αδυναμιών του Κρατικού μηχανισμού είναι αδύνατον να αντιμετωπισθούν έγκαιρα και αποτελεσματικά. Προτείνουμε την παραχώρηση των αλιευτικών καταφυγίων του Νομού Ευβοίας στον Οργανισμό Λιμένων για καλύτερη αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
• Στελέχωση των Οργανισμών με μόνιμο προσωπικό μέσω προσλήψεων. Πρόβλεψη στις διαδικασίες πρόσληψης για μοριοδότηση των ήδη εργαζομένων μέσω εταιρειών διάθεσης προσωπικού στους Οργανισμούς Λιμένων καθώς διαθέτουν πολύτιμη εμπειρία που σε πολλές περιπτώσεις θα είναι απώλεια για τους Οργανισμούς να στερηθούν τις υπηρεσίες των συγκεκριμένων εργαζομένων.
• Ενίσχυση του ρόλου και της ευθύνης των Αντιπροέδρων των Οργανισμών και των εκτελεστικών μελών του Δ.Σ. με απονομή περισσότερων αρμοδιοτήτων. Ενίσχυση και του ρόλου των Διοικητικών Συμβουλίων ως συλλογικό όργανο Διοίκησης και Ελέγχου.
• Επίσης προτείνουμε καθιέρωση τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου για την διασφάλιση της τήρησης των προβλεπόμενων διαδικασιών και σχετικής Νομοθεσίας.
1. Κυριότερα προβλήματα:
• Πολύπλοκη, αλληλοσυγκρουόμενη και αλληλοεπικαλυπτόμενη νομοθεσία που χρήζει τάχιστα κωδικοποίησης σε όλα σχεδόν τα λιμενικά ζητήματα.
• Έλλειψη προσωπικού στους φορείς διοίκησης– αργή διαδικασία προσαρμογής των φορέων διοίκησης, στις τάχιστα μεταβαλλόμενες λιμενικές απαιτήσεις κυρίως της διεθνούς ναυσιπλοϊας
• Έλλειψη ενιαίων μηχανογραφικών συστημάτων για την πρόσβαση όλων των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών των λιμένων πανελληνίως. Π.χ (Α) ηλεκτρονικό μητρώο πλοίων και σκαφών σε πανελλαδική βάση, (Β) ενιαίο σύστημα είσπραξης και απόδοσης λιμενικών τελών αντίστοιχο του taxisnet, όπου ο χρήστης θα πληρώνει μέσω τράπεζας τα λιμενικά τέλη για το λιμάνι που ήδη έχει επιλέξει και ήδη έχει δηλώσει ηλεκτρονικά στην δήλωση ελλιμενισμού σε πανελλήνια ενιαία ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία πλατφόρμα θα κατανείμει και θα αποδίδει πάλι μέσω τράπεζας σε κάθε φορέα διοίκησης τα αναλογούντα εισπραχθέντα τέλη.
• Πολλά απομακρυσμένα λιμάνια σε έναν φορέα διοίκησης, με πάρα πολλά προβλήματα λειτουργίας, νομιμοποίησης υποδομών, περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, γρήγορης είσπραξης εσόδων.κλπ.
• Πολύ αργό νομικό σύστημα προστασίας λιμενικών χώρων από αυθαίρετες χρήσεις, (το οποίο είναι ένα παλιό, πολύπλοκο, δύσχρηστο νομικό πλαίσιο το οποίο εμπλέκει πολλές υπηρεσίες για την επιτυχή εκτέλεση πρωτοκόλλων διοικητικής αποβολής από λιμενικούς χώρους).
• Πληθόρα χρονοβόρων διοικητικών και οικονομικών πράξεων για την εκτέλεση προϋπολογισμών και ειδικότερα δέσμευσης ποσών και ανάθεσης δαπανών με αποτέλεσμα να υπάρχει αργή απόκριση στην αντιμετώπιση έκτακτων μικρών ή μεγάλων απρόβλεπτων καταστάσεων, οφειλόμενων κυρίως σε καιρικές συνθήκες.
Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Φορείς Διαχείρισης είναι:
1) Εμπλοκή πολλών φορέων για τη λήψη αποφάσεων
2) Πολύπλοκο νομοθετικό πλαίσιο
3) Γραφειοκρατία και καθυστέρηση αποφάσεων για διάφορες εγκρίσεις
4) Υποστελέχωση υπηρεσιών
5) Θα πρέπει να επικαιροποιηθεί ο Γενικός Κανονισμός Λιμένα
6) Φορείς Διοίκησης οι οποίοι έχουν την εποπτεία λιμένων σε πολλά νησιά μην έχοντας προσωπικό στο καθένα από αυτά ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου αλλά και άμεσης επίλυσης μικροπροβλημάτων.
7) Σύγκρουση μεταξύ φορέων διοίκησης και λιμενικών αρχών
Προτάσεις:
1) Δυνατότητα προσλήψεων για τη στελέχωση των υπηρεσιών
2) Επικαιροποίηση και εκσυγχρονισμό νομικού πλαισίου
3) Νέος Γενικός Κανονισμός Λιμένα
4) Τιμολογιακή πολιτική από τους ίδιους τους φορείς με έγκριση από το Υπουργείο Ναυτιλίας ώστε να καθίστανται βιώσιμοι.
Ο μεγάλος αριθμός των Φορέων Διαχείρισης λιμένων λειτουργεί σήμερα υπό την εποπτεία των Δήμων, ως Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία. Για την κρουαζιέρα, που εκπροσωπούμε, με τη μορφή αυτή που, στον μεγαλύτερο αριθμό, συμβαίνει να είναι σε μεγάλους προορισμούς, αντιμετωπίζονται προβλήματα, ένεκα της ελλιπούς και όχι κατάλληλης στελέχωσης. Αυτή η κατάσταση αδυνατεί να εξυπηρετήσει στον επιβαλλόμενο βαθμό την κατηγορία των πλοίων του θαλάσσιου τουρισμού. Ζωντανό παράδειγμα η μη εφαρμογή του συστήματος berth allocation, όπου θα έπρεπε, υπό άλλες συνθήκες και προϋποθέσεις, να εφαρμόζεται από χρόνια.
Άν και οι πλέον κατάληλοι να απαντήσουν είναι οι ίδιοι φορείς Διαχείρισης εμείς σαν χρήστες διαπιστώνουμε α) Την Υπό στελέχωση (καβοδέτες, εισπράκτορες) που οφείλεται σε αδυναμία πρόσληψης τους εντός του απαραίτητου χρόνου λόγω του ότι θα πρέπει να εγκριθούν οι προσλήψεις από άλλον φορέα και πολλές φορές η πρόσληψη εγκρίνεται μετά το πέρας της τουριστικής περιόδου. Β) Ελλείψεις οικονομικών πόρων για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο ελάχιστο των υπηρεσιών που θα πρέπει να προσφέρει ένα λιμάνι ήτοι: παροχή ύδατος-ρεύματος – καβοδέτες-μπάνια- wc αλλά και για να προβούν σε εργασίες βελιτίωσης των υπαρχόντων υποδομών πολύ δε περισσότερο για την ανάπτυξη νέων θέσων ελλιμενισμού.
Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Φορείς Διαχείρισης και εκμετάλλευσης Λιμένων ήδη περιγράφονται στο άρθρο 1 της παρούσας διαβούλευσης. Θα μπορούσε να επισημανθεί ότι οι «μικρότεροι» φορείς διαχείρισης π.χ. τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία αντιμετωπίζουν και τα περισσότερα προβλήματα.
Θα πρέπει να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις σε όλες τις αναφερόμενες κατηγορίες.
Γενικά απαιτείται Νέο θεσμικό πλαίσιο με νέα διάρθρωση του Λιμενικού Συστήματος της χώρας , βασιζόμενο στις λειτουργίες της λιμενικής βιομηχανίας.
Οι 4 βασικές κατηγορίες λειτουργιών της λιμενικής βιομηχανίας σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία είναιοι παρακάτω:
1) Η επιτελική διαχείριση της ιδιοκτησίας της γής
2) Η ρύθμιση της διαχείρισης – λειτουργίας
3) Η Επιχειρησιακή Λειτουργία και
4) Η διαχείριση της κοινότητας
Επιμερίζοντας κάθε λειτουργία σε επιμέρους λειτουργικές δράσεις και με την προϋπόθεση ότι απαιτούνται τουλάχιστον 5 στάδια για την ολοκλήρωση κάθε δράσης δύνανται να οριοθετηθούν και να κατανεμηθούν διακριτοί ρόλοι και αρμοδιότητες σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς όπως αυτοί καθοριστούν, χωρίς αλληλοεπικαλύψεις.
Αυτή την στιγμή αρμοδιότητες που αφορούν τα λιμάνια έχουν εκτός των καθ’ ύλην αρμόδιων υπουργείων, οι περιφέρειες, οι δήμοι, οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, το λιμενικό, η τέως ΚΕΔ και κλπ φορείς. Αυτή την στιγμή υπάρχει πληθώρα λιμενικών εγκαταστάσεων μη αδειοδοτημένων και μη ενταγμένων σε φορέα διοίκησης.
Θα πρέπει να ξεκαθαριστούν έννοιες όπως Λιμάνι, Λιμενική Εγκατάσταση, Λιμενική Υποδομή, Λιμενική Υπηρεσία, Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών, Σύμβαση παροχής υπηρεσιών, Σύμβαση παραχώρησης υποδομών κλπ
Βασιζόμενοι στον «Νέο κανονισμό 2017/352 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2017, για τη θέσπιση πλαισίου όσον αφορά την παροχή λιμενικών υπηρεσιών και κοινών κανόνων για τη χρηματοοικονομική διαφάνεια των λιμένων» και στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τις Δημόσιες Συμβάσεις (Ν4412/2016) και τις Συμβάσεις Παραχώρησης (Ν4413/2016) θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα μπορεί να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις των καιρών και να εκμεταλλευτεί τις υφιστάμενες υποδομές στο έπακρον, χωρίς λειτουργικές και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Για τις αναγκαίες πλέον παρεμβάσεις θα πρέπει να καταγραφούν όλες οι λιμενικές εγκαταστάσεις, η διοικητική τους και οργανωσιακή τους κατάσταση και τελικά να ενταχθούν όλες οι υφιστάμενες λιμενικές εγκαταστάσεις και υποδομές σε φορείς διαχείρισης.
Θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι Τουριστικοί λιμένες, οι αλιευτικοί, οι ιδιωτικοί, οι ορφανοί κλπ. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν υδατοδρόμια, υδατοκαλλιέργειες, θαλάσσια αθλήματα, καθώς και οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε ζώνες λιμένων ή έξω από αυτούς και χρήζουν λιμενικών υπηρεσιών (π.χ. ναύδετα, εξέδρες, κλπ.)
Όλες οι αναφερόμενες κατηγορίες χρήζουν αναμόρφωσης που δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθούν στα πλαίσια μιας απάντησης ερωτηματολογίου.
• Ασαφές νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας και διαχείρισης λιμένων
• Καθυστέρηση λόγω γραφειοκρατίας των εγκρίσεων για έργα.
• Ένας και μοναδικός υπάλληλος είναι επιφορτισμένος με την είσπραξη λιμενικών τελών από διαφορετικά λιμάνια, που απέχουν αρκετά χιλιόμετρα μεταξύ τους, του ίδιου Ταμείου.
• Καθυστέρηση για προσλήψεις με σύμβαση 8μηνης διάρκειας, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και να μην καλύπτονται οι ανάγκες του Ταμείου.
• Πρακτικά ζητήματα που προκύπτουν από την καθημερινότητα δεν μπορούν να επιλυθούν άμεσα λόγω υποχρεωτικών διαδικασιών (πίστωση, ανάθεση, εκτέλεση έργων- υπηρεσιών – προμηθειών).
• Λιμενικά Τέλη παράλογα ως προς την κατηγορία άνω των 7,00 μ. (εγκατάλειψη λιμένων).
• Έλλειψη νομιμότητας κατασκευών και λιμενικών εγκαταστάσεων,
Προτάσεις:
• Εκσυγχρονισμό και Κωδικοποίηση του Νομοθετικού Πλαισίου Λειτουργίας και διαχείρισης Λιμένων
• Σύσταση νέων θέσεων στον ΟΕΥ., όπου κρίνεται απαραίτητο, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες που προκύπτουν λόγω της ύπαρξης διαφορετικών λιμένων με χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ τους
• Εφαρμογή των αποφάσεων και εκτελεστέες από την ανάληψή τους και για τις παραχωρήσεις.
Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Φορείς Διαχείρισης και εκμετάλλευσης Λιμένων ήδη περιγράφονται στο άρθρο 1 της παρούσας διαβούλευσης. Θα μπορούσε να επισημανθεί ότι οι «μικρότεροι» φορείς διαχείρισης π.χ. τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία αντιμετωπίζουν και τα περισσότερα προβλήματα.
Θα πρέπει να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις σε όλες τις αναφερόμενες κατηγορίες.
Γενικά απαιτείται Νέο θεσμικό πλαίσιο με νέα διάρθρωση του Λιμενικού Συστήματος της χώρας , βασιζόμενο στις λειτουργίες της λιμενικής βιομηχανίας.
Οι 4 βασικές κατηγορίες λειτουργιών της λιμενικής βιομηχανίας σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία είναι οι παρακάτω:
1) Η επιτελική διαχείριση της ιδιοκτησίας της γής
2) Η ρύθμιση της διαχείρισης – λειτουργίας
3) Η Επιχειρησιακή Λειτουργία και
4) Η διαχείριση της κοινότητας
Επιμερίζοντας κάθε λειτουργία σε επιμέρους λειτουργικές δράσεις και με την προϋπόθεση ότι απαιτούνται τουλάχιστον 5 στάδια για την ολοκλήρωση κάθε δράσης δύνανται να οριοθετηθούν και να κατανεμηθούν διακριτοί ρόλοι και αρμοδιότητες σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς όπως αυτοί καθοριστούν, χωρίς αλληλοεπικαλύψεις.
Αυτή την στιγμή αρμοδιότητες που αφορούν τα λιμάνια έχουν εκτός των καθ’ ύλην αρμόδιων υπουργείων, οι περιφέρειες, οι δήμοι, οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, το λιμενικό, η τέως ΚΕΔ κλπ φορείς. Αυτή την στιγμή στη χώρα υπάρχει πληθώρα λιμενικών εγκαταστάσεων μη αδειοδοτημένων και μη ενταγμένων σε φορέα διοίκησης.
Θα πρέπει να ξεκαθαριστούν έννοιες όπως Λιμάνι, Λιμενική Εγκατάσταση, Λιμενική Υποδομή, Λιμενική Υπηρεσία, Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών, Σύμβαση παροχής υπηρεσιών, Σύμβαση παραχώρησης υποδομών κλπ
Βασιζόμενοι στον «Νέο κανονισμό 2017/352 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2017, για τη θέσπιση πλαισίου όσον αφορά την παροχή λιμενικών υπηρεσιών και κοινών κανόνων για τη χρηματοοικονομική διαφάνεια των λιμένων» και στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τις Δημόσιες Συμβάσεις (Ν4412/2016) και τις Συμβάσεις Παραχώρησης (Ν4413/2016) θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα μπορεί να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις των καιρών και να εκμεταλλευτεί τις υφιστάμενες υποδομές στο έπακρον, χωρίς λειτουργικές και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Για τις αναγκαίες πλέον παρεμβάσεις θα πρέπει να καταγραφούν όλες οι λιμενικές εγκαταστάσεις, η διοικητική τους και οργανωσιακή τους κατάσταση και τελικά να ενταχθούν όλες οι υφιστάμενες λιμενικές εγκαταστάσεις και υποδομές σε φορείς διαχείρισης.
Θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι Τουριστικοί λιμένες, οι αλιευτικοί, οι ιδιωτικοί, οι ορφανοί κλπ. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν υδατοδρόμια, υδατοκαλλιέργειες, θαλάσσια αθλήματα, καθώς και οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε ζώνες λιμένων ή έξω από αυτούς και χρήζουν λιμενικών υπηρεσιών (π.χ. ναύδετα, εξέδρες, κλπ.)
Όλες οι αναφερόμενες κατηγορίες χρήζουν αναμόρφωσης που δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθούν στα πλαίσια μιας απάντησης ερωτηματολογίου.
Προβλήματα:
1. Τα Master Plan (Νομικό πλαίσιο, θεσμική τακτοποίηση, οργανωτικά χαρακτηριστικά, λειτουργικά χαρακτηριστικά, οικονομικά χαρακτηριστικά)
Το σημαντικότερο εργαλείο στη λειτουργία και ανάπτυξη ενός λιμένα, οποιασδήποτε κατηγορίας και κλίμακας είναι τα master plan. Τα σχέδια-νομικά έγγραφα που τακτοποιούν τις διάφορες χρήσεις των λιμανιών μεταξύ τους, τις εγκαταστάσεις και τις προοπτικές ανάπτυξης, κατά τρόπο ώστε οι Λιμένες να είναι βιώσιμοι και αποδοτικοί να ανταποκρίνονται στις γρήγορες εξελίξεις και ευκαιρίες ανάπτυξης.
Το σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον δεν επιτρέπει τις σημερινές αγκυλώσεις στις προσαρμογές των master plan των Λιμένων.
Τα master plan στην Ελλάδα διέπονται από δύσκολες διαδικασίες κεντρικών εγκρίσεων και έχουν μετατραπεί σε ανελαστικούς περιοριστικούς μηχανισμούς ανάπτυξης των Λιμένων.
Τα master plan τακτοποιούν το χώρο και έπρεπε να είναι ευέλικτα σε μετασχηματισμούς ακόμη και την καινοτομία κάθε στιγμή και εσωτερικά σε κάθε οργανισμό με εύκολη διαδικασία συνεχούς οπτικής διαχείρισης και προσαρμογών.
Ανάλογα πρέπει να αντιμετωπιστούν και οι περιορισμοί στους χαρακτηρισμένους χώρους των λιμένων, η δυνατότητα να χρησιμοποιούνται εκτός του παραπάνω πλαισίου κατά περίπτωση και προσαρμοσμένα στις συνεχώς μεταβαλλόμενες εξελίξεις. Επιβάλλεται αυτή η δυνατότητα στους λιμένες που υπολειτουργούν, έχουν χαμηλά έσοδα, ενώ άλλες νέες χρήσεις περιμένουν την είσοδό τους στα λιμάνια.
2. Το Θεσμικό πλαίσιο των οργανισμών(Νομικό πλαίσιο, θεσμική τακτοποίηση)
Το σημερινό νομικό και θεσμικό πλαίσιο κάποιον οργανισμών (πχ. ΟΛΒ) δεν είναι ευέλικτο σε σύγχρονες μορφές συνεργασίας με σύγχρονους φορείς πχ Κοιν.Σ.Επ.
Ειδικά η κοινωνική οικονομία μπορεί να επαναφέρει τη σχέση Πόλη-Λιμένα στις ανθρωπιστικές αξίες του περασμένου αιώνα, όταν οι λιμένες κατασκευάζονταν και λειτουργούσαν προσαρμοσμένοι στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και όχι κάποιας κινέζικης παροικίας στον ινδικό ωκεανό.
Πρόσφατα στο Βόλο απορρίφτηκε από τον ΟΛΒ μια πρόταση επένδυσης 150 εκατ. σε μαρίνα 1500 θέσεων, με τρεις χιλιάδες θέσεις εργασίας για τη περιοχή και 100 εκ προσδοκώμενα ετήσια έσοδα, είκοσι φορές δηλαδή περισσότερα από τα σημερινά έσοδα του ΟΛΒ, επειδή προτάθηκε από Κοιν.Σ.Επ. (σε σύσταση) και επειδή κατά τον οργανισμό δεν περιλαμβάνεται η εγκατάσταση στο ισχύον master plan! Ο χώρος της πρότασης είναι έρημος και αναξιοποίητος 30 χρόνια.
Ο οργανισμός δήλωσε αδυναμία προσαρμογών του σχεδίου αλλά και συνεργασία με τη Κοιν.Σ.Επ. λόγω μη τέτοιας πρόβλεψης στο νομικό-θεσμικό του πλαίσιο!
Η απόρριψη του σχεδίου προς συζήτηση χωροθέτησης και προσδιορισμού της επένδυσης αναρτήθηκε στη Διαύγεια!
Η Ένωση Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ), τόσο κατά τις συνεδριάσεις του Δ.Σ. της όσο και στις θεματικές ομάδες εργασίας που έχει συστήσει, έχει ασχοληθεί με τα μείζονα θέματα Λιμενικής Διακυβέρνησης σε θεσμικό/νομοθετικό όσο και σε επιχειρησιακό/λειτουργικό επίπεδο των ΦΔΛ και έχει υποβάλλει τις απόψεις της, με συγκεκριμένες προτάσεις επίλυσής τους προς την εποπτεύουσα Αρχή (ΥΝΝΠ).Σταχυολογώντας τα θέματα αυτά, επαναφέρουμε στη διαβούλευση τα θέματα τα οποία θεωρούμε σημαντικά για την εύρυθμη λειτουργία των Οργανισμών Λιμένων – μελών της ΕΛΙΜΕ (ΝΠΙΔ).
1.:Ο μη νόμιμος χαρακτηρισμός των Οργανισμών Λιμένων («Ο.Λ.») ως Φορέων Γενικής Κυβέρνησης (πλην ΟΛΠ/ΟΛΘ, εισηγμένων στο ΧΑΑ).
Οι φορείς που περιλαμβάνονται στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης καθορίζονται κατ’αρχήν από το νόμο (βλ. άρθρο 14 Ν. 4270/14). Για την κατάταξη, όμως, ενός νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης απαιτείται προηγούμενη κρίση σχετικά με τη συνδρομή των τασσόμενων στις οικείες διατάξεις κριτηρίων. Συγκεκριμένα, προκειμένου να υπαχθεί ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης, εξετάζεται αν το εν λόγω πρόσωπο ελέγχεται και χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από την Κεντρική Διοίκηση (Ολ ΣΤΕ 3404/2014, ΣΤΕ 2497/2013).
Συνεπώς, οι Ο.Λ. που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, διεπόμενα από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, διαθέτοντας ίδια διοίκηση, ανεξάρτητη ταμειακή υπηρεσία και ιδιαίτερο προϋπολογισμό εσόδων και εξόδων, με βάση τον οποίο γίνεται η οικονομική διαχείρισή τους, ίδια περιουσία και δικούς τους πόρους, ανεξάρτητη και αυτοτελή εσωτερική οργάνωση και λειτουργία με βάση κανονισμούς που συντάσσονται από τα όργανα διοίκησης αυτών, δεν υπάγονται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, από τον οποίο αντιθέτως ευθέως εξαιρούνται αφού βασικός μέτοχος τους είναι το ΤΑΙΠΕΔ ούτε ελέγχονται από την Κεντρική Διοίκηση, κατά την έννοια των σχετικών ορισμών του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εθνικών και Περιφερειακών Λογαριασμών της Κοινότητας. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει κανένα από τα δύο σωρευτικά τιθέμενα κριτήρια για την κατάταξή τους από την ΕΛΣΤΑΤ στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης και την ένταξή τους στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης (Βλ. συναφώς ΑΠ 113/17).
Η εκ μέρους της ΕΛ.ΣΤΑΤ μη νόμιμη ένταξη των Ο.Λ. στον πίνακα των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και η από πλευράς διοίκησης αντιμετώπιση τους ως μέρους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, υπονομεύει την καθημερινή τους λειτουργία, επιβάλλοντας την τήρηση παράλληλων πολύπλοκων και εν τέλει δυσεφάρμοστων διοικητικών και λογιστικών διαδικασιών και καταχωρήσεων,που εξυπηρετούν αποκλειστικά την λογική του Δημόσιου Λογιστικού, χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν την λειτουργία μιας μεγάλης ΑΕ,όπως οι Ο.Λ.
Οι διαδικασίες αυτές, αφενός είναι ασύμβατες με την λογιστική λογική μιας ΑΕ, αφετέρου συνιστούν προφανή οπισθοδρόμηση για την Δημόσια Διοίκηση, επιβαρύνοντας περαιτέρω την υφιστάμενη γραφειοκρατία και το διαχειριστικό κόστος, γεγονός που θα μπορούσε κάλλιστα να αποφευχθεί με την όσο το δυνατόν πιο εκτεταμένη αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής.
Ιδιαίτερα επισημαίνεται συναφώς ότι οι διατάξεις των εξής νόμων, διαταγμάτων και αποφάσεων, δημιουργούν οξύ πρόβλημα λειτουργίας των Ο.Λ.
– Ν.4111/2013- ΦΕΚ 18Α /25.01.2013,
– ΥΑ υπ’ αρ. 2/23416/ΔΠΓΚ-ΦΕΚ 607Β/15.03.2013,
– Ν.4270/2014 – ΦΕΚ 143Α /28.06.2014,
– Ν.4334/2015 – ΦΕΚ 80Α /16.07.2015,
– Ν.4337/2015 – ΦΕΚ 129Α /17.10.2015,
– ΥΑ υπ’ αρ. 2/82445/ΔΠΓΚ-ΦΕΚ 2934Β/31.12.2015
– Π.Δ 80/2016 – ΦΕΚ 145Α /05.08.2016,
Το εν λόγω Π.Δ. επιβάλλει σε Φορείς της Δημόσιας Διοίκησης δυσβάστακτο διαχειριστικό φόρτο και γραφειοκρατία – ταλαιπωρώντας πλέον τους πολίτες και τα στελέχη της – και υποχρεώνει πλέον, χωρίς διαχωρισμούς ή ελαστικότητα, όλους τους Φορείς Γενικής Κυβέρνησης.
Προς άμεση επίλυση του προβλήματος που – υπενθυμίζεται- ξεκινά από την μη νόμιμη αντιμετώπιση των Ο.Λ. από την ΕΛΣΤΑΤ, προτείνεται η θέσπιση νομοθετικά της εξαιρέσεως των Ο.Λ. από τους Φορείς Γενικής Κυβέρνησης.
2.: Επιβολή Δημοτικών τελών και Φόρων.
Η σχετική διένεξη υφίσταται σε αρκετούς Οργανισμούς Λιμένων – μέλη της ΕΛΙΜΕ, η οποία έχει μετατραπεί σε δικαστική διαμάχη με τους οικείους Δήμους. Το πρόβλημα χρήζει συνολικής αντιμετώπισης σε συνεννόηση τόσο με τα συναρμόδια Υπουργεία όσο και με τον συλλογικό φορέα της Τ.Α. την ΚΕΔΕ.
Στις σχετικές συζητήσεις του Δ.Σ. της ΕΛΙΜΕ, έγινε κατανοητό μετά και από την γνωμοδότηση των νομικών συμβούλων της, ότι ο νόμος είναι πάνω από σαφής ότι τα τέλη αυτά είναι ανταποδοτικά. Δηλαδή ο Δήμος δύναται να εισπράττει τέλη για υπηρεσίες τις οποίες μπορεί να παρέχει στο λιμάνι και μόνο τότε. Η σχετική νομική γνωμοδότηση που βασίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία και νομολογία, ώστε να υπάρξει ενιαία αντιμετώπιση από τα μέλη της ΕΛΙΜΕ, έχει γίνει ταυτόχρονα γνωστή στο αρμόδιο Υπουργείο, μέχρις ότου τουλάχιστον να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση που θα λύνει το πρόβλημα σε μόνιμη βάση.
Στην περίπτωση αυτή το Δ.Σ. υιοθέτησε και υπέβαλλε στο αρμόδιο Υπουργείο την τεκμηριωμένη γνωμοδότηση και Εισηγητικό Σημείωμα του νομικού Συμβούλου του μέλους της ΕΛΙΜΕ, Οργανισμού Λιμένος Βόλου, όσο αφορά την νομοθετική παρέμβαση που απαιτείται με Σχέδιο τροποποίησης του άρθρου 82, του Β.Δ. 24.9/20.10.1958 (ΦΕΚ 171 Α’), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 60 του Ν. 1416/1984 (ΦΕΚ 18 Α’) και τροποποιήθηκε με το άρθρο 13, του Ν.4337/2015 (ΦΕΚ 129 Α’), ώστε το θέμα να λυθεί μόνιμα.
3.: Υποστελέχωση Οργανισμών Λιμένων.
Είναι διαπιστωμένο πρόβλημα ότι στους περισσότερους Οργανισμούς Λιμένων αλλά και στα περισσότερα Λιμενικά Ταμεία (είτε Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία είτε Λιμενικά Ταμεία) υφίσταται τεράστιο πρόβλημα επαρκούς εργατοϋπαλληλικού δυναμικού. Αποτέλεσμα του προβλήματος αυτού είναι οι περισσότερες από τις απαιτούμενες λιμενικές υπηρεσίες να παρέχονται μέσω εργολαβικών Συμβάσεων και εργολαβικού προσωπικού, γεγονός που σημαίνει ότι ένα σημαντικό μέρος του κύκλου εργασιών των λιμένων αυτών “διαρρέει” προς τις εργολαβικές Συμβάσεις μειώνοντας τα κέρδη των Φορέων Διαχείρισης Λιμένων.
Θεωρούμε ότι η κανονική στελέχωση των Φορέων Διαχείρισης Λιμένων είναι απαραίτητη διότι θα αυξήσει μεν, σε περιορισμένο βαθμό, το λειτουργικό τους κόστος, αλλά θα προσθέσουν δύο πλεονεκτήματα στους ΦΔΛ: (α) την αποκτώμενη εμπειρία και τεχνογνωσία που θα αποτελέσει δικό τους κεφάλαιο και (β) το κόστος αυτό θα είναι πολύ μικρότερο από το κόστος των Συμβάσεων με τους εργολάβους.
Η κανονική και μόνιμη στελέχωση των ΦΔΛ όμως θα πρέπει να περιλαμβάνει και αυτά τα στελέχη, τα οποία προσφέρουν ήδη την υπηρεσία τους για πολλά χρόνια με συμβάσεις διαφόρων μορφών εργασίας (μπλοκάκι κ.α.), έχοντας αποκτήσει εργασιακή εμπειρία στη διαχείριση των λιμένων, η οποία είναι αξιοποιήσιμη.
Επομένως, θεωρούμε ότι είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός ελάχιστου ενιαίου οργανογράμματος (συνοδευόμενο από συγκεκριμένη περιγραφή εργασιών) για όλους τους Φορείς Διαχείρισης Λιμένων, που θα προβλέπει την στελέχωση και οργάνωση της εργασίας και θα διευκολύνουν κατά πολύ την οργάνωση και λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης Λιμένων.
4.: Καθορισμός όρων δόμησης και χρήσεων Γης στη χερσαία ζώνη Λιμένος.
Σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν.4368/2016 (ΦΕΚ Α 21/21-2-2016)
«2. Η περίπτωση στ’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 2932/ 2001 «Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στις θαλάσσιες ενδομεταφορές. Σύσταση Γενικής Γραμματείας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής – Μετατροπή Λιμενικών Ταμείων σε Ανώνυμες Εταιρείες και άλλες διατάξεις» (Α’ 145) αντικαθίσταται ως εξής: «στ) Η παροχή σύμφωνης γνώμης για τον καθορισμό των χρήσεων γης και των όρων δόμησης, μετά από πρόταση του οικείου φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένος, ο οποίος αφορά στη συνολική έκταση της χερσαίας ζώνης του λιμένα, για όλους τους λιμένες, εάν δεν έχει συνταχθεί Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο (Master Plan) ή Πρόγραμμα Έργων Ανάπτυξης Λιμένα (Π.Ε.Α.Λ.), προκειμένου να εκδοθεί προεδρικό διάταγμα σύμφωνα με την παράγραφο 9.», για να έχουν ισχύ οι χρήσεις γης και οι όροι δόμησης που περιλαμβάνονται στα master plan των λιμένων, προβλέπεται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
Από την έκδοση του παραπάνω Νόμου οι τοπικές πολεοδομίες δεν εκδίδουν άδειες στις χερσαίες ζώνες λιμένων, με αποτέλεσμα να παγώσουν, όλα τα έργα (κυρίως κτιριακά) που χρήζουν έκδοσης πολεοδομικής αδείας και οι εκδόσεις αδειών λειτουργίας για τις οποίες απαιτείται βεβαίωση χρήσεων γης.
Επομένως, από την στιγμή που είναι απαραίτητη η έκδοση Π.Δ. σύμφωνα και με την νομική γνωμοδότηση των νομικών μας συμβούλων, θα πρέπει η ΕΣΑΛ μετά από σύντομες όσο γίνεται διαδικασίες να γνωμοδοτεί για την έκδοσή του Π.Δ., με αποκλειστική αρμοδιότητα του εποπτεύοντος Υπουργού Ναυτιλίας.
Σχετικά θέματα που δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία των ΦΔΛ είναι: (α) η διευθέτηση ορίων χερσαίων ζωνών λιμένα και (β) η αποσαφήνιση της νομοθεσίας αναφορικά με την εκτέλεση έργων στους χώρους των ζωνών λιμένα.
Τα κυριότερα προβλήματα ειναι : α)δαιδαλώδες,ασαφές και απαρχαιωμένο νομοθετικό πλαίσιο β)υποστελεχωμένοι φορείς διαχείρισης γ)σύγχυση ρολων και αρμοδιοτήτων στη διαχείριση λιμένων. Συνεπώς απαιτείται εκ νέου σχεδιασμός νομοθετικού πλαισιου, δημιουργία νεων ισχυρων φορέων με πληρη στελεχιακη επάρκεια και εποπτεία απο ένα μόνο φορέα. Τα ανωτερω μπορούν να υλοποιηθούν αν συνεργαστούν οι φορείς που διαθετουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία. Τα λιμενικά ταμεία και οι οργανισμοί λιμενων υπό την εποπτεία του ΥΝΑΝΠ ειναι σε θεση να σχεδιασουν εκ νέου ενα ισχυρό λιμενικό δίκτυο που θα στηρίζεται στην αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης των λιμένων αλλά και σε ρεαλιστικες αναπτυξιακές δυνατότητες.
Φορείς Διαχείρισης?
Ποιοί είναι: η ΓΓΛΛΠΝΕ, η ΡΑΛ, οι Περιφέρειες, τα ΛΤ, οι Δήμοι (ΔΛΤ),η Επιτροπή Τουριστικών Λιμένων άλλοι ενδεχομένως? Πρέπει να μειωθούν.
Ο Φορέας ? Θα είναι Δημόσιος? Δημοτικός? ΣΔΙΤ? Μπορεί να είναι ελευθερη η μορφή
Με τον σούπερ νόμο 4389 τον 4467 αλλά και τους πρότερους Νόμους τον 2160, 2932, 2971, 3270, 3622 κλπ. και διάφορες ΠΟΛ αποφασεις οπως η υπ’ Αριθμ. 8220/131/14 – ΦΕΚ Β 1651 – 23.06.2014, εν πολλοίς αντικρουόμενες δημιουργούν ένα χάος το οποίο δεν επιτρέπει αναπτυξιακή διαχείριση. Συνεπώς προτείνεται ένα γενικό ξεσκαρτάρισμα των παλαιότερων διατάξεων διαφόρων υπουργείων (ΥΠΟΙΚ, ΥΠΟ, Συνήγορος πολίτη, κλπ.) σε συμφωνία με τον νέο σούπερ νόμο που ιδρύει την ΡΑΛ. Επονται τα λειτουργικά, οικονομικά χαρακτηριστικά.
Θα πρέπει να δοθεί η ελευθερία στα Δ.Λ.Τ να ασκούν δική τους τιμολογιακή πολιτική με βάση το νόμο «προσφοράς -ζήτησης»και όχι να υπάρχει ΚΥΑ που να καθορίζουν τα τέλη.ΠΧ σε λιμάνια όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος με τεράστιους αριθμούς επισκεπτών κρουαζιέρας τα τέλη επιβατών είναι 0,35 ευρώ ενώ τα συγκεκριμένα λιμάνια θα μπορούσαν να εισπράτουν μεγαλύτερα ποσά αν εφάρμοζαν τοπική τιμολογιακή πολιτική.Το ίδιο συμβαίνει και με τα τέλη των ιδιωτικών και επαγγελματικών πλοίων αναψυχής.
1. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Φορείς Διαχείρισης Λιμένων , είναι τα πιο κάτω:
α. Ασαφές ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας
β. Ύπαρξη πολλών εμπλεκόμενων/εποπτευουσών αρχών ( ΥΝΑΝΠ, ΤΑΙΠΕΔ, ΥΠΟΙΟ κ.τ.λ ), γεγονός που οδηγεί σε φαινόμενα σύγχυσης και «πολυνομίας»
γ. Προσδιορισμός του διακριτού ρόλου του Μετόχου ΤΑΙΠΕΔ Λιμάνια
δ. Επιβολή αρχών & διαδικασιών ( δημοσιονομικών, διοικητικών, λειτουργικών ), που αφορούν & προσιδιάζουν μόνο στο στενό δημόσιο τομέα,
ε. Ιδιαίτερα χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες έγκρισης αποφάσεων & πράξεων, από υπερκείμενες – συνήθως πλέον της μιας – αρχών, οι οποίες υποβαθμίζουν – ενίοτε και αναιρούν – το ρόλο του ΔΣ του Φορέα
στ. Ακύρωση στην πράξη της αυτονομίας και ευελιξίας που συνεπάγεται η ιδιότητα της ΑΕ
ζ. Ασαφής Εθνική & Ευρωπαϊκή Λιμενική πολιτική
η. Αδυναμία παρακολούθησης των εξελίξεων σε Ευρωπαϊκό & Εθνικό επίπεδο, ως αποτέλεσμα και της έντονης υποστελέχωσης των Φορέων Εκμετάλλευσης
θ. Σχέσεις αμοιβαίας επιφυλακτικότητας με τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες ενίοτε εκτραχύνονται σε σχέσεις αντιπαλότητας και δικαιολογημένων ή «δικαιολογημένων» διεκδικήσεων νομής αρμοδιοτήτων και ωφελημάτων
Οι ενδεικνυόμενες παρεμβάσεις για την επίλυση των ως άνω προβλημάτων, είναι κυρίως σε επίπεδο νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα προσδιορίσει ρόλους και αρμοδιότητες και θα καθορίσει τα οργανωτικά, οικονομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των υφιστάμενων ή νέων σχηματισμών. Ωστόσο, προαπαιτούμενο των όποιων δράσεων αποτελεί η σαφής απάντηση στο ερώτημα : Τι θέλουμε να κάνουμε με τα Λιμάνια μας;
Από την απάντηση που θα δοθεί, θα εξαρτηθούν τα επί μέρους βήματα για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου.
Το υφιστάμενο λιμενικό δίκτυο, αποτελείται από 900 περίπου λιμένες και λιμενικές εγκαταστάσεις, με μεγάλη γεωγραφική διασπορά και ποικίλες χρήσεις, με κύρια χαρακτηριστικά το ασαφές και δαιδαλώδες νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας, την έλλειψη βασικών υποδομών εξυπηρέτησης σκαφών και επιβατών και την ελλιπή διοικητική οργάνωση και εποπτεία του.
Tα κυριότερα κρίσιμα ζητήματα που παρουσιάζει το Εθνικό Λιμενικό Σύστημα είναι:
• Ασαφής-ασυνεχής εθνική πολιτική και έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού για τα λιμάνια
• Ασαφές νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας και διαχείρισης λιμένων
• Πολυσχιδής Εποπτεία των φορέων διαχείρισης λιμένων με δυσβάστακτο και άνευ διοικητικό βάρος
• Απαρχαιωμένος Γενικός Κανονισμός Λιμένα
• Ανυπαρξία οδηγού καλής πρακτικής και διαχείρισης λιμένων
• Υποστελέχωση Φορέων Διαχείρισης και εκμετάλλευσης λιμένων
• Ελλιπείς υποδομές εξυπηρέτησης σκαφών, πλοίων και επιβατών
• Έλλειψη νομιμότητας κατασκευών και λιμενικών εγκαταστάσεων,
• Δαιδαλώδεις και χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης, χρηματοδότησης, ωρίμανσης έργων
που έχουν επιπτώσεις όπως :
– Χαμηλή ποιότητα παρεχόμενων λιμενικών υπηρεσιών
– Έλλειψη τεχνογνωσίας από τους Φορείς για την αντιμετώπιση κρίσιμων θεμάτων
– Σημαντική απώλεια δημόσιων εσόδων
– Υψηλοί χρόνοι διεκπεραίωσης διοικητικών εργασιών
– Χαμηλή απορροφητικότητα χρηματοδοτήσεων
– Μη συμμόρφωση με Κοινοτικές Οδηγίες και Κανονισμούς
Το υφιστάμενο λιμενικό σύστημα απαιτεί παρεμβάσεις σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς και σχεδιασμό εκ μηδενικής βάσης.
Προτάσεις
1. Καταγραφή όλων των λιμένων, λιμενικών εγκαταστάσεων της Ελληνικής Επικράτειας αλλά και των Φορέων διαχείρισης με συνοπτική αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης αλλά και της δυνατότητας αξιοποίησής τους. Χαρτογράφηση λιμενικού δικτύου.
2. Κατάρτιση λιμενικής πολιτικής βάσει των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης σε συνάρτηση με το στρατηγικό σχεδιασμό –όραμα του οικείου Δήμου αλλά και τις δυνατότητες αξιοποίησης και χρηματοδότησης και πλήρη ένταξη των «ορφανών λιμενικών εγκαταστάσεων» στο λιμενικό σύστημα.
3. Δημιουργία νέων φορέων με πλήρη στελεχιακή επάρκεια τεχνικών οικονομικών υπηρεσιών υπό την εποπτεία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής) που θα λαμβάνει υπόψη τις γεωγραφικές και λοιπές ιδιαιτερότητες των λιμένων όπως χρήσεις, προοπτικές ανάπτυξης και οικονομικής βιωσιμότητας.
4. Εκσυγχρονισμό και Κωδικοποίηση του Νομοθετικού Πλαισίου Λειτουργίας και διαχείρισης Λιμένων , Σύνταξη νέου Γενικού Κανονισμού Λιμένων, Σύνταξη Οδηγού καλής πρακτικής και διαχείρισης λιμενικών εγκαταστάσεων.