1. Στο άρθρο 126 του ν.δ. 187/1973 «Περί Κώδικος Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου» (ΦΕΚ Α΄ 261), το εδάφιο μόνο αριθμείται ως παράγραφος 1 και προστίθεται παράγραφος 2 ως ακολούθως:
«2. Ο έλεγχος και η θεώρηση ναυτιλιακών εγγράφων, στο πλαίσιο της διαδικασίας του κατάπλου και απόπλου κατηγοριών πλοίων που δραστηριοποιούνται στις θαλάσσιες ενδομεταφορές δύναται να διενεργούνται περιοδικά από τις Λιμενικές Αρχές. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας».
2. Το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 157 του ν.δ. 187/1973 «Περί Κώδικος Δημόσιου Ναυτικού Δικαίου» (Α΄ 261) αντικαθίσταται ως εξής:
«Προ της εκδόσεως των ανωτέρω αποφάσεων, οι παραβάτες καλούνται με έγγραφη πρόσκληση της Λιμενικής Αρχής σε απολογία. Η απολογία υποβάλλεται στη Λιμενική Αρχή εντός πέντε ημερών από την κοινοποίηση της κλήσεως».
3. Η παράγραφος 1 του άρθρου 39 του ν.δ. 187/73 (ΦΕΚ 261 Α’), όπως έχει αντικατασταθεί από την παράγραφο 1 του άρθρου 7 του ν. 2575/98 (ΦΕΚ 23 Α’), αντικαθίσταται ως εξής:
«1.α) Η έκδοση πιστοποιητικών πλοίων και πλοιοκτητριών εταιρειών, η γενική ή μερική επιθεώρηση, ο έλεγχος και η έγκριση σχεδίων, μελετών, εγχειριδίων, εξοπλισμού και υλικών, η έκδοση αδειών ναυπήγησης και μετασκευής και παρακολούθησης των αντίστοιχων εργασιών και της αναγνώρισης επιβατηγών πλοίων ως ελληνικών, καθώς και κάθε άλλη πράξη απαραίτητη για τη διαπίστωση συμμόρφωσής τους με την ισχύουσα νομοθεσία, δύναται να ανατεθεί σε εξουσιοδοτημένους από την Ελλάδα οργανισμούς με γραπτή συμφωνία.
β) Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις παροχής εξουσιοδότησης προς τους ανωτέρω οργανισμούς, καθώς και το ειδικότερο περιεχόμενο αυτής».
4. Η παρ. 1 του άρθρου 45 του ν.δ. 187/1973 (261 Α’) αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Με την επιφύλαξη της περιπτώσεως του άρθρου 44, για κάθε παράβαση των διατάξεων του Κεφαλαίου αυτού και των προεδρικών διαταγμάτων που εκδίδονται σε εκτέλεση του και ανεξάρτητα εάν συντρέχει ποινική ή πειθαρχική δίωξη, επιβάλλεται, με αιτιολογημένη από¬φαση του Προϊσταμένου του Κλάδου Ασφάλειας Ναυσι¬πλοΐας ή του Προϊσταμένου του Κλάδου Επιθεωρή¬σεως Εμπορικών Πλοίων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου ή του Προϊσταμένου της Λιμε¬νικής ή Προξενικής Αρχής, πρόστιμο τριακοσίων ευρώ έ¬ως πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ. Υπόχρεοι για την κατα¬βολή τoυ προστίμου είναι αλληλεγγύως και εις ολόκλη¬ρο ο πλοιοκτήτης, ο διαχειριστής, ο εφοπλιστής και ο πλοίαρχος του πλοίου. Ειδικότερα για τις παραβάσεις του Διεθνούς Κώδικα Ασφαλούς Διαχείρισης (ISM Code) επιβάλλεται, με αιτιολογημένη απόφαση του Προϊσταμένου του Κλάδου Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, στον πλοιοκτήτη ή οποιονδήποτε άλλον τρίτο, όπως ο διαχειριστής ή ο ναυλωτής κενού σκάφους, στον οποίο ο πλοιοκτήτης έχει αναθέσει την ευθύνη λειτουργίας του πλοίου, συμπεριλαμβανομένων και των υποχρεώσεων που επιβάλλονται από τον Κώδικα ISM, πρόστιμο χιλίων έως εκατό χιλιάδων ευρώ».
Για τον ΚΔΝΔ έχουμε επανειλημμένως ζητήσει την αναμόρφωσή του ώστε αφενός να ανταποκρίνεται στις νομοθετικές εξελίξεις των τελευταίων ετών (όπως π.χ. την κατάργηση διατάξεών του μετά την εφαρμογή του ν. 2932/2001) και αφετέρου για την οριστική παύση της ποινικοποίησης της ακτοπλοϊκής δραστηριότητας.
Ο Κώδικας Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου (ΚΔΝΔ) απαιτεί εκτεταμένη επέμβαση έτσι ώστε να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί από την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία. Η αναμόρφωση του πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εργασίας εξειδικευμένων νομικών οι οποίοι σε συνεργασία με παράγοντες του ΥΠΝΑ που γνωρίζουν την λειτουργία του ΚΔΝΔ θα μελετήσουν το υπάρχον κείμενο και θα εισηγηθούν τις απαραίτητες αλλαγές. Λόγω του εύρους και της δυσκολίας της εργασίας αυτής είναι απαραίτητο να ξεκινήσουν άμεσα οι σχετικές εργασίες.
Ιδιαίτερα πρέπει να δοθεί έμφαση στο θέμα της από-ποινικοποίησης του ναυτικού επαγγέλματος και ειδικά στην ακτοπλοΐα, καθώς υπό τις παρούσες διατάξεις ο πλοίαρχος του πλοίου τείνει να αντιμετωπίζεται ως εγκληματίας του κοινού ποινικού δικαίου, εγκαλούμενος σε δεκάδες ποινικές διαδικασίες άνευ ουσίας. Π.χ. για καθυστέρηση 5 λεπτών καλείται τόσο ο Πλοίαρχος όσο και ο πλοιοκτήτης σε απολογία σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα, με αποτέλεσμα οι Πλοίαρχοι μας να είναι συνεχώς αντιμέτωποι με τις δικαστικές αρχές, οι οποίες επίσης κατά τον τρόπο αυτό επιβαρύνονται ασύμμετρα προς την σπουδαιότητα του θέματος. Μόνο στην Ελλάδα και μόνο στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες από όλα τα Ελληνικά μέσα μεταφοράς, ισχύει η ποινικοποίηση της εργασίας πλοιάρχων, Α΄ μηχανικών και πλοιοκτήτη για κάθε πράξη, παράλειψη, καθυστέρηση κλπ. Κατά συνέπεια ζητούμε να τροποποιηθούν και να καταργηθούν τα σχετικά νομοθετήματα κατά τα ισχύοντα για τους άλλους κλάδους μεταφοράς.
Έχουμε επίσης επισημάνει ότι ολόκληρο το κεφάλαιο ΤΕΤΑΡΤΟ του ΚΔΝΔ (άρθρα 164 έως 180α) είναι απηρχαιωμένο και θα πρέπει να καταργηθεί, με εξαίρεση ίσως μεμονωμένων άρθρων που τροποποιήθηκαν μετά τον Ν. 2932/01.
Ειδικά για το άρθρο 45 ΚΔΝΔ, έχουμε ήδη επισημάνει ότι προβλέπει απελπιστικά υψηλά πρόστιμα (μέχρι 500000 ευρώ) για όποια παράβαση παραπέμπεται στο άρθρο αυτό. Η αξία του πλοίου δεν φθάνει να πληρωθούν παραβάσεις για κάποιο άδειο πυροσβεστήρα, για μια υποκειμενική απαγόρευση απόπλου ή κάποια άλλη επουσιώδη παρατήρηση που τυχόν ευρεθεί σε έκτακτη επιθεώρηση, η οποία κατά την κρίση του εκάστοτε επιθεωρητή δύναται να «σχετίζεται με ασφάλεια πλοίου και επιβαινόντων». Με το παρόν σχέδιο νόμου προστίθεται ακόμη μία κατηγορία προστίμου αυτή για παραβάσεις του ISM CODE που μπορεί να φθάσουν έως 100.000 ευρώ!
Πέραν των προαναφερθέντων έχουμε ζητήσει την τροποποίηση του άρ. 157 ΚΔΝΔ, το οποίο προβλέπει αύξηση των προβλεπόμενων προστίμων κατά 5% ετησίως, ρήτρα που είναι υπερβολική και οδηγεί σε εξουθενωτικά πρόστιμα ακόμα και για την παραμικρή παράβαση, καθώς και του αρ. 87 ΚΔΝΔ.