Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

Κεφάλαιο Α’
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Άρθρο 117
Έννοια θαλάσσιας μεταφοράς – θαλάσσιου μεταφορέα
1. Με τη σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων ο μεταφορέας αναλαμβάνει, έναντι ανταλλάγματος, την υποχρέωση μεταφοράς με πλοίο των πραγμάτων που αποτελούν αντικείμενο της σύμβασης από τον λιμένα φόρτωσης στον λιμένα εκφόρτωσης και παράδοσης αυτών στον νομιμοποιούμενο παραλήπτη.
2. Η μεταφορά μπορεί να εκτελείται μερικώς ή ολικώς από πρόσωπο διαφορετικό από το πρόσωπο που έχει συμβληθεί ως μεταφορέας στη σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς (πραγματικός μεταφορέας).
3. Αντικείμενο της σύμβασης μπορεί να είναι και η μεταφορά ορισμένης κατ’ ανώτατο ή κατώτατο όριο ή οριστής από το ένα μέρος ποσότητας πραγμάτων, με διαδοχικές φορτώσεις στο ίδιο ή σε διαφορετικά πλοία, εντός ορισμένης χρονικής περιόδου (σύμβαση όγκου).

Άρθρο 118
Εφαρμοστέοι κανόνες
1. Η διεθνής θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων που εκτελείται στο πλαίσιο υπηρεσίας τακτικών γραμμών διέπεται από τη Διεθνή Σύμβαση των Βρυξελλών του 1924 για την ενοποίηση ορισμένων κανόνων σχετικά με τις φορτωτικές με τα μεταγενέστερα Πρωτόκολλα αυτής, όπως κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2107/1992 (Α’ 203) και εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα (Κανόνες Χάγης Βίσμπυ)., ανεξαρτήτως της έκδοσης φορτωτικής ή ισοδυνάμου εγγράφου μεταφοράς.

2. Η υπηρεσία μεταφοράς με τακτικές γραμμές προσφέρεται στο κοινό με δημόσια ανακοίνωση και εκτελείται με πλοία που ταξιδεύουν με τακτικό δρομολόγιο μεταξύ καθορισμένων λιμένων, σύμφωνα με χρονοδιάγραμμα δρομολογίων που είναι διαθέσιμο στο κοινό.
3. Η διεθνής θαλάσσια μεταφορά που εκτελείται με μη τακτικές γραμμές, στο πλαίσιο ναύλωσης, διέπεται επίσης από τους Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, εφόσον έχει εκδοθεί γι’ αυτήν θαλάσσια φορτωτική ή ισοδύναμο έγγραφο μεταφοράς, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 74.
4. Η θαλάσσια μεταφορά πραγμάτων μεταξύ ελληνικών λιμένων διέπεται, σε κάθε περίπτωση, από τους Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα.

Άρθρο 119
Κανόνες αναγκαστικού δικαίου
1. Συμφωνίες που απαλλάσσουν τον μεταφορέα ή τον φορτωτή από την ευθύνη τους ή διαφοροποιούν τους όρους αυτής ή τις υποχρεώσεις αυτών κατά τρόπο ευνοϊκότερο για τον καθένα από αυτούς, είναι άκυρες, εκτός αν άλλως προβλέπεται ρητά.
2. Η ακυρότητα των συμφωνιών αυτών δεν θίγει το κύρος της σύμβασης μεταφοράς.
3. Οι Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, εφαρμόζονται σε διαφορές που εισάγονται σε ελληνικό δικαστήριο, ακόμη και αν δεν ισχύουν στο δίκαιο που επέλεξαν με συμφωνία τα μέρη.

Άρθρο 120
Χρονικό πεδίο εφαρμογής
1. Οι Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, καλύπτουν την περίοδο από τον χρόνο της φόρτωσης των πραγμάτων στο πλοίο μέχρι την εκφόρτωσή τους από αυτό.
2. Για τις περιόδους πριν από τη φόρτωση και μετά την εκφόρτωση εφαρμόζονται η παρ. 2 του άρθρου 131 και το άρθρο 135.

Κεφάλαιο Β’
ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΦΟΡΤΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Άρθρο 121
Θαλάσσια φορτωτική – Έννοια – Χαρακτηριστικά
1. Η θαλάσσια φορτωτική αποδεικνύει έναντι παντός τη σύμβαση μεταφοράς και την παραλαβή των πραγμάτων από τον μεταφορέα προς φόρτωση (φορτωτική παραλαβής) ή τη φόρτωση αυτών στο πλοίο (φορτωτική φόρτωσης). Ως αξιόγραφο ενσωματώνει την αξίωση παράδοσης των πραγμάτων στον νομιμοποιούμενο κομιστή και τη νομή αυτών.
2. Με τη χρήση του όρου «φορτωτική» στον παρόντα νοείται η θαλάσσια φορτωτική.

Άρθρο 122
Έκδοση φορτωτικής
1. Ο μεταφορέας υποχρεούται να εκδώσει φορτωτική μετά από την παραλαβή των πραγμάτων, ύστερα από αίτημα του φορτωτή. Τη φορτωτική μπορούν να εκδώσουν, για λογαριασμό του μεταφορέα, και ο πλοίαρχος, ο πράκτορας ή ο ναυλωτής, εφόσον τους παρέχεται η δυνατότητα από τη σύμβαση ναύλωσης.
2. Μετά από τη φόρτωση των πραγμάτων, η φορτωτική παραλαβής ισχύει ως φορτωτική φόρτωσης, ύστερα από αίτημα του φορτωτή, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 7 του άρθρου 3 των Κανόνων Χάγης Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα.
3. Ο μεταφορέας μπορεί να εκδώσει επιμέρους φορτωτικές ή διαταγές παράδοσης για τμήματα του φορτίου, αν τούτο του ζητηθεί από τον φορτωτή και εφόσον επιστραφεί ή καταστεί ανίσχυρη η ενιαία φορτωτική, σε περίπτωση που η τελευταία έχει ήδη εκδοθεί.
4. Αντίγραφο της φορτωτικής παραμένει στην κατοχή του πλοιάρχου.

Άρθρο 123
Δικαιούχος φορτωτικής
1. Η φορτωτική εκδίδεται, κατ’ επιλογή του φορτωτή, ως ονομαστική, σε διαταγή ή στον κομιστή.
2. Η φορτωτική με κατονομαζόμενο δικαιούχο τεκμαίρεται ότι έχει εκδοθεί σε διαταγή, εκτός αν περιέχει τη ρήτρα «όχι σε διαταγή».
3. Φορτωτική που εκδίδεται υπέρ προσώπου που κατονομάζεται με τη ρήτρα «στον κομιστή» ή άλλη ισοδύναμη φράση ή χωρίς σημείωση του δικαιούχου ισχύει ως φορτωτική στον κομιστή.

Άρθρο 124
Περιεχόμενο φορτωτικής
1. Η φορτωτική περιέχει: α) την ονομασία «θαλάσσια φορτωτική» ή «φορτωτική» αναφερόμενη στο κείμενο του τίτλου, β) την περιγραφή των παραληφθέντων ή φορτωθέντων πραγμάτων, γ) τον προσδιορισμό του πλοίου, δ) τον λιμένα φόρτωσης, ε) τον λιμένα προορισμού, στ) τον ναύλο και τον τρόπο καταβολής αυτού, ζ) τη χρονολογία και τον τόπο έκδοσης και η) την υπογραφή του εκδότη. Αν δεν έχει σημειωθεί ο τόπος έκδοσης, ως τέτοιος εκλαμβάνεται ο τόπος που σημειώνεται δίπλα στο όνομα του εκδότη. Η υπογραφή μπορεί να τίθεται και με μηχανικά ή ηλεκτρονικά μέσα. Αν ελλείπουν και δεν αναπληρώνονται νομίμως τα υπό α, β, γ, δ, ζ και η΄ στοιχεία, το έγγραφο δεν ισχύει ως φορτωτική.
2. Η περιγραφή των πραγμάτων στη φορτωτική περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 3 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα.
3. Επιφυλάξεις του μεταφορέα επί της φορτωτικής σχετικά με την περιγραφή των πραγμάτων κατά την παρ. 3 του άρθρου 3 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, είναι ισχυρές, εφόσον περιέχουν μνεία της αιτίας για την οποία τέθηκαν.

Άρθρο 125
Ηλεκτρονική φορτωτική
1. Η φορτωτική μπορεί να εκδίδεται και σε άυλη μορφή, ως ηλεκτρονικό αρχείο, εφόσον συμφωνούν σε αυτό ο μεταφορέας και ο φορτωτής.
2. Η έκδοση, κατοχή και μεταβίβαση της ηλεκτρονικής φορτωτικής έχουν την ίδια ισχύ και τις ίδιες συνέπειες με την έκδοση, κατοχή και μεταβίβαση της έγχαρτης φορτωτικής.
3. Με σύμφωνη γνώμη μεταφορέα και νόμιμου κομιστή, η έγχαρτη φορτωτική μπορεί να αντικαθίσταται από ηλεκτρονική φορτωτική και αντιστρόφως.

Άρθρο 126
Μεταβίβαση φορτωτικής
1. Η ονομαστική φορτωτική μεταβιβάζεται με εκχώρηση.
2. Η φορτωτική σε διαταγή μεταβιβάζεται με οπισθογράφηση. Ως προς τα αποτελέσματα της οπισθογράφησης και τις ενστάσεις που μπορούν να αντιταχθούν κατά του κομιστή, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις που ισχύουν για το αξιόγραφο της συναλλαγματικής.
3. Η φορτωτική στον κομιστή μεταβιβάζεται με συμφωνία και παράδοση.
4. Η μεταβίβαση της φορτωτικής σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 ισοδυναμεί, ως προς τα πράγματα που περιγράφονται σε αυτήν, με παράδοση της νομής αυτών.
5. Τα τεκμήρια της παρ. 4 του άρθρου 3 των Κανόνων Χάγης Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, εφαρμόζονται αναλόγως.

Άρθρο 127
Δελτίο θαλάσσιας μεταφοράς

1. To δελτίο θαλάσσιας μεταφοράς αποδεικνύει τη σύμβαση μεταφοράς και την παραλαβή από τον μεταφορέα των αναγραφόμενων σε αυτό πραγμάτων. Περιέχει επίσης υπόσχεση του μεταφορέα για παράδοση των πραγμάτων στον κατονομαζόμενο παραλήπτη.
2. Το δελτίο θαλάσσιας μεταφοράς αποτελεί έγγραφο μεταφοράς ισοδύναμο της φορτωτικής, για τους σκοπούς της παρ. 3 του άρθρου 118.
3. Ο φορτωτής δύναται να τροποποιήσει εγγράφως το όνομα του παραλήπτη μέχρι την παράδοση των πραγμάτων, εκτός αν άλλως προβλέπεται στο δελτίο, καταβάλλοντας στον μεταφορέα τις προκαλούμενες από την τροποποίηση εύλογες δαπάνες.
4. Η νομιμοποίηση του παραλήπτη γίνεται με την κατοχή του πρωτότυπου δελτίου, ή αντιγράφου αυτού και του τυχόν τροποποιητικού εγγράφου, καθώς και με τα στοιχεία της ταυτότητάς του.
5. Στο δελτίο θαλάσσιας μεταφοράς εφαρμόζονται αναλόγως η παρ. 2 του άρθρου 124, το άρθρο 125, η παρ. 5 του άρθρου 126 και το άρθρο 130.

Άρθρο 128
Διαφορτωτική – Διαδοχική θαλάσσια μεταφορά
1. Η διαφορτωτική, που εκδίδεται όταν τα πράγματα μεταφέρονται με περισσότερους του ενός θαλάσσιους μεταφορείς και καλύπτει το σύνολο της θαλάσσιας μεταφοράς, έχει τη λειτουργία και τις συνέπειες της φορτωτικής.
2. Η διαφορτωτική μπορεί να εκδίδεται και σε άυλη μορφή, ως ηλεκτρονικό αρχείο, σύμφωνα με το άρθρο 125.

Άρθρο 129
Φορτωτική συνδυασμένης μεταφοράς
1. Το έγγραφο μεταφοράς που εκδίδεται για ενιαία σύμβαση συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος, κατά την έννοια του άρθρου 147, ισχύει ως φορτωτική για το θαλάσσιο σκέλος, εφόσον περιέχει τα στοιχεία που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 124.
2. Η φορτωτική συνδυασμένης μεταφοράς μπορεί να εκδίδεται και σε άυλη μορφή, ως ηλεκτρονικό αρχείο, σύμφωνα με το άρθρο 125.

Άρθρο 130
Ρήτρες παρέκτασης δικαιοδοσίας
1. Ρήτρες δικαιοδοσίας που περιέχονται στη φορτωτική και ορίζουν ως παρεκτεινόμενο δικαστήριο κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι έγκυρες, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 25 του Κανονισμού (ΕΕ) 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2012 «για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις» (L 351/1) και δεσμευτικές έναντι του τρίτου κομιστή.
2. Για τις ρήτρες δικαιοδοσίας που περιέχονται στη φορτωτική και ορίζουν ως παρεκτεινόμενο δικαστήριο τρίτου κράτους εφαρμόζεται αναλόγως η παρ. 1, με την επιφύλαξη της παρ. 3.
3. Οι ρήτρες της παρ. 2 δεν εφαρμόζονται όταν καθιστούν δυσχερή την παροχή έννομης προστασίας στον ζημιωθέντα ή παρεκτείνουν τη δικαιοδοσία σε έννομες τάξεις που περιορίζουν ουσιωδώς την προβλεπόμενη από τους Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ ευθύνη του μεταφορέα.
Άρθρο 131
Ρήτρες ναυλοσυμφώνου
1. Σε περίπτωση έκδοσης φορτωτικής ναυλοσυμφώνου, οι όροι του ναυλοσυμφώνου είναι δεσμευτικοί για τον τρίτο κομιστή της φορτωτικής, εφόσον πληρούνται σωρευτικώς οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
(α) Η φορτωτική περιλαμβάνει ρήτρα παραπομπής (ενσωμάτωσης) στους όρους του συγκεκριμένου ναυλοσυμφώνου,
(β) οι όροι του ναυλοσυμφώνου δεν αντίκεινται στους Κανόνες Χάγης Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα και αρμόζουν στις σχέσεις μεταφορέα και δικαιούχου του φορτίου και
(γ) ο κομιστής είχε τη δυνατότητα να λάβει γνώση των όρων αυτών κατά τον χρόνο έκδοσης ή οπισθογράφησης της φορτωτικής.
2. Οι ρήτρες δικαιοδοσίας και διαιτησίας ενσωματώνονται ρητώς στη φορτωτική ναυλοσυμφώνου. Ειδική αναφορά σε ρήτρα διαιτησίας που περιέχεται στο ναυλοσύμφωνο συνιστά συμφωνία διαιτησίας.

Κεφάλαιο Γ’
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΕΑ
Άρθρο 132
Εφαρμοστέοι κανόνες
1. Οι υποχρεώσεις του θαλάσσιου μεταφορέα και οι προϋποθέσεις ευθύνης του διέπονται από τους Κανόνες Χάγης –Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα και τις διατάξεις του παρόντος.
2. Με την επιφύλαξη του άρθρου 136, η παρ. 1 εφαρμόζεται και στα στάδια από την παραλαβή των πραγμάτων προς μεταφορά μέχρι τη φόρτωσή τους και από την εκφόρτωση μέχρι την παράδοση αυτών.
3. Ο μεταφορέας υποχρεούται σε κάθε επιμέλεια.
4. Η ευθύνη του μεταφορέα καταλαμβάνει κάθε ζημία σχετική με την απώλεια ή βλάβη των πραγμάτων που προκλήθηκε από την παραλαβή των πραγμάτων προς μεταφορά μέχρι την παράδοση αυτών, καθώς και τη ζημία από καθυστέρηση στην εκτέλεση της θαλάσσιας μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 133.
5. Ο μεταφορέας ευθύνεται για το πταίσμα των προσώπων που χρησιμοποιεί για την εκτέλεση της θαλάσσιας μεταφοράς. Δεν ευθύνεται για απώλεια ή βλάβη του φορτίου ή άλλη ζημία που προκαλείται κατά τη διάρκεια της φόρτωσης και εκφόρτωσης του φορτίου από πταίσμα οργάνων ή εργαζομένων νομικού προσώπου, τις υπηρεσίες του οποίου υποχρεούται από τον νόμο να δεχθεί.

Άρθρο 133
Ευθύνη από καθυστέρηση
1. Ο μεταφορέας οφείλει να εκτελέσει τη θαλάσσια μεταφορά εντός του συμφωνηθέντος χρόνου, ελλείψει δε συμφωνίας περί αυτού, εντός του απαιτούμενου από τις περιστάσεις εύλογου χρόνου.
2. Ο μεταφορέας ευθύνεται σε αποζημίωση για τη θετική και την αποθετική ζημία του κομιστή της φορτωτικής ή του νομιμοποιούμενου στην παραλαβή του φορτίου προσώπου που προκαλούνται από υπαίτια καθυστέρηση κατά την εκτέλεση της θαλάσσιας μεταφοράς και την παράδοση του φορτίου, εκτός αν αποδείξει ότι δεν τον βαραίνει πταίσμα. Οι λόγοι απαλλαγής από την ευθύνη που προβλέπονται στην παρ. 2 του άρθρου 4 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, εφαρμόζονται αναλόγως.
3. Για να οφείλεται η κατά την παρ. 2 αποζημίωση απαιτείται γραπτή ή ηλεκτρονική ειδοποίηση του μεταφορέα από τον κομιστή της φορτωτικής ή το νομιμοποιούμενο στην παραλαβή του φορτίου πρόσωπο εντός είκοσι μίας (21) ημερών από την παράδοση των πραγμάτων, με την οποία εξειδικεύεται το είδος της ζημίας και ορίζεται κατά προσέγγιση το ύψος αυτής.

Άρθρο 134
Ευθύνη πραγματικού μεταφορέα
1. Τα άρθρα 132, 133 και 138 ισχύουν ως προς την ευθύνη του πραγματικού μεταφορέα για το μέρος της μεταφοράς που εκτελείται από αυτόν.
2. Όταν η εκτέλεση της μεταφοράς ή μέρους αυτής έχει ανατεθεί σε πραγματικό μεταφορέα, ο συμβατικός μεταφορέας παραμένει υπεύθυνος για θαλάσσια μεταφορά σύμφωνα με τον παρόντα. Ο συμβατικός και ο πραγματικός μεταφορέας ευθύνονται από κοινού και εις ολόκληρον.
3. Δικαίωμα αναγωγής μεταξύ του συμβατικού και του πραγματικού μεταφορέα δεν αποκλείεται.

Άρθρο 135
Μεταφορά στο κατάστρωμα – Εμπορευματοκιβώτια
1. Μεταφορά πραγμάτων στο κατάστρωμα επιτρέπεται όταν έχει συμφωνηθεί στη σύμβαση μεταφοράς, όταν επιβάλλεται εκ του νόμου, ή όταν συνιστά συνήθη εμπορική πρακτική.
2. Η μεταφορά των εμπορευματοκιβωτίων στο κατάστρωμα συνιστά συνήθη εμπορική πρακτική, εφόσον διενεργείται με πλοίο ειδικώς διαρρυθμισμένο και εξοπλισμένο προς τούτο.
3. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των παρ. 1 και 2, η απώλεια ή η ζημία των πραγμάτων που μεταφέρονται στο κατάστρωμα τεκμαίρεται ότι οφείλεται σε πταίσμα του μεταφορέα κατά τη μεταχείριση των πραγμάτων.
4. Η υποχρέωση του μεταφορέα να μεριμνά για το φορτίο καταλαμβάνει και την κατάσταση των εμπορευματοκιβωτίων όταν αυτά παρέχονται από τον ίδιο, καθώς και την εγκιβωτίωση, εφόσον πραγματοποιείται από τον μεταφορέα.

Άρθρο 136
Ρήτρες για τα ακραία στάδια μεταφοράς
Με την επιφύλαξη της παρ. 4 του άρθρου 135 και του πρώτου εδαφίου του άρθρου 332 του Αστικού Κώδικα, για το χρονικό διάστημα πριν από τη φόρτωση και μετά την εκφόρτωση των πραγμάτων, τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν στον περιορισμό των υποχρεώσεων και της ευθύνης του μεταφορέα, καθώς και στην τροποποίηση των κανόνων για το βάρος απόδειξης.

Άρθρο 137
Ειδικές κατηγορίες εμπορευμάτων
Με την επιφύλαξη του πρώτου εδαφίου του άρθρου 332 του Αστικού Κώδικα, τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν στον περιορισμό των υποχρεώσεων και της ευθύνης του μεταφορέα, καθώς και στην τροποποίηση των κανόνων για το βάρος απόδειξης στις ακόλουθες περιπτώσεις:
(α) μεταφορά ζωντανών ζώων,
(β) μεταφορά συγκεκριμένων εμπορευμάτων που εμπίπτει στο πεδίο του άρθρου 6 των Κανόνων Χάγης Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα,
(γ) μεταφορά πραγμάτων με συμβάσεις όγκου κατά την έννοια της παρ. 3 του άρθρου 117 του παρόντος.

Άρθρο 138
Ατομικός περιορισμός ευθύνης
1. Ο μεταφορέας δικαιούται να περιορίσει την ευθύνη του σύμφωνα με τους Κανόνες Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα. Απώλεια του ανωτέρω δικαιώματος επέρχεται σύμφωνα με την παρ. 5α του άρθρου 4 των εν λόγω Κανόνων.
2. Εάν η καθυστέρηση προκάλεσε οικονομική ζημία, η συνολική αποζημίωση δεν δύναται να υπερβεί ποσό ίσο με το τριπλάσιο του καταβλητέου ναύλου.
3. Εάν η καθυστέρηση προκάλεσε συγχρόνως και βλάβη ή απώλεια του φορτίου, η συνολική αποζημίωση δεν δύναται να υπερβεί εκείνη που υπολογίζεται σύμφωνα με την παρ. 5α του άρθρου 4 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, για την ολική απώλεια των πραγμάτων.

Κεφάλαιο Δ’
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ ΦΟΡΤΩΤΗ
Άρθρο 139
Υποχρέωση καταβολής του ναύλου
1. Ο φορτωτής υποχρεούται να καταβάλει στον θαλάσσιο μεταφορέα τον συμφωνηθέντα ναύλο και τις λοιπές από τη σύμβαση και τον νόμο παροχές. O ναύλος υπολογίζεται με βάση την ποσότητα των μεταφερόμενων πραγμάτων. Αν δεν έχει συμφωνηθεί ναύλος, οφείλεται ο συνήθης ναύλος κατά τον χρόνο της φόρτωσης στον λιμένα φόρτωσης για παρόμοιες μεταφορές και φορτία. Αν φορτώθηκαν πράγματα καθ’ υπέρβαση της ποσότητας που είχε συμφωνηθεί, οφείλεται ο αναλογών επί πλέον ναύλος.
2. Ο ναύλος είναι καταβλητέος μετά τη φόρτωση, εκτός αν συμφωνηθεί διαφορετικά.
3. Ο παραλήπτης καθίσταται μαζί με τον φορτωτή εις ολόκληρον οφειλέτης του ναύλου και κάθε άλλης οφειλής από τη σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς και τον νόμο, εκτός αν συμφωνηθεί ρητά διαφορετικά επί της φορτωτικής ή άλλου ισοδύναμου εγγράφου μεταφοράς.

Άρθρο 140
Δικαιώματα του μεταφορέα επί μη καταβολής του ναύλου
1. Σε περίπτωση μη καταβολής του ναύλου ή των λοιπών πρόσθετων παροχών, ο μεταφορέας δικαιούται σε μεσεγγύηση του φορτίου. Το δικαίωμα τούτο δεν υφίσταται, όταν ο ναύλος φέρεται να έχει προκαταβληθεί κατά τους όρους της φορτωτικής.
2. Ο μεταφορέας διορίζεται μεσεγγυούχος του φορτίου σύμφωνα με τις διατάξεις περί ασφαλιστικών μέτρων.
3. Εάν υπάρχει φανερή ανάγκη, ή αν η διατήρηση του φορτίου είναι δυσχερής λόγω της φύσης και του είδους του ή για λόγους οικονομικούς, μετά από αίτημα του μεταφορέα, το μονομελές πρωτοδικείο μπορεί να διατάξει, δικάζοντας κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, την εκποίηση του φορτίου με εκούσιο πλειστηριασμό, ορίζοντας συγχρόνως τους όρους διενέργειας αυτού. Η απόφαση που διατάσσει τον εκούσιο πλειστηριασμό προσδιορίζει την αμοιβή και τα έξοδα του μεσεγγυούχου. Αμφότερα τα ποσά προαφαιρούνται από το εκπλειστηρίασμα. Μετά από τη διενέργεια του πλειστηριασμού ακολουθεί διαδικασία αναγγελιών και κατάταξης.
4. Οι αξιώσεις του μεταφορέα για τον ναύλο και η υπεραναμονή ικανοποιούνται προνομιακά πριν από οποιαδήποτε άλλη απαίτηση.

Άρθρο 141
Υποχρέωση παράδοσης των πραγμάτων προς φόρτωση
1. Αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, ο φορτωτής υποχρεούται να φέρει τα πράγματα επί της προκυμαίας ή επί της φορτηγίδας παραπλεύρως του πλοίου και στην ενδεδειγμένη για τη φόρτωση θέση και στον συμφωνηθέντα προς τούτο χρόνο.
2. Αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, ο φορτωτής υποχρεούται να παραδώσει τα πράγματα στον μεταφορέα κατάλληλα προς μεταφορά και δεόντως συσκευασμένα κατά τη συνήθη εμπορική πρακτική, ώστε να παραμείνουν άθικτα και ασφαλή στη διάρκεια της θαλάσσιας μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των σταδίων της φόρτωσης, του χειρισμού, της στοιβασίας και της εκφόρτωσης, να μην θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του πλοίου και να μην προκαλέσουν σωματική ή περιουσιακή βλάβη.
3. Όταν ένα εμπορευματοκιβώτιο παραδίδεται προς μεταφορά συσκευασμένο από τον φορτωτή ή ένα όχημα φορτώνεται με πράγματα συσκευασμένα από τον φορτωτή, ο τελευταίος υποχρεούται να συσκευάζει το περιεχόμενο εντός του εμπορευματοκιβωτίου ή του οχήματος προσηκόντως και να το ασφαλίζει, ώστε να μην προκαλείται κίνδυνος για την ασφάλεια του πλοίου ή κίνδυνος βλάβης της υγείας προσώπων και περιουσίας.

Άρθρο 142
Υποχρέωση παράδοσης εγγράφων και παροχής πληροφοριών
1.Ο φορτωτής υποχρεούται:
(α) να παραδίδει στον μεταφορέα κατά τον χρόνο της φόρτωσης όλα τα έγγραφα που σχετίζονται με τη φόρτωση και την εκφόρτωση,
(β) να παρέχει στον μεταφορέα τις πληροφορίες που προβλέπει η παρ. 5 του άρθρου 3 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, καθώς και κάθε άλλη πληροφορία που είναι απαραίτητη για τον κατάλληλο χειρισμό και τη μεταφορά των πραγμάτων, συμπεριλαμβανομένων των προφυλάξεων που πρέπει να ληφθούν από τον μεταφορέα, καθώς και πληροφοριών και εγγράφων για τη συμμόρφωση του μεταφορέα προς τον νόμο σε σχέση με την υπό εκτέλεση θαλάσσια μεταφορά,
(γ) να ενημερώνει τον μεταφορέα, όταν τα υπό μεταφορά πράγματα είναι επικίνδυνα και να προβαίνει στην απαιτούμενη σήμανση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Κατά τα λοιπά εφαρμόζεται η παρ. 6 του άρθρου 4 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα,
(δ) να παρέχει στον μεταφορέα εγκαίρως ακριβείς πληροφορίες που απαιτούνται για τη συμπλήρωση των στοιχείων της σύμβασης θαλάσσιας μεταφοράς και την έκδοση των εγγράφων μεταφοράς ή των ηλεκτρονικών αρχείων μεταφοράς, όπως το όνομα του παραλήπτη, εάν υπάρχει, και το όνομα του προσώπου, εις διαταγήν του οποίου θα εκδοθεί η φορτωτική ή το ισοδύναμο έγγραφο μεταφοράς ή το ηλεκτρονικό αρχείο μεταφοράς, εάν υπάρχει.
2. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του άρθρου 3 των Κανόνων Χάγης-Βίσμπυ, όπως εκάστοτε ισχύουν στην Ελλάδα, ο φορτωτής οφείλει να αποζημιώσει τον μεταφορέα για κάθε απώλεια ή ζημία, η οποία προκύπτει από την παραβίαση των ανωτέρω υποχρεώσεων, εκτός αν αποδείξει ότι δεν τον βαρύνει πταίσμα.

Άρθρο 143
Ευθύνη του φορτωτή
Ο φορτωτής ευθύνεται για κάθε απώλεια ή ζημία που υπέστη ο μεταφορέας συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού μεταφορέα ή για ζημία που υπέστη το πλοίο, που προκλήθηκαν από πράξη ή παράλειψη δική του ή των προσώπων για τα οποία ευθύνεται, εκτός αν αποδείξει ότι δεν τον βαρύνει πταίσμα.

Κεφάλαιο Ε’
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
Άρθρο 144
Υποχρέωση παράδοσης των πραγμάτων

1. Με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 139 και του άρθρου 140, ο μεταφορέας υποχρεούται να παραδώσει τα πράγματα προς τον προσηκόντως νομιμοποιούμενο παραλήπτη, στον συμφωνηθέντα λιμένα εκφόρτωσης. Ο παραλήπτης υποχρεούται να παραλάβει τα πράγματα εντός του απολύτως αναγκαίου και εύλογου χρόνου από την εκφόρτωση.
2. O παραλήπτης νομιμοποιείται με βάση το άρθρο 123 και την παρ. 3 του άρθρου 127.
3. Η παράδοση των πραγμάτων αποδεικνύεται είτε με την επιστροφή στον μεταφορέα ή στον αντιπρόσωπό του της θαλάσσιας φορτωτικής ή άλλου ισοδύναμου εγγράφου μεταφοράς είτε με απόδοση του ιδιωτικού κωδικού, όταν πρόκειται για ηλεκτρονικό αρχείο μεταφοράς είτε με οποιονδήποτε άλλον πρόσφορο τρόπο.

Άρθρο 145
Εμφάνιση περισσότερων παραληπτών
1. Εάν εμφανίζονται περισσότεροι και έκαστος αξιώνει την παραλαβή των πραγμάτων, ο μεταφορέας, εάν δεν είναι εφικτό να διαπιστώσει ποιος νομιμοποιείται για την παραλαβή, δικαιούται να ζητήσει τον διορισμό μεσεγγυούχου κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και να προβεί σε ασφαλή αποθήκευση αυτών, με δαπάνη και κίνδυνο των φερομένων ως παραληπτών.
2. Η παρ. 1 δεν εφαρμόζεται, αν έχει τεθεί σε εφαρμογή η διαδικασία του άρθρου 140.
3. Εάν υπάρχει φανερή ανάγκη ή αν η διατήρηση των πραγμάτων είναι δυσχερής λόγω της φύσης και του είδους τους ή για λόγους οικονομικούς, ιδίως εάν το κόστος διατήρησης των πραγμάτων είναι δυσαναλόγως μεγάλο σε σχέση με την αξία τους, μετά από αίτηση του μεταφορέα ή του μεσεγγυούχου, που εκδικάζεται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, το μονομελές πρωτοδικείο μπορεί να διατάξει εκποίηση των πραγμάτων με εκούσιο πλειστηριασμό, ορίζοντας συγχρόνως τους όρους διενέργειας αυτού. Στην απόφαση προσδιορίζονται η αμοιβή και τα έξοδα του μεσεγγυούχου. Αμφότερα τα ποσά προαφαιρούνται από το εκπλειστηρίασμα. Μετά τη διενέργεια του πλειστηριασμού ακολουθεί διαδικασία αναγγελιών και κατάταξης.
4. Ως προς την ικανοποίηση των αξιώσεων των παραληπτών και την υπεραναμονή εφαρμόζεται η παρ. 4 του άρθρου 140.

Άρθρο 146
Μη εμφάνιση παραλήπτη – άρνηση παραλαβής
1. Σε περίπτωση μη εμφάνισης του παραλήπτη προς παραλαβή των πραγμάτων στον λιμένα εκφόρτωσης ή σε περίπτωση καθυστερημένης εμφάνισής του ή όταν ο παραλήπτης αρνηθεί την παραλαβή για οποιοδήποτε λόγο, ο θαλάσσιος μεταφορέας δικαιούται να προβεί σε ασφαλή αποθήκευση αυτών με δαπάνη και κίνδυνο του παραλήπτη.
2. Ο μεταφορέας οφείλει να γνωστοποιήσει την αποθήκευση στον αναγραφόμενο στη φορτωτική παραλήπτη ή στον εμφανισθέντα και αρνηθέντα την παραλαβή του φορτίου, καθώς και στον φορτωτή, με κάθε πρόσφορο μέσο, και να θέσει εύλογη προθεσμία, μετά την παρέλευση της οποίας δικαιούται να προβεί σε εκποίηση των πραγμάτων με εκούσιο πλειστηριασμό, μετά από σχετική άδεια του μονομελούς πρωτοδικείου που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, ορίζοντας συγχρόνως τους όρους διενέργειας του πλειστηριασμού. Οι δαπάνες αποθήκευσης και εκποίησης προσδιορίζονται με την απόφαση και προαφαιρούνται από το εκπλειστηρίασμα. Μετά τη διενέργεια του πλειστηριασμού ακολουθεί διαδικασία αναγγελιών και κατάταξης.
3. Ως προς την ικανοποίηση των αξιώσεων του παραλήπτη και την υπεραναμονή εφαρμόζεται η παρ. 4 του άρθρου 140.

Κεφάλαιο ΣΤ’
ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΣΚΕΛΟΣ

Άρθρο 147
Σύμβαση συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος
Στη σύμβαση συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος ο μεταφορέας υποχρεούται να εκτελέσει τη μεταφορά του πράγματος με περισσότερα είδη μεταφορικών μέσων, ένα από τα οποία είναι πλοίο, με μεταφόρτωση του πράγματος από ένα μεταφορικό μέσο σε άλλο.

Άρθρο 148
Ευθύνη του μεταφορέα
1. Στην περίπτωση του άρθρου 147, η ευθύνη του μεταφορέα για ζημίες σχετικές με την ολική ή μερική απώλεια ή βλάβη των πραγμάτων ή καθυστέρηση στην παράδοση αυτών προσδιορίζεται από τους κανόνες που ρυθμίζουν το θαλάσσιο σκέλος της μεταφοράς, εφόσον το γεγονός που προκάλεσε την απώλεια, βλάβη ή καθυστέρηση στην παράδοση του πράγματος επήλθε στο σκέλος αυτό. Η απόδειξη ότι το εν λόγω γεγονός επήλθε στο θαλάσσιο σκέλος της μεταφοράς βαρύνει αυτόν που προβάλλει τον σχετικό ισχυρισμό.
2. Αν το στάδιο της μεταφοράς στο οποίο επήλθε το γεγονός που προκάλεσε την απώλεια, βλάβη ή καθυστέρηση στην παράδοση του πράγματος δεν αποδεικνύεται, η ευθύνη του μεταφορέα προσδιορίζεται από τους κανόνες που ρυθμίζουν το στάδιο της μεταφοράς στο οποίο προβλέπεται υψηλότερο όριο αποζημίωσης σε βάρος του μεταφορέα, εφόσον στο στάδιο αυτό θα μπορούσε να έχει προκύψει η σχετική ζημία.

Άρθρο 149
Επιφύλαξη εφαρμογής άλλων διατάξεων
Δεν θίγεται η εφαρμογή του άρθρου 2 της Διεθνούς Σύμβασης της Γενεύης του 1956 για τη διεθνή μεταφορά εμπορευμάτων οδικώς που κυρώθηκε με τον ν. 559/1977 (Α΄78), όπως εκάστοτε ισχύει στην Ελλάδα ή άλλων διεθνών συμβάσεων.

Κεφάλαιο Η’
ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΟΔΟΧΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Άρθρο 150
Σύμβαση παραγγελίας – Παραγγελιοδόχος θαλάσσιας μεταφοράς
1. Σύμβαση παραγγελίας θαλάσσιας μεταφοράς είναι η σύμβαση, δυνάμει της οποίας ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο (παραγγελιοδόχος) αναλαμβάνει την οργάνωση θαλάσσιας μεταφοράς και ιδίως την κατάρτιση σύμβασης θαλάσσιας μεταφοράς στο όνομά του για λογαριασμό του παραγγελέα.
2. Εκτός αν συμφωνήθηκε διαφορετικά, ο παραγγελιοδόχος θαλάσσιας μεταφοράς ευθύνεται για την προσήκουσα εκτέλεση της θαλάσσιας μεταφοράς εις ολόκληρον με τον μεταφορέα για τους ίδιους λόγους και στην ίδια έκταση που ευθύνεται ο τελευταίος. Ο παραγγελιοδόχος θαλάσσιας μεταφοράς ευθύνεται επίσης για τις πράξεις του μεσολαβούντος παραγγελιοδόχου.

Άρθρο 151
Παραγγελιοδόχος συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος
Εκτός αν συμφωνήθηκε διαφορετικά, ο παραγγελιοδόχος συνδυασμένης μεταφοράς με θαλάσσιο σκέλος ευθύνεται για την προσήκουσα εκτέλεση της μεταφοράς σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 150, το οποίο εφαρμόζεται αναλόγως.