1. Ιδρύεται Δημόσια Αρχή Λιμένων (ΔΑΛ), ως αποκεντρωμένη, αυτοτελής και ανεξάρτητη υπηρεσιακή μονάδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Η ΔΑΛ έχει δικό της πρωτόκολλο, αρχείο και σφραγίδα στην οποία αναγράφεται η επωνυμία “Δημόσια Αρχή Λιμένα – Αποκεντρωμένη Υπηρεσία Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής – Ports Public Authority”, υπόκειται δε στην εποπτεία του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μόνο ως προς τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων και παραλείψεών της. Η ΔΑΛ παρίσταται αυτοτελώς σε κάθε είδους δίκες που έχουν ως αντικείμενο πράξεις ή παραλείψεις της ή έννομες σχέσεις που την αφορούν.
2. Όργανα Διοίκησης της ΔΑΛ είναι :
α) Το Συμβούλιο Διοίκησης (Σ.Δ.)
β) Ο Διοικητής.
3. Το Σ.Δ. συγκροτείται από:
α) το Διοικητή της ΔΑΛ ως Πρόεδρο
β) έναν (1) εκπρόσωπο του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής, ο οποίος ορίζεται από τον οικείο Υπουργό, με το νόμιμο αναπληρωτή του
γ) το Διευθυντή της Διεύθυνσης Λιμενικής Πολιτικής της ΓΓΛΛΠΝΕ, με το νόμιμο αναπληρωτή του
δ) Έναν (1) εκπρόσωπο των εργαζομένων στη ΔΑΛ, ο οποίος υποδεικνύεται από την αντιπροσωπευτικότερη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση, με το νόμιμο αναπληρωτή του.
Κατόπιν πρόσκλησης που τούς απευθύνεται ανάλογα και με την ημερήσια διάταξη, δύνανται να συμμετάσχουν στις συνεδριάσεις της ΔΑΛ χωρίς δικαίωμα ψήφου:
ε) Ένας (1) εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος ο οποίος ορίζεται από το Διοικητικό της Συμβούλιο, με το νόμιμο αναπληρωτή του
στ) Ένας (1) εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, ο οποίος ορίζεται από το Διοικητικό της Συμβούλιο, με το νόμιμο αναπληρωτή του
ζ) Ένας (1) εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος , ο οποίος ορίζεται από τη Διοικητική της Επιτροπή, με το νόμιμο αναπληρωτή του
η) Δυο (2) εκπρόσωποι του κάθε Περιφερειακού Γραφείου ΔΑΛ, οι οποίοι ορίζονται από τον επικεφαλής του κάθε Περιφερειακού Γραφείου.
Ο Πρόεδρος του Σ.Δ. μπορεί, κατά την κρίση του, να καλεί στις συνεδριάσεις εκπροσώπους των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων, καθώς και κάθε υπηρεσιακό παράγοντα ή εκπρόσωπο οποιουδήποτε επιστημονικού ή τοπικού φορέα.
Η λειτουργία του Σ.Δ. διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 13, 14 και 15 του ν. 2690/1999, που αφορούν τη λειτουργία των Συλλογικών Οργάνων της Διοίκησης.
4. Το Σ.Δ. αποτελεί το ανώτατο διοικητικό όργανο της ΔΑΛ και κατά κύριο λόγο διαμορφώνει τη στρατηγική και την πολιτική της, εποπτεύει και ελέγχει τη διαχείριση της περιουσίας της και ασκεί τις αρμοδιότητες που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, τον Κανονισμό Λειτουργίας της ΔΑΛ, καθώς και τις ακόλουθες:
α) Αποφασίζει για τη λήψη μέτρων που εξασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της ΔΑΛ, την ορθολογική και αποδοτική διαχείριση των διαθέσιμων οικονομικών πόρων, ώστε να ανταποκρίνεται στην αποστολή της.
β) Εγκρίνει τον προϋπολογισμό της ΔΑΛ, καθώς και τον ισολογισμό και απολογισμό της οικονομικής χρήσης κάθε έτους.
γ) Εγκρίνει τις τροποποιήσεις του προϋπολογισμού, ανεξαρτήτως ποσού.
δ) Εγκρίνει το ετήσιο Σχέδιο Δράσης της ΔΑΛ για την αποτελεσματικότερη άσκηση των αρμοδιοτήτων της.
ε) Αποφασίζει, χωρίς την έγκριση σκοπιμότητας από άλλο όργανο, για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών, σύμφωνα με την ισχύουσα νόμιμη διαδικασία
στ) Διατυπώνει προς τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σύμφωνη γνώμη για την κατάρτιση, αναμόρφωση, συμπλήρωση, τροποποίηση του Κανονισμού Λειτουργίας της ΔΑΛ
ζ) Αποφασίζει για την αποδοχή δωρεών και κληροδοτημάτων υπέρ της ΔΑΛ.
η) Εκδίδει τις αναγκαίες διοικητικές πράξεις για τα παρακάτω θέματα προσωπικού της ΔΑΛ:
1) Άσκησης ιδιωτικού έργου με αμοιβή
2) Συμμετοχής σε εταιρείες
3) Υπερωριακής εργασίας.
4) Αποζημιώσεων συμβουλίων και επιτροπών.
θ) Ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που είναι αναγκαία για την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία της ΔΑΛ και δεν έχει ανατεθεί στο Διοικητή αυτής.
5. Στη ΔΑΛ συνιστάται μια (1) οργανική θέση Διοικητή, με βαθμό 1 της κατηγορίας ΕΘ, ο οποίος είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Τα προσόντα που πρέπει να διαθέτουν οι υποψήφιοι είναι: πτυxίο Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι, ιδιαίτερη ικανότητα στην άσκηση διευθυντικών καθηκόντων σε υπηρεσίες ή οργανισμούς του Δημοσίου ή επιχειρήσεις του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα της ημεδαπής ή αλλοδαπής, συνεκτιμωμένων και των μεταπτυxιακών σπουδών και επιστημονικής εξειδίκευσης σε θέματα στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, οργάνωσης, διοίκησης και λειτουργίας λιμένων ή οικονομικής και πολιτικής λιμένων ή λιμενικής βιομηχανίας, καθώς και της ανάλογης εμπειρίας.
6. Ο Διοικητής έχει τη γενική και ειδική ευθύνη διοίκησης και λειτουργίας της ΔΑΛ και προβαίνει σε κάθε αναγκαία ενέργεια για την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της. Ο Διοικητής προΐσταται όλων των υπηρεσιών της ΔΑΛ, εκπροσωπεί τη ΔΑΛ, σύμφωνα με τον Κανονισμό Λειτουργίας της και τις αποφάσεις του Σ.Δ., διοικεί τη ΔΑΛ και διαχειρίζεται σε καθημερινή βάση τα θέματα λειτουργίας της, περιλαμβανομένης και της υλοποίησης των σχετικών αποφάσεων του Σ.Δ. και υπογράφει συμβάσεις προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών τη σύναψη των οποίων έχει αποφασίσει το Σ.Δ.,
Ειδικότερα, ο Διοικητής έχει, ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) Προεδρεύει στο Συμβούλιο Διοίκησης.
β) Λαμβάνει όλες τις αναγκαίες αποφάσεις για την εκπλήρωση των σκοπών και στόχων της ΔΑΛ μέσα στα πλαίσια της γενικής πολιτικής και του προγραμματισμού.
γ) Συντάσσει και υποβάλλει για έγκριση στο Δ.Σ. του ΔΑΛ το ετήσιο σχέδιο δράσης
δ) Προΐσταται όλων των υπηρεσιών της ΔΑΛ, ασκεί ιεραρχικό και πειθαρχικό έλεγχο και μπορεί να αναθέτει τη διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης σε οποιονδήποτε υπάλληλο της ΔΑΛ
ε) Έχει την ευθύνη της οργάνωσης, συντονισμού και ελέγχου των υπηρεσιών της ΔΑΛ
στ) Εξασφαλίζει την ορθολογική διαχείριση των πόρων της ΔΑΛ
ζ) Μεριμνά για την κατάρτιση και υποβολή στο Σ.Δ του προϋπολογισμού, ισολογισμού και απολογισμού
η) Εισηγείται στο Σ.Δ. την αναμόρφωση και τροποποίηση του προϋπολογισμού
θ) Εισηγείται στο Σ.Δ. για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών, με την ισχύουσα νόμιμη διαδικασία
ι) Αποφασίζει για τη σύσταση και συγκρότηση πάσης φύσεως επιτροπών εργασίας ή ομάδων εκτέλεσης συγκεκριμένου έργου.
ια) Εισηγείται στο Σ.Δ. τα προγράμματα υπερωριακής απασχόλησης του προσωπικού της ΔΑΛ.
ιβ) Εισηγείται στο Σ.Δ. για τις μετακινήσεις του προσωπικού της ΔΑΛ
ιγ) Υποβάλει στον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ετήσια έκθεση πεπραγμένων
ιδ) Εκδίδει τις διοικητικές πράξεις, που αφορούν στα παρακάτω θέματα του προσωπικού της ΔΑΛ :
1) Κανονικών αδειών και αδειών διευκολύνσεων, αδειών μητρότητας και αδειών χωρίς αποδοχές, καθώς και θεμάτων αναρρωτικών και ειδικών αδειών
2) Αδειών υπηρεσιακής εκπαίδευσης, αδειών για επιμορφωτικούς ή επιστημονικούς λόγους και αδειών εξετάσεων,
3) Τοποθέτησης σε οργανικές μονάδες
4) Υπηρεσιακής εκπαίδευσης
5) Υγειονομικής περίθαλψης.
6) Τοποθέτησης του υπαλλήλου σε θέση, μετά το διορισμό του
ιε) Εισηγείται στο Σ.Δ. σχετικά με την κατάρτιση, αναμόρφωση, συμπλήρωση, τροποποίηση του Κανονισμού Λειτουργίας της ΔΑΛ
7. Ο Διοικητής επιλέγεται κατόπιν ανοικτής πρόσκλησης η οποία εκδίδεται από τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και λαμβάνει την προσήκουσα δημοσιότητα με δημοσίευση σε δύο ημερήσιες εφημερίδες πανελλήνιας κυκλοφορίας και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου. Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την υλοποίηση του προηγούμενου εδαφίου ρυθμίζεται με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Οι πάσης φύσεως μηνιαίες αποδοχές και επιδόματα του Διοικητή ορίζονται, χωρίς περιορισμό ως προς το ύψος τους, από άλλες γενικές ή Ειδικές διατάξεις, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 3833/2010 (Α` 40).. Με την ίδια απόφαση παρέχονται επιδόματα εορτών και άδειας, καθώς και αποζημίωση για έξοδα κίνησης και έξοδα παράστασης υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 3833/2010 (Α` 40).
8. Η θητεία των Οργάνων Διοίκησης της ΔΑΛ είναι πενταετής. Τα Όργανα Διοίκησης της ΔΑΛ απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας και κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους δεσμεύονται μόνο από το νόμο και τη συνείδηση τους. Με το π.δ. της παραγράφου 2 του άρθρου 23 ρυθμίζονται τα ειδικότερα ζητήματα σχετικά με τις αρμοδιότητες του Διοικητή της ΔΑΛ, την προσωπική κατάσταση των μελών του Σ.Δ., τις περιπτώσεις έκπτωσης από τη θέση ή την αναστολή της ιδιότητας τους, τα ασυμβίβαστα και τους περιορισμούς για την άσκηση των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων που συνεπάγεται η ιδιότητα του μέλους της ΔΑΛ, καθώς και κάθε άλλο συναφές ζήτημα.
Γενικά, δεν καθίσταται σαφές γιατί επιλέγεται η λύση της ΔΑΛ, με το ειδικό καθεστώς ως αποκεντρωμένη, αυτοτελής και ανεξάρτητη υπηρεσιακή μονάδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Σκοπιμότερη από κάθε άποψη (μεταξύ άλλων, και για την αποφυγή πρόσθετων επιβαρύνσεων, αλλά και για την οιοκονομία του συστήματος) και περισσότερο λειτουργική θα ήταν η δημιουργία Διεύθυνσης στη Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου, με Περιφερειακά Γραφεία, όπου αυτό απαιτείται.
Να συμμετάσχει και εκπρόσωπος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας καθότι είμαστε χρήστες των λιμένων και καλούμεθα να καλύψουμε την μοναδική σύνδεση μεταξύ νησιών και ηπειρωτικής χώρας.
Με το συγκεκριμένο άρθρο ιδρύεται πάλι σύμφωνα με τα πρότυπα του νεοφιλελεύθερου μοντέλου διοίκησης μια ακόμη «αποκεντρωμένη, αυτοτελής και ανεξάρτητη οργανική μονάδα» επί της οποίας ο Υπουργός έχει εποπτεία μόνο ως προς τον έλεγχο νομιμότητας, δηλαδή ο Υπουργός δεν μπορεί να ασκήσει έλεγχο σκοπιμότητας και κατά συνέπεια δεν μπορεί να ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο. Άλλωστε σύμφωνα με επόμενη διάταξη του παρόντος σχεδίου η ενδικοφανής προσφυγή κατά των εκτελεστών πράξεων της ΔΑΛ δεν υποβάλλεται στον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αλλά αντιθέτως υποβάλλεται στη ΡΑΛ (άρθρο 21 παρ 5), δηλαδή δεν υπάρχει καμία διοικητική υπαγωγή της ΔΑΛ στον Υπουργό.
Με την παρ. 2 δημιουργείται ένα ακόμη Διοικητικό Συμβούλιο και μάλιστα αυτή τη φορά τετραμελές, χωρίς να είναι σαφές γιατί επιλέγεται ζυγός αριθμός μελών. Η δε πρόβλεψη για συμμετοχή εργαζομένου της ΔΑΛ, ο οποίος ορίζεται από την αντιπροσωπευτικότερη δευτεροβάθμια οργάνωση, το πιθανότερο είναι να λειτουργήσει διασπαστικά στο συνδικαλιστικό κίνημα, καθώς δεν είναι σαφές ποια θα είναι αντιπροσωπευτικότερη η ΠΟΥΕΝ ως Ομοσπονδία Υπαλλήλων του Υπουργείου Ναυτιλίας, που υπάγεται στην ΑΔΕΔΥ ή η ΟΜΥΛΕ που όπως διαφαίνεται από το άρθρο 23 παρ.4.β είναι η δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση η οποία σήμερα εκπροσωπεί τους μελλοντικούς υπαλλήλους της ΔΑΛ και υπάγεται στη ΓΣΕΕ.
Με την παρ. 4 υποπαράγραφος η σημ. 4 προβλέπονται για άλλη μια φορά αποζημιώσεις συμβουλίων και επιτροπών για το προσωπικό της ΔΑΛ, όπως άλλωστε προβλέφθηκε και για τους υπαλλήλους της ΡΑΛ, όταν σε όλο το υπόλοιπο δημόσιο έχουν καταργηθεί οι αμειβόμενες επιτροπές και συμβούλια.
Με την παρ. 5 αναφέρονται γενικόλογα τα προσόντα του Διοικητή της ΔΑΛ, ενώ περαιτέρω στην παρ. 7 προβλέπεται απλά μια ανοικτή πρόσκληση του Υπουργού Ναυτιλίας, ενώ τις λεπτομέρειες επιλογής θα τις ρυθμίσει αργότερα ο Υπουργός Ναυτιλίας με απόφαση του, που δεν αναφέρεται καν αν δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Υπενθυμίζεται στο σημείο αυτό ότι με το Ν.4369/2016 η Κυβέρνηση πριν δύο μήνες θέσπισε το «Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης», όπου σύμφωνα με το άρθρο 8 τα μέλη των συλλογικών οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των οποίων η επιλογή ανήκει στην κυβέρνηση επιλέγονται από το εν λόγω Μητρώο. Οι αποδοχές δε του Διοικητή είναι ακόμη άγνωστες, καθώς οι Υπουργοί οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής θα αποφασίσουν επί του θέματος σε ύστερο χρόνο.
Με την παρ. 6 προβλέπονται υπερεξουσίες στο Διοικητή της ΔΑΛ, ενώ δεν είναι σαφές για ποιο λόγο η υπάλληλοι της ΔΑΛ, η οποία είναι οργανική μονάδα του υπουργείου, θα τοποθετούνται με απόφαση του Διοικητή και όχι του Υπουργού.
Η εποπτεία του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μόνο ως προς τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων και παραλείψεών της ΔΑΛ εγγυάται τη σχετική ανεξαρτησία της Αρχής, φαίνεται ωστόσο μάλλον ανεπαρκής σε σχέση με τις πραγματικές απαιτήσεις για μια ορθολογική εκπλήρωση των σκοπών της, τουλάχιστον σε σχέση με την εξυπηρέτηση των προγραμματικών στόχων του ελληνικού λιμενικού συστήματος (άρθρο 21) και την ανάγκη σύνδεσης τους με την πολιτική του Υπουργείου.
Αυτό δεν επιλύεται ούτε με τη συμμετοχή στο Συμβούλιο Διοίκησης ενός εκπροσώπου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής, ο οποίος ορίζεται από τον οικείο Υπουργό και του Διευθυντή της Διεύθυνσης Λιμενικής Πολιτικής της ΓΓΛΛΠΝΕ. Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι με τη σύνθεση αυτή μάλλον δεν επιτυγχάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό και η αυτοτέλεια και η ανεξαρτησία της Αρχής, αφού και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης, ο Διοικητής της ΔΑΛ, ορίζεται από τον Υπουργό. Συνεπώς, με την επιλογή αυτή προκύπτουν αντιφάσεις, που ίσως δημιουργήσουν επιπλοκές.
Εξάλλου, η σύνθεση του Συμβουλίου Διοίκησης της ΔΑΛ (μέλη με δικαίωμα ψήφου), όπως προβλέπεται στην παρ. 3 του εν λόγω άρθρου, εμφανίζεται και αριθμητικά ανεπαρκής για την επιτέλεση των καθηκόντων του Οργάνου, ενώ δεν είναι σαφές πώς, για παράδειγμα, ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Λιμενικής Πολιτικής της ΓΓΛΛΠΝΕ θα μπορεί να ανταποκρίνεται ικανοποιητικά σε παράλληλα καθήκοντα.
Τροποποίηση:
Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο συμβούλιο διοίκησης προτείνω να προέρχεται από την αντιπροσωποπευτικότερη δευτεροβάθμια οργάνωση των εργαζομένων στα λιμάνια.