Οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 18 του Ν.2971/2001 (Α’285) όπως διαμορφώθηκε με το άρθρο 210 του Ν.4072/12 (Α’86) αντικαθίστανται ως εξής:
«4. Επισκευές – επεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα και εργασίες συντήρησης σε υφιστάμενους λιμένες και λιμενικές εγκαταστάσεις εκτελούνται κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2, κατόπιν απόφασης του διοικητικού τους οργάνου, κοινοποιούμενης στην Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων και στην οικεία Λιμενική Αρχή εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) αποσκοπούν στη συντήρηση υπάρχοντος εξοπλισμού ή στην αποκατάσταση φθορών, ζημιών ή βλαβών που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των εργαζομένων και των χρηστών και προκαλούνται από συνήθη χρήση κατά την εκτέλεση θεμελιωδών δραστηριοτήτων του λιμένα ή της λιμενικής εγκατάστασης (φορτο−εκφόρτωση και κυκλοφορία βαρέων οχημάτων, απο−επιβίβαση συναλλασσόμενων, συνήθη καιρικά φαινόμενα κ.λπ.) ή και από έκτακτες καταστάσεις (θεομηνίες, πρόσκρουση πλοίων κ.λπ.), όπως ιδίως υποσκαφές (σπηλαιώσεις), πάσης φύσεως φθορές ή ζημιές σε κρηπιδώματα και προβλήτες, καθιζήσεις ανωδομών, εξοπλισμός που χρήζει αντικατάστασης, τοπικές αστοχίες θωράκισης − προστασίας εξωτερικών λιμενικών έργων (βραχισμός),
β) αποσκοπούν στη δημιουργία υποτυπωδών, μικρής έκτασης εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των διακινούμενων επιβατών και εργαζομένων, όπως ψύκτες νερού, σκιάδια, χημικές τουαλέτες, A.T.M. Τραπεζών, μηχανήματα αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων, εξοπλισμός και σήμανση για τη διακίνηση πεζών και οχημάτων κ.λπ.
γ) δεν τροποποιούν με οποιονδήποτε τρόπο τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των λιμένων ή των λιμενικών εγκαταστάσεων,
δ) ο προϋπολογισμός δαπάνης δημοπράτησής τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000,00 ευρώ πλέον δαπάνης Φ.Π.Α. και
ε) συνδέονται άρρηκτα με την ομαλή και ασφαλή λειτουργία του λιμένα ή της λιμενικής εγκατάστασης.
5. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μετά από υποβολή σχετικού αιτήματος του φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης του λιμένα, κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2, υλοποιούνται επίσης σε υφιστάμενους λιμένες ή λιμενικές εγκαταστάσεις:
α) Τα έργα της προηγούμενης παραγράφου προϋπολογισμού δαπάνης δημοπράτησής τους άνω του ποσού των 10.000 ευρώ πλέον δαπάνης Φ.Π.Α. και μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ πλέον δαπάνης Φ.Π.Α.
β) Η εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας με στόχο τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Διεθνούς Κώδικα περί Ασφάλειας Πλοίων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων ISPS (International Ship and Port Facility Security), του ν. 3622/2007 (Α΄284) όπως ισχύει, της Συνθήκης Schengen, του Κανονισμού (ΕΚ) 725/2004, της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2005/65 για τη βελτίωση της ασφάλειας των πλοίων, των λιμενικών εγκαταστάσεων και των λιμένων από σκόπιμες παράνομες ενέργειες και των μελετών Σχεδίου Ασφάλειας Λιμενικής Εγκατάστασης (Σ.Α.Λ.Ε.) που έχουν εκπονηθεί με βάση τη μελέτη Αξιολόγησης Λιμενικών Εγκαταστάσεων (Α.Λ.Ε.), όπως κινητές περιφράξεις, εγκατάσταση φυλακίων ελέγχου, τοποθέτηση καμερών παρακολούθησης επί στύλων, προστατευτικές μπάρες και άλλες ήσσονος σημασίας παρεμβάσεις, με τις οποίες δεν τροποποιούνται ή αλλοιώνονται τα υφιστάμενα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των λιμένων ή των λιμενικών εγκαταστάσεων και δεν παρακωλύεται η λειτουργία του».
Προτείνεται να αυξηθεί το όριο της δαπάνης από το ποσό των 10.000,00 ευρώ πλέον δαπάνης Φ.Π.Α. στο ποσό των 20.000,00, ώστε να «συγχρονιστεί» με το όριο του ποσού των διαδικασιών απ’ευθείας ανάθεσης όπως ισχύει με το Ν. 4412/2016 (Δημόσιες Συμβάσεις).
Προτείνουμε να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«Οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 18 του Ν.2971/2001 (Α’285) όπως διαμορφώθηκε με το άρθρο 210 του Ν.4072/12 (Α’86) αντικαθίστανται ως εξής:
«4. Επισκευές – επεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα και εργασίες συντήρησης σε υφιστάμενους λιμένες και λιμενικές εγκαταστάσεις εκτελούνται κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2, κατόπιν απόφασης του διοικητικού τους οργάνου, κοινοποιούμενης στην Γενική Γραμματεία Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων και στην οικεία Λιμενική Αρχή εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) […]
β) αποσκοπούν στη δημιουργία υποτυπωδών, μικρής έκτασης εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των διακινούμενων επιβατών και εργαζομένων, όπως ψύκτες νερού, σκιάδια, χημικές τουαλέτες, A.T.M. Τραπεζών, μηχανήματα αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων, εξοπλισμός και σήμανση για τη διακίνηση πεζών και οχημάτων, παρεμβάσεις για τη βελτίωση της πρόσβασης ατόμων με αναπηρία κ.λπ.
γ) […]»
Η προαναφερόμενη συμπλήρωση προτείνεται στη βάση των απαιτήσεων του άρθρου 9 «Προσβασιμότητα» της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία», την οποία η χώρα μας μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλό της επικύρωσε με τον Ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α΄/11.04.2012), και ως εκ τούτου οφείλει να θέσει σε εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με το οποίο τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στα μέσα μεταφοράς.
Επί της τροποποίησης της παραγράφου 4 θα πρέπει να καταργηθεί η λέξη «σωρευτικά» από το σημείο που βρίσκεται καθότι δεν είναι δυνατή η συνύπαρξη των (α),(β),(γ),(δ)&(ε) προϋποθέσεων σε ένα έργο ταυτόχρονα και να προβλεφθεί η λέξη «δυνητικά» για τις (α)&(β)προϋποθέσεις και «σωρευτικά» για τις(γ),(δ)&(ε)προϋποθέσεις. Επειδή η προτεινόμενη τροποποίηση έχει την έννοια της άμεσης παρέμβασης επί επείγοντων και απρόβλεπτων καταστάσεων με διαδικασίες απ΄ ευθείας ανάθεσης η «κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2» φράση για τη μη αναγκαιότητα σχετικής έγκρισης, δεν διευκρινίζει εάν θα πρέπει να υπάρχει η έκφραση σύμφωνης γνώμης έστω από την οικεία Λιμενική Αρχή ή την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει παρερμηνείες και καθυστερήσεις.Επιπλέον, τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία υπάγονται και εφαρμόζουν τις διατάξεις των Ν.3463/06 (ΔΚΚ) & 3852/10(ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ)για τα θέματα ελέγχου της εγκυρότητας και νομιμότητας των αποφάσεων τους από τις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, μήπως τεθεί θέμα νομιμότητας λήψης & εκτελεστότητας των αποφάσεων των Δ.Λ.Τ. με τη μη αποστολή τους έστω ως γνωστοποίηση στις αρμόδιες υπηρεσίες κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2; Τέλος, τα ποσά θα πρέπει να διαμορφωθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4412/16 που ισχύει για όλες τις Δημόσιες Υπηρεσίες.
Τα ποσά των παραγράφων 4 & 5 περίπτωση δ & α αντίστοιχα χρήζουν αναθεώρησης ως προς το ελάχιστο και μέγιστο όριο. Με δεδομένο την δυσκολία εκτέλεσης εργασιών επισκευής, συντήρησης σε λιμένες απομακρυσμένων νησιών βλέπε Καστελλόριζο, Κάσο, Κάρπαθο, Χάλκη, Σύμη, κ.α όπου η δαπάνη προμήθειας των πρώτων υλών όπως σκυρόδεμα, σίδηρο καύσιμα είναι αρκετά αυξημένα σε σχέση με άλλες περιοχές μη νησιωτικές και συνυπολογίζοντας τα αυξημένα μεταφορικά των μηχανημάτων έργου που απαιτούνται για την αντιμετώπιση δύσκολων επισκευών θεωρώ ότι το ελάχιστο όριο πρέπει να αυξηθεί στο ποσό των 20.000€ αφενός για να συμπίπτει με το όριο της απευθείας ανάθεσης που προβλέπει το άρθρο 118 του Ν.4412/16 και αφετέρου να αντιμετωπίζονται άμεσα και χωρίς χρονοτριβές με απλή διαδικασία μικρό-επισκευές ή συντηρήσεις που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία απομακρυσμένων λιμένων. Επίσης το μέγιστο όριο των 100.000 € για τους ίδιους λόγους που ανέφερα πιο πάνω πρέπει να αλλάξει στο ποσό των 200.000€.
Στην παράγραφο 4 περίπτωση α πρέπει να συμπληρωθεί και η επισκευή, συντήρηση Ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.
Καλό θα είναι να αναφέρεται αν υπάρχει υποχρέωση εκπόνησης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα συγκεκριμένα έργα ή αν θα πρέπει υποχρεωτικά ο λιμένας να έχει περιβαλλοντικούς όρους. Υπάρχουν μικρά λιμάνια που δεν έχουν.
Παρατηρήσεις εκ μέρους της Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης ΑΕ:
Πρόταση τροποποίησης του άρθρου 209 του Ν.4072/12 (Α’86), που αφορά την ΟΛΘ Α.Ε.:
Ο προϋπολογισμός δαπάνης δημοπράτησης 100.000 € για τις επισκευές – επεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα και εργασίες συντήρησης της ΟΛΘ Α.Ε. που απαιτείται να κοινοποιούνται προς γνώση στη ΔΛΥ της ΓΓΛΛΠΝΕ, προτείνεται να τροποποιηθεί στο ποσό των 200.000 €, όπως ακριβώς έγινε για το αντίστοιχο ποσό που προβλεπόταν για την ΟΛΠ ΑΕ στο άρθρο 208 του Ν. 4072/2012, το οποίο τροποποιήθηκε με το άρθρο 41 του Ν. 4256/2014 στο ποσό των 200.000 €.
Λάζαρος Λαδόπουλος, Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών Έργων ΟΛΘ Α.Ε.
Προτείνεται η αναδιατύπωση του εδαφίου (β) της παραγράφου 5 ως εξής:
Β)Η δημιουργία υποδομών ασφαλείας και η προμήθεια και η εγκατάσταση εξοπλισμού ασφαλείας στις λιμενικές εγκαταστάσεις και στους λιμένες προς βελτίωση της ασφάλειας τους από σκόπιμες παράνομες ενέργειες και με σκοπό τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Συνθήκης Schengen, του Κανονισμού (ΕΚ) 725/2004 και της Οδηγίας 2005/65(ΕΚ)- όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 3622/2007 (Α΄284)- και που οι ως άνω υποδομές και εξοπλισμός αναφέρονται στα εγκεκριμένα από την αρμόδια Εθνική Αρχή, αντίστοιχα Σχέδια Ασφαλείας τους (ΣΑΛΕ/ΣΑΛ) , όπως κινητές περιφράξεις, φυλάκια ελέγχου, υποδομές παρεμπόδισης μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης ατόμων και οχημάτων, κάμερες παρακολούθησης και άλλες ήσσονος σημασίας κατασκευαστικές παρεμβάσεις, με τις οποίες δεν τροποποιούνται ή αλλοιώνονται τα υφιστάμενα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των λιμενικών εγκαταστάσεων ή των λιμένων και δεν παρακωλύεται η λειτουργία τους.
Με την πρόταση η διάταξη βελτιώνεται νομοτεχνικά (παραλείπονται επικαλύψεις –βλ. πχ ο Κώδικας ISPS αποτελεί μέρος του Kανονισμού ή το ΣΑΛΕ είναι ευνόητο από άλλα νομοθετήματα ότι έχει εκπονηθεί με βάση τη μελέτη ΑΑΛΕ ) και προβλέπει με σαφήνεια τη συμπερίληψη των αναγκαίων υποδομών και εξοπλισμού ασφαλείας των υπόχρεων λιμένων, που στην υπό διαβούλευση μορφή της δεν αναφέρεται σαφώς (αναφέρεται μόνο στο ΣΑΛΕ και όχι και στο ΣΑΛ)
Η ψήφιση του άρθρου λύνει πολλά προβλήματα, και εξυπηρετεί τα μέγιστα την οικονομική ανάπτυξη.
Το άρθρο κινείται σίγουρα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ωστόσο, θεωρώ ότι το ανώτατο όριο της παραγράφου 5 (100.000 ευρώ) φαντάζει αρκετά χαμηλό όταν πρόκειται για περιπτώσεις υποσκαφών και σπηλαιώσεων. Θα έπρεπε να αυξηθεί σε 200.000 – 300.000 ευρώ. Δεν είναι κρίμα να μπλέκουμε με τις υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ. και του ΓΕΝ για τέτοιου είδους έργα που είναι αρκετά συνήθη στα απαρχαιωμένα μας λιμάνια;
Στο άρθρο 4, παρ. Β θα ήταν καλό να προστεθεί και η φράση «ράμπες ΑΜΕΑ, αυτόματοι πωλητές τροφίμων και αναψυκτικών, υπόγειοι κλαδοι απορριμμάτων».