1. Υφιστάμενα λιμενικά έργα σε λιμένες διεθνούς ενδιαφέροντος, εθνικής ή τοπικής σημασίας, και μείζονος ενδιαφέροντος, μη νομίμως εκτελεσθέντα έως την 29-04-2013, από φορείς του Δημοσίου, τα οποία έχουν αποτυπωθεί και ενταχθεί στο εγκεκριμένο από την Ε.Σ.Α.Λ. Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και Μελέτη Διαχείρισης (Master Plan) ή το Πλαίσιο Έργων Ανάπτυξης Λιμένα (Π.Ε.Α.Λ.), θεωρούνται νόμιμα από την έκδοση σχετικής απόφασης από το Γενικό Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων κατόπιν αίτησης του φορέα διαχείρισης λιμένα, η οποία συνοδεύεται από: α) τεχνική περιγραφή του προς νομιμοποίηση έργου β) εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα με κλίμακα 1:500 γ) φωτογραφίες και χάρτη της ευρύτερης περιοχής με την ακριβή θέση του έργου και δ) τους εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους για τα προαναφερθέντα προγράμματα (Master Plan, Π.Ε.Α.Λ.).
2. Στις περιπτώσεις που από την κείμενη νομοθεσία δεν υφίσταται υποχρέωση εκπόνησης Αναπτυξιακού Προγράμματος και Μελέτης Διαχείρισης (Master Plan) ή του Πλαισίου Έργων Ανάπτυξης Λιμένα (Π.Ε.Α.Λ.), τα έργα της προηγούμενης παραγράφου θεωρούνται νόμιμα από την έκδοση σχετικής απόφασης από το Γενικό Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου φορέα, η οποία συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά (α), (β), (γ) της προηγούμενης παραγράφου καθώς και τους εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους των έργων. Η διαδικασία νομιμοποίησης δεν κωλύεται από την μη ύπαρξη οριοθετημένων ζωνών αιγιαλού, παραλίας, χερσαίας ή εξομοιούμενης με λιμένα μέχρι την 01/01/2020, οπότε πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες καθορισμού τους.
3. Η αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης των έργων των παραγράφων 1 και 2, καθορίζεται με απόφαση των Υπουργών Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Οικονομικών, ανάλογα με τη κατάταξη του λιμένα σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα Κοινή Υπουργική Απόφαση κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 21 του ν. 3450/2006 όπως ισχύει.
4. Εκκρεμείς διαδικασίες νομιμοποίησης σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 27 του ν. 2971/2001 δύνανται να ανασταλούν κατόπιν αιτήσεως των ενδιαφερόμενων προς την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία και να υπαχθούν στις διατάξεις των παραγράφων 1-3 του παρόντος άρθρου. Στην περίπτωση αυτή οι σχετικές πράξεις επιβολής ή ταμειακής βεβαίωσης θεωρούνται αυτοδικαίως ανακληθείσες από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.
5. Είναι δυνατή κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης σε υφιστάμενα έργα της παρ.1 και 2, η εκτέλεση των αναγκαίων τεχνικών εργασιών συντήρησης και επισκευής προς αποτροπή άμεσου κινδύνου υπό την επίβλεψη αρμόδιας τεχνικής Υπηρεσίας κατόπιν εισήγησης της οικείας Λιμενικής Αρχής και έγκρισης του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων. Για την εκτέλεση των παραπάνω εργασιών δεν απαιτείται η ύπαρξη εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων.
6. Η νομιμοποίηση κτιριακών εγκαταστάσεων εντός της χερσαίας ζώνης λιμένα ανεξάρτητα από την κατάταξη του λιμένα βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4178/2013 (Α΄174) όπως εκάστοτε ισχύει.
7. Οι φορείς διαχείρισης Λιμένων που έχουν την υποχρέωση σύνταξης αναπτυξιακού προγράμματος και μελέτης διαχείρισης (master-plan), οφείλουν να έχουν ολοκληρώσει την σύνταξή της εντός δύο (02) ετών από της ενάρξεως ισχύος του παρόντος νόμου.
1.Προτείνεται να απαλειφθεί η παράγραφος 3 έτσι ώστε να μην καταλογίζεται οποιαδήποτε αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης έργων στους δημόσιους φορείς διαχείρισης λιμένων .
2.Προτείνεται η διάταξη » Στα λιμενικά έργα που η οριογραμμή αιγιαλού & παραλίας δεν έχει καθορισθεί ή υπάρχουν μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην διαδικασία χάραξης και δεν έχει γίνει ο καθορισμός αιγιαλού, να προβλεφτεί διάταξη που να επιτρέπεται η ταυτόχρονη χάραξη αιγιαλού και χερσαίας λιμενικής ζώνης μόνο για την αμιγώς λιμενική εγκατάσταση.»
Προτείνεται να απαλειφθεί η παράγραφος 3 έτσι ώστε να μην καταλογίζεται οποιαδήποτε αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης έργων στους δημόσιους φορείς διαχείρισης λιμένων
Προσοχή!! Η παράγραφος 6 ουσιαστικά καταργεί το άρθρο 77 και ανοίγει παράθυρο για θέματα που ήδη έχουν κριθεί αρνητικά από το ΥΠΕΚΑ. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι αφορά λιμενικά έργα ή κτίσματα ιδιοκτησίας του Δημοσίου ή των ΦΔΕΛ.
Θετικές είναι οι διατάξεις του προς ψήφιση άρθρου.Εάν υπήρχε και κάποια πρόβλεψη για λιμενικά έργα και εγκαταστάσεις που υφίστανται σε μικρά νησιά ,τα οποία δεν δύναται να διαχειριστούν από φορέα και είναι απαραίτητα στην τοπική κοινωνία θα καλύπτονταν πιθανόν μεγάλες ανάγκες τοπικής σημασίας.Για την ακρίβεια θα μπορούσε ο νομοθέτης να συμπεριλάβει στις διαδικασίες του άρθρου τις μη νόμιμες λιμενικές εγκαταστάσεις οι οποίες είδη εξυπηρετούν το δημόσιο και τοπικό συμφέρον και για οποιοδήποτε λόγο υφίστανται και λειτουργούν χωρίς τις προαπαιτούμενες χωροθετήσεις και να δύνεται η δυνατότητα έτσι στον χωρικά φορέα διαχείρισης μιας περιοχής / νησιού (π.χ Δ.Λ.Τ.) με αίτηση του και την σύμφωνη γνώμη της οικείας Λιμενικής Αρχής και του Ο.Τ.Α να τις νομιμοποιήσει και να τις συμπεριλάβει έτσι στη διοίκηση του,να ελέγχει θέματα ασφάλειας τους και να τις συντηρεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Θετικές είναι οι διατάξεις του προς ψήφιση άρθρου.Εάν υπήρχε και κάποια πρόβλεψη για λιμενικά έργα και εγκαταστάσεις που υφίστανται σε μικρά νησιά ,τα οποία δεν δύνατε να διαχειριστούν από φορέα και είναι απαραίτητα στην τοπική κοινωνία θα καλύπτονταν πιθανόν μεγάλες ανάγκες τοπικής σημασίας.Για την ακρίβεια θα μπορούσε ο νομοθέτης να συμπεριλάβει στις διαδικασίες του άρθρου τις μη νόμιμες λιμενικές εγκαταστάσεις οι οποίες είδη εξυπηρετούν το δημόσιο και τοπικό συμφέρον και για οποιοδήποτε λόγο υφίστανται και λειτουργούν χωρίς τις προαπαιτούμενες χωροθετήσεις και να δύνεται η δυνατότητα έτσι στον χωρικά φορέα διαχείρισης μιας περιοχής / νησιού (π.χ Δ.Λ.Τ.) με αίτηση του και την σύμφωνη γνώμη της οικείας Λιμενικής Αρχής και του Ο.Τ.Α να τις νομιμοποιήσει και να τις συμπεριλάβει έτσι στη διοίκηση του,να ελέγχει θέματα ασφάλειας τους και να τις συντηρεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Πρέπει να δοθεί ένα τέλος στον παραλογισμό ή την παραδοξότητα ότι το Ελληνικό δημόσιο επιβάλλει πρόστιμο στον εαυτό του.
Είναι θετικό και στην σωστή κατεύθυνση ότι λαμβάνεται μέριμνα για την νομιμοποίηση των λιμενικών έργων που κατασκευάστηκαν πριν από την ισχύ του Ν.2971/01, τα οποία όλα εξ αυτών δεν έχουν λάβει την παραχώρηση χρήσης αιγιαλού & παραλίας κατ’ αντιστοιχία του άρθρου 14 του παραπάνω νόμου με αποτέλεσμα να θεωρούνται μη νόμιμα. Παρότι ο Ν.2971/01 προβλέπει την νομιμοποίηση τους με μια συγκεκριμένη διαδικασία που ορίζεται στην παρ.9 του άρθρου 14 του Ν.2971/01 αυτή εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να δυσκολεύει τους φορείς εκμετάλλευσης- διαχείρισης των λιμενικών εγκαταστάσεων με το χρονοβόρο της τηρούμενης διαδικασίας, έχουμε δε περιπτώσεις που η απόφαση του Υπουργού Οικονομικών περί νομιμοποίησης μπορεί να εκδοθεί μετά από 5 χρόνια από την σχετική αίτηση, επιπλέον και το πιο σοβαρό το Υπουργείο Οικονομικών επιβάλει πρόστιμο αρκετών χιλιάδων ευρώ (10.000 έως 80.000€ στην περίπτωση μας) για την αυθαίρετη χρήση του χώρου (μιλάμε και για στρέμματα κάποιες φορές) σε ΝΠΔΔ Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, δηλαδή το παράδοξο ή παράλογο το Ελληνικό δημόσιο επιβάλλει πρόστιμο στον εαυτό του.
Κατά την άποψη μου πρέπει:
1.Να μπει ένα χρονικό όριο της τάξης των 3 μηνών στην διαδικασία νομιμοποίησης των λιμενικών έργων.
2.Να απαλλαγούν οι φορείς διαχείρισης – εκμετάλλευσης των λιμένων δλδ τα ΝΠΔΔ (Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία)από την επιβολή προστίμου για την αυθαίρετη χρήση του χώρου που νομιμοποιείται.
3.Ο φάκελος νομιμοποίησης του λιμενικού έργου πρέπει να συνοδεύεται από τις βεβαιώσεις ασφαλούς ναυσιπλοΐας της Υπηρεσίας Φάρων και της καλής λειτουργίας των υποδομών του λιμένα που νομιμοποιείται από την αντίστοιχη Τεχνική Υπηρεσία του φορέα διαχείρισης. 4.Στην παρ.1 για τα δικαιολογητικά πρέπει να προστεθεί στο γ)αεροφωτογραφίες & επίγειες φωτογραφίες…
5. Στα λιμενικά έργα που η οριογραμμή αιγιαλού & παραλίας δεν έχει καθορισθεί ή υπάρχουν μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην διαδικασία χάραξης (βλέπε Χάλκη, Καστελλόριζο κ.α δεν έχουν καταφέρει να καθορίσουν αιγιαλό) να προβλεφτεί διάταξη που να επιτρέπεται η χάραξη αιγιαλού μόνο για την αμιγώς λιμενική εγκατάσταση και τους δημόσιους χώρους εξυπηρέτησης της έτσι ώστε να καθορίζεται άμεσα η λιμενική ζώνη.
6. Να επιβάλλεται η απλοποίηση των διαδικασιών για τις οποίες θα ορίζονται χρονικά όρια, οι δε περιβαλλοντικοί όροι των υφιστάμενων λιμενικών έργων πρέπει να αφορούν τις επιπτώσεις από την λειτουργία τους.
Παρατηρήσεις εκ μέρους της Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης ΑΕ:
Η πρότασή μας είναι η παρ. (1δ) να διατυπωθεί ως εξής:
«δ) τους εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους για τη λειτουργία του Λιμένα που θα περιλαμβάνει το προς νομιμοποίηση έργο ή τους εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους για τα προαναφερθέντα προγράμματα (Master Plan, Π.Ε.Α.Λ.).»
Λόγοι για την αλλαγή της διατύπωσης της παρ. (1δ):
Η παρ. (1δ), όπως διατυπώνεται στο Σχέδιο Νόμου, απαιτεί εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους για τα προαναφερθέντα προγράμματα (Master Plan, Π.Ε.Α.Λ.). Κατά συνέπεια, το έργο πρέπει να έχει αποτυπωθεί και ενταχθεί στο εγκεκριμένο από την Ε.Σ.Α.Λ. Master Plan και να υπάρχουν εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι για το Master Plan.
Από την εμπειρία της ΟΛΘ ΑΕ σχετικά με τη διαδικασία έγκρισης του Master Plan διαπιστώνονται τα ακόλουθα:
– Από το άρθρο 31 του Ν. 4368/2016 προκύπτει ότι για την έγκριση του Master Plan ενός λιμένα δεν απαιτείται προηγούμενη αξιολόγηση και έγκριση αντίστοιχης ΜΠΕ ή Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).
– Η ΟΛΘ ΑΕ, όπως και άλλοι λιμένες, διαθέτει ΑΕΠΟ για τη «Λειτουργία Λιμένα Θεσσαλονίκης», που καλύπτει όλες τις λειτουργίες και δραστηριότητες του Λιμένα Θεσσαλονίκης στις υφιστάμενες υποδομές – έργα.
– Σύμφωνα με το Ν. 4368/2016, μετά την έγκριση του Master Plan ενός λιμένα, για την εκτέλεση όλων των έργων που προβλέπονται στο Master Plan πρέπει να ακολουθείται η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), όπως ισχύει, για το σύνολο του λιμένος.
– Η εκπόνηση ΜΠΕ για τα νέα έργα του Master Plan, που έχει χρονικό ορίζοντα 25ετίας και σχεδιάζεται να υλοποιηθεί σε βάθος χρόνου, δεν είναι δυνατή κατά τη φάση έγκρισης του Master Plan γιατί απαιτεί προγενέστερα την εκπόνηση μελετών σε στάδιο τουλάχιστον Προμελέτης, η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα απαιτούμενα δεδομένα για την εκπόνηση και έγκριση της ΜΠΕ.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω:
• Δεν απαιτούνται εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι για την έγκριση των Master Plan των λιμένων.
• Για νέο έργο που είναι ενταγμένο στο Masterplan, απαιτείται έγκριση των περιβαλλοντικών όρων πριν από την έγκριση της κατασκευής του.
• Για υφιστάμενο έργο, οι περιβαλλοντικοί όροι πρέπει να αφορούν τις επιπτώσεις από την λειτουργία του έργου (αφού το έργο έχει ήδη κατασκευασθεί) και να αναφέρονται στους εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους για τη λειτουργία του Λιμένα.
Λάζαρος Λαδόπουλος, Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών Έργων ΟΛΘ Α.Ε.
Επιτέλους στην παρ. 6 να διευκρινιστεί ότι οι προς τακτοποίηση κτιριακές εγκαταστάσεις αφορούν έργα κατασκευασμένα από ΝΠΔΔ και όχι από ιδιώτες, προκειμένου να επιλυθεί ένα ζήτημα που ταλανίζει πολίτες και Διοίκηση.
Προτείνεται: Η νομιμοποίηση κτιριακών εγκαταστάσεων «…που έχουν κατασκευαστεί από φορείς του Δημοσίου…» εντός της χερσαίας ζώνης λιμένα ανεξάρτητα από την κατάταξη του λιμένα βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4178/2013 (Α΄174) όπως εκάστοτε ισχύει.
Διαφορετικά εάν τα ιδιωτικά έργα μπορούν να τακτοποιούνται με την παρ. 2δ του άρθρου 16 του ν. 4178/2013, η διάταξη του άρθρου 77 του παρόντος σχεδίου νόμου δε θα μπορέσει να επιτελέσει το σκοπό της
Αναμφίβολα ένα τολμηρό και θετικό βήμα. Ωατόσο, πρέπει να προσεχθούν τα παρακάτω σημεία:
1) Να απαιτείται και βεβαίωση της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού περί ύπαρξης του εξοπλισμού που απαιτείται για την οριστική φωτοσήμανσή τους. Διαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος να νομιμοποιηθούν λιμάνια στα οποία η ναυσιπλοία είναι επισφαλής λόγω έλλειψης της κατάλληλης φωτοσήμανσης.
2) Τί θα γίνει εάν σε ένα λιμάνι δεν έχει μέχρι σήμερα καθοριστεί αιγιαλός και δεν καταφέρει να καθοριστεί ούτε μέχρι το 2020; (π.χ. στο Λακκί Λέρου δεν έχουν καταφέρει να καθορίσουν αιγιαλό εδώ και 11 χρόνια). Θα νομιμοποιηθεί και μετά θα ξαναγίνει παράνομο; Αφού υπάρχει η βούληση να γίνει αυτό το πολύ σωστό βήμα, ας γίνει ολοκληρωμένα και χωρίς αστερίσκους.
3) Είναι δυνατόν να απαιτεί το κράτος από τα «παιδιά του», δηλαδή τα Λ.Τ. και τα Δ.Λ.Τ. να πληρώσουν πρόστιμα (αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης) για λιμάνια που κατασκευάστηκαν με την ανοχή των δικών του Υπηρεσιών (κατά τόπους λιμενικών αρχών) για την εξυπηρέτηση των πολιτών;