Αρχική Σχέδιο της κύριας έκθεσης της Ολλανδικής εταιρίας HVA με αντικείμενο τη βελτίωση της διαχείρισης υδάτων, αγροτικών καλλιεργειών και αντιπλημμυρικής προστασίας στην Περιφέρεια ΘεσσαλίαςMASTER PLAN WATER MANAGEMENT IN THESSALY IN THE WAKE OF STORM DANIEL How to Address Thessaly’s Water-Related Agricultural ChallengesΣχόλιο του χρήστη Γιώργος Βλάχος | 28 Μαρτίου 2024, 20:55
  • Σχόλιο του χρήστη 'Γιώργος Βλάχος' | 28 Μαρτίου 2024, 20:55

    Α. Αρκετά από τα κρίσιμα συμπεράσματα είναι ατεκμηρίωτα: Ενδεικτικά παρατίθενται τα πλέον σημαντικά: 1. Στις σελ 2-3 του VOLUME IV: AGRICULTURE & LIVESTOCK και συγκεκριμένα για τον Πίνακα που επιγράφεται Table 1: Agricultural shares in Thessaly’s economy υπάρχουν οι εξής παρατηρήσεις: α. Ο σκληρός σίτος είναι ξηρική καλλιέργεια συνεπώς δεν δικαιολογείται μερίδιο στο αρδευτικό νερό. Με δεδομένο μάλιστα ότι στην περιοχή εφαρμοζόταν και αγροπεριβαλλοντικό μέτρο που ενίσχυε την ξηρική καλλιέργεια αποζημιώνοντας τους παραγωγούς για την απώλεια εισοδήματος, είναι μάλλον παράδοξη η αναφορά. Σχόλιο: Συνεπώς ο υπολογισμός της σχετικής αποδοτικότητας του αρδευτικού ύδατος δεν έχει νόημα. β. Επίσης θα ήταν ενδιαφέρον να δεί κάποιος πώς ακριβώς υπολογίστηκε η 4η στήλη Relative productivity of land (relative EUR/Ha). (Ποιες αποδόσεις χρησιμοποιήθηκαν, ποιες τιμές, εάν λήφθηκαν υπόψη οι ενισχύσεις κλπ). Στην περίπτωση των μηρυκαστικών τι και πώς έχει υπολογιστεί ως απόδοση (Γάλα, Κρέας, Ισοδύναμο σε αγοραζόμενες ζωοτροφές;) Σχόλιο: Λείπει οποιαδήποτε τεκμηρίωση συνεπώς δεν έχει νόημα ο υπολογισμός γ. Για τον ίδιο πίνακα τέλος η χρήση στοιχείων του 2020 από την ΕΛΣΤΑΤ δημιουργεί κάποια ερωτήματα και ίσως ζητήματα συγκρισιμότητας με τα στοιχεία από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αφού στο παράρτημα 3 Annex 3. Agricultural land use in Thessaly (2022) (HVA Master Plan Appendices, σελ 334) παρατίθενται ουσιωδώς διαφορετικά στοιχεία για το 2022 αλλά χωρίς πηγή. Συγκριτικά Μέγεθος Βαμβάκι Σκληρό σιτάρι Αραβόσιτος Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ 2020 Arable land share 24% 32% 5,80% Άγνωστης πηγής στοιχεία 2022 Land use (Ha) 86.000 53.800 19.900 Είναι προφανές ότι δεν είναι δυνατόν τα 53.800 εκτάρια να αποτελούν μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης με αροτραίες από τα 86.000 εκτάρια. Συνεπώς ή σε μια διετία συνέβησαν δραματικές αλλαγές ή κάπου υπάρχει πρόβλημα. Σχόλιο: Οι υπολογισμοί για τις αρδευτικές ανάγκες δεν μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστοι. 2. Στις σελίδες 4-7 του VOLUME IV: AGRICULTURE & LIVESTOCK Υπάρχει η παράθεση σειράς σεναρίων για το υδατικό έλλειμμα χωρίς να υπάρχει αναφορά στο πώς προέκυψαν. Σχόλιο: Συνεπώς δεν τεκμηριώνεται η ανάγκη για μεταφορά ύδατος 3. Στη σελίδα 24 του VOLUME IV: AGRICULTURE & LIVESTOCK παρατίθεται διάγραμμα Figure 6: Global irrigation water values for selected crops (D’ Odorico, 2020). Γίνεται χρήση ενός «Παγκόσμιου» μέσου όρου για υπολογισμούς σε περιφερειακό επίπεδο. Σχόλιο: Εξαιρετικά προβληματική προσέγγιση και σίγουρα με κανένα τρόπο δεν τεκμηριώνει οποιοδήποτε συμπέρασμα. Γενικό σχόλιο: Οι υπολογισμοί επί του ύψους των αναγκών σε αρδευτικό νερό και του υδατικού ελλείμματος είναι παντελώς ατεκμηρίωτοι και όπου δίνονται κάποια ψήγματα στοιχείων είναι ακατάλληλα ή και πιθανότατα εντελώς λάθος Β. Υπάρχουν σημαντικά λάθη που υπονομεύουν την αξιοπιστία του σχεδίου Ενδεικτικά για τον τόμο VOLUME IV: AGRICULTURE & LIVESTOCK 1. Σελ 15: A consensus drawn up by the International Plant Protection Convention (IPPC) suggests that the escalation of global temperatures heightens the probability of extreme weather events, characterized by both intensified rainfall and prolonged drought periods. α. Δεν υπάρχει τέτοια αναφορά στη βιβλιογραφία στο τέλος (HVA Master Plan Appendices) αλλά και β. μάλλον είναι λάθος. Πιθανότερο είναι να αναφέρονται στο IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) 2. Σελ 16 Conservation agriculture promotes better soil compaction Ακριβώς το αντίθετο επιδιώκει η γεωργία διατήρησης Για τον τόμο VOLUME II: WATER MANAGEMENT ORGANISATION 1. Στη σελίδα 120 The national plan against desertification (EΘΙΑΓΕ, 2001) α. Δεν υπάρχει τέτοια αναφορά στη βιβλιογραφία στο τέλος (HVA Master Plan Appendices) αλλά και β. είναι λάθος. Το Εθνικό Σχέδιο είναι Υπουργική απόφαση και υπεύθυνη για τη Σύνταξή της ήταν η Εθνική Επιτροπή για την Καταπολέμηση της ερημοποίησης σε συμφωνία άλλωστε με τη σχετική συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών (United Nations’ Convention for Combating Deserification, https://www.unccd.int/sites/default/files/naps/greece-eng2001.pdf) 2. Στη σελίδα 120 Currently, the main sources of state funding, in cases of major disasters, is E.U. (European Solidarity Fund (EUSF), Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), European Investment Bank (EIB) etc Είναι σίγουροι οι συγγραφείς ότι ενισχύει ο ΟΟΣΑ με αποζημιώσεις; Γ. Το κυριώτερο όμως πρόβλημα του Σχεδίου είναι ότι απουσιάζουν εντελώς οι πολιτικές της Ευρωπαϊκή Ένωσης, και οι πράξεις εφαρμογής τους στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι αναφέρονται προσχηματικά Στον τόμο VOLUME II: WATER MANAGEMENT ORGANISATION Σελ 102 “Evaluation model conceptualization Towards the effort to model our approach, a “water management” model has been created to list all the required activities, responsibilities, and authorities with the aim to present a wholistic water management approach. This model is based on the following key elements: • The EUs legislation regarding water management and flood risk management (EU directives 2000/60 and 2007/60). • Best practices, models and institutional settings used for water management worldwide. • Key elements in water management in Thessaly’s region. • Experts brainstorming sessions. Based on the above-mentioned analysis the water management key processes have been recognised and catalogued to help facilitate next steps of analysis, evaluation and design.” Σχόλιο: Λείπει αναφορά στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και στο Σχέδια Αντιμετώπισης Πλημμυρών, στο Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή του Υδατικού Διαμερίσματοις και της Περιφέρειας Θεσσαλίας αντίστοιχα. Σελ. 116 «The only measure presented by the authorities is the promotion of water-saving irrigation techniques. Other effective (but highly unpopular) water demand management measures, such as the pricing of water, are not being considered.» Αγνοούνται 30 χρόνια εφαρμογής Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης με επενδύσεις στην εξοικονάμηση υδάτων, αγροπεριβαλλοντικά για την βελτίωση της ποιότητας των υδάτων και την προστασία των υδατικών πόρων (το πρόγραμμα για την αποφυγή της νιτρορρύπανσης εφαρμόζεται από το 1995) και 20 χρόνια εφαρμογής της πολλαπλής συμμόρφωσης (με Σχέδια Δράσης για την ευαίσθητη στα Νιτρικά ζώνη της Θεσσαλίας, Κώδικες Ορθής Γεωργικών Πρακτικών για την αποφυγή της Νιτρορύπανσης ). Σελ. 121 Benchmarks for Thessaly. Η ενασχόληση των συγγραφέων με την Οδηγία για τα νερά (2000/60,WFD) ήταν μάλλον επιφανειακή. Αν δεν ήταν έτσι θα έβλεπαν ότι αυτά που περιγράφουν (συμμετοχή κλπ) είναι υποχρεωτικά όπως και η τιμολόγηση του νερού που περιλαμβάνει το περιβαλλοντικό κόστος η οποία έχει ήδη ολοκληρωθεί στα υπό αναθεώρηση ΣΔΛΑΠ του 2017. Επίσης ενώ έχουν απόλυτο δίκιο για τις δυσλειτουργίες δεν αναφέρουν τίποτα από το υπάρχον, θεσμοθετημένο αλλά μη λειτουργικό σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου (Π.χ. βάσει της Οδηγίας Πλαίσιο για τα νερά έχουν θεσμοθετηθεί  Εθνικό Μητρώο Σημείων Υδροληψίας (http://lmt.ypeka.gr)  Τοποθέτηση μη μηδενιζόμενου υδρoμέτρου  Μητρώα με τα αδειοδοτημένα έργα συμπεριλαμβανομένων των έργων επιφανειακής ταμίευσης νερού (aepo.ypeka.gr)  Από το Εθνικό Πρόγραμμα Παρακολούθησης Ποιότητας Υπόγειων Νερών παρακολουθείται η ποσοτική κατάσταση των υπόγειων υδάτων, προκειμένου να διαπιστωθεί η ταπείνωση ή όχι των υπόγειων υδροφόρων οριζόντων και συνεπώς να προκύψουν συμπεράσματα για τον τρόπο εκμετάλλευσης (υπεράντληση ή όχι) του υπόγειου υδατικού δυναμικού.) Οι δε σχετικές ελληνικές εφαρμοστικές κανονιστικές διατάξεις αναφέρονται στη βιβλιογραφία που βρίσκεται στο τέλος. Στον τόμο VOLUME IV: AGRICULTURE & LIVESTOCK 1. Σελ 4 :Furthermore, it is imperative that the irrigation water per farm be minimized while concurrently enhancing individual farm revenues. Exploring various combinations offers the potential to reduce overall water consumption while simultaneously increasing their total income. Μα ακριβώς γι’αυτό το λόγο εφαρμόζονται εδώ και 29 χρόνια μέτρα πολιτικής της ΕΕ, τα οποία παρέχουν αποζημίωση στους παραγωγούς έναντι του απωλεσθέντος εισοδήματος ή του αυξημένου κόστους που προκαλούνται από τη μείωση της χρήσης αρδευτικού ύδατος. Οι συγγραφείς το αγνοούν ή επιλέγουν να μην το αναφέρουν; 2. Σελ 14.: For this monetary charging system to be efficacious, accurate measurement of water consumption on each farm is essential, with charges corresponding to the volume used. It is imperative that the costs associated with water supply are lower than the assessed value of the water. Λείπει οποιαδήποτε αναφορά στην Οδηγία για τα νερά (60/2000) η οποία απαιτεί α.να υπάρχει τιμολόγηση του αρδευτικού νερού και β. η τιμολόγηση του νερού να λαμβάνει υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος. Γι’αυτό το λόγο ήδη στο ΣΔΛΑΠ του 2017 υπάρχουν λεπτομερείς σχετικοί υπολογισμοί. Οι σχετικές ελληνικές εφαρμοστικές κανονιστικές διατάξεις αναφέρονται στη βιβλιογραφία που βρίσκεται στο τέλος. Οι συγγραφείς το αγνοούν ή επιλέγουν να μην το αναφέρουν; 3. Σελ 16 :Constructing buffer strips with vegetation along contour lines represents an effective strategy to relieve significant runoff water. These vegetation strips play a key role by intercepting and slowing down the flow of water, allowing it enough time to get absorbed into the soil. Even if some water does not get absorbed, its reduced speed in the presence of vegetation ensures that, as it continues its downward path under the influence of gravity, it exerts less impact on the soil. This, in turn, results in reduced erosion compared to open fields without buffer strips, highlighting the protective and soil-conserving benefits of this water management approach.. Η δημιουργία ακαλλιέργητων ζωνών σε περιοχές με κλίση περιέχεται ως υποχρέωση της ενισχυμένης αιρεσιμότητας στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ (ΣΣΚΑΠ) το οποίο εφαρμόζεται από 1/1/2023. Επίσης, στο ίδιο προβλέπεται ενίσχυση τόσο για την καλλιέργεια σε αναβαθμίδες όσο και για την κατασκευή αναβαθμίδων. Οι συγγραφείς το αγνοούν ή επιλέγουν να μην το αναφέρουν; 4. Σελ 16 : Buffer strips offer an additional advantage by minimizing the runoff of fertilizers and pesticides, thereby reducing surface water pollution. These strips act as a natural filter, capturing and retaining these substances before they reach water bodies. As water infiltrates the soil within the buffer strips, the vegetation present will likely utilize nutrients and pesticides, decreasing the fraction that ultimately seeps into the groundwater. This results in a lower overall environmental load of nutrients and pesticides, showcasing the ecological benefits of incorporating buffer strips into agricultural landscapes Στο ΣΣΚΑΠ το οποίο εφαρμόζεται από 1/1/2023, ισχύει απαγόρευση χρήσης εισροών για 3 – 6 μέτρα από υδροφορείς, ανάλογα με την κλίση και ενισχύεται η σπορά των ζωνών αυτών. Οι συγγραφείς το αγνοούν ή επιλέγουν να μην το αναφέρουν; 5. Σελ. 25 : The economic viability of continuing cultivation of these crops in Thessaly hinges on the implementation of interbasin water transfer from the Achelous Basin Εντελώς ανακριβής ισχυρισμός αφού υπάρχουν και εφαρμόζονται εδώ και τρεις δεκαετίες μέτρα ενίσχυσης της φιλοπεριβαλλοντικής διαχείρισης. 6. Σελ 25: Despite consuming over 50% of irrigation water, cotton contributes only 12.8% to the sector's revenues. By contrast, sectors with lower water demand, such as vegetables (22.6%) and fruits (15.6%), make more substantial contributions to Thessaly’s economy. Ενδεικτικά για το βαμβάκι Ενισχύσεις στο βαμβάκι δίνονται από το 1981 που η Ελλάδα μπήκε στην ΕΟΚ. Και η καλλιέργεια βαμβακιού από το 2003 και εντεύθεν, πέραν της βασικής (ενιαίας) που εισπράττουν όλες οι ετήσιες καλλιέργειες επιδοτείται και με την ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι. Έχουν υπολογιστεί οι κοινοτικές επιδοτήσεις και ο ρόλος τους; While the irrigation water value for cotton specifically in Thessaly has not been researched, studies conducted in neighboring Turkey have established a value of 0.15 US $/m3 for cotton (Aydogdu, 2018), (Esetlili, 2022). Ενδεικτικά και μόνο από το ΓΠΑ υπάρχουν ειδικά για τη Θεσσαλία την ΚΑΠ και το αρδευτικό νερό οι ακόλουθες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά: i. Kampas, A., and Rozakis, S (2017). On the Scarcity Value of Irrigation Water: Juxtaposing Two Market Estimating Approaches, Water Resources Management 31(4), 1257-1269 ii. Kampas A, Petsakos A, Vasilaki A, Stefopoulou A (2014) Rapid assessment of irrigation full cost: an application for the Pinios local Organization for Land Reclamation, Greece. Water Resources and Economics 6:58–73 iii. Kampas, A., Petsakos, A. and Rozakis, S. (2012). Price induced irrigation water saving: Unravelling conflicts and synergies between European agricultural and water policies for a Greek Water District, Agricultural Systems 113: 28-38., iv. Botonaki A., Mattas K., Rozakis S., Tsiboukas K.(2009). "Impact of European policy changes on the decisions of cotton producers in Greece". Cahiers Agricultures 18 402-407 v. Petsakos A., Rozakis K., Tsiboukas K (2009), "Risk optimal farm plans in the context of decoupled subsidy payments: the case of cotton production in Thessaly , Journal of Farm Management, 13(7): 467-483 vi. Korasidis M., Rozakis S., Tsiboukas K. (2008), "CAP Reform Impacts To Greek Cotton Farmers: A Mathematical Programming Approach, Journal of Agricultural and Food Economics, 3(1-2): 85-106 7. Σελ 27: The region has received crucial cross-compliance support from the EU, particularly under EU implementing regulation 2017/1185, fostering the popularity of cotton cultivation among Thessalian farmers α. Δεν υπάρχει cross – compliance support. Η πολλαπλή συμμόρφωση είναι ένα σύνολο κανόνων που υποχρεούνται να εφαρμόζουν οι παραγωγοί γγια να εισπράξουν τις ενισχύσεις της ΚΑΠ. β.Όπως προαναφέρθηκε ενισχύσεις στο βαμβάκι δίνονται από το 1981 που η Ελλάδα μπήκε στην ΕΟΚ και τότε άρχισε η μεγάλη στροφή προς το βαμβάκι γ.Η καλλιέργεια βαμβακιού από το 2003 και εντεύθεν, πέραν της βασικής (ενιαίας) που εισπράττουν όλες οι ετήσιες καλλιέργειες (μάλλον αυτό εννοούν οι συγγραφείς με το cross compliance), ενισχύεται και με την ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι. 8. Σελ 43 : While the recommended measures outlined in the Water Management Plan can reduce the probability of recurrenτ floods, it is unlikely to eliminate the risk across all areas. Για αυτό το λόγο υπάρχουν τα σχέδια για τις πλημμύρες της Οδηγίας 2007/60. 9. Σελ 49: Policy support and regulatory frameworks: Enabling policy environments and supportive regulatory frameworks are essential for creating an enabling environment conducive to the growth and development of family-based enterprises. The development program should advocate for policies that prioritize smallholder farmers and livestock keepers, promote inclusive growth, protect land rights, ensure access to natural resources, and facilitate equitable market participation. Additionally, streamlining administrative procedures, reducing bureaucratic barriers, and providing incentives for entrepreneurship will foster a conducive business environment for family-based enterprises to thrive. Πάρα πολύ σωστές προτάσεις μόνο που αποτελούν απλή επανάληψη των αρχών της ΚΑΠ. 10. Σελ 56: By reallocating subsidies so that farmers are encouraged to cultivate crops such as sesame that can be rainfed or higher value crops that utilize much less water will promote the survival of the region as a whole by conserving water and energy. Subsidies need to support sustainable agriculture and promote investments that engender greater food security, climate resilience and market competitiveness. Subsidies should also be designated for crops that add value by having EU labels for Protected Designation of Origin (PDO) or Protected Geographical Indications (PGI). Ήδη υπάρχουν στο ΣΣΚΑΠ 2023-2027 αλλά και παλαιότερα, όχι βέβαια για το σουσάμι Συμπερασματικά, η αγνόηση ή άγνοια περί την ΚΑΠ και την Περιβαλλοντική Πολιτική (ειδικά την Οδηγία για τα νερά 2000/60), στερούν από τις προτάσεις πολιτικής του σχεδίου οποιαδήποτε επιχειρησιακή αξία αφού είναι γενικόλογες και ήδη παρωχημένες.