1. Αρμόδιες Αρχές για την εφαρμογή των διατάξεων που αναφέρονται στο παράρτημα II του άρθρου 60 είναι:
α) οι οριζόμενες κάθε φορά κεντρικές αρμόδιες αρχές για την οργάνωση, τον συντονισμό και τη διενέργεια των επίσημων ελέγχων στη χώρα και
β) οι υπηρεσίες, στις οποίες έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες σχετικές με τη διενέργεια των επίσημων ελέγχων, οι οποίες ορίζονται ως αρμόδιες αρχές .
2. Οι αρμόδιες αρχές της παρ. 1 είναι ιδίως οι ακόλουθες:
α) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δια των κάτωθι Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων, αποκεντρωμένων κτηνιατρικών υπηρεσιών και εποπτευόμενου από αυτό νομικού προσώπου:
αα) Τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής, με τις υπαγόμενες σε αυτή Διευθύνσεις, σύμφωνα με το άρθρο 3 του π.δ. 79/2007 (Β΄95).
ββ) Τη Γενική Διεύθυνση Ζωικής Παραγωγής με την υπαγόμενη σε αυτή Διεύθυνση Εισροών Ζωικής Παραγωγής.
γγ) Τη Διεύθυνση Μεταποίησης, Τυποποίησης και Ποιοτικού Ελέγχου Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής.
δδ) Των Συνοριακών Σταθμών Υγειονομικού Κτηνιατρικού Ελέγχου (ΣΥΚΕ).
εε) Των Κτηνιατρικών Εργαστηρίων.
στστ) Των Κτηνιατρικών Ινστιτούτων
ζζ) Των Εργαστηρίων Ελέγχου Κυκλοφορίας Ζωοτροφών
ηη) Του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και των περιφερειακών Διευθύνσεων αυτού.
β) Το Υπουργείο Οικονομικών, δια του Γενικού Χημείου του Κράτους.
γ) Οι Περιφέρειες της χώρας, δια:
αα) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Κτηνιατρικής των Περιφερειών και Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων και
ββ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας και Ανάπτυξης των Περιφερειακών Ενοτήτων.
δ) Το Υπουργείο Υγείας, δια της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής με την υπαγόμενη σε αυτήν Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής.
3. Στα πλαίσια διενέργειας των επίσημων ελέγχων, οι κεντρικές αρμόδιες αρχές δύνανται να διενεργούν έκτακτους ελέγχους και να επιβάλλουν, εφόσον απαιτείται, τα μέτρα του Μέρους Δεύτερου.
Οσάκις οι κεντρικές αρμόδιες αρχές διενεργούν έκτακτο έλεγχο, οι τοπικές αρμόδιες αρχές παρέχουν κάθε αμοιβαία συνδρομή.
Παρά το ότι είναι προφανής η παράθεση όλων των αρμόδιων αρχών εποπτείας και ελέγχου, ωστόσο θα πρέπει να ορισθούν οι απολύτως απαραίτητες ανά θέμα αρμόδιες αρχές ώστε να μην υπάρχουν μέχρι σήμερα αλληλοκαλύψεις αρμοδιοτήτων.
ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
Στο Άρθρο 3 Παρ. 2 δεν περιλαμβάνονται ως Υπηρεσίες διενέργειας Επισήμων Ελέγχων τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ, τα οποία όμως εν προκειμένω πρέπει να περιληφθούν ως αρμόδιες αρχές διενέργειας επισήμων ελέγχων στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης.
Τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ με χαρακτηριστικό εκπρόσωπο αυτό του ΠΕΙΡΑΙΑ ήδη διενεργούν ως επίσημες Αρμόδιες Αρχές Ελέγχους για την Ασφάλεια & Υγιεινή των Τροφίμων:
1. Στα σημεία Εισόδου της περιοχής δικαιοδοσίας των, στα πλαίσια του Επίσημου Προγράμματος Ελέγχου Τροφίμων (ΠΟΕΣΕ) και σε εφαρμογή των διατάξεων των Κανονισμών 882/2004,178/2002,852/2004,1881/2006,669/2009,1152/2009,2073/2005,
1829/2003, 1830/2003, 1135/2009, 996/2012, 258/2010 του Ν. 4036/2012, του Άρθρου 2 Παρ. 5 της ΚΥΑ 15523/2006 (ΦΕΚ 1187Β) και σε εφαρμογή εγγράφων εντολών της ΚΥ του ΥΠΑΑΤ.
Οι διενεργούμενοι έλεγχοι στα πλαίσια του Επίσημου Προγράμματος Ελέγχου Τροφίμων αφορούν ελέγχους Μυκοτοξινών, Βαρέων Μετάλλων, Μικροβιολογικών Κριτηρίων (Σαλμονέλλα, Ηπατίτιδα Α κλπ), Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών, Υπολειμμάτων Γεωργικών Φαρμάκων, Ραδιενέργειας κ.α.
Οι έλεγχοι των προϊόντων διενεργούνται με μακροσκοπικούς ελέγχους και δειγματοληψίες με εξέταση δειγμάτων σε επίσημα & διαπιστευμένα εργαστήρια της χώρας μας και του εξωτερικού.
Το επιστημονικό προσωπικό διενέργειας των ελέγχων αποτελείται από Γεωπόνους Π.Ε. με εξαιρετική εμπειρία και εκπαίδευση στη διενέργεια ελέγχων δεδομένου ότι οι ελεγκτές αυτοί έχουν εκπαιδευτεί στα προγράμματα Better Training for Safer Food (BTSF) της Ε.Ε. τόσο σε θέματα Ασφάλειας και Υγιεινής των Τροφίμων όσο και σε θέματα φυτουγειονομικών ελέγχων. Έχουν επίσης οι ελεγκτές αυτοί υποστεί ελέγχους σε πλείστες περιπτώσεις από ελεγκτικά κλιμάκια του FVO της Ε.Ε.
2.Παράλληλα τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου διαθέτουν διαπιστευμένα από τον ΕΣΥΔ εργαστήρια για τον επίσημο έλεγχο των τροφίμων, στελεχωμένα με έμπειρο και καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό.
Τα εργαστήρια αυτά είναι:
1. Τα Εργαστήρια Ποιοτικού Ελέγχου Γεωργικών Προϊόντων
2. Τα Εργαστήρια Ελέγχου Υπολειμμάτων Φυτοπροστατευτικών Προιόντων
3. Τα Εργαστήρια Ποιοτικού Ελέγχου Φυτοπροστατευτικών Προιόντων
Τα προαναφερόμενα αποτελούν χαρακτηριστικές αρμοδιότητες ελέγχων που ασκούνται από το Π.Κ.Π.Φ.& Π.Ε. ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Για τους ανωτέρω λόγους τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ οφείλουν να συμπεριληφθούν στο Άρθρο 3 Παρ. 2 ως αρμόδιες αρχές διενέργειας επισήμων ελέγχων στα τρόφιμα.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΑΣΔΑΓΛΗΣ
Προιστάμενος Διεύθυνσης κατ΄αναπλήρωση
του Π.Κ.Π.Φ.& Π.Ε.ΠΕΙΡΑΙΑ
Εδώ ορίζονται οι Αρμόδιες Αρχές ελέγχου και παρατηρούμε ότι υπάρχει μια πληθώρα Διευθύνσεων και Υπηρεσιών τόσο σε Κεντρικό όσο και σε Περιφερειακό επίπεδο. Για άλλη μια φορά λοιπόν υπάρχει επικάλυψη αρμοδιοτήτων και δεν ορίζεται πουθενά σαφώς «ποιοί ελέγχουν τί».
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις μας να δέχονται πολλές φορές υπέρμετρο αριθμό επισκέψεων από διάφορες υπηρεσίες (ΕΦΕΤ, Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής, Δ/νση Δημόσιας Υγιεινής, Τμήμα Εμπορίου, κλπ.), οι οποίες όλες έχουν το ίδιο αντικείμενο ελέγχου «την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων και των διαδικασιών που τηρούμε».
Εμείς δεν στεκόμαστε αρνητικά απέναντι στους ελέγχους και μάλιστα ιδιαίτερα σήμερα που η ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα και της μεταποίησης πρέπει να αποτελέσει μοχλό και κινητήριο δύναμη για την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας. Αντίθετα επιζητούμε τον έλεγχο και τις οδηγίες – συστάσεις ειδικών επιστημόνων προκειμένου οι επιχειρήσεις μας να παρουσιάζουν το μέγιστο δυνατό βαθμό συμμόρφωσης.
Απλά αυτό που ζητάμε με την ευκαιρία του νέου νομοσχεδίου είναι να ξεκαθαριστεί πλήρως ποιά είναι η «Αρμόδια Αρχή» και ποιός ο «ελεγκτής».
Είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο οι έλεγχοι των Υπηρεσιών να συμπίπτουν ακόμα και την ίδια μέρα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται δυσάρεστο κλίμα και να παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων μας. Όμως αυτό που αποτελεί μάστιγα είναι ότι με την υπάρχουσα κατάσταση δεν γνωρίζουμε ποιόν να εμπιστευτούμε και ποιανού τις υποδείξεις προς συμμόρφωση να ακολουθήσουμε.
Η κατάσταση είναι τραγελαφική όταν οι υποδείξεις σχετικά με την κτιριακή υποδομή, τη διαμόρφωση των χώρων και την υλικοτεχνική υποδομή διίστανται μεταξύ των αρμοδίων αρχών.
Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠ/ΞΗΣ Π.Ε.ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Π.Ε. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Δ/ΝΣΗ : ΒΑΣ. ΗΑΡΑΚΛΕΙΟΥ 12
Πληροφορίες: ΧΑΣΑΝΔΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑ , ΜΠΕΖΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ – ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ Θεσσαλονίκη 11-02-2013
«Διοικητικά μέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στους τομείς της υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων και των ζωοτροφών, της υγείας και προστασίας των ζώων ως και της διαχείρισης των ζωικών υποπροϊόντων και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων»
Σύμφωνα με το Ν. 3852/2010 « ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» οι Διευθύνσεις Ανάπτυξης Π.Ε. των Περιφερειών υπάγονται στις Γενικές Διευθύνσεις Ανάπτυξης αυτών και ΟΧΙ στις Γενικές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας.
Οι Διευθύνσεις Ανάπτυξης απαρτίζονται από τα Τμήματα των πρώην Διευθύνσεων Εμπορίου, Ανωνύμων Εταιρειών, Ανάπτυξης, Παιδείας και Εργασίας με όλες τις αρμοδιότητες που ασκούσαν ως πρώην Διευθύνσεις.
Κατόπιν των παραπάνω προτείνουμε να διορθωθεί – συμπληρωθεί η παράγραφος 2γ του άρθρου 3 ως ακολούθως για να είναι δυνατή και νόμιμη η άσκηση των νομοθετικά κατοχυρωμένων αρμοδιοτήτων των Δ/νσεων Ανάπτυξης, ήτοι:
1) Την αντικατάσταση της υποπερίπτωσης (ββ) της παρ. 2γ του άρθρου 3 ως εξής:
ββ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειακών Ενοτήτων και
2) Την προσθήκη της υποπερίπτωσης (γγ) στην παρ. 2γ του άρθρου 3 ως εξής:
γγ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Ανάπτυξης, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Τέλος προτείνουμε να γίνει δεκτή η πρόταση μας διότι σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία (άρθρο 3 της Κ.Υ.Α. 15523/06 «Μεταβίβαση Αρμοδιοτήτων») περιέρχονται αρμοδιότητες κατά μεταβίβαση στις Διευθύνσεις Εμπορίου, (νυν. Διευθύνσεις Ανάπτυξης) οι οποίες έχουν την ευθύνη εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) υπ’ αριθμ. 178/2002 και του Κανονισμού (ΕΚ) 882/2004 κατά τη διάρκεια των ελέγχων ποιότητας τροφίμων στα στάδια της παραγωγής, της μεταποίησης, της διανομής και της διάθεσης στο λιανικό εμπόριο και είναι στελεχωμένες με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (Τεχνολόγοι τροφίμων – Χημικοί) που συμβάλλει ουσιαστικά στην προστασία των καταναλωτών και της Δημόσιας Υγείας πραγματοποιώντας εντατικούς ελέγχους σε επιχειρήσεις τροφίμων καθώς και δειγματοληψίες τροφίμων, κατασχέσεις και αποσύρσεις Μη Ασφαλών τροφίμων ,ενημέρωση του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF) και επί πολλών χρόνων εφαρμογή και εμπειρία στην διαδικασία επιβολής προστίμων σύμφωνα με την ΚΥΑ 15523/06.
ΜΕ Ε.Π.
Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ
Οι αρμόδιες αρχές, παρόλο που κάποιες έχουν ξεχαστεί όπως τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου και οι Δ/νσεις Ανάπτυξης των Περιφερειών, είναι πάρα πολλές και σε κεντρικό επίπεδο και σε περιφερειακό. Ειδικά οι ελεγκτικές αρμόδιες αρχές έχουν αλληλοκαλυπτόμενες αρμοδιότητες, ανεπαρκή συντονισμό και μειωμένη αποτελεσματικότητα. Επιπλέον, θεωρούμε ότι δε νοείται υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για την ασφάλεια των τροφίμων, την υγεία των ζώων και τη φυτοϋγεία, να έχουν άμεσο προϊστάμενο αιρετό άρχοντα οποιουδήποτε βαθμού αυτοδιοίκησης. Δε μπορεί να βασίζεται η υγεία των Ελλήνων αλλά και Ευρωπαίων καταναλωτών στις μικροπολιτικές σκοπιμότητες, φιλικές σχέσεις, κουμπαριές, διαθέσεις γενικότερα, του εκάστοτε τοπικού παράγοντα. Αυτά έχουν επισημανθεί και από τα αρμόδια κοινοτικά όργανα (FVO) κι αν το παρόν νομοσχέδιο δεν μπορεί να αλλάξει αυτές τις χρόνιες δυσλειτουργίες, ίσως είναι σκόπιμο να προηγηθεί ο νέος οργανισμός του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων που ελπίζουμε θα κινηθεί στη σωστή κατεύθυνση.
Αξιότιμοι,
Έχουμε σημαντική αλλά κακή εμπειρία παό το παρελθον σχετικά με τις επικαλύψεις αρμοδιοτήτων των ελεκτικών αρχών. Είναι πολύ σημαντικό ΄να έχει την οργάνωση ένας φορέας και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ΕΦΕΤ αφού και την υποχρέωση έχουμε να τον διατηρήσουμε αλλά και τα τεκμήρια της καλής και αποτελεσματικής λειτουργίας του.
Η οργάνωση υπό την εποπτεία του ΕΦΕΤ θα βοηθήσει επίσης, τον καλό συντονισμό των εργασιών των εργαστηρίων ανάλυσεις καθώς έχει την εμεπιρία αυτή.
Όλη η νομοθεσία του «Πακέτου Υγιεινής» για τα τρόφιμα περιλαμβάνει την έννοια της «αρμόδιας αρχής» η οποία ορίζεται ως η κεντρική αρχή κράτους μέλους που είναι αρμόδια να εξασφαλίζει την τήρηση των απαιτήσεων του Καν.852/2004 (άρθρο 2 του εν λόγω Κανονισμού )και τη διενέργεια των κτηνιατρικών ελέγχων (άρθρο 2 του Καν. 854/2004) ή κάθε αρχή στην οποία η πρώτη έχει μεταβιβάσει την αρμοδιότητα αυτή.
Με απλά λόγια το κράτος μέλος οφείλει : (α) να έχει μία κεντρική αρμόδια αρχή και (β) να μεταβιβασθεί η αρμοδιότητα του ελέγχου .
Ο ορισμός δύο κεντρικών αρμόδιων αρχών ( δεν θα σχολιάσω τα αίτια )με την ΚΥΑ 88/2006 ήταν μεγάλο σφάλμα και οδήγησε σε αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων , έλλειψη συντονισμού και μειωμένη αποτελεσματικότητα . Η φιλοσοφία ενιαίος έλεγχος του τροφίμου «από το χωράφι στο πιάτο» και η κοινοτική νομοθεσία αλλά και η κοινή λογική οδηγούν στο ότι πρέπει να ορισθεί ΜΙΑ κεντρική αρμόδια αρχή ( δεν θα μπώ στη διαδικασία της ονομασίας : ΕΦΕΤ ή κάπως αλλιώς ) η οποία θα συντονίζει το έργο , με περιφερειακές διευθύνσεις σε κάθε περιφέρεια και τμήματα σε κάθε περιφερειακή ενότητα όπου θα μεταβιβασθεί και η αρμοδιότητα του ελέγχου. Στη δομή αυτή μπορούν να ενταχθούν και τα περιφερειακά εργαστήρια για την απαραίτητη εργαστηριακή υποστήριξη .
Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθούν :
(α) προσαρμογή στο κοινοτικό δίκαιο ,
(β) καλύτερη χρήση των διαθέσιμων πόρων (ανθρωπίνων και τεχνικών ), και
(γ) μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα (το σημαντικότερο ) δεδομένου ότι λόγω αποφυγής των αλληλοεπικαλύψεων και της καλύτερης οργάνωσης θα υπάρχει έλεγχος σε μεγαλύτερο πεδίο επιχειρήσεων.
Επιτέλους η Κ.Α.Α. γίνεται πάλι μία! Πέραν της σύγχυσης στις ελεγχόμενες επιχειρήσεις, υπήρχε απόλυτη ασάφεια πεδίου αρμοδιοτήτων και σε όλους τους υπαλλήλους όλων των υπηρεσιών, με όλα τα συνεπακόλουθα προβλήματα και δυσλειτουργίες. Δεν είναι και λίγα τα παραδείγματα αντιφατικών και αντικρουόμενων απόψεων των 2 ΚΑΑ (πχ απόψυξη αλιευμάτων, κωδικοί Ρ και ΡΕ σε διαφορετικού τύπου εγκαταστάσεις κτλ)
Η Κ.Α.Α. δεν μπορεί να διενεργεί ελέγχους, αλλά μόνο εσωτερικούς ελέγχους στις υπόλοιπες αρμόδιες αρχές. Μόνο οργάνωση, συντονισμό και αποστολή ερμηνευτικών και κατευθηντήριων οδηγιών.
Απαράδεκτη η εισαγωγή των Δ/νσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας ως αρμόδια αρχή. Το πακέτο υγιεινής απευθύνεται σε εξειδικευμένους επιστήμονες (κι έχει ως πεδιο εφαρμογής όλα τα στάδια μετά την πρωτογενή παραγωγή και μέχρι πρίν το στάδιο της λιανικής πώλησης), κι όχι σε υγιεινολόγους (που έχουν αρμοδιότητα στα καταστήματα λιανικής).
Ο Ε.Φ.Ε.Τ. με τις Περιφερειακές του Διευθύνσεις ως μία εκ των δύο Κεντρικών Αρμοδίων Αρχών θα πρέπει να αποτελέσει αυτοτελώς το υπό στοιχείο β) των αρμοδίων αρχών στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 περί Αρμοδίων Αρχών και όχι το σημείο ηη) του στοιχείου α) της παραγράφου 2 του άρθρου 3.
Για να υπάρχει συνέχεια σε όλα τα άρθρα του σχεδίου νόμου και συνέπεια με τη νομοθεσία που πολύ ορθά αναφέρει σε προηγούμενο σχόλιό του ο κ. Ιωάννης Αμβροσιάδης.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Π.Ε. ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Δ/ΝΣΗ ΣΤΑΔΙΟΥ 60
Πληροφορίες: Ε. Μασούρα – Θ. Σαμαράς
ΠΡΟΤΑΣΗ – ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ
«Διοικητικά μέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στους τομείς της υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων και των ζωοτροφών, της υγείας και προστασίας των ζώων ως και της διαχείρισης των ζωικών υποπροϊόντων και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων»
Σύμφωνα με το Ν. 3852/2010 « ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» οι Διευθύνσεις Ανάπτυξεις Π.Ε. των Περιφερειών υπάγονται στις Γενικές Διευθύνσεις Ανάπτυξης αυτών και ΟΧΙ στις Γενικές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας.
Οι Διευθύνσεις Ανάπτυξης απαρτίζονται από τα Τμήματα των πρώην Διευθύνσεων Εμπορίου, Ανωνύμων Εταιρειών, Ανάπτυξης, Παιδείας και Εργασίας με όλες τις αρμοδιότητες που ασκούσαν ως πρώην Διευθύνσεις.
Κατόπιν των παραπάνω προτείνουμε να διορθωθεί – συμπληρωθεί η παράγραφος 2γ του άρθρου 3 ως ακολούθως για να είναι δυνατή και νόμιμη η άσκηση των νομοθετικά κατοχυρωμένων αρμοδιοτήτων των Δ/νσεων Ανάπτυξης, ήτοι:
1) Την αντικατάσταση της υποπερίπτωσης (ββ) της παρ. 2γ του άρθρου 3 ως εξής:
ββ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειακών Ενοτήτων και
2) Την προσθήκη της υποπερίπτωσης (γγ) στην παρ. 2γ του άρθρου 3 ως εξής:
γγ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Ανάπτυξης, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Τέλος προτείνουμε να γίνει δεκτή η πρόταση μας διότι σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία (άρθρο 3 της Κ.Υ.Α. 15523/06 «Μεταβίβαση Αρμοδιοτήτων») περιέρχονται αρμοδιότητες κατά μεταβίβαση στις Διευθύνσεις Εμπορίου, (νυν. Διευθύνσεις Ανάπτυξης) οι οποίες έχουν την ευθύνη εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) υπ’ αριθμ. 178/2002 και του Κανονισμού (ΕΚ) 882/2004 κατά τη διάρκεια των ελέγχων ποιότητας τροφίμων στα στάδια της παραγωγής, της μεταποίησης, της διανομής και της διάθεσης στο λιανικό εμπόριο και είναι στελεχωμένες με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (Τεχνολόγοι τροφίμων – Χημικοί) που συμβάλει ουσιαστικά στην προστασία των καταναλωτών και της Δημόσιας Υγείας πραγματοποιώντας εντατικούς ελέγχους σε επιχειρήσεις τροφίμων καθώς και δειγματοληψίες τροφίμων, κατασχέσεις και αποσύρσεις Μη Ασφαλών τροφίμων ΜΕ Ε.Α.
Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ
ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ
Τα θυμίζω για την ιστορία.
Με βάση τον Κανονισμό 178/2002, για την προστασία «της υγείας και των συμφαιρόντων των καταναλωτών» έπερεπε από κάθε κράτος μέλος να οριστούν οι Αρμόδιες Αρχές για τους απαραίτητους ελέγχους. Τον Φεβρουάριο του 2006, εκδίδεται η ΚΥΑ 088/2006, με την οποία ορίζονται δύο Κεντρικές Αρμόδιες Αρχές για τον επίσημο έλεγχο των τροφίμων. Η πρώτη ήταν ο ΕΦΕΤ, ο οποίος για να διατηρήσει τον διακριτό του ρόλο, παρέμεινε στο Υπουργείο Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ) και η δεύτερη το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ). Η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων μεταξύ του ΕΦΕΤ και του ΥΠΑΑΤ είχε ήδη προβλεφθεί από την ΚΥΑ Β3-32/2003, η οποία όριζε ότι οι ελεγκτικές αρμοδιότητες του ΕΦΕΤ άρχιζαν μετά την πρώτη μεταποίηση των τροφίμων. Οι δύο Κεντρικές Αρμόδιες Αρχές (ΕΦΕΤ και ΥΠΑΑΤ), ήταν υποχρεωμένες σύμφωνα με την ΚΥΑ 088/2006, να καθορίσουν, για τις ανάγκες εφαρμογής των Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είχαν ήδη εκδοθεί και αφορούσαν τον έλεγχο των τροφίμων, τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα το συντομότερο δυνατό. Ο ΕΦΕΤ εκδίδει τον Αύγουστο του 2006 την ΚΥΑ 15523, όπου εκτός των άλλων αναφέρεται ότι ελεγκτικές υπηρεσίες παρέχονται και από άλλους κλάδους,συντονίζονται όμως πάντα από τον ΕΦΕΤ.
Όλα αυτά ισχύουν;
Η αφελής μου ερώτηση προκύπτει από το γεγονός ότι τον ΕΦΕΤ, από Κεντρική Αρμόδια Αρχή τον βρίσκω «γραμμένο» κάπου στο άρθρο 3, παρ. 2, σημ. ηη).
Μήπως επιστρέφουμε στο Δόγμα: «Όλοι τα ελέγχουν Όλα»
Σχετικά με τις Διευθύνσεις των Περιφερειών οι οποίες ορίζονται ως αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο των τροφίμων [σημείο 2γ-(ββ)]- ο συντάκτης του εγγράφου διατύπωσε εσφαλμένα ως αρμόδια αρχή τις «Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας και Ανάπτυξης». Τέτοιες διευθύνσεις δεν υφίστανται. Το σωστό είναι «Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας».
Οι διευθύνσεις Ανάπτυξης αποτελούν ξεχωριστές Διευθύνσεις στις Περιφέρειες της Χωράς. Τα τμήματα Εμποριού των Διευθύνσεων Ανάπτυξης (πρώην Διεύθυνσεων Εμπορίου των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων) είναι στελεχωμένα με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (Τεχνολόγοι τροφίμων – Χημικοί) και τα τελευταία 30 χρόνια έχουν συμβάλει ουσιαστικά στην προστασία της Δημόσιας Υγείας πραγματοποιώντας εκατοντάδες δειγματοληψίες τροφίμων και κατασχέσεις Μη – Ασφαλών τροφίμων.
Η αφαίρεση τις αρμοδιότητας του έλεγχου των τροφίμων από τις διευθύνσεις Ανάπτυξης, θα έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του ελεγκτικού μηχανισμού των τροφίμων, στερώντας ταυτόχρονα σημαντικά έσοδα από το Ελληνικό δημόσιο (από την Μη-επιβολή πρόστιμων).
Συνεπώς το σημείο (ββ) θα πρέπει να αλλάξει ως εξής:
ββ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Και να προστεθεί το σημείο (γγ)
γγ) των οικείων Γενικών Διευθύνσεων Ανάπτυξης, με τις υπαγόμενες σ’ αυτές Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Στο παρελθόν αλλά και σήμερα ,για την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν την ασφάλεια,γίνεται ένας αγώνας δρόμου μεταξύ του ΕΦΕΤ και των Δνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, των Περιφερειών καθώς και αυτών των Περιφερειακών ενοτήτων, για το ποιά υπηρεσία θα εφαρμόσει πιό πιστά την Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία ,με αποτέλεσμα πολλές φορές οι έλεγχοι να συμπίπτουν ακόμα και την ίδια ημέρα, αφού δεν υπήρχε καμμία προσυνεννόηση μεταξύ τους..
Το επακόλουθο αυτής της τραγελαφικής κατάστασης ήταν , οι επαγγελματίες να γελούν πίσω από την πλάτη των ελεγκτών και του κράτους αλλά συγχρόνως να μην γνωρίζουν ποιά από τις δύο υπηρεσίες να εμπιστευθούν ή να ζητήσουν τις πιό έγκυρες και σωστές οδηγίες…
Γι΄αυτό θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε οι ρόλοι των παραπάνω υπηρεσιών να είναι ξεκάθαροι, διακριτοί και συγκεκριμένοι..
Ενω πρόκειται για Σχεδιο Νόμου το οποίο αφορά ΟΛΑ τα τρόφιμα και τις ζωότροφές, επικεντρώνεται μόνο στίς ζωικές , αγνοώντας πλήρως τις κεντρικές και αποκεντρωμένες αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, οι οποίες έχουν ορισθεί για ελέγχους τους τροφίμων φυτικής προέλευσης σύμφωνα με τον πρόσφατο Ν 4036/2012.
Ως εκ τούτου ΠΡΕΠΕΙ να προστεθουν οι:
α)Γενική Διευθυνση Φυτικής Παραγωγής με τις Διεθύνσεις που υπάγονται σε αυτή
β)Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής
γ)Τ Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου με τα εργαστήρια που υπάγονται σε αυτά και έχουν ορισθεί ως αρμόδια για αναλύσεις σε τρόφιμα (υπολείμματα φυοπροστατευτικών προιόντων και ποιοτικό ελέγχο τρφίμων) και επίσης εργαστήρια Ποιοτικού Ελέγχου Φυτοπροστατευτικών Προιόντων)
Συμφωνώ. Tα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ διαθέτουν εργαστήρια αναλύσεων τροφίμων όπου και διεξάγονται εργαστηριακές αναλύσεις τροφίμων όπως αυτές για την εκτίμηση των επιπέδων των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και των βαρέων μετάλλων σε αυτά. Στις αρμοδιότητές τους είναι και ο ποιοτικός έλεγχος των τροφίμων. Ανήκουν δηλαδή στις υπηρεσίες, στις οποίες έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες σχετικές με τη διενέργεια των επίσημων ελέγχων, οι οποίες ορίζονται ως αρμόδιες αρχές.
Επομένως η παράληψη αφορά τουλάχιστον στα Εργαστήρια Αναλύσεων Τροφίμων των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ:
α) Εργαστήρια Αναλύσεων Υπολειμμάτων Φυτοφαρμάκων στα Τρόφιμα Φυτικής Προέλευσης των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ και
β) Τμήματα ποιοτικού ελέγχου των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ.
Στις αρμόδιες αρχές πρέπει να είναι και τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου τα οποία σύμφωνα με την νομοθεσία έχουν την εποπτεία ποιοτικού ελέγχου στην περιφέρεια δικαιοδοσίας τους των φυτικών προϊόντων.
Στο σχέδιο αυτού του νόμου τροποποιούνται και άρθρα του ν. 4036/2012, όπου αρμόδια αρχή έχει ορισθεί η Δ/νση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ , αλλά δεν αναφέρεται πουθενά στις αρμόδιες αρχές.
Επίσης θα πρέπει να αναφερθούν τα Περιφερειακά Κεντρα Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου ως Περιφερειακές αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ . Έτσι προτείνουμε η παράγραφος 2 του άρθρου 3 να τροποποιηθεί ως εξής :
α) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δια των κάτωθι Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων, αποκεντρωμένων υπηρεσιών και εποπτευόμενου από αυτό νομικού προσώπου:
αα) Τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής, με τις υπαγόμενες σε αυτή Διευθύνσεις, σύμφωνα με το άρθρο 3 του π.δ. 79/2007 (Β΄95).
ββ) Τη Γενική Διεύθυνση Ζωικής Παραγωγής με την υπαγόμενη σε αυτή Διεύθυνση Εισροών Ζωικής Παραγωγής.
γγ) Τη Γενική Δ/νση Φυτικής Παραγωγής με τις υπαγόμενες σε αυτή Δ/νσεις
δδ) Τη Διεύθυνση Μεταποίησης, Τυποποίησης και Ποιοτικού Ελέγχου Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής.
εε) Τη Δ/νση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής
ζζ) Τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτων & Ποιοτικού Ελέγου…………………………………………………….
Σχόλιο 1: Είναι εξαιρετικά χρήσιμο και λογικό ένα κωδικοποιημένο πλαίσιο για επιβολή διοικητικών μέτρων και κυρώσεων στις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τη νομοθεσία. Αυτό που απουσιάζει για άλλη μια φορά, είναι η απόλυτη σαφήνεια στις αρμοδιότητες των ελεγκτικών φορέων. Αυτό φαίνεται στο Παράρτημα του άρθρου 60 όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά:
1.1 Επίσημοι έλεγχοι για τους οποίους αρμόδια αρχή είναι το ΥΠΑΑΤ
α) Επίσημοι έλεγχοι σε τρόφιμα και εγκαταστάσεις: Κανονισμοί 178/2002, 852/2004, 853/2004, 854/2004,882/2004, 2073/2005, 1829/2003
1.2 Επίσημοι έλεγχοι για τους οποίους αρμόδια κεντρική αρχή είναι ο ΕΦΕΤ
Κανονισμοί 178/2002, 882/2004, 852/2004, 853/2004, 854/2004, 2073/2005, 1829/2003
Το παρελθόν έχει δείξει ότι οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων και οι ασάφειες δημιουργούν προβλήματα συνεννόησης, συντονισμού χωρίς λόγο, για να μην αναφέρω και τα προβλήματα που δημιουργούνται στις ίδιες τις επιχειρήσεις με διάφορες αρχές να μπαινοβγαίνουν για έλεγχο χωρίς κεντρικό σχεδιασμό. Χωρίς σε καμία περίπτωση να αποκλείονται συνεργασίες μεταξύ φορέων, διευθύνσεων, περιφερειών κλπ. θα πρέπει να καταστεί σαφές ποιος είναι ο φέρων την ευθύνη συντονισμού των ενεργειών για κάθε είδος ελέγχου και με ποιους οφείλει ή μπορεί δυνητικά να συνεργαστεί. Επίσης, ποιος ο λόγος να αναφερόμαστε στον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), η δημιουργία του οποίου υπενθυμίζω ότι ήταν και παραμένει μια Ευρωπαϊκή υποχρέωση, αφού τελικά τις ελεγκτικές αρμοδιότητες φαίνεται να τις μοιράζεται με Διευθύνσεις του ΥΠΑΑΤ ή άλλες αρχές.
Τα τρόφιμα που παράγονται στην Ελλάδα και φτάνουν στον Έλληνα καταναλωτή, είναι προϊόν μια πολύ συγκεκριμένης αλυσίδας «από το χωράφι στο πιάτο». Ο έλεγχος αυτής της αλυσίδας δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι κατατετμημένος διότι εκτός από την επιβολή κυρώσεων, δεν προσφέρει τα ολοκληρωμένα δεδομένα που απαιτούνται για την αξιολόγηση, εξαγωγή συμπερασμάτων, στατιστική καταγραφή και ανάλυση κλπ. προς βελτίωση των ελέγχων αλλά και την εξαγωγή συμπερασμάτων για την ποιότητα και ασφάλεια της διατροφικής αλυσίδας.
Πιστεύω ότι ο ΕΦΕΤ με τη σημερινή του νομική μορφή (ΝΠΔΔ) που του προσφέρει ευελιξία κινήσεων ή ακόμη καλύτερα ως ανεξάρτητη αρχή, θα μπορούσε να αναλάβει πλήρως τον τομέα τρόφιμο, είτε ενσωματώνοντας σχετικές δομές του υπουργείου, είτε συνεργαζόμενος με αυτές ως επικεφαλής συντονιστής φορέας.
Σχόλιο 2: Είναι σαφές στους γνώστες του αντικειμένου ότι η ύπαρξη τόσο μεγάλου αριθμού εργαστηρίων ανάλυσης, χωρίς κεντρικό συντονιστή εκτός του ότι μοιάζει με ομάδα χωρίς προπονητή (με ότι αυτό συνεπάγεται), επιπλέον:
Α. δεν επιτρέπει οικονομίες κλίμακας σε επίπεδο αναλωσίμων, συντηρήσεων εξοπλισμού και εγκαταστάσεων
Β. δεν επιτρέπει τη δημιουργία ορθολογικών καταλόγων διαπιστευμένων αναλύσεων ανα εργαστήριο ανάλογα με τις ανάγκες των ελέγχων, τη γεωγραφική θέση, το προσωπικό, τον εξοπλισμό, τις διατροφικές κρίσεις κλπ.
Γ. δεν αξιοποιεί στο μέγιστο βαθμό το υπάρχον προσωπικό και εξοπλισμό
Δ. δεν επιτρέπει την ανάπτυξη και εισαγωγή καινοτομιών που θα επέτρεπαν τη δημιουργία εξαγώγιμης τεχνογνωσίας ή πρακτικών.
Θα πρότεινα ανάλογα με το είδος των ελέγχων, τα αντίστοιχα εργαστήρια να ενσωματωθούν στις αντίστοιχες ελεγκτικές δομές π.χ. όλα τα εργαστήρια αναλύσεων τροφίμων να ενσωματωθούν στον ΕΦΕΤ.
Σχόλιο 3: Εκτιμώ ότι η θέση σε διαβούλευση ενός νομοσχεδίου όπου γίνεται αναφορά σε δομές όπως Γενικές Διευθύνσεις, Διευθύνσεις κλπ. οι οποίες ενδεχομένως με τα νέα οργανογράμματα των υπουργείων να μην υπάρχουν ή να έχουν διαφορετική ονομασία είναι άστοχη. Θα πρότεινα μετά τη λήξη της διαβούλευσης και ευελπιστώντας ότι θα έχουν οριστικοποιηθεί τα οργανογράμματα των υπουργείων, να ελεγχθεί η ορθότητα των αναφερόμενων δομών.
Δυστυχώς πάλι θα υπάρχουν επικαλύψεις αρμοδιοτήτων στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Η διοικητική μεταρρύθμιση δεν προχωράει σε σωστό δρόμο.
Θα πρέπει, σύμφωνα με τα όσα ορίζουν οι κανονισμοί 178/2002, 852/2004, 853/2004, 854/2004 και 882/2004 και είναι πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (όπως το Γραφείο Κτηνιατρικής και Τροφίμων της DG SANCO),
να υπάρχει μία υπηρεσία με επωνυμία ίσως ¨Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων και Κτηνιατρικής¨ ή με άλλη επωνυμία η οποία θα συμπεριλάβει την Κτηνιατρική (κεντρική, περιφερειακές , εργαστήρια , ΣΥΚΕ), τον ΕΦΕΤ, τον Φυτουγιειονομικό έλεγχο (κεντρική, περιφερειακές , εργαστήρια) έλεγχο και τις Ζωοτροφές.
Η υπηρεσία αυτή θα είναι ανεπτυγμένη με Διεύθυνση ανά Περιφέρεια και Τμήματα ανά Περιφερειακή Ενότητα , προκειμένου ο έλεγχος να είναι ενιαίος , αξιόπιστος, ολοκληρωμένος και αντικειμενικός σε όλη την Ελληνική Επικράτεια.
Έτσι θα έχουμε καλύτερη εκμετάλλευση του εμψύχου δυναμικού και των υπαρχόντων υποδομών.
Η ίδια δομή υπάρχει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο τις παλαιές (Γερμανία ,Γαλλία, Δανία, Ολλανδία), όσο και στις νέες χώρες (Βουλγαρία , Ρουμανία κ.λ.π.).
Παράγραφος 2.
Ο ΕΦΕΤ πρέπει να αναφέρετε και να παραμείνει ως χωριστή αρμόδια αρχή για τους ακόλουθους λόγους:
1) Γιατί σε πολλά από τα επόμενα άρθρα προβλέπετε ειδικός ρόλος και διαφορετικές διαδικασίες (π.χ. ενστάσεις στις κατασχέσεις) από αυτές που αφορούν γενικά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
2) Γιατί στο παράρτημα ΙΙ του ίδιου σχεδίου νόμου ο ΕΦΕΤ αναφέρετε ΣΑΦΩΣ ως χωριστή αρμόδια Κεντρική Αρχή Παράλληλα με του Υπουργείο (1.2)
3) Γιατί έχει καταξιωθεί σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο και χαίρει μεγάλης εκτίμησης σε υπηρεσίες όπως η EFSA και η DG-SANCO.
4) Γιατί αν στο μέλλον η όποια πολιτική ηγεσία αποφασίσει την μεταφορά του ΕΦΕΤ σε άλλο Υπουργείο (όπως έχει γίνει επανειλημμένα στο παρελθόν) θα δημιουργηθεί τεράστια νομική επιπλοκή αναφορικά με τις αρμοδιότητες.