Αρχική ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ 2022-2027Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση 2022-2027Σχόλιο του χρήστη International Rescue Committee Hellas (IRC) | 9 Νοεμβρίου 2022, 09:41
1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ • Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση, αποτελεί ένα κενό χρόνων από την ελληνική νομοθεσία το οποίο θα πρέπει να θέτει συγκεκριμένες δράσεις, στόχους, βασισμένο στην πρόληψη των διαρκώς αυξανόμενων περιστατικών κακοποίησης παιδιών. • Ωστόσο, στο συγκεκριμένο σχέδιο δράσης εντοπίζονται αρκετά προβληματικά σημεία. Συγκεκριμένα, παρατηρείται απουσία στο κομμάτι της πρόληψης σε όλα τα επίπεδα, και απουσιάζει οποιαδήποτε πρόβλεψη πρόληψης σε επίπεδο Δήμων, Σχολείων και Οικογένειας και πόσο μάλλον η ουσιαστική πρόληψη, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή στάσης και άρα σε μια βιωσιμότητα ως προς τη μείωση των περιστατικών ή την έγκαιρη αναγνώριση και αναφορά. Παρατηρείται επίσης παντελής έλλειψη αναφοράς ή πρόβλεψης για παιδιά με αναπηρίες. • Είναι εξαιρετικά σημαντική η αναφορά συγκεκριμένων και αναλυτικών στοιχείων για τους θύτες (πχ φύλο, ηλικία, σχέση με θύμα), στατιστικά και έρευνες που χρησιμοποιήθηκαν για το συγκεκριμένο εθνικό σχέδιο δράσης. Δεν είναι εμφανής επίσης η πρόληψη περιστατικών κακοποίησης από τους ίδιους τους ανήλικους. • Ως προς το νομικό πλαίσιο, είναι ξεκάθαρο πως παρότι η Ελλάδα έχει υπογράψει και επικυρώσει συμβάσεις και οδηγίες και έχει προβλέψει συγκεκριμένες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, πρόβλημα αποτελεί η εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων. Ειδικότερα, η επαναφορά της αιμομιξίας ως κακούργημα αποπροσανατολίζει παρά επικουρεί στην νομική προστασία των παιδιών (και των ενήλικων) θυμάτων σεξουαλικής βίας. Το κέντρο βάρους μετατοπίζεται από τη δυνατότητα συναίνεσης και την προστασία όλων των παιδιών ανεξαιρέτως στο εάν ενώνουν δεσμοί αίματος τον/την θύτη και το θύμα ή όχι. Η συμπερίληψη της επαναφοράς του συγκεκριμένου κακουργήματος σε αυτό το εθνικό σχέδιο, εγείρει ερωτήματα για την επάρκεια και την εφαρμογή στοχευμένης νομοθέτησης που να προστατεύει όλα τα ανήλικα θύματα ουσιαστικά. Δημιουργείται σύγχυση καθώς κάτω από το κακούργημα της αιμομιξίας εξισώνεται η σεξουαλική κακοποίηση κατά ανηλίκου από συγγενή με τη συναινετική σχέση δυο ενηλίκων συγγενών κάτω από κοινό κακουργηματικό πλαίσιο, ενώ θα έπρεπε να είναι σαφές πως πρόκειται για σεξουαλική κακοποίηση παιδιού. • Σε πολλά σημεία, η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι λανθασμένη -έως και επικίνδυνη. Είναι ξεκάθαρο πως δεν πρόκειται για κρούσματα αλλά για περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και συγκεκριμένα κακουργήματα σύμφωνα με το νόμο. Ο όρος θεραπεία αφορά αποκλειστικά και μόνο ασθενείς και όχι δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων. Σε άλλο σημείο αναφέρεται «Κατά περίπτωση παροχής συνδρομής στους δράστες», χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα το είδος της συνδρομής και εάν πρόκειται να επηρεάζει την επιβαλλόμενη ποινή. Στην πολιτική 8 η φράση «Στόχος της πολιτικής αυτής είναι το παιδί-θύμα αλλά και οι δράστες που θέλουν να μην υποπέσουν ξανά σε τέτοια παραπτώματα», αναφέρει δράστες που θέλουν και δράστες που δε θέλουν να υποπέσουν σε παράπτωμα, ενώ πρόκειται για δράστες κακουργημάτων – δεν υποπίπτουν σε παράπτωμα, διαπράττουν έγκλημα. Η γλώσσα πρέπει να αλλάξει προκειμένου να είναι ορθή τόσο νομικά, όσο και κοινωνικά. • Οι στρατηγικοί στόχοι πενταετίας δεν είναι ρεαλιστικοί και δεν παρουσιάζουν λογική αλληλουχία, ενώ εκτός από τον πρώτο δεν έχουν ως βασικό πρόσωπο τα ίδια τα παιδιά και το βέλτιστο συμφέρον τους. Παραδείγματος χάριν, ενώ η έκθεση στο πρώτο μέρος της σωστά εστιάζει στο οτι βασικό πρόβλημα της απόκρυψης των περιστατικών, γίνεται ένα λογικό άλμα και δεν περιλαμβάνεται στους στόχους η αύξηση της αναφοράς περιστατικών από τα παιδιά θύματα ή οικείους που το έχουν αντιληφθεί μέσω δημιουργίας εναλλακτικών καναλιών που μπορούν με ασφάλεια να αναφέρουν το περιστατικό και να λάβουν στήριξη. Δεν είναι εφικτή μια «μετρήσιμη ποσοτική μείωση κρουσμάτων», χωρίς την απαραίτητη καταγραφή. • Είναι ανησυχητική η δημιουργία νέων, ιδρυματικού τύπου, κέντρων φιλοξενίας των παιδιών που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση ή/και εκμετάλλευση, παρότι η μεγάλης κλίμακας ιδρυματικού τύπου φροντίδα αναγνωρίζεται πλέον, σε παγκόσμιο επίπεδο, ως μία από τις κύριες αιτίες εμφάνισης συμπτωμάτων παραμέλησης και συναισθηματικής ή/και ψυχολογικής κατάπτωσης των παιδιών. • Παράλληλα, απουσιάζει κάθε αναφορά στη χρηματοδότηση των δράσεων και των μέτρων του σχεδίου. • Τέλος, παρατηρείται και στο συγκεκριμένο σχέδιο δράσης μια διάσπαση των μέτρων και των αρμοδιοτήτων, μεταξύ πολλών Υπουργείων και διαφορετικών δημόσιων φορέων ανά περίπτωση, χωρίς να αναφέρονται συγκεκριμένα κριτήρια.