Αρχική ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ 2022-2027Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση 2022-2027Σχόλιο του χρήστη ΑΡΣΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΝΕΩΝ | 9 Νοεμβρίου 2022, 17:23
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΑΡΣΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΝΕΩΝ' | 9 Νοεμβρίου 2022, 17:23

    ΑΡΣΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΝΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ 2022-2027 Χαιρετίζουμε την προσπάθεια της Κυβέρνησης να θεσπίσει Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση, ως ένα ουσιαστικό βήμα προς την ορθότερη, αποτελεσματικότερη, πληρέστερη και ολοκληρωμένη υποστήριξη όλων των παιδιών που διαβιούν στη χώρα. Το Εθνικό Σχέδιο έρχεται να καλύψει μια μακρόχρονη ανάγκη εκφρασμένη από τους φορείς που εμπλέκονται στην παιδική προστασία και να απαντήσει σε μια πολύχρονη απαίτηση λειτουργίας υποστηρικτικού μηχανισμού και ολοκληρωμένων διαδικασιών με επίκεντρο το παιδί και τη διασφάλιση του βέλτιστου συμφέροντός του. Ως ένα γενικό σχόλιο αναφέρουμε ότι το Εθνικό Σχέδιο προβλέπει πολλές διαδικασίες, οι οποίες αν και ορθές, φαίνεται να αυξάνουν την πολυπλοκότητα με τρόπο που ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην είναι εφαρμόσιμες, σε περίπτωση που δεν υπάρξει ο κατάλληλος συντονισμός όλου του εγχειρήματος, η εξασφάλιση της παράλληλης δράσης όλων των εμπλεκόμενων Υπουργείων και αρχών, και σίγουρα η εξασφάλιση της οικονομικής υποστήριξης όλων όσων προβλέπονται. Μέχρι σήμερα η εμπειρία μας έχει δείξει ότι πολλά καινοτόμα προγράμματα και δράσεις με ουσιαστικά αποτελέσματα, είτε δεν υλοποιήθηκαν σωστά (πχ Σπίτι του Παιδιού), είτε διακόπηκαν λόγω αδυναμίας ένταξής τους σε σταθερή χρηματοδότηση. Περαιτέρω δε προβλήματα που είναι υπαρκτά και θέτουν σε κίνδυνο κάθε νέα προσπάθεια αφορούν στη σοβαρή υποστελέχωση των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που παρέχουν υπηρεσίες παιδικής προστασίας ή άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες, στον ανεπαρκή συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών και των αρχών, τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, και πλήθος άλλων προβλημάτων που έχουν καταγραφεί από φορείς και οργανώσεις, έχουν συζητηθεί και είναι σε γνώση των αρχών. Σε κάθε περίπτωση για να μην αποτελέσει το εν λόγω Εθνικό Σχέδιο ένα ευχολόγιο και για να είναι εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό, χρειάζεται να εξασφαλίσει τους ανάλογους πόρους, τόσο ανθρώπινους, όσο και οικονομικούς. Ευελπιστούμε η προσπάθεια αυτή να συνοδευτεί από όλες τις απαραίτητες και επιτακτικές ενέργειες για να αποτελέσει μια ολοκληρωμένη διαδικασία διαχείρισης όλων των περιστατικών κακοποίησης. Σε ό,τι αφορά επιμέρους σημεία, επισημαίνουμε την παντελή απουσία αναφοράς όλων των μορφών κακοποίησης, ειδικά σε ένα Σχέδιο που προβλέπει πλήθος διαδικασιών, που θα μπορούσαν να καλύψουν την υποστήριξη όλων των παιδιών που είναι θύματα βίας, κακοποίησης ή θύματα εμπορίας ανθρώπων σε βάρος ανήλικων θυμάτων. Επισημαίνουμε την απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στην ενθάρρυνση, προτροπή, και προστασία επαγγελματιών για καταγγελία, ενώ καθολικά επιλέγεται ο έλεγχος ως διαδικασία πρόληψης και συμμετοχής στην καταπολέμηση της κακοποίησης. Προτείνεται η χρήση της λέξης "κρούσμα" να αντικατασταθεί με τη λέξη "υπόθεση/περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης". Να προβλέπεται με σαφήνεια η δυνατότητα δωρεάν νομικής υποστήριξης και εκπροσώπησης των παιδιών που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Προτείνεται να διασφαλιστεί η πρόβλεψη της συστηματικής και σταθερής απασχόλησης επαγγελματιών ψυχικής υγείας σε όλους τους φορείς/δομές/υπηρεσίες/συλλόγους που παρέχουν υπηρεσίες σε παιδιά. Ειδικότερα, κρίνεται σημαντικό: α) ο αριθμός των επαγγελματιών ψυχικής υγείας να είναι επαρκής και ανάλογος με τον αριθμό των παιδιών που υποστηρίζονται από το κάθε πλαίσιο, β) η πρόσληψη του προσωπικού να είναι σύγχρονη με την έναρξη των δράσεων του κάθε φορέα/δομής/υπηρεσίας/συλλόγου, γ) η απασχόληση των επαγγελματιών να είναι η μέγιστη δυνατή καθώς οι συχνές εναλλαγές προσώπων δεν ευνοούν στην εξέλιξη της σχέσης εμπιστοσύνης, αναγκαίου χαρακτηριστικού για την υποστήριξη των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης από το αρχικό στάδιο της καταγγελίας μέχρι και την διαδικασία θεραπευτικής πλαισίωσης. Προτείνεται να προβλέπεται με σαφήνεια η αξιοποίηση της μεθοδολογίας και της εμπειρίας φορέων που παρέχουν συστηματικά υπηρεσίες στο πεδίο τόσο όσον αφορά τις ανάγκες εκπαίδευσης του προσωπικού όσο και σχετικά με τη στάθμιση των διαδικασιών παραπομπής κ.α Προτείνεται να εξασφαλιστεί η θεσμοθετημένη, συστηματική και οργανωμένη διαδικασία επιστημονικής εποπτείας των επαγγελματιών που εργάζονται σε φορείς/δομές/υπηρεσίες/συλλόγους που παρέχουν υπηρεσίες σε παιδιά. Σχετικά με την ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1: Στο πλαίσιο της υπ’ αριθμ. 1 Πολιτικής, θεσπίζεται η δημιουργία Ενιαίου Εθνικού Πρωτοκόλλου Διαχείρισης Κρουσμάτων και επισημαίνεται ότι με τη συντονισμένη διατομεακή συνεργασία διασφαλίζεται η ισονομία των παιδιών, ανεξαρτήτως της γεωγραφικής περιοχής όπου διαμένει, των χαρακτηριστικών φύλου, φυλής, θρησκείας ή εθνικότητας. Στο σημείο αυτό, κρίνεται απαραίτητη η εισαγωγή και συμπερίληψη και λοιπών κριτηρίων μη διάκρισης, όπως αυτά προβλέπονται ρητά στο άρθρο 2 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Το ανωτέρω άρθρο επιτάσσει τον σεβασμό και τη διασφάλιση από το κράτος των δικαιωμάτων του παιδιού χωρίς καμία διάκριση φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων του παιδιού ή των γονέων του ή των νόμιμων εκπροσώπων του ή της εθνικής, εθνικιστικής ή κοινωνικής καταγωγής τους, της περιουσιακής τους κατάστασης, της ανικανότητάς τους, της γέννησής τους ή οποιασδήποτε άλλης κατάστασης. Σχετικά με την ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2: Στο πλαίσιο της υπ’ αριθμ. 2 Πολιτικής, προβλέπεται η δημιουργία Εθνικού Αρχείου Καταγραφής και Επιτήρησης Κρουσμάτων, στο οποίο θα καταχωρούνται ακόμα και «υπόνοιες» περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης. Η καταγραφή περιστατικών για τα οποία δεν ασκείται ή δεν έχει ασκηθεί ακόμη ποινική δίωξη, ελλοχεύει τον κίνδυνο της εισαγωγής περιστατικών που τελικώς μπορεί να μην έχουν τελεστεί. Για τον λόγο αυτό, θεωρούμε ότι θα πρέπει να οριστούν συγκεκριμένα κριτήρια, η πλήρωση των οποίων θα επιτρέπει την καταγραφή «υπονοιών» ή ενδείξεων περιστατικών κακοποίησης. Περαιτέρω, θα πρέπει να γίνεται παρακολούθηση των περιστατικών αυτών και ενημέρωση του σχετικού αρχείου αναλόγως της πορείας της ποινικής δίωξης και της ενδεχόμενης καταδίκης ή αθώωσης του φερόμενου ως δράστη. Σχετικά με την ΠΟΛΙΤΙΚΗ 4: Στο πλαίσιο της υπ’ αριθμ. 4 Πολιτικής, η εκπαίδευση των επαγγελματιών θα πρέπει να θεσπιστεί ως υποχρεωτική και να γίνεται ανά τακτά διαστήματα. Επιπρόσθετα, στο μέτρο 4.2, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να λαμβάνουν κατάρτιση για την ενίσχυση των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους όσον αφορά τον εντοπισμό, την ανταπόκριση, την υποστήριξη και την υποβολή καταγγελιών σχετικά με κακοποίηση ή άσκηση βίας κατά ανηλίκων, καθώς και την αναγνώριση πιθανών ενδείξεων σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Περαιτέρω, θα πρέπει να προβλεφθεί η νομική υποστήριξη και προστασία των εκπαιδευτικών, από τον κίνδυνο καταχρηστικών εγκλήσεων, αγωγών και πειθαρχικών κυρώσεων, σε σχέση με περιστατικά κακοποίησης που ανέφεραν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Τέλος, η εκπαίδευση όλων των επαγγελματιών, δημόσιου και ιδιωτικού φορέα, θα πρέπει να περιλαμβάνει ζητήματα όχι μόνο σεξουαλικής κακοποίησης αλλά και εμπορίας ανθρώπων σε βάρος ανηλίκων. Σχετικά με την ΠΟΛΙΤΙΚΗ 8: Στο πλαίσιο της υπ’ αριθμ. 8 Πολιτικής, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πλήρως η έννοια των «θεραπευτικών» πρωτοκόλλων ενηλίκων και ανηλίκων θυτών (μέτρα 8.3 και 8.4). Περαιτέρω, όσον αφορά τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες συνδρομής των θυμάτων, προτείνεται η συνεργασία με τους Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας με στόχο την εφαρμογή του μέτρου της δωρεάν νομικής βοήθειας προς υποστήριξη των ανήλικων θυμάτων και των οικογενειών τους για την άσκηση των δικαιωμάτων τους ενώπιον της δικαιοσύνης. Επίσης όσον αφορά την κατάρτιση ειδικών προγραμμάτων πρόληψης των υποτροπών, προτείνεται να μείνει εστιασμένο στο παιδί και η αναφορά να είναι ξεκάθαρη για την πρόληψη των υποτροπών όσον αφορά τους ανήλικους δράστες-θύτες, προς αποφυγή παρανόησης. Επισημαίνουμε το γεγονός ότι ο χρόνος διαβούλευσης για ένα τόσο σημαντικό θέμα δε μπορεί να είναι τόσο περιορισμένος, καθώς δεν επιτρέπει τη σε βάθος αξιολόγηση. Αναφέρουμε επίσης τον προβληματισμό μας για ανακοινώσεις έναρξης ενεργειών, σχετικών με το εν λόγω Εθνικό Σχέδιο, κατά την περίοδο της διαβούλευσης.