Τα Γραφεία Τύπου και Επικοινωνίας είναι αρμόδια για:
α) την προβολή της εικόνας της Ελλάδας στην περιφέρεια της έδρας τους και την ενημέρωση της κοινής γνώμης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης για τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις στην ελληνική επικράτεια ιδίως μέσω της αρθρογραφίας των στελεχών των Γραφείων σε έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης και της συμμετοχής τους σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές.
β) την προβολή των θέσεων της Ελλάδας σε θέματα διεθνούς ενδιαφέροντος.
γ) την ενημέρωση της ελληνικής διπλωματικής αρχής της έδρας τους καθώς και των κατά περίπτωση αρμοδίων οργανικών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας για κάθε ζήτημα ελληνικού ενδιαφέροντος καθώς και για τον αντίκτυπο της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής της Ελλάδας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στην κοινή γνώμη της περιφέρειας της έδρας τους.
δ) την ενημέρωση των κατά περίπτωση αρμοδίων οργανικών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας για τις σημαντικές πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις στην περιφέρεια της έδρας τους.
ε) την επικοινωνία της ελληνικής διπλωματικής αρχής της έδρας τους με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθώς και την παρακολούθηση του θεσμικού πλαισίου, το οποίο διέπει την λειτουργία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην περιφέρεια της έδρας τους.
στ) την ανάπτυξη και τήρηση επαφών με τους εκπροσώπους του Τύπου και των ηλεκτρονικών μέσων μαζικής ενημέρωσης της περιφέρειας της έδρας τους.
ζ) την εκπροσώπηση της Ελλάδας σε ιδρύματα, ινστιτούτα και οργανισμούς Τύπου, ενημέρωσης και επικοινωνίας στην περιφέρεια της έδρας τους.
η) την ανάπτυξη και τήρηση επαφών με εκπροσώπους και μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων στην περιφέρεια της έδρας τους.
θ) την ανάπτυξη και τήρηση επαφών με δεξαμενές σκέψης (think tanks) καθώς και λοιπούς εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, οικονομικούς και ερευνητικούς φορείς στην περιφέρεια της έδρας τους.
ι) την οργάνωση ή συνδιοργάνωση με άλλους φορείς δημοσιογραφικών συναντήσεων, επιστημονικών συνεδρίων, πολιτιστικών εκδηλώσεων στην περιφέρεια της έδρας τους.
ια) τη σύνταξη εκθέσεων, αναλύσεων, ενημερωτικών σημειωμάτων και επισκοπήσεων Τύπου.
ιβ) τη σύνταξη και αποστολή ανασκευαστικών επιστολών προς τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην περιφέρεια της έδρας τους.
ιγ) τη συνεργασία με τις ομογενειακές οργανώσεις και τα ομογενειακά μέσα μαζικής ενημέρωσης στην περιφέρεια της έδρας τους.
ιδ) την υποστήριξη των ελληνικών δημοσιογραφικών αποστολών κατά τις επισκέψεις στην περιφέρεια της έδρας τους του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού, του Προέδρου της Βουλής, των μελών του υπουργικού συμβουλίου, των αρχηγών και βουλευτών των πολιτικών κομμάτων, που εκπροσωπούνται στο ελληνικό και ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, καθώς και τη διευκόλυνση των επαφών των επισκεπτών με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ιδίως μέσω της οργάνωσης κέντρων και συνεντεύξεων Τύπου.
ιε) τη διεκπεραίωση κάθε άλλου ζητήματος, το οποίο ανήκει στην αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
Σε απάντηση του σχολίου του Β.Π. δεν μπορώ να μην παραδεχθώ ότι τα τελευταία χρόνια τα Γραφεία Τύπου και Επικοινωνίας έχουν μετατραπεί σε απλά μεταφραστικά γραφεία. Η ευθύνη ανήκει στους πολιτικούς και στους αναξιοκρατικά επιλεγμένους από αυτούς προϊστάμενους των γραφείων (σχεδόν πάντα είναι τα ίδια πρόσωπα και γι’ αυτό ορισμένοι έχουν φθάσει να έχουν μέχρι και 30 χρόνια προϋπηρεσίας στο εξωτερικό. Σχεδόν έχουμε ξεχάσει τα πρόσωπά τους). Είναι πολύ βολικό σε ανεπαρκείς ανθρώπους να ασχολούνται με ανώδυνα πράγματα όπως είναι η μετάφραση άρθρων του Τύπου. Έτσι δεν μπορεί να φανεί η ανεπάρκειά τους. Υπάρχουν όμως στον κλάδο Συμβούλων και Γραμματέων Επικοινωνίας πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι που σκόπιμα έχουν μπει στο περιθώριο (για να μη φαίνεται η ανεπάρκεια των άλλων) και μπορούν να κάνουν εξαιρετικά πράγματα για τη χώρα αναλαμβάνοντας τις σχετικές ευθύνες και τα ρίσκα. Το νομοσχέδιο δίνει επιτέλους μια ελπίδα σε αυτούς τους ανθρώπους και μαζί με αυτούς στη χώρα.
Τα Γραφεία Τύπου Εξωτερικού (ΓΤΕ) τα τελευταία χρόνια αναφέρονται ως Γραφεία «Επικοινωνίας» και θέλουν να εντάσσονται στην ομιχλώδη σφαίρα της «δημόσιας διπλωματίας».
Στελεχώνονται δε, σχεδόν αποκλειστικά, με δημοσίους υπαλλήλους του κλάδου ΣΓΕ.
O κλάδος αυτός διέρχεται ίσως την πλέον παρακμιακή του εποχή, γεγονός που εν πολλοίς οφείλεται στον παραγκωνισμό των εθνικών μας θεμάτων -που είναι και οικονομικής φύσης σήμερα-, εξέλιξη παράλληλη με την επιχειρούμενη κατάργηση της δημοσιογραφικής παρουσίας στα Γραφεία.
Στόχος των ΓΤΕ, όπως διατυμπανίζεται τα τελευταία χρόνια, είναι η προβολή της «εθνικής εικόνας» της χώρας, αντίληψη ερασιτεχνική του έργου που πρέπει αυτά να επιτελούν.
Η προβολή της εικόνας της χώρας είναι έργο διαφόρων οργανισμών, υπηρεσιών, ως και κλάδων του ιδιωτικού τομέα. Η συμβολή των ΓΤΕ σε τέτοιες προσπάθειες είναι μεν σημαντική, όταν βεβαίως δεν γίνεται ευκαιριακά, πρωτίστως όμως αφορά στην ενημέρωση.
Το κύριο έργο των ΓΤΕ συνοψίζεται στις λέξεις Τύπος και Ενημέρωση.
Εν προκειμένω νοούνται όλα τα μέσα δημοσιότητας μιας χώρας, δημόσια και ιδιωτικά, μέσα στο χώρο των οποίων τα στελέχη των ΓΤΕ εγκλιματίζονται και «ενδημούν» κυριολεκτικά.
Τα στελέχη αυτά έχουν συνεχή και άμεση επαφή με όλα τα ΜΜΕ, ενώ αναπτύσσουν και προσωπικές σχέσεις με τους δημοσιογράφους και άλλα επιτελικά στελέχη.
Οι δραστηριότητες δεν περιορίζονται σε αποστολή κάποιων κειμένων, αλλά σε καθημερινή ενημέρωση για τις εξελίξεις στη χώρα μας –στον πολιτικό και τον οικονομικό τομέα.
Η διατήρηση επίσης μιας ζωντανής ελληνικής παρουσίας, δυναμικής και στρατηγικής, στους ομογενείς μας των ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Λ. Αμερική, Ευρώπη, χώρες ΚΑΚ και Αφρική αλλά και στις ομογενειακές εφημερίδες και έντυπα που αυτοί εκδίδουν και ανέρχονται σε κάποιες χιλιάδες.
Ευκόλως νοούμενο είναι ότι ο επαγγελματίας δημοσιογράφος αποδίδει, συγκριτικά, τα μέγιστα, αφού μιλάει την ίδια «γλώσσα» με τους συναδέλφους του και έχει εκ της φύσεως της εργασίας του έναν άλλον τρόπο να φιλτράρει, να επεξεργάζεται και να αξιοποιεί τις πληροφορίες. Αυτό του προσδίδει μια φυσική υπεροχή απέναντι των ΣΓΕ.
Όπως έχει επανειλημμένα τονιστεί σε ομιλίες με θέμα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός καλού ακολούθου ή συμβούλου Τύπου, θα πρέπει να του αρέσει να δουλεύει με τα MEDIA .
Σημαντικό επίσης είναι ότι πρέπει να γνωρίζει πώς δουλεύουν τα ΜΜΕ –ιδίως στη χώρα διαπίστευσης- και ποιός γνωρίζει καλύτερα από εκείνον που έχει εργαστεί σε αυτά; Εξίσου σπουδαίο γνώρισμα είναι και η ταχύτητα (όπως πολύ καλά γνωρίζουν όσοι έκαναν ρεπορτάζ).
Και στο σημείο αυτό παραδείγματα εδραιώνουν την πεποίθηση ότι υπαλληλική κατάρτιση και ταχύτητα δεν συμβαδίζουν αναγκαστικά.
O επαγγελματίας δημοσιογράφος των ΓΤΕ ορίζεται στη χώρα διαπίστευσης σαν «ακόλουθος ή σύμβουλος τύπου» και ενημερώνει τους διπλωματικούς επικεφαλής για την κατάσταση στα μέσα δημοσιότητας αλλά και στο χώρο της πολιτικής εφόσον του ζητηθεί.
Ως εκ τούτου οφείλει να προβαίνει και σε επίκαιρες αναλύσεις τις οποίες αποστέλλει σε τακτά διαστήματα.
Οι αναλύσεις αυτές πρέπει να αντανακλούν την κατάσταση μέσα από τον καθρέφτη του Τύπου και είναι πολύτιμες κατά γενική ομολογία.
Πέραν τούτων – και κυρίως – πρέπει να συντάσσει ετήσιες εκθέσεις για την συνολική εικόνα στο χώρο των μέσων δημοσιότητας αλλά και να εντοπίζει τις διασυνδέσεις αυτών με χώρους της πολιτικής, της οικονομίας, της κουλτούρας κ.α.
Επειδή τα τελευταία χρόνια το έργο των ΓΤΕ περιορίζεται στην αποστολή μεταφρασμένων κειμένων, έργο που επιτελούν σήμερα κι οι γνωστές «μηχανές» γλωσσικών επιλογών απόδοσης, επείγει να επέλθουν δομικές αλλαγές στη διαδικασία στελέχωσης και τη λειτουργία των ΓΤΕ, προσαρμοσμένες στα δεδομένα της σύγχρονης τεχνολογίας και του διαδικτυακού περιβάλλοντος της ενημέρωσης.
Πέραν τούτου θα πρέπει να προσδιορισθεί και το πλαίσιο επεξεργασίας του υλικού που συγκεντρώνεται καθώς και του προγραμματισμού δραστηριοτήτων, συνολικά κι επί μέρους.
Όσον αφορά το στοιχείο (α): Διευκρινίζεται ότι η αρθρογραφία και η συμμετοχή των ΣΓΕ σε ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές δεν μπορούν αποτελέσουν κυρίαρχο μέσο επιρροής της διεθνούς κοινής γνώμης, αλλά ένα από τα μέσα προσέγγισής της. Συνεπώς προτείνεται η αντικατάσταση του «ιδίως» με το «μεταξύ άλλων».
Όσον αφορά το στοιχείο (ιδ): θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν το ΓΤΕ αναλαμβάνει τις δαπάνες υποστήριξης των ελληνικών δημοσιογραφικών αποστολών που συνοδεύουν μέλη του υπουργικού συμβουλίου και αρχηγούς ή βουλευτές πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο ελληνικό και ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Επισημαίνεται ότι μέχρι τώρα οι σχετικές δαπάνες που αναλάμβανε το ΓΤΕ ή η ΚΥ αφορούσαν μόνο ΠτΔ και Πρωθυπουργό. Περαιτέρω αποσαφήνιση είναι απαραίτητη και για το είδος της υποστήριξης που παρέχεται κατά την επαφή υπουργών και βουλευτών με τα ΜΜΕ στη χώρα διαπίστευσης.
Τέλος, για την εύρυθμη λειτουργία των ΓΤΕ, κρίνεται απαραίτητο να συνταχθεί σαφές καθηκοντολόγιο για όλες τις κατηγορίες υπαλλήλων που στελεχώνουν τα ΓΤΕ και να καταρτιστεί/επικαιροποιηθεί ο κανονισμός λειτουργίας των ΓΤΕ.
9α: Δεν νοείται προβολή της εικόνας της Ελλάδας εντός και εκτός της επικράτειας χωρίς θεσμική κατοχύρωση της φωτογραφίας και, κατ’ επέκταση, των επαγγελματιών φωτοειδησεογράφων. Συνεπώς, σε ό,τι αφορά την παραγωγή και διανομή φωτογραφιών, το εκάστοτε οπτικό υλικό πρέπει να παρέχεται από τους καθ’ ύλην αρμόδιους επαγγελματίες φωτοειδησεογράφους. Η Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας (ΕΦΕ) θεωρεί αδιαπραγμάτευτο να προβλέπεται για κάθε Γραφείο Τύπου σταθερή συνεργασία με επαγγελματία φωτοειδησεογράφο σε μισθωτή σχέση εργασίας ή με ανάθεση εργασίας υπό συνθήκες που να μη δημιουργούν καθεστώς ολιγοπωλίου.
9ιδ: Στις ελληνικές δημοσιογραφικές αποστολές κατά τις επισκέψεις πολιτειακών και κυβερνητικών αξιωματούχων να προβλέπεται η συμμετοχή επαγγελματιών φωτοειδησεογράφων ούτως ώστε να αποτραπεί το θλιβερό φαινόμενο της αντιποίησης επαγγέλματος από δημοσιογράφους συντάκτες ή διοικητικούς και λοιπούς υπαλλήλους.