Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. ΔΑΡΔΑΝΟΣ' | 1 Ιουλίου 2011, 09:57

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ Η αλήθεια είναι ότι σε όλα τα καινοτόμα ζητήματα υπάρχουν πάντα οι τεχνολάγνοι και οι παλαιόπληκτοι. Υπάρχουν δηλαδή αυτοί που δαιμονοποιούν την εξέλιξη, λες και δεν βλέπουν τις σαρωτικές αλλαγές που συντελούνται γύρω μας και από την άλλη αυτοί που βιάζονται και τη θεοποιούν. Και οι δύο θέσεις είναι ακραίες. Στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων είναι σήμερα στα πράγματα μια ομάδα τεχνοκρατών -αν και στον τελευταίο ανασχηματισμό επικρατεί ένα κάπως καλύτερο κλίμα-, που παρερμηνεύοντας την υπερβολική ευαισθησία του Πρωθυπουργού για τις νέες τεχνολογίες τεχνογνωσία και στο όνομα της εξέλιξης, έχουν μια τάση ισοπέδωσης των πάντων. Ψηφιακή εκπαίδευση! Όπως διαβάσαμε στο Βήμα online στις 24 Ιανουαρίου 2011 έγινε εξάωρη μυστική σύσκεψη στο Μαξίμου για τη μετάβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση. Ανάμεσα σε όσους παραβρέθηκαν δεν υπήρχε ούτε ένας παιδαγωγός. Είναι περίεργο να διαβάζει κανείς ότι οι αμερικανοί προσκεκλημένοι δήλωσαν ότι είμαστε η πρώτη χώρα –πάνω και από τις ΗΠΑ– που σχεδιάζει να εφαρμόσει την πολιτική της ψηφιακής εποχής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και να εισαγάγει ως και «ψηφιακά βιβλία» στα ελληνικά σχολεία. Στην Αμερική, που είναι μία πολύ πιο εξελιγμένη τεχνολογικά χώρα και με ανάλογη κουλτούρα απέναντι στις καινοτομίες της τεχνολογίας, το 74% των φοιτητών δήλωσαν σε έρευνα πώς αν μπορούσαν να επιλέξουν οι ίδιοι μεταξύ ηλεκτρονικού και έντυπου βιβλίου, θα επέλεγαν την έντυπη μορφή. Στη Γαλλία, το ποσοστό όσων χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 2015 το 15-20%. Κάποιες έρευνες ωστόσο παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στα ποσοστά εκείνων που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία και ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης. Τα ποσοστά αυτά, βεβαία, και η εικόνα που κάποιες εταιρείες –για τους δικούς τους λόγους– αλλά και ορισμένα παπαγαλάκια θέλουν να παρουσιάσουν, μου θυμίζουν τον Απόστολο Νταή, παλιό δάσκαλο στην Άνδρο και ψηφοφόρο της αριστεράς, που όταν τον συναντούσα μετά τις εκλογές στο ερώτημα «Πώς πήγατε, δάσκαλε;», «πολύ καλά, Γιώργη», μου απαντούσε, «να σκεφτείς ότι είχαμε αύξηση 100%, ήμασταν 4 και γίναμε 8.» Ας θυμηθούμε εδώ ότι στο παρελθόν, αγοράστηκαν πολλοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές και δόθηκαν στους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου –με μεγάλα ομολογουμένως κέρδη για τις εταιρείες. Δυστυχώς, δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά, κυρίως, για παιχνίδια και μηνύματα μεταξύ των μαθητών. ΒΙΒΛΙΟ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ & ΕΠΙ ΧΑΡΤΟΥ ΜΑΚΡΑ ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ Είναι, λοιπόν, ολοφάνερο πώς για πολλά ακόμη χρόνια το ψηφιακό και το έντυπο βιβλίο θα συνυπάρχουν στην συνείδηση των αναγνωστών. Το ένα συμπληρώνει το άλλο. Άλλωστε, σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Παιδείας το 81,5% των φοιτητών προτιμούν το έντυπο βιβλίο σε σχέση με το ηλεκτρονικό. Η άποψή μου είναι ότι το ποσοστό αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς διατηρώ επιφυλακτική θέση απέναντι σε αυτές τις κατευθυνόμενες έρευνες που διενεργούνται κατά καιρούς. Σύμφωνα με το Εθνικό Παρατηρητήριο για το ψηφιακό βιβλίο στη Μεγάλη Βρετανία οι φοιτητές συμβουλεύονται την ηλεκτρονική έκδοση, αλλά διαβάζουν από την επί χάρτου. Ως εκ τούτου, πεποίθησή μου είναι ότι το ηλεκτρονικό και το έντυπο βιβλίο θα έχουν παράλληλη χρήση και εξέλιξη. Στην Ελλάδα, το ΕΚΕΒΙ παρατηρεί και καταγράφει όλες τις διεθνείς εξελίξεις στο θέμα μέσω του Εκδοτικού Παρατηρητηρίου Βιβλίου στο οποίο συμμετέχουν και οι εκδότες. Στην Bookexpo America 2011 που έγινε στη Νέα Υόρκη τον Μάιο του 2011, παρατηρήθηκε ότι με τα e-books ανοίγει μια καινούργια αγορά όπου εντάσσονται κυρίως νέοι που δεν θα διαβάζανε, ούτως ή άλλως, κανένα βιβλίο. Απλά ωθούμενοι από τη νέα τεχνολογία έχουν μπει στη διαδικασία να αγοράσουν και ηλεκτρονικά βιβλία. Ταυτόχρονα όμως έχουμε αύξηση και στις πωλήσεις των επί χάρτου βιβλίων. ΠΡΟΤΑΣΗ: Θα πρέπει να ξεκινήσει αμέσως συνεργασία του Υπουργείου με τους ενδιαφερόμενους προκειμένου να συζητηθούν οι δυνατότητες της νέας τεχνολογίας σε σχέση όμως, πάντοτε, με το νομικό πλαίσιο αφού υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα. Ας ξεκινήσει αρχικά το Υπουργείο με τα «ορφανά» βιβλία –αυτά δηλαδή που δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα, προς χρήση αρχικά της ακαδημαϊκής κοινότητας. Στη συνέχεια ας εντάξει στο πλαίσιο αυτό τις σημειώσεις του Ανοικτού Πανεπιστημίου και τις εκδόσεις των κρατικών ιδρυμάτων. Τέλος, ας συζητήσει, ουσιαστικά, τη δυνατότητα απόκτησης των δικαιωμάτων από τους πνευματικούς δημιουργούς για όσα βιβλία θεωρείται απαραίτητο, κατοχυρώνοντας τα δικαιώματα αυτά όπως και τον τρόπο αμοιβής των δημιουργών μέσα από νομικές και άλλες ρυθμίσεις. Ο πλέον σύγχρονος νόμος είναι αυτός της Γαλλίας. Αλλά και ο δικός μας νόμος δεν υπολείπεται κατά πολύ. Ο ιστορικός της Παιδείας του μέλλοντος θα έχει εδώ να μελετήσει και να καταγράψει πολλές ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Γιώργος Ε. Δαρδανός ΕΚΔΟΤΗΣ - ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Π.Ο.Ε.Β. Βιβλιογραφία Στο: Δαρδανός, Γ., (επιμ.), «Σελίδες στην οθόνη ή σε χαρτί», Gutenberg, 2010 •Αλαχιώτης, Ν.Σ., Η διαδικτυακή πληροφορία είναι γνώση; •Αλαχιώτης, Ν.Σ., Το βιβλίο και ο υπολογιστής •Βελισσάρη, Κ., Το ψηφιακό βιβλίο: Απλή εξέλιξη ή επανάσταση; •Βερνίκος, Σ.Γ., «Ρευστό» βιβλίο •Γκότοβος, Α., Ηλεκτρονική μάθηση και παιδαγωγική σχέση: Το συμβατικό βιβλίο θα αντέξει •Ζάχος, Κ., Βιβλιοθήκες και κοινωνία της πληροφορίας •Κατσόγιαννος, Κ., «Ζωντανή εκπαίδευση» versus «εκπαίδευση κατ’ απαίτηση (on demand)»: Η άποψη ενός εκπαιδευτικού •Κρεμμυδάς, Β., Η ουσία βρίσκεται αλλού •Ντάρτον, Ρ., «Να σχεδιάσουμε μια ψηφιακή δημοκρατία των Γραμμάτων»: Συνέντευξη •Μετάφραση του γαλλικού νόμου για τα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο