Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ Γ. ΑΝΔΡΕΑΣ' | 14 Ιουλίου 2011, 11:46

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Ανδρέας Γ. Αυγερινός Σχόλια στην πρόταση του ΥΔΒΜΘ για το σχολικό αθλητισμό. Η πρόταση αναδιοργάνωσης του σχολικού αθλητισμού, εκπαιδευτικής υποστήριξης και αθλητικής διευκόλυνσης των μαθητών-αθλητών, όπως παρουσιάζεται μέσα από τα τρία κείμενα του ΥΔΒΜΘ, ουσιαστικά αποτελεί παραδοχή ότι: o Το σχολείο δεν διαδραμάτισε μέχρι σήμερα έμπρακτα το θεσμικό του ρόλο στην φυσική δραστηριοποίηση ΟΛΩΝ των μαθητών και δεν έδωσε τις ευκαιρίες για να αποκομίσει η πλειοψηφία των μαθητών τα οφέλη που είναι αποτέλεσμα της τακτικής και οργανωμένης συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες. o Στην πράξη δεν υπήρξε ποτέ σχολικός αθλητισμός με όραμα και αποστολή. o Το ισχύον σύστημα δεν διασφάλισε ίσες ευκαιρίες μεταξύ των μαθητών. Οι μαθητές-αθλητές βρίσκονται σε μειονεκτική θέση έναντι των άλλων συμμαθητών τους στην εκπαίδευση που τους παρέχεται από το σχολείο αφού δεν υπάρχει ουσιαστική υποστήριξη. o Τα κίνητρα που δίνονται μέχρι σήμερα για την υψηλή αθλητική απόδοση δεν αποδείχθηκαν αντισταθμιστικά της μεγάλης προσπάθειας που πρέπει να καταβάλλουν οι αθλητές ώστε να ανταποκριθούν με επάρκεια στη διπλή ιδιότητά τους και δεν πέτυχαν σε βάθος χρόνου τους στόχους για τους οποίους θεσπίστηκαν. o Τα ΤΑΔ απέτυχαν στην αποστολή τους και από φυτώρια ανάπτυξης και διευκόλυνσης των ταλαντούχων κινητικά μαθητών, κατέληξαν σε σχολεία δεύτερης ακαδημαϊκής ταχύτητας, χωρίς ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη του αθλητισμού υψηλού επιπέδου. o Το δημόσιο σχολείο και η Φυσική Αγωγή/ σχολικός αθλητισμός, με τους φορείς ανάπτυξης των σπορ εκτός σχολείου δεν ήταν ποτέ συγκοινωνούντα δοχεία. Παρά το ότι η έρευνα και η εμπειρία είχαν εντοπίσει από καιρό τις παραπάνω αδυναμίες, θεωρώ ότι – έστω και καθυστερημένα - είναι σημαντική η αναγνώριση και η παραδοχή της κατάστασης. Συνεπώς ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου του σχολείου στον τομέα της φυσικής δραστηριοποίησης των μαθητών και του σχολικού αθλητισμού (;) είναι αναγκαίος. Οι θέσεις που εκφράζονται στα κείμενα του ΥΠΔΜΘ δείχνουν γνώση του προβλήματος και νομίζω ότι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση αφού εστιάζουν στην αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προβλημάτων. Τα παρακάτω σχόλια αφορούν στη φιλοσοφία της πρότασης και στον τρόπο υλοποίησής της και οργανώνονται σε τρείς άξονες, ήτοι: o (α) Στο ρόλο του σχολείου στη διευκόλυνση ΟΛΩΝ των μαθητών να συμμετάσχουν σε οργανωμένες μορφές άσκησης/άθλησης με ή χωρίς αγωνιστική μορφή μέσω του σχολείου (αφορά τουλάχιστον το 95% των μαθητών σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης). o (β) Στο ρόλο του σχολείου στον εντοπισμό, στην υποστήριξη και στη διαχείριση των μαθητών που έχουν αξιοσημείωτες αθλητικές επιδόσεις (αφορά ποσοστό μικρότερο του 3% των μαθητών). o (γ) Στα σχολικά πρωταθλήματα και στα κίνητρα απόδοσης για τους μαθητές-αθλητές. Ειδικότερα: (α) Το σχολείο ως εγκατάσταση κατέχει περίοπτη θέση, σε μικρή σχετικά απόσταση από την κατοικία κάθε μαθητή που φοιτά σ’ αυτό, γεγονός που διασφαλίζει την άμεση και συνήθως ασφαλή πρόσβαση. Παράλληλα ο χώρος είναι ασφαλής, καθαρός, θερμαίνεται, φωτίζεται, και παρέχει τις βασικές υποδομές για μαζική άθληση (αύλιο χώρο με σταθερές αθλητικές εγκαταστάσεις, συχνά κλειστό γυμναστήριο και αποδυτήρια, νερό, τουαλέτες). Σήμερα είναι στρατηγικό λάθος να μην αξιοποιείται με 14ωρη τουλάχιστον λειτουργία και σε καθημερινή βάση για όλο το χρόνο, όλη αυτή η περιουσία. Το σχολείο αποτελεί το δεύτερο σπίτι για τους μαθητές και το εμπιστεύονται οι γονείς. Είναι φανερό λοιπόν ότι τα σχολεία μονής βάρδιας αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον να περάσουν παραγωγικά και ευχάριστα τις λίγες ελεύθερες ώρες τους οι μαθητές. Πρέπει λοιπόν να αξιοποιηθεί ως χώρος πολιτισμού, εκπαίδευσης και μαζικής άθλησης. Κάθε σχολείο πρέπει να δημιουργήσει τη δική του πολιτική στην αξιοποίησή του, μέρος της οποίας θα είναι και η παροχή ευκαιριών μαζικής άσκησης (πολιτική του Δραστήριου Σχολείου). Η πρόταση μου για το σχολικό αθλητισμό που αφορά όλους τους μαθητές, είναι η οργάνωση εσωτερικών πρωταθλημάτων (σε αθλήματα που θα επιλέγουν οι ίδιοι οι μαθητές σε συνεργασία με τον καθηγητή τους) και μαζικών εκδηλώσεων, ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ, που θα διεξάγονται στη διάρκεια όλης της σχολικής χρονιάς, με προπονήσεις κάποια απογεύματα τις εργάσιμες μέρες και τη διεξαγωγή των αγώνων κυρίως τα σαββατοκύριακα, τις αργίες και την περίοδο των διακοπών. Το εσωτερικό πρωτάθλημα θα αποτελεί συνέχεια του μαθήματος της φυσικής αγωγής, η οργάνωση και η διεξαγωγή θα γίνεται με ευθύνη των καθηγητών φυσικής αγωγής, του συλλόγου γονέων και των μαθητικών κοινοτήτων και σ’ αυτά θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά (με διαφορετικούς ρόλους, ως παίχτες, προπονητές, γραμματεία) ΟΛΟΙ οι μαθητές του σχολείου. Στην ίδια λογική της μαζικότητας και της ευχαρίστησης από τη συμμετοχή μπορούν να διεξάγονται και διασχολικοί αγώνες τα απογεύματα, τα σαββατοκύριακο και τις αργίες, ΧΩΡΙΣ όμως θεσμοθέτηση επάθλων και παροχή κινήτρων. Η αγωνιστική έκφραση της μαζικής συμμετοχής μ’ αυτή τη μορφή μπορεί να διασφαλίσει τη μαζική συμμετοχή και οι μαθητές να αποκομίσουν όλα τα θετικά οφέλη της άσκησης και του υγιούς συναγωνισμού. Φανερά λοιπόν η πολιτεία πρέπει να επενδύσει στις σχολικές αυλές που απευθύνονται σε όλους τους νέους, και όχι σε πανάκριβες αθλητικές εγκαταστάσεις βιτρίνας που κατά κανόνα ποτέ δεν είναι ανταποδοτικές. (β) Υπάρχει ένα μικρό ποσοστό μαθητών-αθλητών με προοπτική υψηλών επιδόσεων που δεν υπερβαίνει το 3% του συνόλου του μαθητικού δυναμικού. Κατά την άποψή μου η βασική υποχρέωση της πολιτείας είναι – εφ’ όσον επιμένει στην ύπαρξη της αθλητικής βιτρίνας υψηλών επιδόσεων – να προσφέρει σ’ αυτά τα παιδιά τη δυνατότητα φοίτησης σ’ ένα υποστηρικτικό και υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό περιβάλλον που να διασφαλίζει παράλληλα με τη φοίτηση και την απρόσκοπτη ανάπτυξη όλων αυτών των δεξιοτήτων και ικανοτήτων που απαιτούνται για τις υψηλές επιδόσεις. Φανερά σήμερα δεν είμαστε στη θέση να υιοθετήσουμε ένα μοντέλο αθλητισμού υψηλών επιδόσεων με βάση το σχολείο. Ωστόσο, αντί να δημιουργήσουμε ανά την Ελλάδα μια σειρά σχολείων αθλητικής διευκόλυνσης (με όλο το κόστος και τα λειτουργικά προβλήματα στις οικογένειες των μαθητών-αθλητών), πιστεύω ότι θα ήταν προτιμότερο να αξιοποιηθούν οι υπάρχουσες υποδομές [όπως για παράδειγμα οι εγκαταστάσεις του «Αθήνα2004» (αθλητικό χωριό, camps, αθλητικές εγκαταστάσεις κά] και να δημιουργηθούν δύο τουλάχιστον κλειστά αθλητικά χωριά με τη λογική του οικοτροφείου. Η φοίτηση σ’ αυτά τα κέντρα θα αποτελεί το πρώτο και ουσιαστικό κίνητρο των μαθητών-αθλητών και των γονέων τους, διότι θα διασφαλίζεται ένα υψηλού επιπέδου πρόγραμμα εκπαίδευσης, διαμονή σε ελκυστικό περιβάλλον, κατάλληλη διατροφή σε σχέση με τις ανάγκες του κάθε αθλητή, επίβλεψη από εξειδικευμένους εκπαιδευτικούς, προπόνηση στις καλύτερες εγκαταστάσεις με ειδικευμένους προπονητές και ιατρική και επιστημονική υποστήριξη. Είναι μια μορφή υποτροφίας που ήδη παρέχεται πολύ επιτυχημένα στη χώρα μας από ορισμένα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια που καλλιεργούν τον αθλητισμό υψηλού επιπέδου και από κάποια αθλητικά σωματεία. Οι μαθητές με αξιοσημείωτες επιδόσεις στα πρωταθλήματα των ομοσπονδιών των αθλημάτων τους και με μια αποδεκτή ακαδημαϊκή απόδοση θα επιλέγονται για φοίτηση στα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά-προπονητικά κέντρα. Έτσι παρέχονται οι ιδανικές συνθήκες σ’ αυτά τα ταλαντούχα παιδιά, χωρίς να επιφορτίζονται οι γονείς με τα δυσβάστακτα προβλήματα υποστήριξής τους. Θεωρώ όμως σημαντικό το ρόλο που θα πρέπει να έχουν τα ίδια τα σχολεία στον αρχικό εντοπισμό των κινητικών ταλέντων. Ο φιλόδοξος θεσμός ανίχνευσης των ταλέντων που εφαρμόστηκε για χρόνια πανελληνίως σε όλο το μαθητικό δυναμικό της Γ_Δ τάξης δημοτικού, θα έπρεπε μέχρι σήμερα να έχει δημιουργήσει και δώσει για χρήση τουλάχιστον εθνικές νόρμες εντοπισμού των παιδιών με ξεχωριστές κινητικές ικανότητες. Η πρότασή μου είναι η συγκεκριμένη δράση να ενεργοποιηθεί εκ νέου και να υλοποιείται σε επίπεδο σχολείου, ενώ άμεσα πρέπει να αξιοποιηθεί όλη αυτή η πληροφορία που με πολύ κόπο και κόστος έχει συλλεχθεί όλα αυτά τα χρόνια. (γ) Με τον όρο σχολικός αθλητισμός κατά την άποψή μου πρέπει να εννοείται ΜΟΝΟ η μορφή οργάνωσης που απευθύνεται σε όλους τους μαθητές (μέρος των οποίων φυσικά θα είναι και τα παιδιά με υψηλές αθλητικές επιδόσεις), ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΕΝΑ επιπλέον κίνητρο και bonus ή διευκολύνσεις. Δεν εξυπηρετεί σε τίποτα η παράλληλη οργάνωση δύο ίδιων πρωταθλημάτων (σε επίπεδο σχολείων και σε επίπεδο συλλόγων) που ουσιαστικά απευθύνονται στα ίδια παιδιά. Δεν έχει νόημα διότι δεν προπονούνται και δεν επιβλέπονται από τους καθηγητές στους στο σχολείο, ενώ συχνά τα πρωταθλήματα αυτά αφορούν σε αθλήματα που δεν υπάρχουν καθόλου στο πρόγραμμα ΦΑ των σχολείων (πχ κολύμβηση, αντισφαίριση, επιτραπέζια αντισφαίριση, πάλη, άρση βαρών). Η πρότασή μου αφορά σε κατάργηση κάθε μορφής σχολικού αθλητισμού υψηλών επιδόσεων με παροχή κινήτρων. Οι μαθητές-αθλητές προτείνω για την αξιολόγησή τους να συμμετάσχουν ΜΟΝΟ στο πρωτάθλημα της ομοσπονδίας τους. Μέσα από την κατάταξή τους θα είναι υποψήφιοι για την εισαγωγή τους στα εκπαιδευτικά-προπονητικά κέντρα που θα αποτελεί και το σημαντικό κίνητρο για την υψηλή τους απόδοση, ενώ παράλληλα θα μπορούν να διαπραγματευτούν τους όρους υποτροφίας που προσφέρονται από άλλους φορείς (ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, ΠΑΕ κά). Ωστόσο, επειδή τελικά ο πρωταθλητισμός σε δύο επίπεδα (του σχολείου και των σπορ) τελικά είναι πολύ σκληρός και ίσως άδικος για τους μαθητές-αθλητές, προτείνω να διατηρηθεί το κίνητρο της ποσόστωσης για την εισαγωγή του στις ανώτατες σχολές , και το οποίο θα αποκομίζουν επίσης από την κατάταξή τους στα πρωταθλήματα των ομοσπονδιών (το πλαίσιο και οι προϋποθέσεις βέβαια αποτελεί ένα άλλο σημείο συζήτησης). Το όφελος είναι ότι ενώ διατηρείται το σχολικό πρωτάθλημα διασφαλίζοντας διαρκή και μαζική συμμετοχή, απεμπλέκεται το σχολείο απ’ όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με σκοπιμότητες, ηθική και λειτουργικό κόστος. Παράλληλα, οι μαθητές-αθλητές έχουν όλες τις προϋποθέσεις για απρόσκοπτη φοίτηση και επίτευξη στο σχολείο, διατηρώντας παράλληλα τα κίνητρα επίτευξης σε ένα πρωτάθλημα που διεξάγεται σε προκαθορισμένο πλαίσιο αρχών και κανόνων.