Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΙΤΕ' | 30 Ιανουαρίου 2012, 09:38

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΣ (ΙΤΕ) ΣΤ. Οργάνωση, Διοίκηση και Εποπτεία των Ερευνητικών Κέντρων Όργανα Διοίκησης των Ερευνητικών Κεντρων Θεωρούμε ότι τα όργανα διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων πρέπει να είναι ο Πρόεδρος , το Διοικητικό Συμβούλιο και οι Διευθυντές των Ινστιτούτων τους. Οι Διευθυντές κατ’ εξοχήν ασκούν διοίκηση , την διοίκηση των Ινστιτούτων τους , και τα Ινστιτούτα είναι η ψυχή ενός ΕΚ. Σχετικά με την σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου και τον ρόλο των Διευθυντών Θεωρούμε ότι στο προσχέδιο επιχειρείται μια συστηματική προσπάθεια υποβάθμισης του ρόλου των Διευθυντών των Ινστιτούτων .Π.χ. οι Διευθυντές δεν αποτελούν όργανα διοίκησης των ΕΚ, δεν μετέχουν όλοι στο ΔΣ του ΕΚ όπως διαφαίνεται από τις (ασαφείς) διατυπώσεις του προσχεδίου σχετικά με την σύνθεση του ΔΣ , οι αρμοδιότητές τους καθορίζονται από τον εσωτερικό κανονισμό του ΕΚ, την πράξη διορισμού τους δεν υπογράφει ο Υπουργός αλλά το ΔΣ , δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στις κρίσεις των ερευνητών του Ινστιτούτου τους (Κεφ. Ζ) κ.α.. Πουθενά δεν αναφέρεται ότι πρέπει να είναι επιστήμονες κύρους. Η επί 29 χρόνια εμπειρία του ΙΤΕ δείχνει ότι ένα ισχυρό και συνεκτικό ΔΣ με σταθερούς κανόνες λειτουργίας και τη συμμετοχή όλων των Διευθυντών αποτελεί, μεταξύ άλλων παραγόντων, βασική συνιστώσα της επιτυχίας ενός Ερευνητικού Κέντρου (ΕΚ). Απολύτως αναγκαία συνθήκη για την καλή λειτουργία των Ινστιτούτων και του ΔΣ είναι βεβαίως η επιλογή άριστων Διευθυντών. Στο ΙΤΕ τα μέλη του ΔΣ είχαν πάντα προ οφθαλμών τα γενικότερα συμφέροντα του Ιδρύματος, και ουδέποτε επεκράτησαν λογικές συμψηφισμού ούτε παρατηρήθηκαν φαινόμενα ομαδοποίησης ή ‘συμμαχιών’ Διευθυντών για αλληλοπροώθηση συμφερόντων των Ινστιτούτων τους εις βάρος άλλων, όπως φέρεται να έχει αναφερθεί ως λόγος αποκλεισμού των Διευθυντών από τα ΔΣ. Θεωρούμε αυτονόητο ότι οι Διευθυντές πρέπει να είναι επιστήμονες διεθνούς κύρους, να έχουν αποδεδειγμένα διεθνώς αναγνωρισμένο ερευνητικό έργο στην περιοχή τους, και διοικητική εμπειρία. Πρέπει να μετέχουν όλοι στο ΔΣ του ΕΚ. Για αυτόν τον σκοπό, τα ΔΣ πρέπει να μην έχουν αναγκαστικά 7-9 μέλη όπως αναφέρεται στο προσχέδιο, αλλά να αποτελούνται από τον Πρόεδρο του ΕΚ, τους Διευθυντές των Ινστιτούτων, και ενδεχομένως και από άλλα μέλη που κρίνει σκόπιμο η Πολιτεία να συμμετέχουν, όπως π.χ. δύο εξωτερικά μέλη για την εν δυνάμει εξασφάλιση εξωστρέφειας , εκπρόσωπο των ερευνητών, και εκπρόσωπο της εποπτεύουσας αρχής. Θεωρούμε ότι η κύρια αποστολή των μελών του ΔΣ είναι η υπεύθυνη διαμόρφωση της επιστημονικής πολιτικής του ΕΚ. Το έργο αυτό θα υποβαθμισθεί μέσω της ’κυλιόμενης’ εκπροσώπησης των Διευθυντών Ινστιτούτων από άλλους Διευθυντές, ιδιαίτερα στην περίπτωση πολυθεματικών Κέντρων. Εξάλλου η όποια προηγούμενη συννενόηση μεταξύ Διευθυντών με τους εκπροσώπους τους υπονομεύει την υπευθυνότητα και την εγκυρότητα των αποφάσεων. Επίσης, η δυνατότητα προσέλκυσης υποψηφίων Διευθυντών με υψηλά προσόντα θα περιοριστεί , καθώς θα καλούνται να διοικήσουν και να διαμορφώσουν επιστημονική πολιτική στα Ινστιτούτα τους βάσει αποφάσεων που άλλοι θα παίρνουν και θα εφαρμόζουν. Ειδικά για το ΙΤΕ, τυχόν αποκλεισμός Διευθυντών από το ΔΣ θα πλήξει καίρια τον περιφερειακό χαρακτήρα του Ιδρύματος, που συνειδητά επέλεξε το ΙΤΕ και η Πολιτεία ορθώς ενεθάρρυνε. (Ως γνωστόν, το ΙΤΕ συνενώνει πόλους αριστείας σε 4 πόλεις της Ελλάδας –Ηράκλειο,Ρέθυμνο,Πάτρα,Ιωάννινα- σύμφωνα και με τα πρότυπα λειτουργίας μεγάλων Ευρωπαϊκών ερευνητικών κέντρων, όπως Max Planck, CNRS, Fraunhofer κ.α.) Τα Ινστιτούτα του ΙΤΕ εκτός Ηρακλείου εκπροσωπούνται στο ΔΣ από τους νόμιμους εκπροσώπους τους , που είναι οι Διευθυντές τους. Η εκπροσώπηση αυτοτελών Ινστιτούτων στο ΔΣ μέσω άλλων Διευθυντών θα επιφέρει σύγχιση και πολυαρχία , που θα οδηγήσει στη συρρίκνωση και πιθανή διάλυση του ΙΤΕ. Συμπερασματικά, οι Διευθυντές των Ινστιτούτων πρέπει να είναι μέλη του ΔΣ του ΕΚ ώστε να έχουν έτσι την απρόσκοπτη ευθύνη για την πρόοδο του Ινστιτούτου τους και του ΕΚ. Γενικός Διευθυντής Πλέον δόκιμος όρος είναι "Διευθυντής Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών", με ανάλογες αρμοδιότητες. Θεωρούμε ότι το ΔΣ πρέπει να είναι αρμόδιο για την κατάρτιση του εσωτερικού κανονισμού του ΕΚ. Επίσης, ο Πρόεδρος προϊσταται του προσωπικού της κεντρικής υπηρεσίας του ΕΚ, ενώ οι Διευθυντές διοικούν το προσωπικό των Ινστιτούτων τους. Το ΔΣ αποφασίζει για τις προσλήψεις και τη μισθοδοσία του προσωπικού. Επιστημονικά Συμβούλια Θεωρούμε ότι το Επιστημονικό Συμβούλιο, όπως περιγράφεται στο προσχέδιο, πρέπει να είναι Επιστημονικό Συμβούλιο σε επίπεδο Ερευνητικού Κέντρου. Μάλιστα, κατά τη γνώμη μας, ένα Επιστημονικό Συμβούλιο που αποτελείται από επιστήμονες κύρους με εμπειρία και στη διοίκηση ερευνητικών κέντρων, και που συνεδριάζει τακτικά, είναι αυτό που πραγματικά θα βοηθήσει στην κατεύθυνση της ουσιαστικής ’εξωστρέφειας’ του ερευνητικού κέντρου. Η επιδίωξη της εξωστρέφειας μπορεί επίσης να επιτευχθεί από τη θέσπιση και λειτουργία και άλλων συμβουλευτικών οργάνων που θα αποτελούνται από εκπροσώπους της βιομηχανίας και κοινωνικών φορέων οι οποίοι είναι οι εν δυνάμει αποδέκτες της προκύπτουσας καινοτομίας. Παράλληλα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν τα Επιστημονικά Συμβούλια Ινστιτούτων (ΕΣΙ) , αποτελούμενα από ερευνητές και τον Διευθυντή των Ινστιτούτων. Τα ΕΣΙ έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμα συμβουλευτικά και ελεγκτικά όργανα, τουλάχιστον κατά την εμπειρία του ΙΤΕ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΙΤΕ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ Ως γνωστόν , άλλα από τα δημόσια ΕΚ της χώρας είναι ΝΠΔΔ και άλλα, όπως το ΙΤΕ, ΝΠΙΔ. Τα ΝΠΙΔ επιχορηγούνται από την Πολιτεία , αλλά το ποσό της επιχορήγησης δεν καλύπτει ούτε την μισθοδοσία του προσωπικού αορίστου χρόνου του φορέα, συμπεριλαμβανομένων και των ερευνητών , και βεβαίως ούτε τα λειτουργικά έξοδα. Τα υπόλοιπα πρέπει να τα βρει το Ίδρυμα από ίδιωτικά έσοδα από πωλήσεις προϊόντων και υπηρεσιών και από ερευνητικά προγράμματα από την Ευρώπη και τρίτες χώρες. Τα τελευταία δύο χρόνια , λόγω της οικονομικής κρίσης, έχει σημειωθεί μια κατακόρυφη αύξηση αλλεπάλληλων περιοριστικών κανονιστικών, ελεγκτικών και γραφειοκρατικών μέτρων από πλευράς Πολιτείας. Τα μέτρα αυτά έχουν ουσιαστικά σχεδόν εκμηδενίσει την αυτονομία και την ευελιξία που είχε το ΙΤΕ στη λήψη αποφάσεων για τη βέλτιστη διάθεση και αξιοποίηση των πόρων του και τη δυνατότητά του να προσλαμβάνει το αναγκαίο ερευνητικό και διοικητικό προσωπικό και που απέρρεαν από την ιδιότητά του ως ΝΠΙΔ. Με τα κατά συρροήν νέα κανονιστικά μέτρα το ΙΤΕ και άλλα Ερευνητικά Κέντρα ΝΠΙΔ οδηγούνται ουσιαστικά σε status ΝΠΔΔ, χωρίς όμως να υπάρχει αντίστοιχη υποχρέωση της Πολιτείας για την κάλυψη της μισθοδοσίας του τακτικού προσωπικού και των άλλων ανελαστικών δαπανών τους. Παρατηρείται το φαινόμενο της νομικής αντιμετώπισης του ΙΤΕ ως ελλειμματικής ΔΕΚΟ, ενώ το κράτος καλύπτει ποσοστό σαφώς μικρότερο του 50% των πάσης φύσεως εσόδων του. (Π.χ. κατά το 2010 η επιχορήγηση του ΙΤΕ από τον Τακτικό Προϋπολογισμό ήταν μόνο το 23% των εσόδων του και υπολειπόταν κατά 6 εκ. Ευρώ του κόστους του τακτικού προσωπικού του Ιδρύματος.) Για τον λόγο αυτό ζητούμε από την Πολιτεία να δηλώσει με άρθρο στον υπό συζήτηση νόμο ή σε άλλο πρόσφορο νομοσχέδιο ότι δημόσια Ερευνητικά Κέντρα ΝΠΙΔ όπως το ΙΤΕ που επιχορηγούνται από το κράτος επί σειράν ετών με ποσοστό μικρότερο του 50% των εσόδων τους, δεν θεωρούνται ότι ανήκουν στη Γενική Κυβέρνηση, και συγκεκριμένα ότι εξαιρούνται της υπαγωγής τους στους φορείς της διάταξης του άρθρου 1 παρ. 1α του ν.3899/2010 και των διατάξεων του άρθρου 14 παρ.1 περ. η του ν. 2190/1994 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 1 του ν. 3812/2009, των άρθρων 1 παρ.5, 3 παρ. 3 και 11 παρ. 1 εδάφιο α΄ του ν.3833/2010 όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, του άρθρου τρίτου παρ. 4 του ν. 3845/2010, του άρθρου 31 παρ.1α του ν. 4024/2011 και του άρθρου 49 παρ.8α του ν.3943/2011. Ας σημειωθεί ότι τα ερευνητικά ινστιτούτα και κέντρα της Ακαδημίας Αθηνών έχουν εξαιρεθεί από την Γενική Κυβέρνηση. Θα αποτελεί άδικη και άνιση μεταχείριση αν αυτό δεν επεκταθεί και στα υπόλοιπα ΕΚ ΝΠΙΔ που πληρούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις, αφού παντού ο παρών νόμος δίνει τα ίδια δικαιώματα και στους φορείς της Ακαδημίας. Για το ΔΣ του ΙΤΕ Κώστας Φωτάκης, Πρόεδρος