Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΕ ΕΛΚΕΘΕ' | 2 Φεβρουαρίου 2012, 15:16

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Θέσεις των Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) για το άρθρο 8 του νέου Σχεδίου Νόμου για την Έρευνα. Στο νέο σχέδιο νόμου για την έρευνα διατυπώνεται η πρόθεση κατάργησης του θεσμού του Ειδικού Λειτουργικού Επιστήμονα (ΕΛΕ) και η πιθανή ένταξη του υπάρχοντος προσωπικού σε βαθμίδες ερευνητών. Ο θεσμός των ΕΛΕ εισήχθη στο ερευνητικό σύστημα της χώρας με τον Νόμο 1514/85 και θεωρήθηκε σημαντική καινοτομία για την εποχή εκείνη, γιατί συμπλήρωνε και συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της τεχνολογικής έρευνας της χώρας, σε μία χρονική περίοδο που η έρευνα αυτή ήταν άγνωστη στην πατρίδα μας. Η εξέλιξη των ΕΛΕ σε βαθμίδες ακολουθούσε απόλυτα όμοια διαδικασία και προαπαιτούμενα με αυτά των ερευνητών. Όλα αυτά τα χρόνια, οι ΕΛΕ στήριξαν το σύστημα αυτό, ανέπτυξαν νέες ερευνητικές δραστηριότητες και ιδέες, διεκδίκησαν με επιτυχία το ρόλο και την αποστολή τους, καθοδήγησαν και υλοποίησαν εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα, ακόμη και καθοδηγώντας ερευνητές, και προέβησαν σε δημοσιεύσεις αντίστοιχου κύρους με αυτές των ερευνητών, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αριστεία των Ερευνητικών Ινστιτούτων που υπηρετούσαν. Η ενασχόληση των ΕΛΕ με τη λεγόμενη εφαρμοσμένη έρευνα συνέβαλε αποφασιστικά στην προαγωγή εν γένει του ερευνητικού έργου των Ινστιτούτων. Οι ΕΛΕ, όπως και οι ερευνητές αποτελούν ερευνητικό προσωπικό που προστατεύεται εμμέσως από το άρθρο 16 παρ. 1 του Συντάγματος. Η μοναδική διαφορά από τους ερευνητές ήταν η μη υποχρεωτική κατοχή διδακτορικής διατριβής, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις με την πάροδο των ετών αντικαταστάθηκε με την επιστημονική αριστεία στο ερευνητικό αντικείμενό τους. Πολλές φορές μάλιστα δόθηκε μεγαλύτερο βάρος στην ενασχόληση με την πρωτοπόρα και καινοτόμο επιστημονική έρευνα και την υλοποίηση ερευνητικών έργων και όχι στην απόκτηση ενός διδακτορικού τίτλου σπουδών. Η έρευνα στην χώρα μας, όλα αυτά τα χρόνια που στηρίζονταν στον νόμο αυτό, σαφώς αναπτύχθηκε σημαντικά και φαίνεται ότι το κατόρθωσε αρκετά καλά μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Το γεγονός ότι στη σχεδόν τριαντακοεντή εφαρμογή του ισχύοντος νόμου μερικές φορές ο θεσμός αυτός δεν αξιοποιήθηκε με τον καλλίτερο τρόπο, αλλά υποκατέστησε τους ερευνητές, δεν αποτελεί αδυναμία του, αλλά αντίθετα ενισχύει την ορθότητα των επιλογών εκείνης της χρονικής περιόδου. Εξ άλλου, η ατελής εφαρμογή ενός νόμου δεν αποτελεί αιτία απόρριψής του, αλλά αντιθέτως δίνει το έναυσμα για τη βελτίωσή του. Εδώ και αρκετά χρόνια έχει αρχίσει μία συζήτηση στην ερευνητική κοινότητα της χώρας για τον θεσμό των ΕΛΕ. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι έχει ξεπεραστεί και θα πρέπει να αντικατασταθεί η έρευνά τους από τους ερευνητές, ενώ άλλοι ότι υπάρχει ανάγκη για το εξειδικευμένο αυτό προσωπικό με αυξημένα προσόντα και αρμοδιότητες, το οποίο θα πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη και υποστήριξη καινοτόμων τεχνολογιών. Κατά την άποψη μας, ο θεσμός των ΕΛΕ πρέπει να παραμείνει, αλλά να εφαρμοστεί με σωστό και εκσυγχρονισμένο τρόπο στο μέλλον. Θα μπορούσε μάλιστα να ακολουθήσει παρόμοιες βαθμίδες με εκείνες των ερευνητών (Γ, Β & Α). Εξ άλλου, από τον αμιγώς τεχνικό επιστήμονα μέχρι τον ερευνητή, υπάρχει ένα χάσμα εξειδίκευσης, εμπειρίας και αρμοδιοτήτων, το οποίο δεν είναι δυνατό να μείνει κενό και το οποίο οι ΕΛΕ καλύπτουν με τον καλλίτερο τρόπο (π.χ. υπεύθυνος βάσεων δεδομένων, υπεύθυνος οργάνωσης και λειτουργίας ειδικού εργαστηρίου ή οργάνων). Στο νέο Σχέδιο Νόμου, η απλή εξαγγελία της ένταξης των υπαρχόντων ΕΛΕ στις βαθμίδες Β΄και Γ’ των ερευνητών κρίνεται ως ανεπαρκής. Και τούτο διότι: (α) από το υπάρχον προσωπικό ΕΛΕ, πολλοί έχουν εδώ και χρόνια ενταχθεί στη βαθμίδα Α’ των ΕΛΕ (σύμφωνα με τα κριτήρια του άρθρου 19 του Π.Δ. 343/1986, ΦΕΚ 151/3.10.1986 τεύχος πρώτο και του άρθρου 4 του Ν. 2919/2001, ΦΕΚ 128/25.6.2001), η οποία απαιτεί αντίστοιχα προσόντα με την Α’ βαθμίδα ερευνητών (όπως αυτά ορίζονται με το άρθρο 8 του Ν. 2919/2001, ΦΕΚ 128/25.6.2001), και ως εκ τούτου συνοδεύεται από υψηλότερες αποδοχές συγκριτικά με τις βαθμίδες Β’ και Γ’ ερευνητών, (β) δεν ορίζονται από το προσχέδιο τα κριτήρια ένταξης στις βαθμίδες ερευνητών και (γ) δεν προβλέπεται τι θα γίνει σε περίπτωση που κάποιος ΕΛΕ δεν κριθεί για ένταξη στις εν λόγω βαθμίδες ερευνητών. Σε ουδεμία περίπτωση πάντως, ακόμη και αν καταργηθεί ο θεσμός, δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί η συμβολή των ήδη υπαρχόντων ΕΛΕ στην ερευνητική διαδικασία και στη τεχνολογική αναβάθμιση της χώρας μέχρι σήμερα, και ως εκ τούτου θα πρέπει να υποστηριχτεί η παραμονή του υπάρχοντος προσωπικού στις θέσεις που ήδη κατέχουν. Τέλος, το γεγονός ότι μερικοί από αυτούς δεν απέκτησαν διδακτορικό για να μπορέσουν να κριθούν σήμερα και να ενταχθούν σε θέσεις ερευνητών δεν θα πρέπει να αποτελέσει το μοναδικό κριτήριο για την προαγωγή τους σε θέσεις ερευνητών. Οι ΕΛΕ έχουν συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη των Ερευνητικών Κέντρων στη σημερινή τους μορφή και ο νομοθέτης θα πρέπει να λάβει υπόψη του το σύνολο της επιστημονικής τους συνεισφοράς στην ανάπτυξη της έρευνας του τομέα που υπηρέτησαν και όχι μόνο το διδακτορικό δίπλωμα, όπως έκανε και παλαιότερα ο Ν 1514/85 με τη διαδικασία ένταξης σε βαθμίδες ερευνητών. Υπό τη χειρότερη εκδοχή, επιβάλλεται από το ίδιο το Σύνταγμα και το κοινοτικό δίκαιο (αρχή της προστασίας της εμπιστοσύνης – confiance légitime) η πρόβλεψη ειδικών μεταβατικών διατάξεων, που να εξασφαλίζουν το υπάρχον και υπηρετούν προσωπικό, όπως αναλυτικά εκτίθεται στη νομική εξειδικευμένη γνωμοδότηση που συνημμένα υποβάλουμε. Τέλος, οι μεταβατικές διατάξεις θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο ίδιο το νομοσχέδιο και όχι σε επόμενο. Μετά τα παραπάνω, επικαλούμενοι δε και τη σχετική απόφαση του Δ.Σ. του ΕΛΚΕΘΕ (Συνεδρία 155η / 24-25.01.2012), προτείνουμε τα εξής: Να διατηρηθεί ο θεσμός των ΕΛΕ και να ακολουθήσει τις νέες βαθμίδες των ερευνητών. Σε αντίθετη περίπτωση, να συμπεριληφθεί με σαφήνεια, σε σχετικό άρθρο του υπό προετοιμασία σχεδίου νόμου ειδική μεταβατική διάταξη για τη διατήρηση των ήδη υπηρετούντων ΕΛΕ στις θέσεις που κατέχουν, ως προσωποπαγείς οργανικές θέσεις, με δυνατότητα εξέλιξης σε υψηλότερη βαθμίδα, βάσει του προϊσχύοντος καθεστώτος. Επιπλέον και εναλλακτικώς, να δίνεται μεταβατικώς η δυνατότητα ένταξής τους μετά από κρίση σε θέσεις ερευνητών με ειδικά προσόντα (π.χ. χωρίς διδακτορικό δίπλωμα), λαμβάνοντας υπόψη την πολυετή εμπειρία τους και τη σημαντική συμβολή τους στην ανάπτυξη των ερευνητικών κέντρων, όπως αυτό θα ορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Ερευνητικού Κέντρου που ανήκουν. Οι ΕΛΕ ΕΛΚΕΘΕ Σε άλλο σχόλιο αναρτούμε επίσης Γνωμάτευση Νομικού για το σχετικό θέμα.