Αρχική Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη και ΚαινοτομίαΆρθρο 07: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝΣχόλιο του χρήστη ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ | 7 Φεβρουαρίου 2012, 19:21
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ' | 7 Φεβρουαρίου 2012, 19:09

    ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ – www.eee-researchers.gr Ζ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ Πόροι των Ερευνητικών Κέντρων-Κατανομή της Δημόσιας Χρηματοδότησης στα Ερευνητικά Κέντρα ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, στην Ελλάδα η ακαθάριστη εθνική δαπάνη για έρευνα και τεχνολογία στο συνολικό ακαθάριστο εθνικό προϊόν παραμένει σταθερά χαμηλότερη του 0,6%, ενώ η χώρα, ως προς τη δαπάνη αυτή, εμφανίζεται τρίτη από το τέλος στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ και ορισμένων επιπλέον χωρών και πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκή Ένωσης των 27 (βλ. http://www.oecd.org/dataoecd/27/52/47406944.pdf). Το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται από το άθροισμα της δαπάνης για Ε & Τ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα (του οποίου η συνεισφορά είναι επίσης ιδιαίτερα χαμηλή). Η κρατική επιχορήγηση των 12 Ερευνητικών Κέντρων (ΕΚ) που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) είναι εξαιρετικά μικρή. Το 2008 ανήλθε περίπου στα 80 M€, ενώ το 2010 στα 61M€ (βλ. και http://eee-researchers.gr/Anakoinoseis-EEE/EEE_Vouli-Epitropi-Morfotikon_July-20-11.pdf). Η χρηματοδότηση αυτή βαίνει μειούμενη, καθώς έχει ζητηθεί από το Υπουργείο ΠΔΒΜΘ περαιτέρω περικοπή των προϋπολογισμών των Ερευνητικών Κέντρων κατά 30%... Το κείμενο της διαβούλευσης αναφέρει ρητά ότι η μόνη πρόνοια της πολιτείας για το δημόσιο ερευνητικό σύστημα και για τους ερευνητές κρατικούς λειτουργούς είναι "Επιχορήγηση από τον τακτικό προϋπολογισμό του εποπτεύοντος Υπουργείου για την κάλυψη μέρους των εξόδων της λειτουργίας τους". Δηλαδή, καμία εγγύηση μισθοδοσίας !!! Πλήρης εγκατάλειψη στις δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς. Σε συνδυασμό με τη ρητή διατύπωση του κεφαλαίου Η ότι οι ερευνητές προσλαμβάνονται και εργάζονται με καθεστώς ιδιωτικού δικαίου το Υπουργείο απαντά με ένα σαφές και κατηγορηματικό ΟΧΙ στην αναγκαιότητα ύπαρξης δημόσιου ερευνητικού συστήματος στη χώρα μας. Η θέση της κοινότητάς μας είναι ένα κατηγορηματικό ΟΧΙ επί της αρχής του σχεδίου διαβούλευσης. Η θέση της ΕΕΕ: A. Tα δημόσια ερευνητικά κέντρα που εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (δια μέσου της ΓΓΕΤ) είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). B. Η πολιτεία εγγυάται τη μισθοδοσία του προσωπικού τους και τα λειτουργικά έξοδα. Γ. Σε κάθε ΕΚ συνίσταται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) για τη διαχείριση των πόρων του ΕΚ που δεν προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό (κατά το άρθρο 58 του ν. 4009/2011). Το ότι οφείλουμε να ανοίξουμε ένα συστηματικό διάλογο με τις ελληνικές επιχειρήσεις και να εργαστούμε από κοινού, κυρίως για την αποκατάσταση υγιών δεσμών συνεργασίας, αλλά και για νομοθετικές ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τις συνέργειες είναι μια αναγκαιότητα που αναγνωρίζεται από όλους μας. Το επίπεδο καινοτομίας των ελληνικών επιχειρήσεων σήμερα, παρά τις εξαιρέσεις, δεν είναι υψηλό. Το εγχείρημα της ανατροπής της σημερινής κατάστασης, ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να το επωμιστούν εξ ολοκλήρου τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ. Και δυστυχώς αυτό επιχειρείται με το παρόν κείμενο διαβούλευσης. Ούτε, βεβαίως, είναι δυνατόν τα δημόσια ΕΚ/Ι να υποκαταστήσουν την ιδιωτική πρωτοβουλία. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ / ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Προγραμματικές συμφωνίες 1. Οι προγραμματικές συμφωνίες θα πρέπει να βασίζονται στο επιχειρησιακό σχέδιο των ΕΚ που θα πρέπει να συντάσσει το κάθε Κέντρο με βάση το αντικείμενο και το σκοπό του, καθώς και τις εθνικές προτεραιότητες και τη διεθνή πρακτική. 2. Στη σύνταξη των συμφωνιών αυτών θα πρέπει να έχουν θεσμοθετημένη γνώμη οι ερευνητές των Ινστιτούτων. 3. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί ως προς τη χρηματοδότηση που καλύπτει το κόστος λειτουργίας και συντήρησης των μεγάλων εθνικών ερευνητικών υποδομών, καθώς και του εξειδικευμένου προσωπικού που εργάζεται σε αυτές. 4. Η γεωγραφική θέση των ΕΚ είναι δυνατόν να αποτελεί κριτήριο χρηματοδότησης στο πλαίσιο σύγκλισης των εθνικών περιφερειών, αλλά η αρχή αυτή δεν πρέπει να αφίσταται της θέσης ότι τα ΕΚ υπάρχουν μεν τοπικά αλλά δικαιολογούν την ύπαρξη τους από τη θέση τους στον παγκόσμιο επιστημονικό χάρτη. 5. H πρόσθετη χρηματοδότηση θα πρέπει να κατανέμεται στα ΕΚ με βάση το ερευνητικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό τους έργο, αλλά και τα αποτελέσματα των διεθνών αξιολογήσεων που θα γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια σε κάθε ΕΚ και Ινστιτούτο. Όσον αφορά στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες θα πρέπει να θεσμοθετηθούν δείκτες αξιολόγησης που μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν. 6. Βάση για συζήτηση αποτελούν τα άρθρα 62 και 63 του ν. 4009/2011 Κέντρα Ερευνητικής Αριστείας 1. Τα Κέντρα Ερευνητικής Αριστείας είναι μια πρωτοβουλία που εγκαινιάστηκε το 2000, με αντίστοιχο ερευνητικό πρόγραμμα της ΓΓΕΤ, το οποίο επαναλήφθηκε και κατά το 2005. Η θεσμοθέτησή του αποτελεί θετική πρόνοια αρκεί να υλοποιείται συστηματικά κατά τακτά χρονικά διαστήματα. 2. Το κριτήριο σχετικά με τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή δεν βοηθά τα ΕΚ και Ινστιτούτα των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών επιστημών να συμμετέχουν στη συγκεκριμένη πρόσκληση. Οι επιστήμες όμως αυτές μας παρέχουν ισχυρά εφόδια για τη διαμόρφωση πολιτικών (π.χ. οι κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών, ή οι αντίστοιχες επιπτώσεις από την ταχύτατη ανάπτυξη των βιοεπιστημών), οπότε θα πρέπει να υπάρξει ειδική πρόνοια για την ανάδειξη Κέντρων Ερευνητικής Αριστείας και σε αυτούς τους τομείς. 3. Σε κάθε περίπτωση η ΓΓΕΤ δεν μπορεί να αποτελεί παράγοντα που αξιολογεί και χρηματοδοτεί ταυτόχρονα. Θα πρέπει η αξιολόγηση και η χρηματοδότηση να γίνονται από ξεχωριστούς φορείς (όπως προαναφέρθηκε στο κεφάλαιο Ε). 4. Βάση για συζήτηση αποτελεί το άρθρο 75 του ν. 4009/2011 --------------------------------------------- ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Τα ανωτέρω σχόλια αναφέρονται κυρίως στο «σχέδιο νόμου 1» που τίθεται εδώ σε διαβούλευση υπό τη μορφή οκτώ (08) Άρθρων/Κεφαλαίων. Το «σχέδιο νόμου 2» που δόθηκε στη διαβούλευση (μία ημέρα πριν από τη λήξη της προθεσμίας για διαβούλευση του «σχεδίου νόμου 1», στις 30 Ιανουαρίου) με περιθώριο για δημόσια συζήτηση μίας περίπου εβδομάδας (!) είναι ατελές και περιέχει αντιφατικές ρυθμίσεις. Η ερευνητική κοινότητα ζητά από το Υπουργείο να δημοσιοποιήσει το επεξεργασμένο, τελικό προσχέδιο νόμου με όλες τις διατάξεις (και τις ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ) και να μεριμνήσει ώστε να υπάρξει ο απαραίτητος και ικανός χρόνος για ουσιαστικό διάλογο, επί του συνόλου των ρυθμίσεων που αυτό θα περιλαμβάνει. Το Υπουργείο οφείλει επίσης να συντάξει την «έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης», η οποία θα συνοδεύσει το σχέδιο νόμου στη διαδικασία συζήτησης και ψήφισής του από τη Βουλή των Ελλήνων (νέος κανονισμός της Βουλής, άρθρο 85, παρ. 3), από ΜΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ και όχι σε τρεις ‘δόσεις’, καθώς τουλάχιστον οι μεταβατικές διατάξεις θα πρέπει (σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στις «Μεταβατικές διατάξεις», άρθρο 08 του παρόντος) να υποβληθούν επίσης σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Σημείωση: Το σύνολο των κειμένων που η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών κατέθεσε στην παρούσα διαβούλευση βρίσκεται αναρτημένο στο http://eee-researchers.gr/Anakoinoseis-EEE/EEE_Keimena-Diavouleusis-Sxediou-Nomou-Ereunas.pdf.