Θέμα: Θέσεις των Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) του EKKE για το σχέδιο Νόμου για την Έρευνα.
Οι Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες (ΕΛΕ) του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) συντασσόμαστε απόλυτα με τις θέσεις των συναδέλφων μας ΕΛΕ του ΕΛΚΕΘΕ σχετικά με το ζήτημα της κατάργησης των ΕΛΕ κατά το νέο σχέδιο νόμου για την έρευνα του Υπουργείου Παιδείας και συνυπογράφουμε το κείμενό τους.
Το κείμενο έχει ως εξής (με μια δική μας προσθήκη):
«Ο θεσμός των ΕΛΕ εισήχθη στο ερευνητικό σύστημα της χώρας με τον Νόμο 1514/85 και θεωρήθηκε σημαντική καινοτομία για την εποχή εκείνη, γιατί συμπλήρωνε και συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της τεχνολογικής έρευνας της χώρας, σε μία χρονική περίοδο που η έρευνα αυτή ήταν άγνωστη στην πατρίδα μας. Η εξέλιξη των ΕΛΕ σε βαθμίδες ακολουθούσε απόλυτα όμοια διαδικασία και προαπαιτούμενα με αυτά των ερευνητών. Όλα αυτά τα χρόνια, οι ΕΛΕ στήριξαν το σύστημα αυτό, ανέπτυξαν νέες ερευνητικές δραστηριότητες και ιδέες, διεκδίκησαν με επιτυχία το ρόλο και την αποστολή τους, καθοδήγησαν και υλοποίησαν εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα, ακόμη και καθοδηγώντας ερευνητές, και προέβησαν σε δημοσιεύσεις αντίστοιχου κύρους με αυτές των ερευνητών, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αριστεία των ερευνητικών ινστιτούτων που υπηρετούσαν. Η ενασχόληση των ΕΛΕ με τη λεγόμενη εφαρμοσμένη έρευνα συνέβαλε αποφασιστικά στην προαγωγή εν γένει του ερευνητικού έργου των ινστιτούτων. Οι ΕΛΕ, όπως και οι ερευνητές αποτελούν ερευνητικό προσωπικό που προστατεύεται εμμέσως από το άρθρο 16 παρ. 1 του Συντάγματος. Η μοναδική διαφορά από τους ερευνητές ήταν η μη υποχρεωτική κατοχή διδακτορικής διατριβής, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις με την πάροδο των ετών αντικαταστάθηκε με την επιστημονική αριστεία στο ερευνητικό αντικείμενό τους. Πολλές φορές μάλιστα δόθηκε μεγαλύτερο βάρος στην ενασχόληση με την πρωτοπόρα και καινοτόμο επιστημονική έρευνα και την υλοποίηση ερευνητικών έργων και όχι στην απόκτηση ενός διδακτορικού τίτλου σπουδών.
Η έρευνα στην χώρα μας, όλα αυτά τα χρόνια που στηρίζονταν στον νόμο αυτό, σαφώς αναπτύχθηκε σημαντικά και φαίνεται ότι το κατόρθωσε αρκετά καλά μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Το γεγονός ότι στη σχεδόν τριακονταετή εφαρμογή του ισχύοντος νόμου μερικές φορές ο θεσμός αυτός δεν αξιοποιήθηκε με τον καλλίτερο τρόπο, αλλά υποκατέστησε τους ερευνητές, δεν αποτελεί αδυναμία του, αλλά αντίθετα ενισχύει την ορθότητα των επιλογών εκείνης της χρονικής περιόδου. Εξ άλλου, η ατελής εφαρμογή ενός νόμου δεν αποτελεί αιτία απόρριψής του, αλλά αντιθέτως δίνει το έναυσμα για τη βελτίωσή του.
Εδώ και αρκετά χρόνια έχει αρχίσει μία συζήτηση στην ερευνητική κοινότητα της χώρας για τον θεσμό των ΕΛΕ. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι έχει ξεπερασθεί και θα πρέπει να αντικατασταθεί η έρευνά τους από τους ερευνητές, ενώ άλλοι ότι υπάρχει ανάγκη για το εξειδικευμένο αυτό προσωπικό των αυξημένων προσόντων και αρμοδιοτήτων το οποίο θα πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη και υποστήριξη καινοτόμων τεχνολογιών. Κατά την άποψη μας, ο θεσμός των ΕΛΕ πρέπει να παραμείνει, αλλά να εφαρμοστεί με σωστό και εκσυγχρονισμένο τρόπο στο μέλλον. Θα μπορούσε μάλιστα να ακολουθήσει παρόμοιες βαθμίδες με εκείνες των ερευνητών (Γ, Β & Α). Εξ άλλου, από τον αμιγώς τεχνικό επιστήμονα μέχρι τον ερευνητή, υπάρχει ένα χάσμα εξειδίκευσης, εμπειρίας και αρμοδιοτήτων, το οποίο δεν είναι δυνατό να μείνει κενό και το οποίο οι ΕΛΕ καλύπτουν (π.χ. υπεύθυνος βάσεων δεδομένων, υπεύθυνος οργάνωσης και λειτουργίας ειδικού εργαστηρίου ή οργάνων).
Σε ουδεμία περίπτωση πάντως, ακόμη και αν καταργηθεί ο θεσμός, δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί η συμβολή των ήδη υπαρχόντων ΕΛΕ στην ερευνητική διαδικασία και στη τεχνολογική αναβάθμιση της χώρας μέχρι σήμερα, και ως εκ τούτου θα πρέπει να υποστηριχτεί η παραμονή του υπάρχοντος προσωπικού στις θέσεις που ήδη κατέχουν.
Τέλος, το γεγονός ότι μερικοί από αυτούς δεν απέκτησαν διδακτορικό για να μπορέσουν να κριθούν σήμερα και να ενταχθούν σε θέσεις ερευνητών δεν θα πρέπει να αποτελέσει το μοναδικό κριτήριο για την προαγωγή τους σε θέσεις ερευνητών. Οι ΕΛΕ έχουν συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη των ερευνητικών ινστιτούτων στη σημερινή τους μορφή και ο νομοθέτης θα πρέπει να λάβει υπόψη του το σύνολο της επιστημονικής τους συνεισφοράς στην ανάπτυξη της έρευνας του τομέα που υπηρέτησαν και όχι μόνο το διδακτορικό δίπλωμα, όπως έκανε και παλαιότερα ο Ν 1514/85 με τη διαδικασία ένταξης σε βαθμίδες ερευνητών. Εξάλλου, η διεθνής πρακτική καταδεικνύει ότι η ένταξη στο διδακτικό προσωπικό των ΑΕΙ είναι δυνατή και χωρίς την κατοχή διδακτορικού διπλώματος (π.χ. Ην. Βασίλειο, Γαλλία κ.ά.)
Υπό τη χειρότερη εκδοχή, επιβάλλεται από το ίδιο το Σύνταγμα και το κοινοτικό δίκαιο (αρχή της προστασίας της εμπιστοσύνης – confiance légitime) η πρόβλεψη ειδικών μεταβατικών διατάξεων, που να εξασφαλίζουν το υπάρχον και υπηρετούν προσωπικό, όπως αναλυτικώς εκτίθεται στη νομική εξειδικευμένη γνωμοδότηση που θα σας υποβάλουμε. Οι μεταβατικές διατάξεις θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο ίδιο το νομοσχέδιο και όχι σε επόμενο.
Μετά τα παραπάνω, προτείνουμε να ληφθούν οι παρακάτω αποφάσεις, οι οποίες να εισηγηθούν σε οποιονδήποτε φορέα ή άτομο συμμετέχει στην επιτροπή διαμόρφωσης του σχεδίου του νόμου:
Nα διατηρηθεί ο θεσμός των ΕΛΕ και να ακολουθήσει τις νέες βαθμίδες των ερευνητών. Σε αντίθετη περίπτωση, να συμπεριληφθεί με σαφήνεια, σε σχετικό άρθρο του υπό προετοιμασία σχεδίου νόμου ειδική μεταβατική διάταξη για τη διατήρηση των ήδη υπηρετούντων ΕΛΕ στις θέσεις που κατέχουν με δυνατότητα εξέλιξης σε υψηλότερη βαθμίδα. Επιπλέον, αν επιθυμούν, να δίνεται η δυνατότητα ένταξής τους μετά από κρίση σε θέσεις ερευνητών με ειδικά προσόντα (π.χ. χωρίς διδακτορικό δίπλωμα), λαμβάνοντας υπόψη την πολυετή εμπειρία τους και τη σημαντική συμβολή τους στην ανάπτυξη των ερευνητικών κέντρων.
Με τιμή
Κ. Αβδελίδη
Χ. Βαρουξή
Κ. Βεζυργιάννη
Ν. Γεωργαράκης
Κ. Γκόρτσος
Δ. Ζιώμας
Α. Καπέλλα
Χ. Καππή
Δ. Κονδύλη
Α. Λιναρδής
A. Μουρίκη
Ν. Μπούζας
Ο. Παπαλιού
Γ. Παπάς
Ν. Σαρρής
Ν. Σπυροπούλου
Α. Τραμουντάνης
Κ. Τσακίρης
Ε. Φαγαδάκη
Α. Φραγκίσκου
Ε. Φρονίμου
Οι θέσεις των Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) του EKKE για το σχέδιο Νόμου για την Έρευνα έχουν τη συναίνεση του ΔΣ του ΕΚΚΕ σύμφωνα με απόφαση που ελήφθη στην υπ. αριθ. 166/7-2-2012 συνεδρίασή του και έχουν υιοθετηθεί από το ΔΣ του Συλλόγου Προσωπικού του ΕΚΚΕ.
Θέμα: Θέσεις των Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) του EKKE για το σχέδιο Νόμου για την Έρευνα. Οι Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες (ΕΛΕ) του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) συντασσόμαστε απόλυτα με τις θέσεις των συναδέλφων μας ΕΛΕ του ΕΛΚΕΘΕ σχετικά με το ζήτημα της κατάργησης των ΕΛΕ κατά το νέο σχέδιο νόμου για την έρευνα του Υπουργείου Παιδείας και συνυπογράφουμε το κείμενό τους. Το κείμενο έχει ως εξής (με μια δική μας προσθήκη): «Ο θεσμός των ΕΛΕ εισήχθη στο ερευνητικό σύστημα της χώρας με τον Νόμο 1514/85 και θεωρήθηκε σημαντική καινοτομία για την εποχή εκείνη, γιατί συμπλήρωνε και συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της τεχνολογικής έρευνας της χώρας, σε μία χρονική περίοδο που η έρευνα αυτή ήταν άγνωστη στην πατρίδα μας. Η εξέλιξη των ΕΛΕ σε βαθμίδες ακολουθούσε απόλυτα όμοια διαδικασία και προαπαιτούμενα με αυτά των ερευνητών. Όλα αυτά τα χρόνια, οι ΕΛΕ στήριξαν το σύστημα αυτό, ανέπτυξαν νέες ερευνητικές δραστηριότητες και ιδέες, διεκδίκησαν με επιτυχία το ρόλο και την αποστολή τους, καθοδήγησαν και υλοποίησαν εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα, ακόμη και καθοδηγώντας ερευνητές, και προέβησαν σε δημοσιεύσεις αντίστοιχου κύρους με αυτές των ερευνητών, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αριστεία των ερευνητικών ινστιτούτων που υπηρετούσαν. Η ενασχόληση των ΕΛΕ με τη λεγόμενη εφαρμοσμένη έρευνα συνέβαλε αποφασιστικά στην προαγωγή εν γένει του ερευνητικού έργου των ινστιτούτων. Οι ΕΛΕ, όπως και οι ερευνητές αποτελούν ερευνητικό προσωπικό που προστατεύεται εμμέσως από το άρθρο 16 παρ. 1 του Συντάγματος. Η μοναδική διαφορά από τους ερευνητές ήταν η μη υποχρεωτική κατοχή διδακτορικής διατριβής, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις με την πάροδο των ετών αντικαταστάθηκε με την επιστημονική αριστεία στο ερευνητικό αντικείμενό τους. Πολλές φορές μάλιστα δόθηκε μεγαλύτερο βάρος στην ενασχόληση με την πρωτοπόρα και καινοτόμο επιστημονική έρευνα και την υλοποίηση ερευνητικών έργων και όχι στην απόκτηση ενός διδακτορικού τίτλου σπουδών. Η έρευνα στην χώρα μας, όλα αυτά τα χρόνια που στηρίζονταν στον νόμο αυτό, σαφώς αναπτύχθηκε σημαντικά και φαίνεται ότι το κατόρθωσε αρκετά καλά μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Το γεγονός ότι στη σχεδόν τριακονταετή εφαρμογή του ισχύοντος νόμου μερικές φορές ο θεσμός αυτός δεν αξιοποιήθηκε με τον καλλίτερο τρόπο, αλλά υποκατέστησε τους ερευνητές, δεν αποτελεί αδυναμία του, αλλά αντίθετα ενισχύει την ορθότητα των επιλογών εκείνης της χρονικής περιόδου. Εξ άλλου, η ατελής εφαρμογή ενός νόμου δεν αποτελεί αιτία απόρριψής του, αλλά αντιθέτως δίνει το έναυσμα για τη βελτίωσή του. Εδώ και αρκετά χρόνια έχει αρχίσει μία συζήτηση στην ερευνητική κοινότητα της χώρας για τον θεσμό των ΕΛΕ. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι έχει ξεπερασθεί και θα πρέπει να αντικατασταθεί η έρευνά τους από τους ερευνητές, ενώ άλλοι ότι υπάρχει ανάγκη για το εξειδικευμένο αυτό προσωπικό των αυξημένων προσόντων και αρμοδιοτήτων το οποίο θα πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη και υποστήριξη καινοτόμων τεχνολογιών. Κατά την άποψη μας, ο θεσμός των ΕΛΕ πρέπει να παραμείνει, αλλά να εφαρμοστεί με σωστό και εκσυγχρονισμένο τρόπο στο μέλλον. Θα μπορούσε μάλιστα να ακολουθήσει παρόμοιες βαθμίδες με εκείνες των ερευνητών (Γ, Β & Α). Εξ άλλου, από τον αμιγώς τεχνικό επιστήμονα μέχρι τον ερευνητή, υπάρχει ένα χάσμα εξειδίκευσης, εμπειρίας και αρμοδιοτήτων, το οποίο δεν είναι δυνατό να μείνει κενό και το οποίο οι ΕΛΕ καλύπτουν (π.χ. υπεύθυνος βάσεων δεδομένων, υπεύθυνος οργάνωσης και λειτουργίας ειδικού εργαστηρίου ή οργάνων). Σε ουδεμία περίπτωση πάντως, ακόμη και αν καταργηθεί ο θεσμός, δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί η συμβολή των ήδη υπαρχόντων ΕΛΕ στην ερευνητική διαδικασία και στη τεχνολογική αναβάθμιση της χώρας μέχρι σήμερα, και ως εκ τούτου θα πρέπει να υποστηριχτεί η παραμονή του υπάρχοντος προσωπικού στις θέσεις που ήδη κατέχουν. Τέλος, το γεγονός ότι μερικοί από αυτούς δεν απέκτησαν διδακτορικό για να μπορέσουν να κριθούν σήμερα και να ενταχθούν σε θέσεις ερευνητών δεν θα πρέπει να αποτελέσει το μοναδικό κριτήριο για την προαγωγή τους σε θέσεις ερευνητών. Οι ΕΛΕ έχουν συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη των ερευνητικών ινστιτούτων στη σημερινή τους μορφή και ο νομοθέτης θα πρέπει να λάβει υπόψη του το σύνολο της επιστημονικής τους συνεισφοράς στην ανάπτυξη της έρευνας του τομέα που υπηρέτησαν και όχι μόνο το διδακτορικό δίπλωμα, όπως έκανε και παλαιότερα ο Ν 1514/85 με τη διαδικασία ένταξης σε βαθμίδες ερευνητών. Εξάλλου, η διεθνής πρακτική καταδεικνύει ότι η ένταξη στο διδακτικό προσωπικό των ΑΕΙ είναι δυνατή και χωρίς την κατοχή διδακτορικού διπλώματος (π.χ. Ην. Βασίλειο, Γαλλία κ.ά.) Υπό τη χειρότερη εκδοχή, επιβάλλεται από το ίδιο το Σύνταγμα και το κοινοτικό δίκαιο (αρχή της προστασίας της εμπιστοσύνης – confiance légitime) η πρόβλεψη ειδικών μεταβατικών διατάξεων, που να εξασφαλίζουν το υπάρχον και υπηρετούν προσωπικό, όπως αναλυτικώς εκτίθεται στη νομική εξειδικευμένη γνωμοδότηση που θα σας υποβάλουμε. Οι μεταβατικές διατάξεις θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο ίδιο το νομοσχέδιο και όχι σε επόμενο. Μετά τα παραπάνω, προτείνουμε να ληφθούν οι παρακάτω αποφάσεις, οι οποίες να εισηγηθούν σε οποιονδήποτε φορέα ή άτομο συμμετέχει στην επιτροπή διαμόρφωσης του σχεδίου του νόμου: Nα διατηρηθεί ο θεσμός των ΕΛΕ και να ακολουθήσει τις νέες βαθμίδες των ερευνητών. Σε αντίθετη περίπτωση, να συμπεριληφθεί με σαφήνεια, σε σχετικό άρθρο του υπό προετοιμασία σχεδίου νόμου ειδική μεταβατική διάταξη για τη διατήρηση των ήδη υπηρετούντων ΕΛΕ στις θέσεις που κατέχουν με δυνατότητα εξέλιξης σε υψηλότερη βαθμίδα. Επιπλέον, αν επιθυμούν, να δίνεται η δυνατότητα ένταξής τους μετά από κρίση σε θέσεις ερευνητών με ειδικά προσόντα (π.χ. χωρίς διδακτορικό δίπλωμα), λαμβάνοντας υπόψη την πολυετή εμπειρία τους και τη σημαντική συμβολή τους στην ανάπτυξη των ερευνητικών κέντρων. Με τιμή Κ. Αβδελίδη Χ. Βαρουξή Κ. Βεζυργιάννη Ν. Γεωργαράκης Κ. Γκόρτσος Δ. Ζιώμας Α. Καπέλλα Χ. Καππή Δ. Κονδύλη Α. Λιναρδής A. Μουρίκη Ν. Μπούζας Ο. Παπαλιού Γ. Παπάς Ν. Σαρρής Ν. Σπυροπούλου Α. Τραμουντάνης Κ. Τσακίρης Ε. Φαγαδάκη Α. Φραγκίσκου Ε. Φρονίμου Οι θέσεις των Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) του EKKE για το σχέδιο Νόμου για την Έρευνα έχουν τη συναίνεση του ΔΣ του ΕΚΚΕ σύμφωνα με απόφαση που ελήφθη στην υπ. αριθ. 166/7-2-2012 συνεδρίασή του και έχουν υιοθετηθεί από το ΔΣ του Συλλόγου Προσωπικού του ΕΚΚΕ.