Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ "FOOD FOR LIFE"' | 29 Φεβρουαρίου 2012, 14:12

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 1) Εκπροσωπείτε: Συλλογικό όργανο α) Επωνυμία: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ «FOOD FOR LIFE» β) Τηλέφωνο επικοινωνίας : 210 6711177 γ) E-mail επικοινωνίας : foodplatform@sevt.gr 2) Είστε: Φυσικό πρόσωπο ; ΟΧΙ α) Επωνυμία: β) Τηλέφωνο επικοινωνίας : γ) E-mail επικοινωνίας : 3) Εάν είστε Φυσικό πρόσωπο, ποια από τις επιλογές που αναφέρονται παρακάτω σας αντιπροσωπεύει περισσότερο; α) Διοικητικός υπάλληλος β) Επιχειρηματίας/Στέλεχος επιχείρησης γ) Ερευνητής δ) Μέλος ΔΕΠ ε) Φοιτητής (κάθε βαθμίδας) ζ) Άλλο Β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ (παρακαλούμε τηρήστε την αρίθμηση των ερωτήσεων στις απαντήσεις σας) 1) Σε ποιό επιστημονικό τομέα δραστηριοποιήστε; Απαντήστε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ την παραπάνω ερώτηση επιλέγοντας ένα από τα ακόλουθα: • Διατροφή, Τρόφιμα, Υδατοκαλλιέργειες & Αγροβιοτεχνολογία 2) Περίληψη της πρότασης για την ένταξη ερευνητικής περιοχής στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Έρευνας και Καινοτομίας - Ε.Σ.Π.Ε.Κ. (έως 150 λέξεις). ΠΕΔΙΟ 1 - ΔΙΑΤΡΟΦΗ : Αξιοποίηση της Ελληνικής Χλωρίδας για την παραγωγή βιοενεργών συστατικών καθώς και συστατικών υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας η/και υψηλής προστιθέμενης αξίας που βελτιώνουν την υγεία του ανθρώπου και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής. Εφαρμογές από την χρήση της ελιάς και των προϊόντων της, των αρωματικών φυτών, του κρόκου Κοζάνης και της μαστίχας Χίου, του καλαμποκιού, των σταφυλιών , πορτοκαλιών, μήλων και ροδιού, των προϊόντων με βάση το μέλι κλπ. Η κατανόηση των ωφέλιμων ή επιβλαβών παραγόντων διατροφής καθώς και των ειδικών αναγκών και διατροφικών συνηθειών διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων αποτελούν έναν από τους βασικότερους παράγοντες ελέγχου κατά την ανάπτυξη και τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης ασθενειών που συνδέονται με τη διατροφή, όπως η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και οι αλλεργίες. Στο συγκεκριμένο πεδίο εντάσσονται η διερεύνηση νέων συνηθειών διατροφής, η ανάπτυξη και η εφαρμογή nutrigenomics και epigenomics και βιολογικών συστημάτων, καθώς και η μελέτη των αλληλεπιδράσεων μεταξύ της διατροφής, και των φυσιολογικών και ψυχολογικών λειτουργιών. Η συγκεκριμένη δράση θα μπορούσε να οδηγήσει στον επανακαθορισμό της μορφής των επεξεργασμένων τροφίμων και στην ανάπτυξη καινοτόμων τροφίμων και συστατικών, διαιτητικών τροφίμων και στην πληρέστερη (κατα EFSA) τεκμηρίωση διαθρεπτικών ισχυρισμών και ισχυρισμών υγείας σε τρόφιμα σχετιζόμενα με την Ελληνική παραγωγή και διατροφή. Η μελέτη των παραδοσιακών, των τοπικών και των εποχιακών τροφίμων και τρόπων διατροφής θα συνεισέφερε σημαντικά στην επισήμανση της επίδρασης συγκεκριμένων προϊόντων και τρόπων διατροφής στην ανθρώπινη υγεία αλλά και στην ανάπτυξη ενός ενιαίου συνιστώμενου τρόπου διατροφής. Έμφαση πρέπει να δοθεί στη δυνατότητα εντοπισμού και παραγωγής συστατικών τροφίμων με πιθανές ιατρικές και φαρμακευτικές εφαρμογές, όπως π.χ. ελλαγικό οξύ, η oλεoυρωπεϊνη κλπ, καθώς και στη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών παραγωγής, π.χ. εκχυλιση με CO2, νανοτεχνολογία κλπ. Η δυνατότητα παραγωγής συστατικών υψηλής προστιθέμενης αξίας όπως π.χ. τροποποιημένο άμυλο, πεκτίνες κλπ. Η διατροφική προσέγγιση «εθνικών» παθολογικών καταστάσεων, π.χ. μεσογειακή αναιμία και άλλες θα πρέπει να αποτελέσουν εθνική προτεραιότητα. ΠΕΔΙΟ 2 - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ : Μέθοδοι και διαδικασίες που βελτιώνουν την ποιότητα και μεγιστοποιούν την ασφάλεια Παραδοσιακών Ελληνικών Προϊόντων: έμφαση ως προς τα γαλακτοκομικά προϊόντα από αιγοπρόβειο γάλα, αλλαντικά, αρτοσκευάσματα, προϊόντα οινοποίησης καθώς και προϊόντα ζύμωσης φυτικής προέλευσης όπως οι ελιές και τα λαχανικά. Η προώθηση της καινοτομίας στην Ελληνική Βιομηχανία Τροφίμων μέσω της εφαρμογής προηγμένων τεχνολογιών στον τομέα της παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων ζύμωσης, και στον τομέα των κλασσικών τεχνολογιών επεξεργασίας με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργικότητας, της ποιότητας και της διαθρεπτικής αξίας των τροφίμων. Έμφαση θα δοθεί στην προέλευση της πρώτης ύλης και συγκεκριμένα στην ανάδειξη και χρησιμοποίηση αυτοχθόνων φυλών ζώων (για τα προϊόντα ζωικής προέλευσης, π.χ. υπό εξαφάνιση ελληνικές φυλές προβάτων και αιγών) καθώς και αυτοχθόνων ποικιλιών φυτών που ευδοκιμούν στη χώρα μας (για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης, π.χ. σκληρό σιτάρι, ελληνικές ποικιλίες ελιάς, υπό εξαφάνιση ποικιλίες σταφυλιών οινοποίησης). Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η παράλληλη ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα μας, η οποία όχι μόνο έχει συρρικνωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια αλλά ταυτόχρονα χαρακτηρίζεται από έλλειμμα μακροχρόνιας στρατηγικής και στόχων. Επί πλέον, η συστηματική διερεύνηση αυτής της πρώτης ύλης αναμένεται να οδηγήσει στον εντοπισμό βιολειτουργικών συστατικών της (π.χ. πρωτεϊνών με βιοενεργά πεπτίδια, βιολειτουργικά λιπαρά οξέα όπως το CLA, ολιγοσακχαρίτες με πρε-βιοτική δράση, αντιοξειδωτικών ενώσεων κλπ) που θα συμβάλουν στην προστιθέμενη αξία των εξ αυτής παραγόμενων τροφίμων. Στο βαθμό που τα ανωτέρω βιολειτουργικά συστατικά συνδεθούν με αυτόχθονες ελληνικές ποικιλίες τότε το όφελος μεγιστιποιείται. Ένα επί πλέον στοιχείο καινοτομίας στην παραγωγή των τροφίμων ζύμωσης θα αποτελέσει η χρήση εναρκτήριων καλλιεργειών (βακτήρια, ζύμες, μύκητες) απομονωμένων από παραδοσιακά προϊόντα αυθόρμητης ζύμωσης. Η μέχρι τώρα διερεύνηση της μικροβιακής ποικιλότητας των τροφίμων αυτών δείχνει ότι υπάρχουν ακόμη πολλοί ανεξερεύνητοι οικολογικοί θώκοι στα παραδοσιακά τρόφιμα, πλούσιοι σε μικροοργανισμούς με ιδιαίτερα αξιόλογο τεχνολογικό δυναμικό. Η διερεύνηση αυτών των οικολογικών θώκων και η δημιουργία μιας Εθνικής Συλλογής Μικροοργανισμών (παρόμοιες υπάρχουν ακόμη και σε χώρες με διαπιστωμένη φτωχότερη βιοποικιλότητα) πρέπει να αποτελέσει Εθνικό στόχο. Τέλος, οι προσεγγίσεις των παραπάνω πρέπει να στηριχθούν, εκτός των άλλων, στην εφαρμογή αλλά και περαιτέρω ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών, όπως π.χ. οι «ομικές» τεχνολογίες και η βιοπληροφορική, ως εργαλεία ταχύτερης και ακριβέστερης αποτύπωσης και προσδιορισμού των λειτουργικών συστατικών της πρώτης ύλης, της μικροβιακής χλωρίδας και των τελικών προϊόντων. ΠΕΔΙΟ 3 - ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: Βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων με ανάπτυξη συσκευών, τεχνικών και συστημάτων ιχνηλασιμότητας για την άμεση παρακολούθηση των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών και της ασφάλειάς τους . Βασικό σκοπό αποτελεί η διασφάλιση από τους χημικούς και βιολογικούς κινδύνους καθώς και η συνεχόμενη αξιολόγηση της ποιότητας σε όλο το εύρος της Ελληνικής Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Ειδικότερα, το συγκεκριμένο πεδίο περιλαμβάνει την κατανόηση της μικροβιολογικής οικολογίας σε σχέση με την Ασφάλεια των Τροφίμων μέσω της ανάπτυξης μεθόδων και μοντέλων, τα οποία θα επισημαίνουν τη συνοχή ή τις τυχόν αδυναμίες της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις οποίες και θα επιδιωχθούν λύσεις, μέσω της ανάπτυξης νέων μεθόδων, ως επί το πλείστον μη παρεμβατικών (non-invasive) εργαλείων ανίχνευσης και ιχνηλασιμότητας. Οι νέες αυτές προσεγγίσεις μαζί με την περαιτέρω ανάπτυξη της καθώς και τεχνολογιών και εργαλείων θα επιτρέψουν την αποτελεσματικότερη Ανάλυσης Επικινδυνότητας (που θα περιλαμβάνει αναδυόμενους κινδύνους), διαχείρισης και επικοινωνίας, καθώς και στη βελτίωση της διαδικασίας αναγνώρισης κινδύνων/ ρίσκων. Επιπλέον, στο συγκεκριμένο πεδίο εντάσσονται επιστημονικές μέθοδοι για τη Συγκριτική Αξιολόγηση των κινδύνων στον τομέα της Ασφάλειας Τροφίμων. Επίσης, έμφαση θα δοθεί στο συνδυασμό ηπιότερου βαθμού επεξεργασίας των τροφίμων με την ταυτόχρονη χρήση καινοτόμων και ήπιων τεχνολογιών συντήρησης τροφίμων. Ιδιαίτερα θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση φυσικών αντιμικροβιακών ενώσεων τόσο φυτικής (από την αυτόχθονη ελληνική χλωρίδα, π.χ. δευτερογενείς μεταβολίτες φυτών) όσο και μικροβιακής προέλευσης (από την αυτόχθονη μικροχλωρίδα των παραδοσιακών τροφίμων ζύμωσης, π.χ. αντιμικροβιακά πεπτίδια, δευτερογενείς μεταβολίτες). ΠΕΔΙΟ 4 - ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ: Ανάπτυξη των Πράσινων Τεχνολογιών και Αξιοποίηση των παραπροϊόντων της Βιομηχανίας Τροφίμων ή/και των δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα, για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Εφαρμογές στις Βιομηχανίες γαλακτοκομικών και αμυλωδών προϊόντων, ελαιοτριβείων, ιχθυοκαλλιεργητικών μονάδων, μονάδων επεξεργασίας φυτικού υλικού, μονάδες παραγωγής βρεφικών τροφών κλπ. Η ανάπτυξη και η επίδειξη αυτοματοποιημένων και οικολογικών συστημάτων επεξεργασίας και συσκευασίας, εφαρμογές «έξυπνου» ελέγχου καθώς και αποτελεσματικές μέθοδοι αξιοποίησης και διαχείρισης παραπροϊόντων, υγρών και στερεών αποβλήτων και ενέργειας (π.χ. ανάκτηση θρεπτικών και φαρμακευτικών συστατικών η υλικών συσκευασίας από τα απόβλητα). Η έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα θα στοχεύει επίσης στην ανάπτυξη αειφόρων και καινοτόμων τεχνολογιών για την παραγωγή ζωοτροφών και λιπασμάτων μέσα στα πλαίσια ενός ασφαλούς τρόπου επεξεργασίας τους που θα στοχεύει στον έλεγχο της ποιότητας τους. Έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη τεχνολογιών επεξεργασίας τροφίμων με ταυτόχρονη εξοικονόμηση νερού και ενέργειας. 6) Τεκμηρίωση της σκοπιμότητας των δράσεων. Εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους η ερευνητική περιοχή αποτελεί εθνική προτεραιότητα. Αναφέρατε γιατί η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα στην περιοχή αυτή καθώς και συνέργιες με άλλα, παρόμοια εθνικά η/και Ευρωπαϊκά προγράμματα και δράσεις. (έως 100 λέξεις). Η Εθνική Πλατφόρμα, όπως και η αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life», συγκεντρώνει τους κύριους «εταίρους» του κλάδου των τροφίμων, όπως μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του χώρου, επιχειρήσεις της πρωτογενούς παραγωγής, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, ελεγκτικούς φορείς, παράγοντες πολιτικού σχεδιασμού, ενώσεις καταναλωτών κ.λ.π. Μέχρι σήμερα, στην Εθνική Πλατφόρμα συμμετέχουν 24 επιστημονικοί φορείς, συμπεριλαμβανομένων Πανεπιστημίων, ερευνητικών και λοιπών φορέων, που εμπλέκονται ενεργά με την έρευνα στο πεδίο των τροφίμων και της διατροφής καθώς και μεγάλος αριθμός επιστημόνων από τις επιχειρήσεις του κλάδου. Κύριος στόχος είναι οι ερευνητικές προσπάθειες γύρω από τα τρόφιμα, να ενταχθούν σε ενιαία στρατηγική, που θα στοχεύει στη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας για την ωφέλεια του καταναλωτή και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Όπως ήδη γνωρίζετε, η Ελληνική Βιομηχανία Τροφίμων κατέχει σήμερα εξέχουσα θέση στην ελληνική οικονομία και αποτελεί τον κλάδο με την υψηλότερη συμβολή σε όλα τα βασικά μεγέθη της μεταποίησης όπως πωλήσεις, προστιθέμενη αξία, αριθμός επιχειρήσεων και απασχόληση. Οι επιχειρήσεις της Βιομηχανίας Τροφίμων χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια και έντονη επενδυτική και εμπορική δραστηριότητα και έτσι έχουν καταφέρει να αποτελούν τον κύριο μοχλό ανάπτυξης στη χώρα μας και να προσφέρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Πιο συγκεκριμένα ο κύκλος εργασιών της ανέρχεται σε 12,5 δις ευρώ και απασχολεί το 26% του εργατικού τομέα της μεταποίησης ποσοστό, που μεταφράζεται σε 350.000 άμεσα και έμμεσα εργαζόμενους. Ιδιαίτερα στην περιφέρεια και τον αγροτικό πληθυσμό, καλύπτει το 21% του συνόλου του μεταποιητικού τομέα και εκπροσωπεί το 15% των εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων. Επίσης συμβάλλει καθοριστικά στην τόσο απαραίτητη για την Ελλάδα στήριξη της περιφέρειας, αφού τα 2/3 των Μελών του ΣΕΒΤ έχουν την έδρα τους εκτός Αττικής. Στα πλαίσια αυτά πιστεύουμε ότι, οι δράσεις και οι μηχανισμοί, που θα προωθήσουν την καινοτομία στον συγκεκριμένο κλάδο πρέπει να αποτελούν εθνική προτεραιότητα, ώστε να παραμείνει ανταγωνιστικός και να συνεχιστεί η αναπτυξιακή πορεία του. Κάποιες από τις προτάσεις μας για την υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου εθνικού στόχου είναι οι εξής: • Τα «Τρόφιμα» συνίσταται να αποτελούν μια ξεχωριστή θεματική περιοχή στις προκηρύξεις σας, με συγκεκριμένο προϋπολογισμό ανάλογο με τη συμβολή του συγκεκριμένου κλάδου στην εθνική οικονομία. • Η Εθνική Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life» πρέπει να συμμετέχει, ως Συμβουλευτικό Όργανο, στις φάσεις σχεδιασμού και καθορισμού των θεματικών προτεραιοτήτων στον Κλάδο των Τροφίμων. • Η μορφή και οι απαιτήσεις των προκηρύξεων καθώς και τα χρηματοδοτικά σχήματα συνίσταται να μην διαφοροποιούνται σε κάθε προκήρυξη, αλλά να παραμένουν σταθερά ή να υφίστανται ελάχιστες τροποποιήσεις για τουλάχιστον 5 έτη. • Στις Επιτροπές Αξιολόγησης συνίσταται να συμμετέχουν εκπρόσωποι της Βιομηχανίας.