Ειδικές παρατηρήσεις για τη Βιολογία:
1. θεωρώ ότι είναι πολύ σωστή η αναβάθμισή της που προβλέπει το Σχέδιο Νόμου να διδάσκεται δηλ., ως δίωρο μάθημα στη Α’ και Β’ Λυκείου, καθώς επιτέλους καταργείται το αντιπαιδαγωγικό μονόωρο (!!!!),
2. για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου παρέχεται μόνο σ’ αυτούς που θα επιλέξουν το λεγόμενο πεδίο «Επιστήμες Υγείας» γεγονός που στερεί από όλους όσοι δεν το διδάσκονται [μαθητές Γ’ Γενικού Λυκείου άλλων Ομάδων Προσανατολισμού και μαθητές όλων των τάξεων των Τεχνικών Λυκείων (για να μην ξεχνιόμαστε!!)] την απόκτηση των κατάλληλων γνώσεων (τουλάχιστον αυτών που δεν θα περιλαμβάνονται στο διδακτέο αντικείμενο της Α’ και Β’ Γενικού Λυκείου), και ειδικά τώρα βρισκόμενοι σε μια ηλικία που παγιώνονται στάσεις και συμπεριφορές που σχετίζονται με το σεβασμό της ετερότητας, την προστασία του περιβάλλοντος, την υιοθέτηση επιλογών που σχετίζονται με τη δημόσια και την ατομική υγεία, την αποφυγή πρόωρων εγκυμοσυνών, την πρόληψη σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, την ενεργή συμμετοχή στην προστασία του περιβάλλοντος, κ.α. Επίσης λόγω του περιορισμού που προκύπτει από τον χαρακτηρισμό του πεδίου ως «Επιστήμες Υγείας», οι μαθητές στερούνται τη δυνατότητα να επιλέξουν περισσότερες σχολές (ευρύτερο πλαίσιο επιλογών στο μηχανογραφικό)
Με βάση τα παραπάνω παρατηρήσεις και καθώς συμφωνώ με συναδέλφους που διατύπωσαν αντίστοιχες απόψεις και προτείνω λοιπόν και εγώ τα ακόλουθα:
1) το επιστημονικό πεδίο Επιστήμες Υγείας να μετονομαστεί σε «Επιστήμες Ζωής, Υγείας και Περιβάλλοντος» και να συμπεριλάβει όλες τις σχολές και τμήματα που έχουν σαφές βιολογικό υπόβαθρο, όπως προκύπτει από το αντικείμενο και τα προγράμματα σπουδών τους, δηλ. εκτός από τα ιατροβιολογικά -βιοιατρικά τμήματα (ιατρική, οδοντιατρική, βιολογία, μοριακή βιολογία, βιοχημεία), τη φαρμακευτική, την κτηνιατρική και τη νοσηλευτική και άλλες σχολές Επιστημών Ζωής όπως τη γεωπονία, τη δασοπονία, τα τμήματα περιβάλλοντος τα νεοπαγή τμήματα (π.χ. μοριακής βιολογίας) και αντίστοιχα τμήματα στα Τ.Ε.Ι. (ζωικής παραγωγής, φυτικής παραγωγής, ιχθυοκαλλιέργειας, επιστημών θάλασσας κλπ.), καθώς πρόκειται για
2) να διδάσκεται η Βιολογία και στο Τεχνολογικό Λύκειο ως μάθημα Γενικής παιδείας, κάτι που μέχρι τώρα δεν γίνεται και είναι το λιγότερο απαράδεκτο. Όπως πολύ σωστά το έθεσε συνάδελφος : «Οι μαθητές αυτών των λυκείων δεν δικαιούνται γνώσεων για το σώμα τους, την υγεία τους, το περιβάλλον κλπ. όπως τα υπόλοιπα ελληνόπουλα;»
3) οι μαθητές τουλάχιστον της Ομάδας των Θετικών Σπουδών να διδάσκονται υποχρεωτικά και τα τέσσερα μαθήματα (Φ-Χ-Β-Μ) ώστε να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στις επιλογές των σχολών (όπως στην σημερινή θετική κατεύθυνση) στο τέλος της Γ Λυκείου και όχι λιγότερες επιλογές
4) στα Μαθήματα Γενικής Παιδείας της Γ Λυκείου να γίνει πρόβλεψη και για τις Φυσικές Επιστήμες (Φ-Χ-Β)
Γενικές Παρατηρήσεις για το Σχέδιο Νόμου
1.Είναι θετικό ότι διατηρείται στην Α’ και Β’ Λυκείου, ο χαρακτήρας του Λυκείου ως σχολείου που παρέχει γενική παιδεία και έχει καταργηθεί η αντιπαιδαγωγική (και ότι άλλο αντι- θέλετε) έννοια του μονόωρου μαθήματος (με εξαίρεση την Φυσική Αγωγή στην Β’).
2. Όμως για τα αρνητικά, αντιγράφω από το Σχέδιο Νόμου και σχολιάζω (σε πολλά σημεία μάλιστα οι παρατηρήσεις αρκετών συναδέλφων με βρίσκουν σύμφωνο):
[2. Σκοποί του Γενικού Λυκείου είναι ιδίως :
α) Η παροχή γενικής παιδείας υψηλού επιπέδου, που θα συμβάλλει στην ισόρροπη γνωστική συναισθηματική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη όλων των μαθητών],
και όμως στην Γ’ Λυκείου με βάση τον προτεινόμενο σχεδιασμό,
• κυριαρχούν τα μαθήματα προσανατολισμού σε υπερβολικό βαθμό,
• παρέχονται ελάχιστα μαθήματα γενικής παιδείας, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ούτε ένα μάθημα Θετικών Επιστημών στα μαθήματα αυτά και δεν δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις και σε άλλα κρίσιμα για τους ίδιους αντικείμενα.
• επίσης οι υποψήφιοι δεν έχουν την δυνατότητα επιλογής σχολής από άλλο επιστημονικό πεδίο σε περίπτωση που δεν καταφέρουν να εισαχθούν στη σχολή που επιθυμούν.
• αυτός ο απόλυτος βαθμός εξειδίκευσης θα αποβεί σε βάρος των μαθητών όταν μάλιστα δεν υπάρχει μέριμνα σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού από νωρίς.
Κατά την άποψη μου το Γενικό Λύκειο δεν οφείλει να δίνει εξειδίκευση (τόσο νωρίς) αλλά να …συμβάλλει στην ισόρροπη γνωστική συναισθηματική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη όλων των μαθητών.
[β) Η προαγωγή της κριτικής σκέψης, της πρωτοβουλίας, της δημιουργικότητας και των ικανοτήτων των μαθητών.]
και όμως :
• το σύστημα γίνεται εξετασιοκεντρικότερο από ποτέ και μάλιστα στις τελικές εξετάσεις με ένα σύστημα 4 μαθημάτων που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν και έχει ξεπεραστεί προ πολλού,
• η απουσία μαθημάτων επιλογής στη Β και Γ λυκείου αποτελεί εμφανής αδυναμία του
• μαθήματα όπως η μουσική, τα εικαστικά, η αστρονομία, το σχέδιο, κτλ απουσιάζουν παντελώς.
• και η προαγωγή της κριτικής σκέψης-δημιουργικότητας-πρωτοβουλίας-κτλ παραπέμπεται ίσως μόνο στην ερευνητική εργασία (project) το οποίο όμως υποβαθμίζεται «μετά βαΐων και κλάδων» (κατάργηση από τη Β λυκείου και ατολμία για συνέχισή της στη Γ Λυκείου, όπως αρχικά προβλεπόταν)
[στ) Η διασφάλιση της ισορροπίας στη σχολική ζωή ούτως ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να συνδυάζουν τη γνώση, τον ελεύθερο χρόνο, τη δημιουργία και τη συμμετοχή,]
και όμως :
• οι κεντρικά καθοδηγούμενες (ουσιαστικά) εξετάσεις σε κάθε τάξη με το βαθμό κάθε τάξης να μετρά για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια θα έχει αναμφίβολα το αντίθετο αποτέλεσμα από το προσδοκώμενο στα χαρτιά. Ελεύθερος χρόνος; Last year…
• Το νέο πρόγραμμα με τις απίστευτα πολλές ώρες στα εξεταζόμενα μαθήματα (αλήθεια με τα ίδια βιβλία;;) στην Γ Λυκείου θα στρέψει ακόμα περισσότερους μαθητές στα φροντιστήρια. Με αυτό τον τρόπο δεν αποσυνδέεται καθόλου το Λύκειο από την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο και χάνει την έννοια του σχολείου Γενικής Παιδείας και μετατρέπεται σε ένα απέραντο φροντιστήριο.
• Το χρονοδιάγραμμα διδασκαλίας θα γίνει ασφυκτικότερο από ποτέ, καθώς, επειδή θα κληρώνονται (από ποιον; πότε; πως;) θέματα από Τράπεζα Θεμάτων, θα πρέπει υποθέτω όλοι να έχουμε βγάλει την ίδια ύλη ανεξαρτήτως απώλειας διδασκόμενων ωρών λόγω τοπικών ιδιαιτεροτήτων / δυσκολιών.
• Η δε βαθμοθηρία και η αντίστοιχη πίεση τους καθηγητές (από μαθητές και κυρίως από γονείς) θα αναδειχθεί στο μεγαλείο της…
[θ) Η καλλιέργεια της ικανότητας κάθε ατόμου για κριτική προσέγγιση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών]
και όμως η πληροφορική υποβαθμισμένη αν όχι ουσιαστικά καταργημένη…
[ι) Η καλλιέργεια δεξιοτήτων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των μαθητών στην αγορά εργασίας.]
αυτός όμως δεν θα έπρεπε να είναι στόχος του γενικού λυκείου τελικά…
Τέλος θέλω και εγώ να επισημάνω ότι δεν πρέπει να στρεφόμαστε ο ένας εναντίον του άλλου παρ'όλη την πίκρα/ανασφάλεια/στεναχώρια που μπορεί να μας κατέχει. Όλα τα επιστημονικά αντικείμενα έχουν την δική τους αξία και το να μειώνουμε την αξία άλλων μαθημάτων με σκοπό να σώσουμε ή να αυξήσουμε την παρουσία του δικό μας δεν εξυπηρετεί αλλά και δεν τιμά τελικά κανέναν μας…
Εύχομαι και ελπίζω και εγώ αυτή η δημόσια διαβούλευση να μην γίνεται για τα «μάτια του κόσμου».
Ειδικές παρατηρήσεις για τη Βιολογία: 1. θεωρώ ότι είναι πολύ σωστή η αναβάθμισή της που προβλέπει το Σχέδιο Νόμου να διδάσκεται δηλ., ως δίωρο μάθημα στη Α’ και Β’ Λυκείου, καθώς επιτέλους καταργείται το αντιπαιδαγωγικό μονόωρο (!!!!), 2. για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου παρέχεται μόνο σ’ αυτούς που θα επιλέξουν το λεγόμενο πεδίο «Επιστήμες Υγείας» γεγονός που στερεί από όλους όσοι δεν το διδάσκονται [μαθητές Γ’ Γενικού Λυκείου άλλων Ομάδων Προσανατολισμού και μαθητές όλων των τάξεων των Τεχνικών Λυκείων (για να μην ξεχνιόμαστε!!)] την απόκτηση των κατάλληλων γνώσεων (τουλάχιστον αυτών που δεν θα περιλαμβάνονται στο διδακτέο αντικείμενο της Α’ και Β’ Γενικού Λυκείου), και ειδικά τώρα βρισκόμενοι σε μια ηλικία που παγιώνονται στάσεις και συμπεριφορές που σχετίζονται με το σεβασμό της ετερότητας, την προστασία του περιβάλλοντος, την υιοθέτηση επιλογών που σχετίζονται με τη δημόσια και την ατομική υγεία, την αποφυγή πρόωρων εγκυμοσυνών, την πρόληψη σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, την ενεργή συμμετοχή στην προστασία του περιβάλλοντος, κ.α. Επίσης λόγω του περιορισμού που προκύπτει από τον χαρακτηρισμό του πεδίου ως «Επιστήμες Υγείας», οι μαθητές στερούνται τη δυνατότητα να επιλέξουν περισσότερες σχολές (ευρύτερο πλαίσιο επιλογών στο μηχανογραφικό) Με βάση τα παραπάνω παρατηρήσεις και καθώς συμφωνώ με συναδέλφους που διατύπωσαν αντίστοιχες απόψεις και προτείνω λοιπόν και εγώ τα ακόλουθα: 1) το επιστημονικό πεδίο Επιστήμες Υγείας να μετονομαστεί σε «Επιστήμες Ζωής, Υγείας και Περιβάλλοντος» και να συμπεριλάβει όλες τις σχολές και τμήματα που έχουν σαφές βιολογικό υπόβαθρο, όπως προκύπτει από το αντικείμενο και τα προγράμματα σπουδών τους, δηλ. εκτός από τα ιατροβιολογικά -βιοιατρικά τμήματα (ιατρική, οδοντιατρική, βιολογία, μοριακή βιολογία, βιοχημεία), τη φαρμακευτική, την κτηνιατρική και τη νοσηλευτική και άλλες σχολές Επιστημών Ζωής όπως τη γεωπονία, τη δασοπονία, τα τμήματα περιβάλλοντος τα νεοπαγή τμήματα (π.χ. μοριακής βιολογίας) και αντίστοιχα τμήματα στα Τ.Ε.Ι. (ζωικής παραγωγής, φυτικής παραγωγής, ιχθυοκαλλιέργειας, επιστημών θάλασσας κλπ.), καθώς πρόκειται για 2) να διδάσκεται η Βιολογία και στο Τεχνολογικό Λύκειο ως μάθημα Γενικής παιδείας, κάτι που μέχρι τώρα δεν γίνεται και είναι το λιγότερο απαράδεκτο. Όπως πολύ σωστά το έθεσε συνάδελφος : «Οι μαθητές αυτών των λυκείων δεν δικαιούνται γνώσεων για το σώμα τους, την υγεία τους, το περιβάλλον κλπ. όπως τα υπόλοιπα ελληνόπουλα;» 3) οι μαθητές τουλάχιστον της Ομάδας των Θετικών Σπουδών να διδάσκονται υποχρεωτικά και τα τέσσερα μαθήματα (Φ-Χ-Β-Μ) ώστε να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στις επιλογές των σχολών (όπως στην σημερινή θετική κατεύθυνση) στο τέλος της Γ Λυκείου και όχι λιγότερες επιλογές 4) στα Μαθήματα Γενικής Παιδείας της Γ Λυκείου να γίνει πρόβλεψη και για τις Φυσικές Επιστήμες (Φ-Χ-Β) Γενικές Παρατηρήσεις για το Σχέδιο Νόμου 1.Είναι θετικό ότι διατηρείται στην Α’ και Β’ Λυκείου, ο χαρακτήρας του Λυκείου ως σχολείου που παρέχει γενική παιδεία και έχει καταργηθεί η αντιπαιδαγωγική (και ότι άλλο αντι- θέλετε) έννοια του μονόωρου μαθήματος (με εξαίρεση την Φυσική Αγωγή στην Β’). 2. Όμως για τα αρνητικά, αντιγράφω από το Σχέδιο Νόμου και σχολιάζω (σε πολλά σημεία μάλιστα οι παρατηρήσεις αρκετών συναδέλφων με βρίσκουν σύμφωνο): [2. Σκοποί του Γενικού Λυκείου είναι ιδίως : α) Η παροχή γενικής παιδείας υψηλού επιπέδου, που θα συμβάλλει στην ισόρροπη γνωστική συναισθηματική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη όλων των μαθητών], και όμως στην Γ’ Λυκείου με βάση τον προτεινόμενο σχεδιασμό, • κυριαρχούν τα μαθήματα προσανατολισμού σε υπερβολικό βαθμό, • παρέχονται ελάχιστα μαθήματα γενικής παιδείας, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ούτε ένα μάθημα Θετικών Επιστημών στα μαθήματα αυτά και δεν δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις και σε άλλα κρίσιμα για τους ίδιους αντικείμενα. • επίσης οι υποψήφιοι δεν έχουν την δυνατότητα επιλογής σχολής από άλλο επιστημονικό πεδίο σε περίπτωση που δεν καταφέρουν να εισαχθούν στη σχολή που επιθυμούν. • αυτός ο απόλυτος βαθμός εξειδίκευσης θα αποβεί σε βάρος των μαθητών όταν μάλιστα δεν υπάρχει μέριμνα σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού από νωρίς. Κατά την άποψη μου το Γενικό Λύκειο δεν οφείλει να δίνει εξειδίκευση (τόσο νωρίς) αλλά να …συμβάλλει στην ισόρροπη γνωστική συναισθηματική, πνευματική και σωματική ανάπτυξη όλων των μαθητών. [β) Η προαγωγή της κριτικής σκέψης, της πρωτοβουλίας, της δημιουργικότητας και των ικανοτήτων των μαθητών.] και όμως : • το σύστημα γίνεται εξετασιοκεντρικότερο από ποτέ και μάλιστα στις τελικές εξετάσεις με ένα σύστημα 4 μαθημάτων που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν και έχει ξεπεραστεί προ πολλού, • η απουσία μαθημάτων επιλογής στη Β και Γ λυκείου αποτελεί εμφανής αδυναμία του • μαθήματα όπως η μουσική, τα εικαστικά, η αστρονομία, το σχέδιο, κτλ απουσιάζουν παντελώς. • και η προαγωγή της κριτικής σκέψης-δημιουργικότητας-πρωτοβουλίας-κτλ παραπέμπεται ίσως μόνο στην ερευνητική εργασία (project) το οποίο όμως υποβαθμίζεται «μετά βαΐων και κλάδων» (κατάργηση από τη Β λυκείου και ατολμία για συνέχισή της στη Γ Λυκείου, όπως αρχικά προβλεπόταν) [στ) Η διασφάλιση της ισορροπίας στη σχολική ζωή ούτως ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να συνδυάζουν τη γνώση, τον ελεύθερο χρόνο, τη δημιουργία και τη συμμετοχή,] και όμως : • οι κεντρικά καθοδηγούμενες (ουσιαστικά) εξετάσεις σε κάθε τάξη με το βαθμό κάθε τάξης να μετρά για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια θα έχει αναμφίβολα το αντίθετο αποτέλεσμα από το προσδοκώμενο στα χαρτιά. Ελεύθερος χρόνος; Last year… • Το νέο πρόγραμμα με τις απίστευτα πολλές ώρες στα εξεταζόμενα μαθήματα (αλήθεια με τα ίδια βιβλία;;) στην Γ Λυκείου θα στρέψει ακόμα περισσότερους μαθητές στα φροντιστήρια. Με αυτό τον τρόπο δεν αποσυνδέεται καθόλου το Λύκειο από την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο και χάνει την έννοια του σχολείου Γενικής Παιδείας και μετατρέπεται σε ένα απέραντο φροντιστήριο. • Το χρονοδιάγραμμα διδασκαλίας θα γίνει ασφυκτικότερο από ποτέ, καθώς, επειδή θα κληρώνονται (από ποιον; πότε; πως;) θέματα από Τράπεζα Θεμάτων, θα πρέπει υποθέτω όλοι να έχουμε βγάλει την ίδια ύλη ανεξαρτήτως απώλειας διδασκόμενων ωρών λόγω τοπικών ιδιαιτεροτήτων / δυσκολιών. • Η δε βαθμοθηρία και η αντίστοιχη πίεση τους καθηγητές (από μαθητές και κυρίως από γονείς) θα αναδειχθεί στο μεγαλείο της… [θ) Η καλλιέργεια της ικανότητας κάθε ατόμου για κριτική προσέγγιση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών] και όμως η πληροφορική υποβαθμισμένη αν όχι ουσιαστικά καταργημένη… [ι) Η καλλιέργεια δεξιοτήτων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των μαθητών στην αγορά εργασίας.] αυτός όμως δεν θα έπρεπε να είναι στόχος του γενικού λυκείου τελικά… Τέλος θέλω και εγώ να επισημάνω ότι δεν πρέπει να στρεφόμαστε ο ένας εναντίον του άλλου παρ'όλη την πίκρα/ανασφάλεια/στεναχώρια που μπορεί να μας κατέχει. Όλα τα επιστημονικά αντικείμενα έχουν την δική τους αξία και το να μειώνουμε την αξία άλλων μαθημάτων με σκοπό να σώσουμε ή να αυξήσουμε την παρουσία του δικό μας δεν εξυπηρετεί αλλά και δεν τιμά τελικά κανέναν μας… Εύχομαι και ελπίζω και εγώ αυτή η δημόσια διαβούλευση να μην γίνεται για τα «μάτια του κόσμου».