Παρέμβαση της Επιτροπής Αγώνα Καθηγητών Μουσικής
Στη Δημόσια Διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου
«Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Λοιπές Διατάξεις
αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων»
Άρθρο 2
Η εισαγωγή των μαθημάτων της μουσικής και των καλλιτεχνικών μαθημάτων σε όλες τις τάξεις του λυκείου είναι κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη. Οι ουσιαστικοί λόγοι έχουν αναλυθεί κατ’ επανάληψη, αλλά υπάρχουν και θεσμικοί λόγοι: Η μουσική είναι ειδικό μάθημα εξεταζόμενο στις Πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή στα τμήματα Μουσικών Σπουδών και είναι ως εκ τούτου απαράδεκτο να μην υφίσταται στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου. Περαιτέρω, η διδασκαλία της ιστορίας του πολιτισμού και ειδικότερα του ευρωπαϊκού, καθώς και η διοργάνωση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και δράσεων των Λυκείων πρέπει να ανατίθεται στους «ειδικούς», δηλαδή σε εκείνους που έχουν σπουδάσει το αντικείμενο, το γνωρίζουν και είναι σε θέση να καθοδηγήσουν τους μαθητές τους στις σχετικές δραστηριότητες, όπως η οργάνωση συναυλιών, εκθέσεων κλπ. Με αυτό τον τρόπο γίνονται εφικτοί οι αναφερόμενοι στο άρθρο 1 σκοποί, όπως: «Η παραγωγή της κριτικής σκέψης, της πρωτοβουλίας, της δημιουργικότητας και των ικανοτήτων των μαθητών… η ενδυνάμωση των αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης και η διαμόρφωση συνείδησης ενεργού πολίτη… η διασφάλιση της ισορροπίας στη σχολική ζωή ούτως ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να συνδυάζουν τη γνώση, τον ελεύθερο χρόνο, τη δημιουργία και τη συμμετοχή».
Η πρότασή μας είναι να εισαχθεί το μάθημα της μουσικής στο κοινό πρόγραμμα μαθημάτων για 1 ώρα στην Α’ και Β’ τάξη και ως μάθημα επιλογής στην Γ’.
Στο ίδιο άρθρο, δεν γίνεται καμία αναφορά στα μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία, στα οποία σήμερα εφαρμόζεται διευρυμένο πρόγραμμα 42 ωρών. Θεωρούμε δεδομένο ότι η ρύθμιση αυτή θα διατηρηθεί, ώστε να μην υπάρξει μείωση στις ώρες των μουσικών μαθημάτων που είναι απαραίτητα για την λειτουργία τους, σύμφωνα με τον ιδρυτικό τους νόμο (1824/88). Τα μουσικά σχολεία είναι, εξάλλου, ο μόνος δημόσιος φορέας που τα παρέχει.
Υπενθυμίζεται ότι τα μουσικά σχολεία είναι από τους πλέον επιτυχημένους θεσμούς στην εκπαίδευση. Η εμπειρία του πειραματικού μουσικού γυμνασίου-λυκείου Παλλήνης στα 25 χρόνια λειτουργίας του δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα. Σταθερά είναι ένα από τα καλύτερα δημόσια γενικά λύκεια πανελλαδικά, ενώ όλα τα μουσικά σχολεία παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις στην εισαγωγή μαθητών τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τόσο σε σχολές πρώτης ζήτησης (ιατρική, νομική, πολυτεχνείο), όσο και σε σχολές μουσικών σπουδών, στις οποίες οι απόφοιτοί τους καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις εισαγωγής. Επιπλέον, τα τελευταία 20 χρόνια τα μουσικά σχολεία έχουν κυριολεκτικά αναζωογονήσει την παραδοσιακή μουσική του τόπου μας με αξιολογότατους και πλήρως καταρτισμένους μουσικούς, έχουν τροφοδοτήσει δε τις ανώτατες και ανώτερες σχολές μουσικών σπουδών και τα ωδεία με αρίστου επιπέδου σπουδαστές ευρωπαϊκής μουσικής παιδείας. Μεγάλος αριθμός από αυτούς είναι σήμερα οι μουσικοί πρεσβευτές μας στο εξωτερικό. Τα μουσικά σχολεία, τέλος, είναι οι πολιτιστικοί εκπρόσωποι του υπουργείου σε πάρα πολλές εκδηλώσεις και συναυλίες, στην τηλεόραση και αλλού. Θεωρούμε απαραίτητο να διατηρηθεί η φυσιογνωμία του γενικού μουσικού λυκείου με την αναλογία των ωρών που υπήρχαν μέχρι σήμερα.
Η πρότασή μας για τα μουσικά σχολεία είναι:
α) Να οριστεί πρόγραμμα 42 ωρών λειτουργίας των μουσικών σχολείων.
β) Να οριστεί ελάχιστο πρόγραμμα 10 ωρών μουσικών μαθημάτων.
γ) Να οριστεί για την Α’ και Β’ και Γ’ τάξη μουσικών λυκείων πρόγραμμα 32 ωρών μαθημάτων γενικής παιδείας (για την Γ’ ήδη προβλέπεται στο σχέδιο).
Άρθρα 3 και 4
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργείου για το “Νέο Λύκειο”, οι όποιες εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα πρέπει να αποδεσμευθούν από το λύκειο. Όμως, όλα όσα αναφέρονται στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου αναιρούνται από τα άρθρα 3 και 4! Με τις επαναλαμβανόμενες κατ’ έτος Πανελλήνιες εξετάσεις, οι μαθητές των γενικών λυκείων μετατρέπονται ουσιαστικά από την ηλικία των 14 και 15 χρονών σε υποψήφιους φοιτητές, οι οποίοι θα κυνηγούν επί μιά τριετία τους βαθμούς σε συγκεκριμένα μαθήματα για την εισαγωγή τους σε «καλή» σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η αντιφατικότητα των διατάξεων είναι προφανής, όπως και ο αντιπαιδαγωγικός χαρακτήρας τους, καθώς εκτός από την διαιώνιση του “εξετασιο-κεντρικού” συστήματος, παραβλέπονται τα εκατοντάδες παραδείγματα που υπάρχουν από τη σχολική ζωή, μαθητών των οποίων η επίδοση από την Α’ έως τη Γ’ Λυκείου παρουσίασε μεγάλες διακυμάνσεις. Το αποτέλεσμα θα είναι ο παραγκωνισμός στην πράξη των “μη απαραίτητων” για την εισαγωγή μαθημάτων, η εδραίωση της απομνημόνευσης ως κύριας “εκπαιδευτικής” μεθόδου, η θεαματική ενίσχυση της παραπαιδείας, η περαιτέρω υποβάθμιση του ρόλου του σχολείου και η νέα οικονομική αφαίμαξη των οικογενειών. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε πώς εξυπηρετούν αυτά τη βελτίωση της Δημόσιας Εκπαίδευσης.
Με την παρέμβασή μας αυτή τονίζουμε ότι συμμετέχουμε στη διαβούλευση του υπουργείου παιδείας με τις προτάσεις μας, αλλά ταυτόχρονα, ως εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, θα διεκδικήσουμε με κάθε νόμιμο τρόπο το δημόσιο σχολείο που αξίζει στα παιδιά μας, σε εμάς και στην πατρίδα μας!
Για την Επιτροπή Αγώνα
Ανθή Γουρουντή, εκπαιδευτικός μουσικής-συγγραφέας
Παρέμβαση της Επιτροπής Αγώνα Καθηγητών Μουσικής Στη Δημόσια Διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Λοιπές Διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων» Άρθρο 2 Η εισαγωγή των μαθημάτων της μουσικής και των καλλιτεχνικών μαθημάτων σε όλες τις τάξεις του λυκείου είναι κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη. Οι ουσιαστικοί λόγοι έχουν αναλυθεί κατ’ επανάληψη, αλλά υπάρχουν και θεσμικοί λόγοι: Η μουσική είναι ειδικό μάθημα εξεταζόμενο στις Πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή στα τμήματα Μουσικών Σπουδών και είναι ως εκ τούτου απαράδεκτο να μην υφίσταται στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου. Περαιτέρω, η διδασκαλία της ιστορίας του πολιτισμού και ειδικότερα του ευρωπαϊκού, καθώς και η διοργάνωση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και δράσεων των Λυκείων πρέπει να ανατίθεται στους «ειδικούς», δηλαδή σε εκείνους που έχουν σπουδάσει το αντικείμενο, το γνωρίζουν και είναι σε θέση να καθοδηγήσουν τους μαθητές τους στις σχετικές δραστηριότητες, όπως η οργάνωση συναυλιών, εκθέσεων κλπ. Με αυτό τον τρόπο γίνονται εφικτοί οι αναφερόμενοι στο άρθρο 1 σκοποί, όπως: «Η παραγωγή της κριτικής σκέψης, της πρωτοβουλίας, της δημιουργικότητας και των ικανοτήτων των μαθητών… η ενδυνάμωση των αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης και η διαμόρφωση συνείδησης ενεργού πολίτη… η διασφάλιση της ισορροπίας στη σχολική ζωή ούτως ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να συνδυάζουν τη γνώση, τον ελεύθερο χρόνο, τη δημιουργία και τη συμμετοχή». Η πρότασή μας είναι να εισαχθεί το μάθημα της μουσικής στο κοινό πρόγραμμα μαθημάτων για 1 ώρα στην Α’ και Β’ τάξη και ως μάθημα επιλογής στην Γ’. Στο ίδιο άρθρο, δεν γίνεται καμία αναφορά στα μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία, στα οποία σήμερα εφαρμόζεται διευρυμένο πρόγραμμα 42 ωρών. Θεωρούμε δεδομένο ότι η ρύθμιση αυτή θα διατηρηθεί, ώστε να μην υπάρξει μείωση στις ώρες των μουσικών μαθημάτων που είναι απαραίτητα για την λειτουργία τους, σύμφωνα με τον ιδρυτικό τους νόμο (1824/88). Τα μουσικά σχολεία είναι, εξάλλου, ο μόνος δημόσιος φορέας που τα παρέχει. Υπενθυμίζεται ότι τα μουσικά σχολεία είναι από τους πλέον επιτυχημένους θεσμούς στην εκπαίδευση. Η εμπειρία του πειραματικού μουσικού γυμνασίου-λυκείου Παλλήνης στα 25 χρόνια λειτουργίας του δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα. Σταθερά είναι ένα από τα καλύτερα δημόσια γενικά λύκεια πανελλαδικά, ενώ όλα τα μουσικά σχολεία παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις στην εισαγωγή μαθητών τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τόσο σε σχολές πρώτης ζήτησης (ιατρική, νομική, πολυτεχνείο), όσο και σε σχολές μουσικών σπουδών, στις οποίες οι απόφοιτοί τους καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις εισαγωγής. Επιπλέον, τα τελευταία 20 χρόνια τα μουσικά σχολεία έχουν κυριολεκτικά αναζωογονήσει την παραδοσιακή μουσική του τόπου μας με αξιολογότατους και πλήρως καταρτισμένους μουσικούς, έχουν τροφοδοτήσει δε τις ανώτατες και ανώτερες σχολές μουσικών σπουδών και τα ωδεία με αρίστου επιπέδου σπουδαστές ευρωπαϊκής μουσικής παιδείας. Μεγάλος αριθμός από αυτούς είναι σήμερα οι μουσικοί πρεσβευτές μας στο εξωτερικό. Τα μουσικά σχολεία, τέλος, είναι οι πολιτιστικοί εκπρόσωποι του υπουργείου σε πάρα πολλές εκδηλώσεις και συναυλίες, στην τηλεόραση και αλλού. Θεωρούμε απαραίτητο να διατηρηθεί η φυσιογνωμία του γενικού μουσικού λυκείου με την αναλογία των ωρών που υπήρχαν μέχρι σήμερα. Η πρότασή μας για τα μουσικά σχολεία είναι: α) Να οριστεί πρόγραμμα 42 ωρών λειτουργίας των μουσικών σχολείων. β) Να οριστεί ελάχιστο πρόγραμμα 10 ωρών μουσικών μαθημάτων. γ) Να οριστεί για την Α’ και Β’ και Γ’ τάξη μουσικών λυκείων πρόγραμμα 32 ωρών μαθημάτων γενικής παιδείας (για την Γ’ ήδη προβλέπεται στο σχέδιο). Άρθρα 3 και 4 Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργείου για το “Νέο Λύκειο”, οι όποιες εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα πρέπει να αποδεσμευθούν από το λύκειο. Όμως, όλα όσα αναφέρονται στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου αναιρούνται από τα άρθρα 3 και 4! Με τις επαναλαμβανόμενες κατ’ έτος Πανελλήνιες εξετάσεις, οι μαθητές των γενικών λυκείων μετατρέπονται ουσιαστικά από την ηλικία των 14 και 15 χρονών σε υποψήφιους φοιτητές, οι οποίοι θα κυνηγούν επί μιά τριετία τους βαθμούς σε συγκεκριμένα μαθήματα για την εισαγωγή τους σε «καλή» σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η αντιφατικότητα των διατάξεων είναι προφανής, όπως και ο αντιπαιδαγωγικός χαρακτήρας τους, καθώς εκτός από την διαιώνιση του “εξετασιο-κεντρικού” συστήματος, παραβλέπονται τα εκατοντάδες παραδείγματα που υπάρχουν από τη σχολική ζωή, μαθητών των οποίων η επίδοση από την Α’ έως τη Γ’ Λυκείου παρουσίασε μεγάλες διακυμάνσεις. Το αποτέλεσμα θα είναι ο παραγκωνισμός στην πράξη των “μη απαραίτητων” για την εισαγωγή μαθημάτων, η εδραίωση της απομνημόνευσης ως κύριας “εκπαιδευτικής” μεθόδου, η θεαματική ενίσχυση της παραπαιδείας, η περαιτέρω υποβάθμιση του ρόλου του σχολείου και η νέα οικονομική αφαίμαξη των οικογενειών. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε πώς εξυπηρετούν αυτά τη βελτίωση της Δημόσιας Εκπαίδευσης. Με την παρέμβασή μας αυτή τονίζουμε ότι συμμετέχουμε στη διαβούλευση του υπουργείου παιδείας με τις προτάσεις μας, αλλά ταυτόχρονα, ως εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, θα διεκδικήσουμε με κάθε νόμιμο τρόπο το δημόσιο σχολείο που αξίζει στα παιδιά μας, σε εμάς και στην πατρίδα μας! Για την Επιτροπή Αγώνα Ανθή Γουρουντή, εκπαιδευτικός μουσικής-συγγραφέας