Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Π.Ο.Σ.Ε.Ε.Ι.Ι.Δ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ)' | 29 Δεκεμβρίου 2013, 16:50

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σχόλια επί του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου για την «Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία» Τα τελευταία χρόνια η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με δεδομένο ότι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές, έχει ξεκινήσει επανειλημμένως μια συστηματική προσπάθεια διατύπωσης συγκεκριμένων προτάσεων για την ενίσχυση της Έρευνας, της Τεχνολογικής Ανάπτυξης και της Καινοτομίας (ΕΤΑΚ), με στόχο τη διαμόρφωση αποτελεσματικότερων και ευέλικτων δομών στον εθνικό ερευνητικό ιστό, που θα ενισχύσουν τη διασύνδεση της έρευνας με την παραγωγή και την επιχειρηματικότητα. Η καθοριστική για το μέλλον της Χώρας αναδιάρθρωση του αναπτυξιακού μοντέλου της, απαιτεί έμφαση στην Παιδεία, την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία. Η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε μια σύγχρονη «Οικονομία της Γνώσης», με έμφαση στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην παραγωγή διεθνώς ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και γνωστικής αξίας, μπορεί να αποτελέσει τη διέξοδο από την κρίση που διέρχεται η Χώρα. Όραμα, λοιπόν, της Ελληνικής Πολιτείας πρέπει να αποτελεί η ανάδειξη της έρευνας σε πεδίο προώθησης της επιστήμης, σε μοχλό ανάπτυξης της Χώρας και σε κινητήριο δύναμη αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού της. Ένας νέος, καινοτόμος, ευέλικτος και πλήρης Νόμος – Πλαίσιο για την ΕΤΑΚ, πρέπει να έχει ως στόχους: α) Την εγκαθίδρυση αποτελεσματικού συστήματος διοίκησης και σχεδιασμού πολιτικής της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας β) Τη δημιουργία «Ενοποιημένου Χώρου Έρευνας» ο οποίος θα βασίζεται στην αξιοκρατία και την διαφάνεια με στόχο την άριστη και διεθνώς ανταγωνιστική έρευνα γ) Την οργάνωση θεσμών για ουσιαστική και συνεχή χρηματοδότηση της έρευνας, βασισμένη στην διαρκή αξιόλογη της ποιότητάς της δ) Τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγική δραστηριότητα, με στόχο την υποστήριξη του εκσυγχρονισμού της παραγωγικής βάσης της χώρας Εκτιμούμε δε, ότι η δημιουργία ενός νέου νόμου για την ΕΤΑΚ οφείλει να στοχεύει, μεταξύ άλλων, στην κάλυψη των κενών και των παραλείψεων που έχουν εντοπισθεί στο ισχύον Θεσμικό Πλαίσιο και στην αποσαφήνιση, επαναδιατύπωση και τον επανακαθορισμό προβληματικών διαδικασιών και δυσλειτουργιών. Η παρούσα προσπάθεια, που βρίσκεται στη φάση της διαβούλευσης, δημιούργησε πολλές προσδοκίες στην Ερευνητική κοινότητα, καθώς όπως προφορικά είχε επισημανθεί πολλάκις από τον Γενικό Γραμματέα Ε&Τ, ξεκινούσε έχοντας ως σημείο αναφοράς, αφετηρία και εφαλτήριο τον πρωτοποριακό, για την εποχή του Ν.1514/85. Σε όλες τις δημόσιες προφορικές παρουσιάσεις και συζητήσεις που έγιναν πριν την δημοσιοποίηση του παρόντος Σχεδίου Νόμου, η βούληση και η προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση δεν έλειψαν από τη μεριά της ΓΓΕΤ, ως υπευθύνου για τη σύνταξη αυτού του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου. Η δημοσιοποίηση όμως και η επακόλουθη μελέτη του Σχεδίου Νόμου, έδειξαν μια διαφορετική πραγματικότητα. Θα ήταν άδικο να μην επισημάνουμε ότι το Σχέδιο Νόμου, λαμβάνει μέριμνα για αρκετά θέματα που αφορούν το σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση της Έρευνας, την αναβάθμιση του ρόλου του ΕΣΕΤ, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής Φ.Π.Α, την κινητικότητα του ερευνητικού προσωπικού, τη σύνδεση της Έρευνας με την παραγωγή και την επιχειρηματικότητα και βήματα προς την κατεύθυνση δημιουργίας του Ενιαίου Χώρου Εκπαίδευσης και Έρευνας μεταξύ Παν/μιων, ΤΕΙ και Ερευνητικών Κέντρων. Όμως όλες οι θετικές και προς τη σωστή κατεύθυνση πρόνοιες, κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα καθώς διαφαίνεται ότι το παρόν Σχέδιο Νόμου συντάχθηκε από επιτροπή η οποία είχε, μεταξύ των άλλων, δυο στόχους: α) Την εγκαθίδρυση μιας απόλυτης και ανεξέλεγκτης Διευθυντοκεντρικής εξουσίας, η οποία θα τείνει σε «Γερουσία Διευθυντών», καθώς έχει «εξαφανισθεί» οποιαδήποτε πρόβλεψη ορίου ηλικίας υπήρχε σε προηγούμενους νόμους, για την κατάληψη θέσης Διευθυντή. και β) την πλήρη απαξίωση και περιθωριοποίηση του Τεχνικού και Διοικητικού προσωπικού των Ερευνητικών Κέντρων, το οποίο απαρτίζεται στην συντριπτική του πλειοψηφία από Επιστημονικό προσωπικό ιδιαιτέρως υψηλών προσόντων (Π.Ε./Τ.Ε., M.Sc., Ph.D.) και υψηλής ή/και σπάνιας επιστημονικής/τεχνικής εξειδίκευσης. Παράλληλα το προσωπικό αυτό αποτελεί περίπου το 70% του τακτικού προσωπικού των Ε.Κ. Εκφράζουμε την ιδιαίτερη ανησυχία μας ότι εφόσον δεν αρθούν/διορθωθούν αυτές οι δυο τελείως άστοχες προτάσεις, τα Ελληνικά Ερευνητικά Κέντρα κινδυνεύουν να μετατραπούν σε «Τριτοκοσμικού τύπου χώρους εργασίας και Ανάπτυξης», το οποίο μακράν απέχει από το Ευρωπαϊκό μοντέλο Ανάπτυξης που θα ‘πρεπε να έχουμε ως πρότυπο. Ζητάμε, λοιπόν, τη δημιουργία ενός ενιαίου, δημοκρατικού και ελκυστικού πλαισίου λειτουργίας για όλους τους ερευνητικούς φορείς, προσαρμοσμένου στις ιδιαιτερότητες της έρευνας και συμβατού με τις ευρωπαϊκές νόρμες όπως η «Χάρτα του Ερευνητή», το οποίο μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει και τον ορισμό ενιαίας διαδικασίας αξιολόγησης όλου του προσωπικού ανεξαιρέτως, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, των Διευθυντών, του Επιστημονικού Συμβουλίου και του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου. Τόσο τα υπάρχοντα όργανα Διοίκησης (ΔΣ, Διευθυντές, ΕΓΣI), όσο και τα προς ορισμό Επιστημονικό Συμβούλιο Ερευνητικού Κέντρου και το Περιφερειακό Επιστημονικό Συμβούλιο (ΠΕΣ) πρέπει και αυτά να υπόκεινται σε διαδικασίες αξιολόγησης, που μέχρι τώρα είναι έμμεσες ή ανύπαρκτες. Μάλιστα, με δεδομένα τα κακώς κείμενα και τις λανθασμένες διοικητικές αποφάσεις σε όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας των Ε.Κ., λόγω άγνοιας του νομικού, οικονομικού, τεχνικού και διοικητικού θεσμικού πλαισίου, θεωρούμε ως ορθότερη λύση τον διαχωρισμό της επιστημονικής καθοδήγησης από την οικονομοτεχνική διοίκηση ενός Ερευνητικού Κέντρου, με τη θεσμοθέτηση Επιστημονικού Συμβουλίου και Διοικητικού Συμβουλίου, με διακριτούς ρόλους και αρμοδιότητες. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η διαφάνεια, η αντιπροσωπευτικότητα, η συλλογική συμμετοχή και ευθύνη στη λήψη των αποφάσεων αποτελούν την πεμπτουσία της αξιοκρατίας, της χρηστής διοίκησης και διαχείρισης και της συμμετοχικής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα για διαδικασίες και όργανα που αφορούν και τη διαχείριση δημόσιου χρήματος. Ο αποκλεισμός της συμμετοχής των εργαζομένων από το Διοικητικά Συμβούλια των Ερευνητικών Κέντρων αποτελεί για μας κατάφορη καταπάτηση των παραπάνω αρχών. Ζητάμε θεσμοθέτηση της ισότιμης (μετά ψήφου) συμμετοχής αιρετού εκπροσώπου του Τεχνικού & Διοικητικού Προσωπικού στα Διοικητικά Συμβούλια, όλων των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων. Η έως τώρα εμπειρία έχει αποδείξει ότι ποτέ δεν δημιουργήθηκε πρόβλημα στη λειτουργία των Δ.Σ. των Ερευνητικών Κέντρων – Ινστιτούτων λόγω της συμμετοχής τους. Απεναντίας η παρουσία τους λειτουργεί συχνά ως ισχυρός συνδετικός και σταθεροποιητικός παράγοντας μεταξύ των Ινστιτούτων και των Κέντρων. Αποτελεί δε, την άμεση αναγνώριση της σημαντικής συνεισφοράς τους στο Ερευνητικό γίγνεσθαι της χώρας μας. Στα πλαίσια της αναβάθμισης του κλάδου του Τεχνικού (επιστημονικού και μη) και Διοικητικού προσωπικού ζητάμε: α) Καθιέρωση οικονομικών κινήτρων χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού για το Τεχνικό και Διοικητικό προσωπικό, κατ’ αντιστοιχία εκείνων των συνεργαζομένων μελών ΔΕΠ και των ερευνητών, με σαφώς διατυπωμένους κανόνες και κριτήρια και επιβράβευση των Αρίστων. Η διαδικασία παροχής και το ύψος πρόσθετων αμοιβών πρέπει να αφορά στο σύνολο του προσωπικού των ΕΚ, ως οικονομικό κίνητρο για την προσέλκυση εξωτερικών χρηματοδοτήσεων και να καθορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό των Ερευνητικών Κέντρων. Η προσέλκυση εξωτερικών χρηματοδοτήσεων, η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και η επίτευξη ιδιωτικών εσόδων από παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών, δεν επιτυγχάνεται μονάχα από τους Ερευνητές ενός εργαστηρίου ή μιας ερευνητικής ομάδας. Χωρίς την επίπονη προσπάθεια και την ουσιαστική συμβολή, όλου του προσωπικού ενός εργαστηρίου ή μιας ερευνητικής ομάδας, τίποτε δεν θα ήταν εφικτό. Σε συνέχεια της ορθής λογικής της εξαίρεσης των Ερευνητικών Φορέων από τις ρυθμίσεις του άρθρου 27 του Νόμου 4110/2013 και των προβλέψεων της παρ. 4 του άρθρου 22 του παρόντος Σχεδίου Νόμου, θα αναμέναμε και την εξαίρεση του προσωπικού των φορέων αυτών από τις πάσης φύσεως μισθολογικές περικοπές του στενού και ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, κατά το τμήμα που αυτές δεν προέρχονται από την Τακτική Χρηματοδότηση και δεν επιβαρύνουν τον τακτικό προϋπολογισμό του Κράτους.. β) Οι Ειδικοί Τεχνικοί Επιστήμονες και οι Τεχνολόγοι Εφαρμογών πτυχιούχοι ΑΕΙ (Παν/μιων & ΤΕΙ αντίστοιχα), με ειδικές γνώσεις και εμπειρία σε θέματα υποστήριξης έρευνας, ύστερα από αίτησή τους και κατόπιν σχετικής κρίσης, να μπορούν να καταλάβουν θέσεις Ε.Λ.Ε. ή Ερευνητών, ανάλογα με τα προσόντα και την εξειδίκευσή τους. γ) Δεν αντιλαμβανόμαστε τη σκοπιμότητα, να διαθέτει ο Ειδικός Λειτουργικός Επιστήμονας απαραιτήτως Διδακτορικό Δίπλωμα. Λαμβάνοντας υπόψη την ορθή λογική και σκοπιμότητα της θεσμοθέτησης της κατηγορίας ΕΛΕ με το Νομο 1514/85, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η συγκεκριμένη απαίτηση παραβιάζει ευθέως τη λογική αυτή. Είναι γνωστό ότι στα Ε.Κ. υπάρχει προσωπικό που δεν διαθέτει Διδακτορικό Δίπλωμα, ωστόσο διαθέτει σημαντική εμπειρία στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη διαχείριση ερευνητικών έργων και ουσιαστικά επιτελεί έργο Ερευνητή. Με βάση τον προηγούμενο νόμο, οι Ειδικοί Τεχνικοί Επιστήμονες και οι Τεχνολόγοι Εφαρμογών μπορούσαν να διεκδικήσουν την εξέλιξή τους σε ΕΛΕ, κάτι που το παρόν Σχέδιο Νόμου αποκλείει ρητώς. Οι Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες, κάτοχοι Διδακτορικού Διπλώματος θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα ένταξης και εξέλιξης με κρίση σε θέση Ερευνητή. Διαχρονικό πρόβλημα που οδηγεί σε δυσλειτουργία των ερευνητικών ιδρυμάτων, ειδικά των Ν.Π.Ι.Δ και σε μόνιμη ανασφάλεια των εργαζομένων σε αυτά, αποτελεί η συστηματική υποχρηματοδότησή τους από τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Κράτους. Για το λόγο αυτό ζητάμε κάλυψη τουλάχιστον της μισθοδοσίας του τακτικού προσωπικού από τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Κράτους. Παράλληλα, στην κατεύθυνση υποστήριξης του θεσμού της οικογένειας και της μητρότητας για τους εργαζόμενους στα Ερευνητικά Κέντρα, πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη άμεσης χρηματοδότησης για τη δημιουργία και τη στελέχωση υποδομών, δομών και δραστηριοτήτων, που διευκολύνουν την καθημερινότητα των απασχολουμένων στην Έρευνα. Οι αντίξοες συνθήκες εργασίας, ιδιαίτερα για τις μητέρες – ερευνήτριες, χωρίς ωράριο εργασίας, θα μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά με τη δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών προσχολικής ηλικίας και χώρους μελέτης και άθλησης για παιδιά σχολικής ηλικίας. Κατά άρθρο παρατηρήσεις, σχόλια και προσθήκες Άρθρο 1. – Αντικείμενο - Σκοποί http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1800 Παρότι σε αυτό το άρθρο γίνεται αναφορά σε διαδικασίες «….διαρκούς αξιολόγησης…» και «… σύνδεσης παραγωγικότητας και ανταμοιβής…», οι έννοιες αυτές παραβλέπονται στο παρόν Σχέδιο Νόμου με την πλήρη απουσία διαδικασίας αξιολόγησης των Διευθυντών και την έλλειψη οποιασδήποτε πρόνοιας για την παροχή ανταποδοτικών πρόσθετων αμοιβών στο Τεχνικό & Διοικητικό προσωπικό, κατ’ αναλογία των προβλέψεων για τους Ερευνητές και τα μέλη ΔΕΠ. Άρθρο 2 - Έννοια όρων – Συντμήσεων http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1799 Σε απόλυτη συμφωνία με το πνεύμα του παρόντος Σχεδίου Νόμου, οι συντάκτες του έχουν «ξεχάσει» παντελώς στην παράγραφο «13.Αξιολόγηση» τη Διοίκηση και τους Διευθυντές των Ερευνητικών Κέντρων – Ινστιτούτων. Γίνεται απλά μια απρόσωπη αναφορά στα «Ερευνητικά Κέντρα». Για διαφορετικούς προφανώς λόγους δεν γίνεται καμία αναφορά στην Αξιολόγηση του Τεχνικού & Διοικητικού προσωπικού, παρότι αυτή προβλέπεται στο άρθρο 18.1.3. Άρθρο 4. - Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1797 Η αναφορά στη παράγραφο «4. Η συμβολή στην προώθηση της ισότητας των φύλων με την ισότιμη ενσωμάτωση του γυναικείου φύλου στην Έρευνα….» είναι κενή περιεχομένου, εφόσον δεν ληφθεί πρόνοια με άμεσες πρωτοβουλίες για την υποστήριξη του θεσμού της οικογένειας και της μητρότητας για τους εργαζόμενους στα Ερευνητικά Κέντρα. Πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη άμεσης χρηματοδότησης με σκοπό τη δημιουργία και τη στελέχωση υποδομών, δομών και δραστηριοτήτων στα Ερευνητικά Κέντρα, που διευκολύνουν την καθημερινότητα των απασχολουμένων στην Έρευνα. Οι αντίξοες συνθήκες εργασίας, ιδιαίτερα για τις μητέρες – ερευνήτριες, χωρίς ωράριο εργασίας, θα μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά με τη δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών προσχολικής ηλικίας και χώρους μελέτης και άθλησης για παιδιά σχολικής ηλικίας. Άρθρο 6 – Όργανα http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1795 Σε επίπεδο Περιφέρειας το αρμόδιο όργανο για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής ΕΤΑΚ δεν θα πρέπει να είναι οι Περιφερειάρχες, αλλά τα Περιφερειακά Επιστημονικά Συμβούλια (ΠΕΣ). Δεν γίνεται καμία αναφορά στη Σύνοδο των Διευθυντών των Ερευνητικών Κέντρων (γνωστή ως Σύνοδος των Προέδρων – ΣτΠ), παρότι αυτή αναφέρεται στο άρθρο 13.6. Εκτιμούμε ότι η ΣτΠ εκτός από «συντονιστικό» όργανο – θεσμός, θα μπορούσε να έχει και σημαντικό «αποφασιστικό» ρόλο, υπό προϋποθέσεις και με κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας. Άρθρο 8 - Γενική Γραμματεία Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας αρμοδιότητες http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1793 Στα πλαίσια της ενίσχυσης του ρόλου, αλλά και των δυνατοτήτων της Γ.Γ.Ε.Τ.Κ., προτείνουμε την υπαγωγή όλων των Ερευνητικών Φορέων σε αυτήν, η οποία θα πρέπει να ενισχυθεί με επιπλέον στελέχη, γνώστες της δομής, της οργάνωσης και του τρόπου λειτουργίας των ερευνητικών υπομονάδων και εργαστηρίων. Πολλές φορές ο κώδικας επικοινωνίας μεταξύ των διοικητικών στελεχών – υπευθύνων ελεγκτών της ΓΓΕΤ και των ερευνητών παρουσιάζει σοβαρές δυσκολίες. Κύριοι και άμεσοι στόχοι της Γ.Γ.Ε.Τ.Κ. θα πρέπει να είναι: α) Η χαρτογράφηση όλων των ερευνητικών φορέων & δραστηριοτήτων με απώτερο σκοπό τον συντονισμό και την ορθολογικότερη αξιοποίησή τους, με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση ενιαίου νομικού πλαισίου λειτουργίας όλων των ερευνητικών φορέων. και β) Ενιαίο σύστημα ανταποδοτικής εξωτερικής αξιολόγησης όλων των ερευνητικών ιδρυμάτων και Α.Ε.Ι σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής, και προγραμματισμός σε βάθος χρόνου προκήρυξης προγραμμάτων με ενιαίο, ευέλικτο και βραχύ σύστημα αξιολόγησης τους. Άρθρο 13 – Ερευνητικά Κέντρα – Ινστιτούτα http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1788 Σε συνέχεια της ορθής λογικής της εξαίρεσης των Ερευνητικών Φορέων από τις ρυθμίσεις του άρθρου 27 του Νόμου 4110/2013 και των προβλέψεων της παρ. 4 του άρθρου 22 του παρόντος Σχεδίου Νόμου, θα αναμέναμε και την εξαίρεση του προσωπικού των Φορέων αυτών από τις πάσης φύσεως μισθολογικές περικοπές του στενού και ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, κατά το τμήμα που αυτές δεν προέρχονται από την Τακτική Χρηματοδότηση και δεν επιβαρύνουν τον Κρατικό προϋπολογισμό. Ζητάμε την προσθήκη σχετικής παραγράφου στο συγκεκριμένο άρθρο του Νόμου. Άρθρο 14 - Όργανα Διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1787 Με δεδομένα τα κακώς κείμενα και τις λανθασμένες διοικητικές αποφάσεις όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας των Ερευνητικών Κέντρων, λόγω άγνοιας του νομικού, οικονομικού, τεχνικού και διοικητικού θεσμικού πλαισίου, προτείνουμε ως ορθότερη λύση το διαχωρισμό της επιστημονικής καθοδήγησης από την οικονομοτεχνική διοίκηση ενός Ε.Κ., με τη θεσμοθέτηση Επιστημονικού Συμβουλίου και Διοικητικού Συμβουλίου, με διακριτούς ρόλους και αρμοδιότητες. Τον αποφασιστικό ρόλο όσον αφορά τις Επιστημονικές - Ερευνητικές δραστηριότητες και κατευθύνσεις θα έχει το Επιστημονικό Συμβούλιο, ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο θα υλοποιεί τις αποφάσεις του Επιστημονικού Συμβουλίου, με οικονομοτεχνικά κριτήρια. Άρθρο 15 - Διοικητικό Συμβούλιο http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1786 Με λύπη μας διαπιστώνουμε ότι στο παρόν Σχέδιο Νόμου δεν προβλέπεται η ισότιμη με δικαίωμα ψήφου επί όλων των θεμάτων συμμετοχή αιρετού εκπροσώπου του Τεχνικού και Διοικητικού προσωπικού στα ΔΣ των Ε.Κ. Δεδομένου μάλιστα ότι ο προηγούμενος νόμος (1514/85) προέβλεπε σαφέστατα την ισότιμη συμμετοχή του συγκεκριμένου εκπροσώπου, θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί πισωγύρισμα και δε συνάδει με το προοδευτικό πνεύμα, από το οποίο ο συγκεκριμένος νόμος οφείλει (και σε αρκετές περιπτώσεις το πετυχαίνει) να διέπεται. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η διαφάνεια, η αντιπροσωπευτικότητα, η συλλογική συμμετοχή και ευθύνη στη λήψη των αποφάσεων αποτελούν την πεμπτουσία της αξιοκρατίας, της χρηστής διοίκησης και διαχείρισης και της συμμετοχικής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα για διαδικασίες και όργανα που αφορούν και τη διαχείριση δημόσιου χρήματος. Ο αποκλεισμός της συμμετοχής των εργαζομένων από το Διοικητικά Συμβούλια των Ερευνητικών Κέντρων αποτελεί για μας κατάφορη καταπάτηση των παραπάνω αρχών. Ζητάμε θεσμοθέτηση της ισότιμης (μετά ψήφου) συμμετοχής αιρετού εκπροσώπου του Τεχνικού & Διοικητικού Προσωπικού στα Διοικητικά Συμβούλια, όλων των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων. Η έως τώρα εμπειρία έχει αποδείξει ότι ποτέ δεν δημιουργήθηκε πρόβλημα στη λειτουργία των Δ.Σ. των Ερευνητικών Κέντρων – Ινστιτούτων λόγω της συμμετοχής τους. Απεναντίας η παρουσία τους λειτουργεί συχνά ως ισχυρός συνδετικός και σταθεροποιητικός παράγοντας μεταξύ των Ινστιτούτων και των Κέντρων. Αποτελεί δε, την άμεση αναγνώριση της σημαντικής συνεισφοράς τους στο Ερευνητικό γίγνεσθαι της χώρας μας. Επιπρόσθετα, η θεσμική παρουσία εκπροσώπου του Τεχνικού & Διοικητικού Προσωπικού διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων και την αποφυγή πολώσεων, που δημιουργεί συχνά η ελλιπής πληροφόρηση και η αίσθηση αδιαφάνειας και αποκλεισμού από τις αποφάσεις. Άρθρο 16 - Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντές Ινστιτούτων http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1785 Σύμφωνα με το παρόν Σχέδιο Νόμου, ως Διευθυντής Ερευνητικού Κέντρου ή Διευθυντής Ινστιτούτου επιλέγεται Ερευνητής Α’ Βαθμίδας ή Καθηγητής Α’ Βαθμίδας Ιδρύματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με προφανώς εξαιρετικό ερευνητικό έργο, προϋπόθεση την οποία θεωρούμε κι εμείς απαραίτητη. Όμως η επιστημονική Αριστεία οποιουδήποτε υποψηφίου δεν συνεπάγεται εξ ορισμού την άριστη ή έστω ικανοποιητική διοικητική του επάρκεια. Προς τούτο, κατά την εκλογή του Διευθυντή του ΕΚ καθώς και των Διευθυντών των Ινστιτούτων του, καθόσον κρίνονται και για το διοικητικό τους έργο, θα πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη η γνώμη του Τεχνικού & Διοικητικού Προσωπικού, όσον αφορά το διοικητικό τους έργο, και η γνώμη του ερευνητικού προσωπικού όσον αφορά το ερευνητικό και το διοικητικό τους έργο. Μετά την αρχική επιλογή και για όλο το διάστημα της 5ετούς θητείας, κατά παράβαση του αναφερόμενου πνεύματος της «διαρκούς αξιολόγησης», δεν προβλέπεται στο παρόν Σχέδιο Νόμου καμία απολύτως αξιολόγηση του έργου – επιστημονικού/διοικητικού – του Διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου και των Διευθυντών των Ινστιτούτων. Τα όργανα Διοίκησης (μέλη ΔΣ, Διευθυντής ΕΚ, Διευθυντές Ινστιτούτων) πρέπει να υπόκεινται σε διαρκή αξιολόγηση βάσει δεδομένων κριτηρίων αξιολόγησης. Με την παράγραφο 4 εισάγεται μία ιδιότυπη μορφή διοικητικής ασυλίας προς τον Διευθυντή του ΕΚ, καθόσον ακόμα και για προφανείς λόγους αδυναμίας ή ανεπάρκειας, η δρομολόγηση της θεωρητικής παύσης του μπορεί να γίνει μόνο μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου με πλειοψηφία των 3/5 των μελών του ΔΣ προς τον ΥΠΑΙΘ. Αντί αυτού προτείνουμε το ΕΣΕΤΚ να γνωμοδοτεί αυτοβούλως ή κατόπιν αναφοράς από τα 2/5 των μελών του ΔΣ και η απόφαση να λαμβάνεται από τον ΥΠΑΙΘ βάσει της γνωμοδότησής αυτής. Κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να προβλέπεται ρητώς ότι οι Διευθυντές Ε.Κ. & Ινστιτούτων είναι πλήρους και ει δυνατόν αποκλειστικής απασχόλησης. Δεν είναι δυνατόν μια τόσο σοβαρή ηγετική θέση να μπορεί να είναι μερικής απασχόλησης. Αυτό από μόνο του αποτελεί υποβάθμιση του ρόλου και της αποστολής που έχει να επιτελέσει ο εκάστοτε Διευθυντής. Σοβαρότατη έλλειψη του παρόντος Σχεδίου Νόμου αποτελεί η απουσία οποιασδήποτε πρόβλεψης όσον αφορά το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ηλικίας που έως τώρα υπήρχε για την κατάληψη θέσης Διευθυντή. Θα πρέπει οπωσδήποτε να εξακολουθήσει να ισχύει η πρόβλεψη σχετικά με το όριο ηλικίας των Διευθυντών (το 63ο έτος κατά την ημερομηνία διορισμού). Άρθρο 17 – Επιστημονικό Συμβούλιο Ερευνητικού Κέντρου – Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτων http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1784 Καθώς το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο των Ινστιτούτων, αποτελεί το όργανο εκείνο που αποφασίζει και για την πολιτική που εφαρμόζεται στο Ινστιτούτο για θέματα που αφορούν το Τεχνικό & Διοικητικό Προσωπικό, εκτιμούμε ότι πρέπει να συμμετέχει και ένα μέλος ως αιρετός εκπρόσωπος του Τεχνικού & Διοικητικού Προσωπικού του Ινστιτούτου. Άρθρο 18 - Προσωπικό Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1783 α) Στο παρόν Σχέδιο Νόμου δεν υπάρχει καμία πρόνοια για την εξέλιξη και τα αντίστοιχα απαιτούμενα προσόντα για την κατηγορία του Τεχνικού και του Διοικητικού προσωπικού. Η έλλειψη της οποιασδήποτε δυνατότητας εξέλιξης δεν προσφέρει κανένα κίνητρο επαύξησης των γνώσεων και της αποδοτικότητάς τους προς όφελος του ΕΚ. Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα, τόσο οι Ειδικοί Τεχνικοί Επιστήμονες όσο και οι Τεχνολόγοι Εφαρμογών πτυχιούχοι ΑΕΙ (Παν/μιων & ΤΕΙ αντίστοιχα), με ειδικές γνώσεις και εμπειρία σε θέματα υποστήριξης έρευνας, ύστερα από αίτησή τους και κατόπιν σχετικής κρίσης, να μπορούν να καταλάβουν θέσεις Ε.Λ.Ε. ή Ερευνητών, ανάλογα με τα προσόντα και την εξειδίκευσή τους. Στην παρ. 1.2.1 θα πρέπει να μεταφερθεί το εδάφιο 2 της παραγράφου 1.2.2 «Οι Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες κατατάσσονται σε τρεις βαθμίδες, Α, Β, Γ …». Στις παρ. 1.2.2 και 1.2.3 υπάρχει πλήρης σύγχυση μεταξύ ΕΤΕ και Τεχνολόγων αναφορικά με τα απαιτούμενα προσόντα και την κατηγορία εκπαίδευσης γι’ αυτές τις 2 κατηγορίες. Οι ΕΤΕ είναι κάτοχοι πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ), ενώ οι Τεχνολόγοι δεν διευκρινίζεται σε ποια εκπαιδευτική κατηγορία ανήκουν. Επιπλέον υπάρχει πλήρης αοριστία σχετικά με τα προσόντα με την αναφορά «ειδικών γνώσεων και εμπειρίας για την υποστήριξη της αντίστοιχης βαθμίδας» (ποιας βαθμίδας;), σε αντιδιαστολή με τη διατύπωση για τους Τεχνολόγους «με εξειδίκευση και εμπειρία για την υποστήριξη της ΕΤΑΚ». β) Δεν αντιλαμβανόμαστε τη σκοπιμότητα του να διαθέτει ο Ειδικός Λειτουργικός Επιστήμονας απαραιτήτως Διδακτορικό Δίπλωμα. Λαμβάνοντας υπόψη την ορθή λογική και σκοπιμότητα της θεσμοθέτησης της κατηγορίας ΕΛΕ με το Νομο 1514/85, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η συγκεκριμένη απαίτηση παραβιάζει ευθέως τη λογική αυτή. Είναι γνωστό ότι στα Ε.Κ. υπάρχει προσωπικό που δεν διαθέτει Διδακτορικό Δίπλωμα, ωστόσο διαθέτει σημαντική εμπειρία στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη διαχείριση ερευνητικών έργων και ουσιαστικά επιτελεί έργο Ερευνητή. Με βάση τον προηγούμενο νόμο, οι Ειδικοί Τεχνικοί Επιστήμονες και οι Τεχνολόγοι Εφαρμογών μπορούσαν να διεκδικήσουν την εξέλιξή τους σε ΕΛΕ, κάτι που το παρόν Σχέδιο Νόμου αποκλείει ρητώς. Προτείνουμε, τα απαραίτητα προσόντα για την κατάληψη θέσης ΕΛΕ να είναι: Διδακτορικό Δίπλωμα ή Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών ή μεταπτυχιακή εξειδίκευση σε αναγνωρισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα της ημεδαπής ή αλλοδαπής ή πενταετής μεταπτυχιακή εμπειρία σε εξειδικευμένο αντικείμενο. Οι Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες, κάτοχοι Διδακτορικού Διπλώματος θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα ένταξης και εξέλιξης με κρίση σε θέση Ερευνητή. γ) Στο συγκεκριμένο άρθρο θεωρούμε σοβαρή παράλειψη ότι στις κατηγορίες προσωπικού που περιγράφει το άρθρο δεν αναφέρεται η πολυπληθής κατηγορία "συνεργαζόμενοι ερευνητές" ("Collaborating researchers" ή "Post-doc researchers"). Στα Ερευνητικά Κέντρα/Ινστιτούτα εργάζονται επί χρόνια αρκετοί επιστήμονες με συμβάσεις ανάθεσης έργου με ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Ε. ως «εργολάβοι», οι οποίοι αποτελούν μια κρίσιμη ομάδα για την διεξαγωγή των ερευνητικών και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων των κέντρων/ινστιτούτων. Όλοι είναι απόφοιτοι Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, και η μεγάλη πλειοψηφία είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών διπλωμάτων ή διδακτορικού και με μακρά εμπειρία στο σχεδιασμό και υλοποίηση ερευνητικών και αναπτυξιακών έργων. Θεωρούμε απολύτως θεμιτό και δίκαιο τη μετατροπή αυτών των μακροχρόνιων και συνεχώς ανανεούμενων αναθέσεων έργου σε πιο ασφαλείς και σταθερές εργασιακές σχέσεις. Δεδομένου ότι η κατηγορία αυτή των εργαζομένων δεν περιγράφεται σε καμιά από τις παραγράφους του άρθρου 18, και εργάζεται υπό το μακροχρόνιο και ψυχοφθόρο καθεστώς ανασφάλειας της «χρονίζουσας εργολαβίας», θεωρούμε ότι πρέπει κατ' ελάχιστο να προστεθεί η κατηγορία "συνεργαζόμενοι ερευνητές" που θα καλύπτει αυτή την ομάδα εργαζομένων. δ) Όσον αφορά την παρ. 1.2.5 είναι απαράδεκτο ο οποιοσδήποτε εργαζόμενος να απαξιώνεται με τον τίτλο «Λοιπό». Ζητάμε η συγκεκριμένη υποκατηγορία εργαζομένων να ονομάζονται «Τεχνικοί βασικής εκπαίδευσης». ε) Δε μπορεί να διαιωνίζεται το στρεβλό καθεστώς των υποτροφιών (εξειδίκευσης) που σε αρκετές περιπτώσεις διαρκούν πολλά χρόνια και σε πολλές περιπτώσεις δεν αναγνωρίζονται επισήμως ως προϋπηρεσία στο προσωπικό που συστηματικά απασχολείται υπό το συγκεκριμένο καθεστώς. Πρέπει να μπουν συγκεκριμένοι περιορισμοί για το μέγιστο χρονικό διάστημα που μπορεί κάποιος να απασχολείται με καθεστώς υποτροφίας και να επιλεγούν προσεκτικά οι προϋποθέσεις της συγκεκριμένης μορφής απασχόλησης. Η μετατροπή μιας μακροχρόνιας υποτροφίας ενός θετικά αξιολογούμενου εργαζόμενου, μετά την παρέλευση λογικού χρονικού διαστήματος (π.χ. 18 ή 24 μήνες), σε σύμβαση έργου ή εργασίας θα πρέπει να θεωρείται αυτονόητη. Άρθρο 20 - Πόροι των Ε.Κ. http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1781 Έχει παραλειφθεί ένας από τους βασικότερους πόρους χρηματοδότησης των Ε.Κ., που ασφαλώς δεν είναι άλλος από τη συμμετοχή τους σε Ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά Ερευνητικά Έργα. Δεδομένου ότι σε αρκετές περιπτώσεις Ερευνητικών Κέντρων η συγκεκριμένη πηγή χρηματοδότησης αποτελεί και την κύρια πηγή εσόδων και για την αποφυγή πιθανών μελλοντικών παρερμηνειών (π.χ. υπαγωγή των συγκεκριμένων εσόδων στην κρατική χρηματοδότηση υπό κάποια πιθανή διασταλτική ερμηνεία), είναι επιβεβλημένο να γίνεται σαφής αναφορά στη συγκεκριμένη πηγή και όχι πιθανά να υπονοείται ότι τέτοιου είδους έσοδα εντάσσονται στην περίπτωση 1.9 του συγκεκριμένου άρθρου (''... από οποιεσδήποτε πηγές''). Δεν πρόκειται απλά για μία ''οποιαδήποτε άλλη πηγή''... Άρθρο 21 – Παροχή κινήτρων για τις δραστηριότητες Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και την Καινοτομία http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1780 Μας προκαλεί έκπληξη και απορία η απαλλαγή των Ε.Κ. από την υποχρέωση καταβολής εργοδοτικών εισφορών για το προσωπικό τους (παράγραφος 7). Το γεγονός αυτό ίσως εμπερικλείει τον άμεσο κίνδυνο αύξησης των εισφορών του εργαζόμενου και τον μεσομακροπρόθεσμο κίνδυνο δραστικής μείωσης των συντάξεων για το προσωπικό των Ε.Κ. στα πλαίσια και τη λογική της ανταποδοτικότητας των εισφορών (εργαζόμενου και εργοδότη). Για τους λόγους αυτούς είμαστε αντίθετοι στην απαλλαγή της υποχρέωσης καταβολής εργοδοτικών εισφορών για το προσωπικό των Ερευνητικών Κέντρων. Άρθρο 22 – Αξιοποίηση των Πόρων των Ερευνητικών Κέντρων http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1779 Στην παράγραφο 4, προτείνουμε η ρύθμιση αυτή να περιλαμβάνει όχι μόνο τα Ερευνητικά Κέντρα που έχουν τη μορφή Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου, αλλά και τα Ερευνητικά Κέντρα που έχουν τη μορφή Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, στα πλαίσια της υπαγωγής όλων των Ε.Κ. σε ένα όσο το δυνατόν ενιαίο και χωρίς διακρίσεις θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας. Άρθρο 23 - Δημόσια Εθνική Χρηματοδότηση – Γενικά http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1778 Η Δημόσια Ελληνική Εθνική Χρηματοδότηση για την ΕΤΑΚ, όπως γνωρίζουμε είναι διαχρονικά η χαμηλότερη στην Ε.Ε. και μια από τις χαμηλότερες παγκοσμίως. Χαμηλότερη δε, ακόμα και από χώρες του «Τρίτου Κόσμου» που χαρακτηρίζονται υποανάπτυκτες… Ως ελάχιστη συμβολή και αναγνώριση της Ελληνικής Πολιτείας στο έργο που επιτελούν τα Ελληνικά Ερευνητικά Κέντρα κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, λαμβανομένης υπόψη και της περιόδου οικονομικής κρίσης που διανύει η χώρα, ζητάμε η επιχορήγηση της παρ. 2.1.1. να καλύπτει τουλάχιστον τη μισθοδοσία του τακτικού προσωπικού των ΕΚ. Προσωπικό το οποίο έχει σημαντικά περιοριστεί λόγω της ακατάσχετης μετανάστευσης Ελλήνων Επιστημόνων στο εξωτερικό (brain drain) και των περιορισμών πρόσληψης νέου τακτικού προσωπικού. Άρθρο 25 – Ειδικές διατάξεις για τη χρηματοδότηση http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1776 Με σκοπό τη μείωση της γραφειοκρατίας και την αύξηση της ευελιξίας στην ανακατανομή και διάθεση κονδυλίων μεταξύ των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών προτείνουμε την αύξηση του ποσοστού αυτού από 10% σε 20%, που θα δικαιούται ο χρηματοδοτούμενος φορέας να μεταφέρει μεταξύ των κατηγοριών, γνωστοποιώντας τη μεταβολή αυτή στην αρμόδια υπηρεσία της ΓΓΕΤΚ. Άρθρο 28 – Βραβεία – υποτροφίες – Ερευνητική Άδεια http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1773 Οι προβλέψεις του παρόντος άρθρου συντάχθηκαν θεωρώντας ότι μοναδικοί συμμετέχοντες στα ερευνητικά έργα είναι οι Ερευνητές, τα μέλη ΔΕΠ Ιδρυμάτων τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και οι φοιτητές που εκπονούν διδακτορική διατριβή! Αγνοούνται προκλητικά οι υπόλοιπες κατηγορίες Επιστημονικού προσωπικού που συνεισφέρουν στην υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου ενός ερευνητικού έργου. Βραβεία, οικονομικές ενισχύσεις, ερευνητικές άδειες και λοιπές αναφερόμενες πρόνοιες θα πρέπει να δύναται να λαμβάνει όλο το ερευνητικό προσωπικό (Ερευνητές, μέλη ΔΕΠ, Ε.Τ.Ε., Συνεργαζόμενοι Ερευνητές, φοιτητές) εφόσον συνεισφέρει στην υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου ενός ερευνητικού έργου. Στο πλαίσιο παροχής οικονομικών κινήτρων, χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού κατ’ αντιστοιχία εκείνων των συνεργαζομένων μελών ΔΕΠ και των ερευνητών, με σαφώς διατυπωμένους κανόνες στην κατεύθυνση επιβράβευσης των άριστων, θα πρέπει να προβλεφτούν πρόσθετες παροχές και βραβεία στο Τεχνικό & Διοικητικό Προσωπικό. Τέλος πρέπει να προστεθεί πρόβλεψη για χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας προς το Τεχνικό & Διοικητικό Προσωπικό, στα πλαίσια της διαρκούς εκπαίδευσης και της συνεχούς αναβάθμισης των προσόντων του προς όφελος του ΕΚ. Άρθρο 38 – Μεταβατικές Διατάξεις http://www.opengov.gr/ypepth/?p=1763 Σε απόλυτη συμφωνία με το Διευθυντοκεντρικό σύστημα λειτουργίας και Διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων έρχεται η ρύθμιση της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, καθώς δεν λαμβάνεται υπόψη η διανυθείσα θητεία ενός Διευθυντή, που μπορεί να είναι έως 10 χρόνια και επιτρέπεται η υποβολή υποψηφιότητας για δυο ακόμα θητείες, συνολικά δηλαδή έως 20 χρόνια! Προτείνουμε να ορισθεί ρητώς ότι το σύνολο της διανυθείσας, διανυόμενης και μελλοντικής θητείας ενός Διευθυντή, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 χρόνια συνολικά.