Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Ένωση Ελλήνων Ερευνητών' | 30 Δεκεμβρίου 2013, 00:59

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ – www.eee-researchers.gr ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ - Αντικείμενο – Σκοποί - Έννοια όρων. Γενικές παρατηρήσεις Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει δημοσίως τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι αυτό που απαιτείται για τη βελτίωση του δημόσιου ερευνητικού συστήματος είναι βελτιωτικές ρυθμίσεις του καταστατικού νόμου της έρευνας 1514/1985 με έμφαση στα ακόλουθα: - Βελτίωση του προτύπου διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων και αναβάθμιση του ρόλου του Ερευνητή. - Διαμόρφωση του ενιαίου χώρου εκπαίδευσης και έρευνας στο τριτοβάθμιο σύστημα. - Αναδιάρθρωση και συντονισμός του ευρύτερου ερευνητικού ιστού της χώρας. - Βελτίωση των πρακτικών αλληλεπίδρασης του δημόσιου ερευνητικού συστήματος με την ερευνητική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα. - Βελτίωση των μεθόδων διανομής και διαχείρισης των ερευνητικών κονδυλίων, με παράλληλη αποτίμηση/αξιολόγηση της χρήσης τους, με δείκτες, η οποία θα αφορά σε όλους τους φορείς/χρήστες (δημόσιους και ιδιωτικούς) και σε όλα τα εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, επιλέγει -για άλλη μια φορά- τη μέθοδο της “εκ του μηδενός έναρξης”, ωσάν το Ελληνικό ερευνητικό σύστημα να προέκυψε από παρθενογένεση. Αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι η παρουσίαση (στην παρούσα διαβούλευση) μιας δέσμης ιδεών, οι οποίες αποτελούν συμπίλημα υφισταμένων διατάξεων νόμων, ενώ τα νέα, κεντρικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το υπό διαβούλευση κείμενο κυρίως είναι: - Η διανομή ερευνητικών κονδυλίων στον ιδιωτικό τομέα (στον οποίο παρέχονται κίνητρα για επενδύσεις σε Ε&Κ και καλώς), και, δυνητικά, σε περιφερειακούς ή ιδιωτικούς “ερευνητικούς” φορείς ή/και φορείς της ιδιωτικής μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και σε «Λοιπούς φορείς» που περιλαμβάνουν φυσικά πρόσωπα και φορείς της ημεδαπής και αλλοδαπής (όχι απαραίτητα ερευνητικούς), χωρίς να προβλέπονται: (α) Κριτήρια και μηχανισμοί, στη βάση των οποίων οι ανωτέρω φορείς θα χαρακτηρίζονται ερευνητικοί και θα μπορούν να συμμετέχουν στην υποβολή προτάσεων σε εθνικά ερευνητικά προγράμματα (π.χ., δεν προβλέπεται θέσπιση Εθνικού Μητρώου Καινοτόμων Ελληνικών Επιχειρήσεων και συμμετοχή των Επιχειρήσεων που θα ενταχθούν σε αυτό, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, στα εθνικά ερευνητικά προγράμματα, κ.ο.κ.). (β) Μηχανισμός συνεχούς αξιολόγησης και αποτίμησης της χρήσης των ερευνητικών κονδυλίων, με δείκτες, που θα αφορά σε όλους τους φορείς/χρήστες (δημόσιους και ιδιωτικούς) και σε όλα τα εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Αντίθετα, περιορίζει τη θεσμοθετημένη αξιολόγηση, και πάλι, μόνο στα Ερευνητικά Κέντρα και τους Ερευνητές της ΓΓΕΤ, όπως και στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο. - Η παροχή των απαιτούμενων, για τη διεξαγωγή της ερευνητικής διαδικασίας, γραφειοκρατικών και οικονομικών διευκολύνσεων, η οποία προβλέπεται μόνο για τα δημόσια Ερευνητικά Κέντρα με καθεστώς ΝΠΙΔ, αλλά όχι για τον υπόλοιπο δημόσιο ερευνητικό ιστό (ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα με καθεστώς ΝΠΔΔ). - Η παροχή στον ερευνητικό ιστό της ΓΓΕΤ μόνο μέρους των λειτουργικών του εξόδων από την Πολιτεία και κατ’ ουσίαν η μη στήριξή του με τους αναγκαίους πόρους, οι οποίοι θα διασφάλιζαν κατ’ ελάχιστον τη μισθοδοσία του τακτικού προσωπικού στα δημόσια Ερευνητικά Κέντρα και τη στήριξη των μεγάλων εθνικών υποδομών (πολλές από τις οποίες εντάσσονται στις μεγάλες Ευρωπαϊκές υποδομές). Από το υπό διαβούλευση ν/σ επίσης ελλείπουν ρυθμίσεις που αφορούν σε καίρια ζητήματα, όπως: - Στο μηχανισμό και τις διαδικασίες για τη διαμόρφωση και την –κατά διαστήματα– επικαιροποίηση της Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας και του πολυετούς εθνικού προγράμματος ΕΤΑΚ. - Στη διασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση των πολυετών προγραμμάτων ΕΤΑΚ. - Στο μηχανισμό αποτίμησης των αποτελεσμάτων κάθε υλοποιηθέντος προγράμματος ΕΤΑΚ με δείκτες. - Στη δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας. - Στην αναβάθμιση του ρόλου των Ερευνητών στο μοντέλο διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΤ, το οποίο μάλιστα γίνεται πιο απολυταρχικό και Διευθυντοκεντρικό, σε σχέση με το υπάρχον. Κατά συνέπεια οι δυσλειτουργίες που παρατηρούνται διαχρονικά κατά πάσα βεβαιότητα θα πολλαπλασιαστούν. Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: Στο βαθμό που ο πυρήνας της δέσμης ιδεών του Υπουργείου παραμείνει ως έχει και μετατραπεί σε νόμο, θα δημιουργηθούν συνθήκες αδιαφανούς διάθεσης των ερευνητικών κονδυλίων για την επόμενη προγραμματική περίοδο, περαιτέρω κατακερματισμού του εθνικού ερευνητικού ιστού, καθώς και διάλυσης του δημόσιου ερευνητικού συστήματος, το οποίο με μόχθο οικοδομούμε πάνω από τριάντα χρόνια. ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ – www.eee-researchers.gr Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Άρθρο 1. – Αντικείμενο - Σκοποί Είναι θετικό ότι αναφέρονται οι ορισμοί των Άρθρων 5Α και 16 του Συντάγματος οι οποίοι αφορούν στην υποχρέωση της Πολιτείας να διασφαλίζει και να ενισχύει το Δημόσιο Ερευνητικό Σύστημα.. Ωστόσο στη συνέχεια το υπό διαβούλευση ν/σ ΔΕΝ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ/ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥΣ, καθώς η Αποστολή των Δημόσιων Ερευνητικών Κέντρων δεν περιγράφεται αναλόγως, ενώ δεν υπάρχουν μέριμνες ούτε για την ελεύθερη έρευνα, ούτε για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας/ανταποδοτικότητας των Δημόσιων Ερευνητικών Κέντρων, με την παροχή από το κράτος τουλάχιστον των ανελαστικών τους δαπανών. Η «ελλιπής αξιολόγηση» που αναφέρεται στη 2η παράγραφο και η οποία αφορά αφενός στους ερευνητικούς φορείς εκτός των ΕΚ της ΓΓΕΤ (δημόσιους και ιδιωτικούς) και αφετέρου στα ερευνητικά προγράμματα (αξιολόγηση προτάσεων – αξιολόγηση υλοποιηθέντων προγραμμάτων), δυστυχώς δεν ρυθμίζεται στο παρόν ν/σ. Επίσης λείπει ρύθμιση για την αξιολόγηση της ΓΓΕΤ. Πρόταση της ΕΕΕ:  Να περιληφθεί πρόνοια για τη στήριξη του δημόσιου ερευνητικού ιστού και των μεγάλων, εθνικών ερευνητικών υποδομών.  Να καθοριστεί, στη συνέχεια, ποσοστό χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων ελεύθερης έρευνας επί της συνολικής χρηματοδότησης που θα διατίθεται για Ε&Κ. --------------------------------------------- ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το παρόν «σχέδιο νόμου» που δόθηκε στη διαβούλευση μεσουσών των αργιών και των διαδικασιών αξιολόγησης των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΤ από διεθνείς επιτροπές, είναι ατελές και περιέχει αντιφατικές ρυθμίσεις. Η ερευνητική κοινότητα ζητά από το Υπουργείο να δημοσιοποιήσει το επεξεργασμένο, τελικό προσχέδιο νόμου με επεξεργασμένες όλες τις τελικές διατάξεις, και ιδιαιτέρως αυτές που απαιτούν τη συναίνεση του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και τις μεταβατικές και να μεριμνήσει ώστε να υπάρξει ο απαραίτητος και ικανός χρόνος για ουσιαστικό διάλογο, επί του συνόλου των ρυθμίσεων που αυτό θα περιλαμβάνει τελικά. Το Υπουργείο οφείλει επίσης να συντάξει την «έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης», η οποία θα συνοδεύσει το σχέδιο νόμου στη διαδικασία συζήτησης και ψήφισής του από τη Βουλή των Ελλήνων (νέος κανονισμός της Βουλής, άρθρο 85, παρ. 3).