ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ – www.eee-researchers.gr
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Άρθρο 16 - Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντές Ινστιτούτων
Παρότι κατά νόμο οι καθηγητές ΑΕΙ και οι Ερευνητές έχουν ομόλογα χαρακτηριστικά προσόντων, προσλήψεων και προαγωγών, παρουσιάζεται μια ισχυρή ασυμμετρία στο εργασιακό τους περιβάλλον, η οποία είναι πολύ δύσκολο να αιτιολογηθεί: Οι καθηγητές ΑΕΙ εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου- εκλέγοντας από τη βάση όλα τα μονοπρόσωπα όργανα των ΑΕΙ. Οι Ερευνητές, όμως, εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία. Όπως προαναφέρθηκε, η σχεδόν αποκλειστική συμμετοχή των Διευθυντών Ινστιτούτων στα ΔΣ των ΕΚ είναι προβληματική επίσης, διότι αναλαμβάνουν ταυτόχρονα το διττό ρόλο του ελέγχοντος και του ελεγχόμενου. Ως εκ τούτου, απαιτείται άμεση νομοθετική παρέμβαση για τον περιορισμό των υπερεξουσιών του Διευθυντή Ινστιτούτου.
Οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι πυρήνας του ερευνητικού μας συστήματος είναι οι ερευνητικές ομάδες και οι μονάδες των ερευνητών. Επιπλέον, έως σήμερα, οι επιτροπές που εξέλεγαν τους Διευθυντές Ινστιτούτων απαρτίζονταν αποκλειστικά από εξωτερικά μέλη (εκτός Κέντρου-Ινστιτούτου), τις συνέπειες όμως μιας τυχόν εκλογής ενός ανεπαρκούς Διευθυντή Ινστιτούτου τις υφίσταντο (και σε αυτήν την περίπτωση αποκλειστικά) οι Ερευνητές του οικείου Ινστιτούτου.
Για να αντιμετωπιστούν επιτυχώς τα ζητήματα/προβλήματα αυτά, πάγια θέση της ΕΕΕ είναι ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ και ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΚΛΕΓΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ και πιο συγκεκριμένα:
(α) οι Ερευνητές να φέρουν τη βασική ευθύνη επιλογής του Διευθυντή της ευρύτερης οντότητας που αποτελείται από ερευνητικές ομάδες ομοειδών δραστηριοτήτων, δηλαδή των Ινστιτούτων και (β) το ερευνητικό έργο των Ινστιτούτων (το έργο εν τέλει των ερευνητικών ομάδων και των επί κεφαλής Δ/ντών) να συνεχίσει να αξιολογείται από διεθνείς, ανεξάρτητες, υψηλού κύρους επιστημονικές επιτροπές.
Επιπλέον, ένα από τα κύρια προβλήματα που ανέδειξε το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο αφορούσε στη συχνή παρουσία στη διοίκηση των ΕΚ Διευθυντών Κέντρων (και σε ορισμένες περιπτώσεις και Ινστιτούτων), οι οποίοι, ανεξάρτητα από τα επιστημονικά τους προσόντα, δεν ήταν γνώστες των διοικητικών προβλημάτων και της καθημερινής ζωής του Κέντρου (ή του Ινστιτούτου αντίστοιχα). Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο χρονικά χαρακτήρα της παρουσίας τους στο Κέντρο και τις επιπλέον δραστηριότητές τους (πέραν της διοίκησης), απετέλεσαν επανειλημμένα πηγή προβλημάτων και δυσλειτουργιών.
Το παρόν ν/σ, αντί να αντιμετωπίζει τα πιο πάνω προβλήματα:
• Καταργεί το όριο ηλικίας των 62 ετών για τους υποψήφιους Δ/ντές Κέντρων και Ινστιτούτων.
• Παρατείνει ουσιαστικά χωρίς χρονικό περιορισμό της θητεία Δ/ντών Κέντρων και Ινστιτούτων, έως την εκλογή νέων.
• Καταργεί ουσιαστικά το θεσμό του θεσμού του Αναπληρωτή Δ/ντή Ινστιτούτου και προβλέπει η την αναπλήρωση Δ/ντών Ινστιτούτων που ελλείπουν από τον Δ/ντή Κέντρου (και όχι από τον Αναπληρωτή Δ/ντή Ινστιτούτου!).
• Δεν προβλέπει την εφαρμογή των δύο θητειών σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους (οι οποίοι μπορούν, με βάση το παρόν ν/σ, να διεκδικήσουν άλλες δυο θητείες).
• Και, τέλος, «απελευθερώνει» τις αμοιβές των Δ/ντών Κέντρων και Ινστιτούτων, γεγονός που δεν συνάδει με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες της χώρας.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή Κέντρου και Προέδρου του ΔΣ να είναι υποχρεωτικά διεθνής.
Η θητεία του Δ/ντή Κέντρου και Πρόεδρου του Δ.Σ. και του Δ/ντή Ινστιτούτου να είναι τριετής ή το πολύ τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 ή 62 έτη αντίστοιχα.
Η θέση του Δ/ντή Κέντρου και Πρόεδρου του Δ.Σ. και του Δ/ντή Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή Κέντρου και Δ/ντή Ινστιτούτου πρέπει να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών.
Η θητεία του Δ/ντή Κέντρου και Πρόεδρου του Δ.Σ. μπορεί να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες, με Απόφαση του ΓΓΕΤΚ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου, και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή Κέντρου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ.
Στα Ινστιτούτα ορίζεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου (βλ. και Άρθρο 17).
Ο Δ/ντής Ινστιτούτου θα πρέπει απαραιτήτως να γνωρίζει την ελληνική γλώσσα, όπως και ο Δ/ντής του Ερευνητικού Κέντρου.
Ο Δ/ντής Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγεται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες με έναν εξ’ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή.
Ο Δ/ντής Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, άμα τη λήξει της.
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ – www.eee-researchers.gr Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις: Άρθρο 16 - Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντές Ινστιτούτων Παρότι κατά νόμο οι καθηγητές ΑΕΙ και οι Ερευνητές έχουν ομόλογα χαρακτηριστικά προσόντων, προσλήψεων και προαγωγών, παρουσιάζεται μια ισχυρή ασυμμετρία στο εργασιακό τους περιβάλλον, η οποία είναι πολύ δύσκολο να αιτιολογηθεί: Οι καθηγητές ΑΕΙ εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου- εκλέγοντας από τη βάση όλα τα μονοπρόσωπα όργανα των ΑΕΙ. Οι Ερευνητές, όμως, εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία. Όπως προαναφέρθηκε, η σχεδόν αποκλειστική συμμετοχή των Διευθυντών Ινστιτούτων στα ΔΣ των ΕΚ είναι προβληματική επίσης, διότι αναλαμβάνουν ταυτόχρονα το διττό ρόλο του ελέγχοντος και του ελεγχόμενου. Ως εκ τούτου, απαιτείται άμεση νομοθετική παρέμβαση για τον περιορισμό των υπερεξουσιών του Διευθυντή Ινστιτούτου. Οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι πυρήνας του ερευνητικού μας συστήματος είναι οι ερευνητικές ομάδες και οι μονάδες των ερευνητών. Επιπλέον, έως σήμερα, οι επιτροπές που εξέλεγαν τους Διευθυντές Ινστιτούτων απαρτίζονταν αποκλειστικά από εξωτερικά μέλη (εκτός Κέντρου-Ινστιτούτου), τις συνέπειες όμως μιας τυχόν εκλογής ενός ανεπαρκούς Διευθυντή Ινστιτούτου τις υφίσταντο (και σε αυτήν την περίπτωση αποκλειστικά) οι Ερευνητές του οικείου Ινστιτούτου. Για να αντιμετωπιστούν επιτυχώς τα ζητήματα/προβλήματα αυτά, πάγια θέση της ΕΕΕ είναι ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ και ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΚΛΕΓΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ και πιο συγκεκριμένα: (α) οι Ερευνητές να φέρουν τη βασική ευθύνη επιλογής του Διευθυντή της ευρύτερης οντότητας που αποτελείται από ερευνητικές ομάδες ομοειδών δραστηριοτήτων, δηλαδή των Ινστιτούτων και (β) το ερευνητικό έργο των Ινστιτούτων (το έργο εν τέλει των ερευνητικών ομάδων και των επί κεφαλής Δ/ντών) να συνεχίσει να αξιολογείται από διεθνείς, ανεξάρτητες, υψηλού κύρους επιστημονικές επιτροπές. Επιπλέον, ένα από τα κύρια προβλήματα που ανέδειξε το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο αφορούσε στη συχνή παρουσία στη διοίκηση των ΕΚ Διευθυντών Κέντρων (και σε ορισμένες περιπτώσεις και Ινστιτούτων), οι οποίοι, ανεξάρτητα από τα επιστημονικά τους προσόντα, δεν ήταν γνώστες των διοικητικών προβλημάτων και της καθημερινής ζωής του Κέντρου (ή του Ινστιτούτου αντίστοιχα). Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο χρονικά χαρακτήρα της παρουσίας τους στο Κέντρο και τις επιπλέον δραστηριότητές τους (πέραν της διοίκησης), απετέλεσαν επανειλημμένα πηγή προβλημάτων και δυσλειτουργιών. Το παρόν ν/σ, αντί να αντιμετωπίζει τα πιο πάνω προβλήματα: • Καταργεί το όριο ηλικίας των 62 ετών για τους υποψήφιους Δ/ντές Κέντρων και Ινστιτούτων. • Παρατείνει ουσιαστικά χωρίς χρονικό περιορισμό της θητεία Δ/ντών Κέντρων και Ινστιτούτων, έως την εκλογή νέων. • Καταργεί ουσιαστικά το θεσμό του θεσμού του Αναπληρωτή Δ/ντή Ινστιτούτου και προβλέπει η την αναπλήρωση Δ/ντών Ινστιτούτων που ελλείπουν από τον Δ/ντή Κέντρου (και όχι από τον Αναπληρωτή Δ/ντή Ινστιτούτου!). • Δεν προβλέπει την εφαρμογή των δύο θητειών σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους (οι οποίοι μπορούν, με βάση το παρόν ν/σ, να διεκδικήσουν άλλες δυο θητείες). • Και, τέλος, «απελευθερώνει» τις αμοιβές των Δ/ντών Κέντρων και Ινστιτούτων, γεγονός που δεν συνάδει με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες της χώρας. Πρόταση της ΕΕΕ: Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή Κέντρου και Προέδρου του ΔΣ να είναι υποχρεωτικά διεθνής. Η θητεία του Δ/ντή Κέντρου και Πρόεδρου του Δ.Σ. και του Δ/ντή Ινστιτούτου να είναι τριετής ή το πολύ τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 ή 62 έτη αντίστοιχα. Η θέση του Δ/ντή Κέντρου και Πρόεδρου του Δ.Σ. και του Δ/ντή Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή Κέντρου και Δ/ντή Ινστιτούτου πρέπει να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών. Η θητεία του Δ/ντή Κέντρου και Πρόεδρου του Δ.Σ. μπορεί να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες, με Απόφαση του ΓΓΕΤΚ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου, και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή Κέντρου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ. Στα Ινστιτούτα ορίζεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου (βλ. και Άρθρο 17). Ο Δ/ντής Ινστιτούτου θα πρέπει απαραιτήτως να γνωρίζει την ελληνική γλώσσα, όπως και ο Δ/ντής του Ερευνητικού Κέντρου. Ο Δ/ντής Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγεται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες με έναν εξ’ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή. Ο Δ/ντής Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, άμα τη λήξει της.