Αρχική Νομοσχέδιο ΕΤΑΚΆρθρο 1. – Αντικείμενο – ΣκοποίΣχόλιο του χρήστη Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) | 30 Δεκεμβρίου 2013, 11:47
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)' | 30 Δεκεμβρίου 2013, 11:46

    Παρατηρήσεις επί του σχεδίου Νόμου Γενικη Παρατήρηση Το παρόν σχέδιο νόμου εμφανίζει σημαντικά θετικά στοιχεία, αλλά θα μπορούσε να βελτιωθεί περαιτέρω - με την αποσαφήνιση βασικών όρων σε σχέση με την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, - με έναν πιο ολιστικό προσδιορισμό της έρευνας και του ερευνητή σε συμφωνία με τους διεθνώς παραδεκτούς ορισμούς και πρότυπα (π.χ. Frascati, Χάρτα του ερευνητή) - με μεγαλύτερη έμφαση στη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και τη διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματική και αναπτυξιακή δραστηριότητα - με μια καλύτερη νομοτεχνική προσέγγιση, ιδίως στο θέμα της λεπτομέρειας των ρυθμίσεων διαδικασιών χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να υπάρχουν σε επίπεδο κανονιστικών και όχι νομοθετικών κειμένων. Ορισμοί (αρ.2) Οι ορισμοί που παρουσιάζονται στο άρθρο 2 εμφανίζουν σημαντικά ζητήματα ομοιογένειας, ορολογίας και επιπέδου ανάλυσης. Πιο συγκεκριμένα: - Δεν είναι όλοι οι ορισμοί στο ίδιο επίπεδο ανάλυσης. Βασικοί ορισμοί, όπως αυτός του ερευνητή χρήζουν βελτίωσης και εμπλουτισμού, ενώ λείπουν βασικές έννοιες όπως αυτής της ανοικτής πρόσβασης και της ανοικτής καινοτομίας. - Θα πρέπει να εισαχθούν ορισμοί για τα άυλα κεφαλαία και τη διαχείρισή τους καθώς και για την έννοια της διάχυσης και αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων. - Προτείνεται οι ορισμοί που ακολουθούνται να εναρμονιστούν με τους αντίστοιχους ορισμούς που χρησιμοποιούνται από τον ΟΟΣΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνώς τυποποιημένους ορισμούς, όπως αυτούς του Frascati και της Χάρτας του Ερευνητή – Kώδικας δεοντολογίας για την πρόσληψη ερευνητών» (ΧκΚ). - Ειδικότερα προτείνεται ο ακόλουθος ορισμός για τους ερευνητές : «επαγγελματίες που καταγίνονται με τη σύλληψη της ιδέας ή τη δημιουργία νέων γνώσεων, προϊόντων, διαδικασιών, μεθόδων και συστημάτων και με τη διαχείριση των αντιστοίχων έργων». Συμπεριλαμβάνονται, δηλαδή, όλα τα πρόσωπα που απασχολούνται επαγγελματικώς στον χώρο της έρευνας και της ανάπτυξης, ανεξαρτήτως σταδίου επαγγελματικής σταδιοδρομίας και ταξινόμησής τους. Συμπεριλαμβάνονται οι επαγγελματικές δραστηριότητες «βασικής έρευνας», «στρατηγικής έρευνας», «εφαρμοσμένης έρευνας» «πειραματικής ανάπτυξης» και «μεταφοράς γνώσεων», καθώς και οι δραστηριότητες καινοτομίας και παροχής συμβουλών, εποπτείας και διδασκαλίας, διαχείρισης γνώσεων και δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, εκμετάλλευσης ερευνητικών αποτελεσμάτων ή επιστημονικής δημοσιογραφίας. - Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ΕΛΕ θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον ορισμό των Ερευνητών με προσαρμογή των κριτηρίων πρόσληψης και εξέλιξής τους που να ανταποκρίνονται στον αναπτυξιακό και επιχειρησιακού τους χαρακτήρα και ταύτιση με όλες τις σχετικές και κατάλληλες υποχρεώσεις και δικαιώματα των ερευνητών. ΕΛΕ (αρ. 18) Η θέσπιση των ΕΛΕ αποτέλεσε μία από τις βασικές θετικές καινοτομίες του Ν. 1514/1985. Οι ΕΛΕ συνεισφέρουν ουσιαστικά σε μία από τις σημαντικότερες πλευρές της έρευνας στην Ελλάδα, δηλαδή της σύνδεσή της με την ανάπτυξη και την καινοτομία, τη διαχείριση των αϋλων κεφαλαίων και τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Προκειμένου να διασφαλισθεί και να θωρακισθεί περαιτέρω η συνεισφορά των ΕΛΕ θα πρέπει να ενταχθούν στην ευρύτερη κατηγορία του ερευνητικού προσωπικού, αλλά με αποσαφήνιση του αναπτυξιακού και επιχειρησιακού τους ρόλου. Οι ΕΛΕ να αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία ερευνητικού προσωπικού με επιχειρησιακό και αναπτυξιακό χαρατήρα και με έμφαση στην οργάνωση και ενίσχυση της έρευνας, αλλά και τη σύνδεσή της με την καινοτομία και την ανάπτυξη. Δεδομένου του στόχου της διεθνούς ερευνητικής κοινότητας να αυξήσει τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας, τη διασύνδεση της έρευνας με την αγορά και την υποστήριξης της καινοτομικότητας στη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, ο ρόλος των ΕΛΕ θα πρέπει να προσδιορίζεται ακριβώς με βάση αυτές τις συνισταμένες. Θα πρέπει, δηλαδή, να ορίζονται ως το αναπτυξιακό και επιχειρησιακό ερευνητικό προσωπικό που οργανώνει και ενισχύει τη διάχυση της καινοτομίας και τη σύνδεση της έρευνας με την ανάπτυξη. Μολονότι θα πρέπει να υπάρχει ένταξή τους στο ρόλο του ερευνητή, τα προσόντα τους θα πρέπει να εκτιμώνται σε σχέση με τον αναπτυξιακό και επιχειρησιακό τους ρόλο και μόνο εν μέρει σε σχέση με τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις. Θα πρέπει, με άλλα λόγια, η εξέλιξή τους να συνδέεται με τα επιτεύγματά τους σε σχέση με δράσεις διάχυσης της γνώσης, ενίσχυσης της ακαδημαϊκής δράσης και καινοτομίας, και σύνδεσης της έρευνας με τις βιομηχανίες έντασης γνώσης και την ανάπτυξη. Αντίστοιχα, η μισθολογική τους εξέλιξη θα πρέπει να είναι η ίδια με αυτή των ερευνητών, όπως εξάλλου συμβαίνει με αντίστοιχες κατηγορίες προσωπικού σε όλο τον κόσμο, προκειμένου να επιτευχθούν οι βασικοί στόχοι της ερευνητικής πολιτικής, αλλά και να γίνουν οι συγκεκριμένες θέσεις ελκυστικές για ανθρώπους που διαφορετικά εγκαταλείπουν τη χώρα ή στρέφονται στον ιδιωτικό τομέα. Κατά συνέπεια προτείνεται: - ένταξη των ΕΛΕ στο ερευνητικό προσωπικό: - αρ. 1.1.: «Ερευνητικό. Το ερευνητικό προσωπικό αποτελείται από τους Ερευνητές και τους Ειδικούς Λειτουργικούς Επιστήμονες» - Αποσαφήνιση του ορισμού του ΕΛΕ ως εξής: «1.2.1. Ειδικούς Λειτουργικούς Επιστήμονες, οι οποίοι είναι κάτοχοι διδακτορικού ή μεταπτυχιακού διπλώματος της ημεδαπής ή αλλοδαπής και έχουν εμπειρία στο σχεδιασμό, διαχείρισης ή εφαρμογή επιστημονικών και τεχνολογικών προγραμμάτων και έργων και τη διάχυση και αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων.» - Το δεύτερο εδάφιο το αρ. 1.2.2 να μεταφερθεί στο 1.2.1 αφού μετατραπεί ως εξής: «Οι Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες κατατάσσονται σε τρεις βαθμίδες, Α, Β, Γ ανάλογα με την προσφορά τους, τα ειδικά τους προσόντα και λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια του άρθρου 29 του παρόντος νόμου και με βάση τις ιδιαιτερότητες της αποστολής τους. Η διαδικασία κατάταξής τους σε βαθμίδα καθορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό.» Ως συνέπεια της κατηγοριοποίησης των ΕΛΕ ως ερευνητικού προσωπικού, είναι η εξάλειψη διαφοροποιήσων με τους ερευνητές. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: - καταργείται το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του αρ. 18 - εφαρμογή για τους ΕΛΕ του συνόλου των διατάξεων που ισχύουν για τους ερευνητές (π.χ. αρ. 28 για βραβεία – υποτροφίες και ερευνητικές άδειες, και αρ. 35 – 37 για την κινητικότητα των ερευνητών και τη συμμετοχή στον Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Χώρο) Τέλος, θα πρέπει να εξασφαλισθεί ότι και οι αποδοχές του μόνιμου και αορίστου χρόνου ερευνητικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού εξασφαλίζονται πλήρως από την Εθνική Δημόσια Χρηματοδότηση ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή χρηματοδότηση της ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας: - Παρ. 5 «Οι αποδοχές του μόνιμου και αορίστου χρόνου ερευνητικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού εξασφαλίζονται πλήρως από την Εθνική Δημόσια Χρηματοδότηση.» Ανοικτή Πρόσβαση (Αρ. 33) Θα πρέπει να υπάρξει ορισμός της ανοικτής πρόσβασης και να προσδιοριστεί η περίοδος 12μηνης δέσμευσης ως η μέγιστη κι όχι ως η μοναδική περίοδος δέσμευσης με προτεινόμενη την περίοδο των 6 μηνών. Προτείνονται οι εξής αλλαγές: - 4.2: «Την παροχή ανοιχτής πρόσβασης στα επιτεύγματα του Ερευνητικού τους Προσωπικού και τη δημιουργία συστήματος διασύνδεσης με ανάλογες πρωτοβουλίες. Τα επιτεύγματα του Ερευνητικού Προσωπικού θα πρέπει να διατίθενται με άδειες Creative Commons Αναφορά Παρόμοια Διανομή 4.0 ή ακόμη πιο επιτρεπτικές για να θεωρηθούν ως ανοικτής πρόσβασης» - 4.3: «Τη διάθεση σε δημόσια ή θεματικά αποθετήρια ανοικτής πρόσβασης από το Ερευνητικό Προσωπικό του οποίου η έρευνα χρηματοδοτείται με δημόσιους πόρους, μιας ψηφιακής έκδοσης της τελικής μορφής των επιτευγμάτων του. Η πρώτη διάθεση των υφισταμένων επιτευγμάτων θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί κατά προτίμηση εντός έξι (6) και σε καμία περίπτωση πέραν των δώδεκα (12) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και ακολούθως θα επικαιροποιείται διαρκώς με τα νέα δεδομένα. Γενική Νομοτεχνική Παρατήρηση Το επίπεδο ρύθμισης που προτείνεται με το παρόν σχέδιο νόμου, παρά τις θετικές προθέσεις των συντακτών του, εμφανίζει νομοτεχνικά και ουσιαστικά ζητήματα. Το σχέδιο νόμου, σε σειρά από άρθρα, παρουσιάζει λεπτομερείς ρυθμίσεις που νομοτεχνικά δε θα έπρεπε να τεθούν στο επίπεδο νομοθετικής παρέμβασης, αλλά στο επίπεδο της κανονιστική πράξης (π.χ. ΥΑ ή ΠΔ) (π.χ. αρ. 23-24). Να υπογραμμισθεί ότι κάτι τέτοιο δε σημαίνει ότι οι σχετικές αποφάσεις θα πρέπει να εκδοθούν πολύ αργότερα. Σύμφωνα με τη νομοθεσία για την καλύτερη ρύθμιση, με την εισαγωγή του προς ψήφιση σχεδίου νόμου κανονικά θα πρέπει να κατατίθενται και όλα τα σχέδια κανονιστικών πράξεων που απαιτούνται για την υλοποίησή τους.