Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΔΣ ΕΚΕΤΑ' | 30 Δεκεμβρίου 2013, 12:47

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΝΟΜΟΣ για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία: Παρατηρήσεις του ΔΣ του ΕΚΕΤΑ και προτάσεις στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου Γενικές παρατηρήσεις: Το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), αφού έλαβε γνώση του σχεδίου νόμου για την «Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία», όπως κατατέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και, δεδομένης της σπουδαιότητας του προτεινόμενου νομοσχεδίου, συμμετέχει στη δημόσια διαβούλευση, διατυπώνοντας τις παρούσες απόψεις, παρατηρήσεις και προτάσεις του, με σκοπό να συμβάλει στην πληρέστερη διαμόρφωση του τελικού σχεδίου νόμου. Το ΔΣ του ΕΚΕΤΑ θεωρεί ότι το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο πρέπει να αξιοποιηθεί ώστε να υπάρξουν καίριες και αποφασιστικού χαρακτήρα τομές και παρεμβάσεις, ικανές να άρουν τα πολλαπλά γραφειοκρατικά και νομοθετικά εμπόδια, τα οποία αποτελούν τροχοπέδη και ανασταλτικό παράγοντα στον τομέα της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας. Στην πραγμάτωση των ανωτέρω αποσκοπούν οι παρεμβάσεις του ΕΚΕΤΑ που προτείνονται και ιδιαίτερα αυτές στα άρθρα 18, 20 και 22 του νομοσχεδίου. Το ΔΣ του ΕΚΕΤΑ εκφράζει τη ελπίδα ότι το νομοσχέδιο θα συνοδεύεται από θετική Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.) και θα έχει την έγκριση του Υπουργού Οικονομικών, έτσι ώστε το τελικό σχέδιο νόμου που θα κατατεθεί στη Βουλή των Ελλήνων να περιλαμβάνει τις ίδιες διατάξεις με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο και ιδιαίτερα αυτές των άρθρων 18 (παρ. 1.1.5 και 3), 20, 21 και 22 που αποτελούν και πάγια αιτήματα της ερευνητικής κοινότητας. Παρατηρήσεις επί συγκεκριμένων άρθρων του νομοσχεδίου: 1) Άρθρο 10 παρ. 3.3 «Εννέα (9) μέλη, ειδικούς σε βασικές θεματικές περιοχές, τα οποία εκλέγονται με τη διαδικασία η οποία αναφέρεται στην παράγραφο 3.6. του παρόντος Άρθρου» i) Σύμφωνα με το άρθρο 11 του σχεδίου νόμου τα μέλη του ΕΣΕΤΚ (εκτός του Προέδρου και Αντιπροέδρου) προτείνονται (δεν εκλέγονται) στον ΥΠΑΙΘ από Επιτροπή που συγκροτείται για το σκοπό αυτό, με τη διαδικασία που περιγράφεται στο άρθρο αυτό (11), τελικώς όμως ο ΥΠΑΙΘ είναι αυτός που διορίζει όλα τα 13 από τα 15 μέλη του ΕΣΕΤΚ, ήτοι: τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο, τους εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου (2 μέλη) και τα εννέα μέλη του ΕΣΕΤΚ από τον κατάλογο που προτείνεται από την Επιτροπή. ii) Παράγραφος 3.6 δεν υπάρχει στο άρθρο 11. Άρθρο 10 παρ. 3.4 «Τα μέλη αυτά» (τα προερχόμενα από τον επιχειρηματικό χώρο) «εκλέγονται με τη διαδικασία η οποία αναφέρεται στην παράγραφο 3.6. του παρόντος Άρθρου» Ισχύουν και εδώ τα παραπάνω σχόλια ως προς τη διαδικασία επιλογής και διορισμού (και όχι εκλογής) των μελών αυτών και ως προς την παρ. 3.6. 2) Άρθρο 12 παρ. 1 «Με απόφαση του Περιφερειάρχη κάθε Περιφέρειας της χώρας, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δύναται να συγκροτείται Περιφερειακό Επιστημονικό Συμβούλιο (ΠΕΣ), ….» Από την παραπάνω διατύπωση φαίνεται ότι εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε Περιφερειάρχη η συγκρότηση του ΠΕΣ. Ενώ φαίνεται να γίνεται προσπάθεια στο νόμο για τη συμμετοχή και τον ενεργό ρόλο των ΠΕΣ στην υλοποίηση της ΕΣΕΤΑΚ και του σχεδίου δράσης, η μη συγκρότηση αυτού (του ΠΕΣ) μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες και ανισότητες στις Περιφέρειες στις οποίες δεν θα έχει συγκροτηθεί. Προτείνεται η αναδιατύπωση της συγκεκριμένης διάταξης ως εξής: «Με απόφαση του Περιφερειάρχη κάθε Περιφέρειας της χώρας, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, συγκροτείται Περιφερειακό Επιστημονικό Συμβούλιο (ΠΕΣ), ….» 3) Άρθρο 15 παρ. 1 «1. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από: 1.1. Τον διορισθέντα Διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου, ως Πρόεδρο. 1.2. Τους διορισθέντες Διευθυντές των Ινστιτούτων του Κέντρου. 1.3. Έναν εκπρόσωπο της ΓΓΕΤΚ. 1.4. Έναν εκπρόσωπο των Ερευνητών του Κέντρου, ή τον αναπληρωτή του. 1.5. ………» Επειδή υπάρχουν Ε.Κ. , στα οποία ο Διευθυντής του Ε.Κ. είναι ο Πρόεδρος του Δ.Σ. (π.χ. ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος κ.ά.) και άλλα στα οποία ο Διευθυντής της Κεντρικής Διεύθυνσης (Κ.Δ.) είναι ο Πρόεδρος του Δ.Σ. (π.χ. ΕΚΕΤΑ, ΙΤΕ κ.ά.), γεγονός το οποίο υποδηλώνει τη διαφορετική δομή και διάρθρωση που έχουν, προτείνεται για την παραπάνω περ. 1.1 η ακόλουθη διατύπωση: «1.1. Τον διορισθέντα Διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου ή τον Διευθυντή της Κεντρικής Διεύθυνσης του Ερευνητικού Κέντρου, ως Πρόεδρο» 4) Άρθρο 15 παρ. 1 περ. 1.5 «1.5. Στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να συμμετάσχει, ως παρατηρητής, ένας εκπρόσωπος των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου, ή ο αναπληρωτής του, κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου». Προτείνεται η αναδιατύπωση της συγκεκριμένης διάταξης ως εξής: «1. 5 Έναν εκπρόσωπο των τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων του Κέντρου ή τον αναπληρωτή του». προκειμένου να διασφαλίζονται επαρκώς και τα συμφέροντα των εργαζομένων που εντάσσονται στο τεχνικό ή διοικητικό προσωπικό του Κέντρου. 5) Άρθρο 16 παρ. 10 & 11 Η συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Κριτών αξιολόγησης των υποψηφίων για τη θέση του Διευθυντή Ε.Κ. ή των Διευθυντών Ινστιτούτων Ε.Κ. προτείνεται να είναι από εξωτερικά μέλη μόνο, ρύθμιση η οποία έχει αντέξει στο χρόνο μέχρι τώρα χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. 6) Άρθρο 18 παρ. 1.1.5 «Για τις ανάγκες των ερευνητικών προγραμμάτων των Ερευνητικών Κέντρων και των Ινστιτούτων τους μπορεί να απασχολείται ερευνητικό προσωπικό με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου ή χορηγίας (υποτροφία) με σύμβαση που συνάπτεται μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου και πρόταση του Διευθυντή του Ινστιτούτου. Για την πρόσληψη και την υπηρεσιακή κατάστασή τους εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος νόμου και οι αποδοχές τους βαρύνουν τους ιδιωτικούς πόρους του Ερευνητικού Κέντρου ή πόρους προερχόμενους από Διεθνείς Χρηματοδοτικούς Οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ή εθνικούς πόρους στο πλαίσιο της Δημόσιας Εθνικής Χρηματοδότησης». Η διάταξη αυτή θα πρέπει να ισχύσει για το σύνολο του προσωπικού (επιστημονικού, τεχνικού, διοικητικού, υποστηρικτικού κλπ.) και όχι μόνο για το ερευνητικό προσωπικό, εφόσον το προσωπικό αυτό προσλαμβάνεται για τις ανάγκες τέτοιων προγραμμάτων και οι αποδοχές τους βαρύνουν τους πόρους που αναφέρονται στην προαναφερθείσα διάταξη (πόρους εκτός τακτικού προϋπολογισμού). Προτείνεται η αναδιατύπωση της διάταξης αυτής ως ακολούθως: «Για τις ανάγκες των ερευνητικών προγραμμάτων των Ερευνητικών Κέντρων και των Ινστιτούτων τους μπορεί να απασχολείται ερευνητικό, τεχνικό, διοικητικό και υποστηρικτικό προσωπικό με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου που συνάπτεται μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου και πρόταση του Διευθυντή του Ινστιτούτου. Για την πρόσληψη, τις αποδοχές τους, τις δαπάνες μετακινήσεων για τις ανάγκες των ερευνητικών προγραμμάτων και την υπηρεσιακή τους κατάσταση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος νόμου, κατά παρέκκλιση οποιωνδήποτε περιοριστικών ή μη νομοθετικών διατάξεων, (όπως ενδεικτικά της περ. η της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 3812/2009, της παρ. 8 του άρθρου 45 του Ν. 3943/2011 και των περ. 12 και 22 της Υποπαραγράφου Γ.1 της Παραγράφου Γ του άρθρου πρώτου του Ν. 4093/2012) εφόσον βαρύνουν τους ιδιωτικούς πόρους του Ερευνητικού Κέντρου ή πόρους προερχόμενους από Διεθνείς Χρηματοδοτικούς Οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση». Ο αιτιολογικός λόγος της παραπάνω προτεινόμενης ρύθμισης είναι ότι οι προσλήψεις, οι αμοιβές και οι μετακινήσεις του προσωπικού που απαιτείται για την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών, από τα οποία και καλύπτεται η σχετική δαπάνη, αφενός μεν δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, αφετέρου δε αποτελούν παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης, απασχόλησης νέων ερευνητών και ενίσχυσης των κρατικών εσόδων. 7) Άρθρο 20 παρ. 1 Δεν αναφέρονται στους πόρους των Ερευνητικών Κέντρων (Ε.Κ.), όπως αυτοί απαριθμούνται στο άρθρο 20 του νομοσχεδίου, οι προερχόμενοι από έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προτείνεται οι πόροι αυτοί να προστεθούν ως ιδιαίτερη κατηγορία μεταξύ των πόρων των Ε.Κ., καθώς αποτελούν σημαντικό μέρος των εσόδων τους, ως εξής: «1.10 Πόροι προερχόμενοι από έρευνητικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (όπως το Πρόγραμμα Πλαίσιο) και άλλους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς». 8) Άρθρο 20 παρ. 4 «Τα Ερευνητικά Κέντρα, τα οποία λειτουργούν, ως ΝΠΙΔ, τηρούν λογιστικά βιβλία τρίτης κατηγορίας σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών». Αν και η συγκεκριμένη διάταξη αποτελεί χρήσιμη αποσαφήνιση του πλαισίου λειτουργίας των Ε.Κ.-ΝΠΙΔ, ωστόσο θα πρέπει να υπάρξουν περαιτέρω διευκρινίσεις για τα Ε.Κ.-ΝΠΔΔ και τα Ε.Κ.-ΝΠΙΔ, λόγω της συχνά απαντώμενης ταύτισης των τελευταίων (ιδιαίτερα από Υπηρεσίες του δημοσίου τομέα) με το Δημόσιο και της αντιμετώπισής τους ως κατ’ ουσία φορείς του δημοσίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αδυναμία των ελεγκτικών αρχών να προσδιορίσουν το θεσμικό πλαίσιο με βάση το οποίο πρέπει να διενεργήσουν τους ελέγχους (διαχειριστικούς, οικονομικούς κλπ) που τους ανατίθενται. Για το σκοπό αυτό προτείνεται παρέμβαση αντίστοιχη με αυτή που προτείνουμε στο άρθρο 22 παρ. 4. 9) Άρθρο 22 παρ. 4 Η διάταξη του άρθρου 22 παρ. 4 του νομοσχεδίου, που ενώ φαίνεται να διαφοροποιεί κατ’ αρχήν τα Ε.Κ. - ΝΠΙΔ από τα Ε.Κ. – ΝΠΔΔ, ουσιαστικά τα εξομοιώνει με τα τελευταία, αφού ο τρόπος διάθεσης των πόρων (των Ε.Κ. – ΝΠΙΔ) της «προηγούμενης παραγράφου» στην οποία παραπέμπει είναι οι διατάξεις που διέπουν τον δημόσιο τομέα. Προτείνεται η θέσπιση κριτηρίων υπαγωγής των Ε.Κ. - ΝΠΙΔ στο δημόσιο τομέα ως προς τη διαχείριση των πόρων τους με βάση το λόγο της τακτικής επιχορήγησης ως προς τα συνολικά έσοδα του Ε.Κ. Για την υπαγωγή ενός Ε.Κ. στο δημόσιο τομέα θα πρέπει ο λόγος αυτός να υπερβαίνει το 30%. Η ρύθμιση αυτή θα βοηθήσει στην αποφυγή πολλών παρερμηνειών και στην εν τέλει ομαλή λειτουργία των Ε.Κ. 10) Άρθρο 23 παρ. 2 «Η Δημόσια Εθνική Χρηματοδότηση παρέχεται ειδικότερα στους Ερευνητικούς Φορείς με την μορφή: 1.1. Επιχορήγησης για την κάλυψη μέρους των λειτουργικών εξόδων των Ερευνητικών Κέντρων …» Η παραπάνω διατύπωση αποδεσμεύει το Δημόσιο από οποιαδήποτε υποχρέωση κάλυψης του συνόλου των λειτουργικών δαπανών ενός Ε.Κ., ακόμη και αυτής της μισθοδοσίας του τακτικού προσωπικού τους και ουσιαστικά δρομολογεί περαιτέρω μειώσεις των επιχορηγήσεων που δίδονται στα Ε.Κ. έως και την πλήρη κατάργησή τους. Προτείνεται κατ’ αρχήν ο καθορισμός του όρου «λειτουργικά έξοδα» και η δέσμευση για πλήρη κάλυψη αυτών. 11) Άρθρο 25 παρ. 1 «Ο χρηματοδοτούμενος φορέας δικαιούται, να μεταφέρει κονδύλια μεταξύ των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών που περιλαμβάνονται στην εγκεκριμένη πρότασή του κατά ποσοστό έως και 10%, γνωστοποιώντας την μεταβολή στην αρμόδια υπηρεσία της ΓΓΕΤΚ, ή να μεταβάλλει την Ομάδα Έργου που υλοποιεί για λογαριασμό του το έργο, εάν δεν μεταβάλλεται το φυσικό αντικείμενο. Οι μεταβολές πρέπει να περιλαμβάνονται και αιτιολογούνται στις περιοδικές εκθέσεις προόδου του έργου». Το ποσοστό μεταβολής κονδυλίων μεταξύ δαπανών ήταν 20% και μειώνεται τώρα σε 10%. Πολλές φορές οι ανάγκες του έργου από τη στιγμή σύνταξης της πρότασης μέχρι και την υλοποίησή της μεταβάλλονται και αντιστοίχως θα πρέπει να μπορούν να μεταβάλλονται και οι επί μέρους δαπάνες. Σε αντιστοιχία με τα ευρωπαϊκά έργα προτείνεται να παραμείνει στο 20% και κάθε υπέρβαση αυτού να είναι πλήρως δικαιολογημένη. 12) Άρθρο 40 παρ. 4 4.2. Το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Εφαρμογών Στερεών Καυσίμων (ΚΤΕΣΚ) δεν υφίσταται. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 4δ του Ν.4051/2012 (ΦΕΚ 40 Α΄/29.2.2012), το Ινστιτούτο αυτό έχει ήδη συγχωνευθεί με το Ινστιτούτο Τεχνικής Χημικών Διεργασιών (Ι.Τ.ΧΗ.Δ.),) και αποτελούν πλέον το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ. 4.4 Το ακρωνύμιο του Ινστιτούτου Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας είναι ΙΕΤΕΘ και όχι ΚΕΤΕΑΘ.