Γενικές παρατηρήσεις
Το Σχέδιο αποτελεί ένα σημαντικό θετικό βήμα για την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου της έρευνας στις σύγχρονες διεθνοποιημένες συνθήκες και την οργάνωση και ανάπτυξη της έρευνας σύμφωνα με ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδιο δράσης με ισχύ νόμου. Εισηγείται μέτρα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υφιστάμενων δομών και οργάνων έρευνας αποφεύγοντας αδικαιολόγητες και άνευ ουσίας διαρθρωτικές και θεσμικές παρεμβάσεις, ενώ συνδέει την προσπάθεια βελτίωσης της έρευνας με την ανάπτυξη συστήματος συνεχούς αξιολόγησης. Τέλος, προωθεί σειρά μέτρων τόσο για τη μεγαλύτερη σύνδεση των ερευνητικών κέντρων με τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και για την ουσιαστική διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου έρευνας και παιδείας.
Στο γενικό επίπεδο της φιλοσοφίας και των κατευθύνσεων του Σχεδίου, το ΕΓΣ έχει τις εξής κριτικές παρατηρήσεις:
Πρώτον, το Σχέδιο δίνει πρωτεύουσα έμφαση στις τεχνολογικές εφαρμογές και καινοτομίες που στοχεύουν στην παραγωγή προϊόντων και, γενικότερα, στην οικονομική ανάπτυξη. Αυτός βέβαια είναι ένας αναμφισβήτητα σημαντικός στόχος που έχει και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Ωστόσο, το γεγονός ότι συνυπάρχει, τόσο στο επίπεδο των κατευθύνσεων όσο και στο επίπεδο των οργάνων εφαρμογής του νόμου, με το στόχο της προώθησης της βασικής έρευνας και θεσμών ακαδημαϊκού τύπου θα προκαλέσει αναπόφευκτα εντάσεις και συγκρούσεις στο επίπεδο των αξιών και των κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής των προτεραιοτήτων. Θεωρούμε ότι οι επιπτώσεις αυτών των αντιφάσεων θα είναι ιδιαίτερα δυσμενείς για την ανθρωπιστική και κοινωνική έρευνα. Δεύτερον, αν και στο άρθρο 23 για τη "Δημόσια Εθνική Χρηματοδότηση" γίνεται αναφορά στη δυνατότητα των επιτελικών οργάνων του τομέα έρευνας και τεχνολογίας να προωθούν προγράμματα προσανατολισμένα στην ανάπτυξη του εθνικού ερευνητικού δυναμικού και στην έρευνα ζητημάτων με "τοπικό" ενδιαφέρον, δεν διαμορφώνονται μόνιμοι ισχυροί θεσμοί και εργαλεία στρατηγικού προγραμματισμού με κύρος και διαφάνεια οι οποίοι θα αναλάβουν αυτό το σημαντικό ρόλο.
Ακολουθούν και παρατηρήσεις κατ’άρθρο
Γενικές παρατηρήσεις Το Σχέδιο αποτελεί ένα σημαντικό θετικό βήμα για την προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου της έρευνας στις σύγχρονες διεθνοποιημένες συνθήκες και την οργάνωση και ανάπτυξη της έρευνας σύμφωνα με ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδιο δράσης με ισχύ νόμου. Εισηγείται μέτρα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υφιστάμενων δομών και οργάνων έρευνας αποφεύγοντας αδικαιολόγητες και άνευ ουσίας διαρθρωτικές και θεσμικές παρεμβάσεις, ενώ συνδέει την προσπάθεια βελτίωσης της έρευνας με την ανάπτυξη συστήματος συνεχούς αξιολόγησης. Τέλος, προωθεί σειρά μέτρων τόσο για τη μεγαλύτερη σύνδεση των ερευνητικών κέντρων με τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και για την ουσιαστική διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου έρευνας και παιδείας. Στο γενικό επίπεδο της φιλοσοφίας και των κατευθύνσεων του Σχεδίου, το ΕΓΣ έχει τις εξής κριτικές παρατηρήσεις: Πρώτον, το Σχέδιο δίνει πρωτεύουσα έμφαση στις τεχνολογικές εφαρμογές και καινοτομίες που στοχεύουν στην παραγωγή προϊόντων και, γενικότερα, στην οικονομική ανάπτυξη. Αυτός βέβαια είναι ένας αναμφισβήτητα σημαντικός στόχος που έχει και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Ωστόσο, το γεγονός ότι συνυπάρχει, τόσο στο επίπεδο των κατευθύνσεων όσο και στο επίπεδο των οργάνων εφαρμογής του νόμου, με το στόχο της προώθησης της βασικής έρευνας και θεσμών ακαδημαϊκού τύπου θα προκαλέσει αναπόφευκτα εντάσεις και συγκρούσεις στο επίπεδο των αξιών και των κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής των προτεραιοτήτων. Θεωρούμε ότι οι επιπτώσεις αυτών των αντιφάσεων θα είναι ιδιαίτερα δυσμενείς για την ανθρωπιστική και κοινωνική έρευνα. Δεύτερον, αν και στο άρθρο 23 για τη "Δημόσια Εθνική Χρηματοδότηση" γίνεται αναφορά στη δυνατότητα των επιτελικών οργάνων του τομέα έρευνας και τεχνολογίας να προωθούν προγράμματα προσανατολισμένα στην ανάπτυξη του εθνικού ερευνητικού δυναμικού και στην έρευνα ζητημάτων με "τοπικό" ενδιαφέρον, δεν διαμορφώνονται μόνιμοι ισχυροί θεσμοί και εργαλεία στρατηγικού προγραμματισμού με κύρος και διαφάνεια οι οποίοι θα αναλάβουν αυτό το σημαντικό ρόλο. Ακολουθούν και παρατηρήσεις κατ’άρθρο