Ποιος είναι τελικά ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής
ή ο Ειδικός Παιδαγωγός ή ο Παιδαγωγός της Ένταξης;
Δηλαδή, τι πρόγραμμα σπουδών είναι καλό να έχει παρακολουθήσει;
Αναπόφευκτα, η συζήτηση γύρω από την κατάταξη και τα ακαδημαϊκά προσόντα στην Ειδική Αγωγή μας οδηγούν στην προσπάθεια να οριοθετήσουμε το «ποιος είναι ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής». Με άλλα λόγια, να προβληματιστούμε για τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τη φιλοσοφία για την εκπαίδευση που (σαν κοινωνία ορίζουμε) ότι θα πρέπει να έχει αυτός που θα δουλέψει ως εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής. Τι πρέπει να περιέχει το πρόγραμμα σπουδών του; Τι πρέπει να γνωρίζει και σε τι πρέπει να έχει εξασκηθεί;
Ας το σκιαγραφήσουμε:
Το σχολείο είναι ΤΙ ΔΙΔΑΣΚΩ, ΠΩΣ ΤΟ ΔΙΔΑΣΚΩ, ΠΟΥ ΤΟ ΔΙΔΑΣΚΩ
Ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζει τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών. Το σχολείο διδάσκει συγκεκριμένα πράγματα. Πρέπει λοιπόν να γνωρίζει την «ύλη» για να τη διαφοροποιεί όταν χρειάζεται (στη Γλώσσα, στα Μαθηματικά, στην Ιστορία κτλ.) έτσι ώστε να γίνει αυτή κτήμα των μαθητών. Πρέπει να γνωρίζει πως θα δουλέψει διαθεματικά στην προσπάθεια του να στηρίξει την εκπαίδευση, όχι ενός μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αλλά ολόκληρης της τάξης. Πολλά μπορούμε να πούμε, αλλά απλουστεύοντας, ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζει τα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, την ύλη αλλά και τις μεθόδους της Γενικής Αγωγής όπως και τα στάδια της τυπικής ανάπτυξης των παιδιών.
Δεν φτάνει όμως μόνο αυτό. Δεν είσαι ακόμα εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής. Γιατί ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίσει και τη μη τυπική ανάπτυξη, τα «διαφορετικά» παιδιά, αυτά με αναπηρία, με διαφορετικές μορφές αναπηρίας (κώφωση, τύφλωση, αυτισμό, νοητική καθυστέρηση κτλ.), παιδιά που εμφανίζουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην αλληλεπίδραση τους με το σχολείο, γενικό σχολείο ή ειδικό σχολείο (γιατί κάθε σχολείο ως θεσμός, ως περιεχόμενο, θέτει συγκεκριμένες προϋποθέσεις και όρια για να ενταχθούν τα παιδιά και να μάθουν).
Κάπου εδώ ξεκινά η Ειδική Αγωγή και η Παιδαγωγική της Ένταξης. Ξεκινά με πολλά ερωτήματα για τον εκπαιδευτικό:
Πώς θα εντάξω κοινωνικά-συναισθηματικά αλλά και γνωστικά ΤΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (με ΔΕΠ/Υ, με δυσλεξία, με αυτισμό κτλ.) στο Γενικό Σχολείο; Τι χρειάζεται; Κάποια διαφοροποίηση στην ύλη των μαθημάτων ή στη μορφή αξιολόγησης του μαθητή; Μήπως συγκεκριμένους στόχους στις Κοινωνικές Δεξιότητες; Τι και πως πρέπει να διδάξω τα παιδιά έτσι ώστε να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν στην ομαλή ένταξη τους στο Γενικό Σχολείο;
Μήπως θα επιτύχω τα παραπάνω, διδάσκοντας όλα τα παιδιά, σε τομείς της ανάπτυξης που το Γενικό Σχολείο παραμελεί (π.χ. παιχνίδι) και που είναι σημαντικοί για την ένταξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;
Μήπως δεν υπάρχει ο χώρος, ο χρόνος, η ανάγκη ή η δυνατότητα να διδάξω όλα τα παιδιά μαζί και πρέπει τελικά να συγκεκριμενοποιήσω κάποιους στόχους για συγκεκριμένα παιδιά, δουλεύοντας εξατομικευμένα μαζί τους ή σε μικρή ομάδα;
Μήπως πρέπει να κάνω και τα τρία μαζί (πρόγραμμα για όλη την τάξη, για μικρή ομάδα μαθητών, εξατομικευμένο);
Μήπως δεν μπορεί να ενταχθεί τελικά ο μαθητής στο Γενικό Σχολείο με τις «σκληρές» προϋποθέσεις που αυτό θέτει, μήπως δεν έχω τελικά τις (κοινωνικές, σχολικές, ατομικές) προϋποθέσεις μιας επιτυχούς (γνωστικής και κοινωνικό-συναισθηματικής) ένταξης; Αν δεν τις έχω, τι κάνω; Προτείνω στους γονείς ότι το παιδί πρέπει να πάει σε κάποιο Ειδικό Σχολείο;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα καλείται ν’ απαντήσει ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής ή Ειδικός Παιδαγωγός ή Παιδαγωγός της Ένταξης κτλ. Να θυμίσουμε εδώ ότι το σχολείο μας, το «ακαδημαϊκόκεντρικό» σχολείο της Ελλάδας, δίνει ελάχιστη βαρύτητα σε κάποιους τομείς της ανάπτυξης των παιδιών, όπως η επικοινωνία, οι κοινωνικές δεξιότητες, το αυτό-συναίσθημα κ.α. Αντίθετα, για τα παιδιά που δεν έχουν τυπική ανάπτυξη, για τα παιδιά με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αυτές οι πλευρές της ανάπτυξης έχουν ζωτική σημασία: πρέπει να ενισχυθούν συστηματικά (το Αυτό-Συναίσθημα, η Επικοινωνία κτλ.) για να ενταχθούν τα παιδιά στο Γενικό Σχολείο. Δεν είναι τυχαίο ότι τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών για παιδιά με αναπηρία π.χ. με αυτισμό ή νοητική καθυστέρηση, δίνουν μεγάλη βαρύτητα σ’ αυτούς τους τομείς της ανάπτυξης. Και οι εκπαιδευτικοί Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζουν αυτά τα Αναλυτικά Προγράμματα όπως και τις μεθόδους διδασκαλίας που είναι (συνήθως, όχι πάντα) γόνιμες για συγκεκριμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες π.χ. μέθοδοι διδασκαλίας γραφής και ανάγνωσης για παιδιά με δυσλεξία.
Με βάση τα παραπάνω, μπορούμε να σκιαγραφήσουμε τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα σπουδών που προετοιμάζει έναν εκπαιδευτικό Ειδικής Αγωγής:
Α) Μαθήματα Παιδαγωγικά: από τις Θεωρίες Διδασκαλίας μέχρι Κοινωνιολογία και Ιστορία της Εκπαίδευσης.
Β) Μαθήματα στα Γνωστικά Αντικείμενα με έμφαση στη Διδακτική: Γλώσσα-Λογοτεχνία, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες κτλ.
Γ) Μαθήματα Ψυχολογίας: Σχολική/Εκπαιδευτική, Εξελικτική/Αναπτυξιακή, Γνωστική, Συμβουλευτική, Κλινική, Κοινωνική.
Δ) Μαθήματα που αφορούν τις διαφορετικές μορφές αναπηρίας ή/και ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και σχετικές διδακτικές στρατηγικές π.χ. αυτισμός, ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των αυτιστικών παιδιών και διδακτικές στρατηγικές για τη διδασκαλία των αυτιστικών μαθητών π.χ. στην επικοινωνία.
Ε) Ειδική Αγωγή και Παιδαγωγική της Ένταξης: η ιστορία της, η φιλοσοφία της, τα εξατομικευμένα προγράμματα, η διαφοροποίηση κ.α.
Ζ) Πρακτική Άσκηση με εποπτεία σε δομές του Γενικού και Ειδικού Σχολείου διότι δεν είναι δυνατόν να προετοιμάζεις κάποιον για να διδάξει στην Ειδικής Αγωγή χωρίς να έχει μπει καν στο Ειδικό Σχολείο, στο Τμήμα Ένταξης ή στη γενική τάξη (όπου σχεδόν πάντα υπάρχουν μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες).
Τα Α+Β+Γ μαθήματα τα συναντάμε στα Πανεπιστημιακά Τμήματα Δημοτικής ή Προσχολικής Εκπαίδευσης μαζί με πρακτική άσκηση στα Γενικά Σχολεία. Τα συναντάμε και στα δύο Πανεπιστημιακά Τμήματα Ειδικής Αγωγής της χώρας σε μικρότερο βαθμό. Εκεί συναντάμε έντονα τα Δ+Ε+Ζ τα οποία υπήρχαν και στη διετή μετεκπαίδευση των δασκάλων/νηπιαγωγών στην Ειδική Αγωγή. Μετά την κατάργηση των Διδασκαλείων, το ερώτημα που μας θέτει η εποχή είναι: σε ποια μεταπτυχιακά της χώρας ή του εξωτερικού συναντάμε τώρα τα Δ+Ε+Ζ;
Υπάρχουν μεταπτυχιακά που κάνουν πολύ καλή δουλειά. Περιλαμβάνουν Πρακτική Άσκηση με εποπτεία αν και συνήθως εξειδικεύονται σε μια μορφή αναπηρίας π.χ. Κώφωση ή Δυσλεξία (Πανεπιστήμιο Πάτρας). Παρολαυτά, αναφέρονται στην Παιδαγωγική της Ένταξης, μαθαίνουν τον εκπαιδευτικό να αξιολογεί, να διαφοροποιεί, να εξατομικεύει αν χρειαστεί. Είναι μεταπτυχιακά που θα μπορούσαμε να δεχτούμε ότι λειτουργούν ως Μετεκπαίδευση. Είναι μετρημένα στα δάχτυλα όμως. Αυτή τη στιγμή τα περισσότερα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ειδική Αγωγή δεν περιλαμβάνουν καν Πρακτική Άσκηση. Κάποια από αυτά είναι εξ’ αποστάσεως ή ευέλικτης φοίτησης, δηλαδή πηγαίνεις στο Πανεπιστήμιο τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και το καλοκαίρι (όταν δηλαδή τα σχολεία είναι κλειστά). Το κρίσιμο ερώτημα είναι: μπορεί η κατοχή ενός τέτοιου μεταπτυχιακού προγράμματος να σε κάνει να θεωρείσαι Ειδικός Παιδαγωγός;
Είναι η κρίσιμη ώρα να μπουν ΚΡΙΤΗΡΙΑ στο ποια μετεκπαίδευση, ποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών δίνει τα απαραίτητα εφόδια σ’ έναν εκπαιδευτικό για να γίνει εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής και ποια μεταπτυχιακά έχουν φτιαχτεί τελικά για να χρησιμοποιηθούν μόνο ως χαρτί στους πίνακες αναπληρωτών και στις υπηρεσιακές μεταβολές. Διότι μετά την πρώτη γενιά εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής που προέρχεται από τα Διδασκαλεία της χώρας, μετά τη δεύτερη γενιά που προέρχεται από τα Πανεπιστημιακά Τμήματα Ειδικής Αγωγής, είμαστε αντιμέτωποι με μια τρίτη γενιά που «παράγεται μαζικά» με μεταπτυχιακά αμφίβολης ποιότητας. Η Ειδική Αγωγή βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και η Πολιτεία και οι φορείς της Ειδικής Αγωγής πρέπει τώρα να συζητήσουν το θέμα πριν είναι αργά. Δυστυχώς το νέο σχέδιο νόμου προσπαθεί να βάλει κριτήρια στα σεμινάρια και όχι στα μεταπτυχιακά!
Άποψη δική μου είναι πως ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζει (πέρα από τα Α+Β+Γ) και τα Δ+Ε και να έχει περάσει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ από Πρακτική Άσκηση με εποπτεία. Ένα τέτοιο πρόγραμμα σπουδών απαιτεί ασφαλώς πλήρη φοίτηση και όχι μερική, ευέλικτη ή εξ’ αποστάσεως φοίτηση. Επιπλέον: η εξειδίκευση σε μια μόνο μορφή αναπηρίας δεν φτάνει. Τα Διδασκαλεία έδιναν έμφαση στη νοητική καθυστέρηση και τις μαθησιακές δυσκολίες, τους δύο μεγαλύτερους πληθυσμούς των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Σήμερα έχουμε αυξητικές τάσεις και στα παιδιά με σύνδρομο ΔΕΠ/Υ και στα παιδιά με Αυτισμό Υψηλής Λειτουργικότητας/Asperger. Η στενή εξειδίκευση σε 1 μόνο μορφή αναπηρίας και στις ειδικές εκπαιδευτικές της ανάγκες π.χ. αυτισμό, δεν μπορεί να εξοπλίσει τον εκπαιδευτικό με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζεται για ν’ αντιμετωπίσει το πολυποίκιλο σχολικό περιβάλλον του Ειδικού Σχολείου, του ΕΕΕΚ, του Τμήματος Ένταξης και αν θέλετε του ίδιου του Γενικού Σχολείου όπου πρέπει να επιτευχθεί η ένταξη παιδιών με ΔΕΠ/Υ, αυτισμό, δυσλεξία κ.α. ταυτόχρονα, στην ίδια τάξη.
Γνωρίζω ότι οι προϋποθέσεις που θέτω για τη μετεκπαίδευση ακούγονται αυστηρές (πλήρης φοίτηση, πρακτική άσκηση με εποπτεία, όχι στενή εξειδίκευση σε 1 μόνο μορφή αναπηρίας/ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, γνώση της παιδαγωγικής της ένταξης και της φιλοσοφίας και των πρακτικών της διαφοροποιημένης διδασκαλίας) αλλά εν τέλει δεν είναι τίποτα περισσότερο από αυτά που γίνονταν στα Διδασκαλεία και που απαιτεί το ίδιο το Κράτος για το διορισμό εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής (έτσι όπως αυτό εκφράστηκε με την ύλη του διαγωνισμού ΑΣΕΠ Ειδικής Αγωγής). Η ύλη του ΑΣΕΠ δείχνει ότι η Πολιτεία αντιφάσκει: άλλα κριτήρια θέτει για το διορισμό στην Ειδική Αγωγή και άλλα για την είσοδο στους πίνακες αναπληρωτών Ειδικής Αγωγής…
Σημείωση 1: δεν σχολιάζω καν ότι στον «ερμαφρόδιτο» νεοσύστατο κλάδο ΠΕ70.50 (που κακώς δημιουργείται) υπάρχουν εκπαιδευτικοί χωρίς σπουδές στην Ειδική Αγωγή ή μόνο με τα περιβόητα «σεμινάρια»… Όσο για τη μοριοδότηση, δεν έχει κανένα νόημα όταν δεν έχουν λυθεί άλλα βασικά προβλήματα π.χ. περιεχόμενο του μεταπτυχιακού…
Σημείωση 2: Παραθέτω και τα μεταπτυχιακά που έχουν αναγνωριστεί μέχρι σήμερα στους πίνακες Β΄ Αναπληρωτών Δασκάλων Ειδικής Αγωγής. Και μόνο από τον τίτλο μερικών βγαίνουν χρήσιμα συμπεράσματα για το αν είναι μετεκπαίδευση…Τα τρία διδακτορικά δεν τα σχολιάζω αφού ούτως ή άλλως το διδακτορικό δεν είναι μετεκπαίδευση αλλά έρευνα…
ΘΕΜΑ: Απάντηση σε ένσταση περί μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων σπουδών υποψήφιων αναπληρωτών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ), κλάδου Δασκάλων
Σε απάντηση σχετικής ένστασής σας, σας υποβάλλουμε λίστα Α) των μεταπτυχιακών και Β) των διδακτορικών τίτλων σπουδών των υποψήφιων αναπληρωτών εκπαιδευτικών ΕΑΕ του Πίνακα Β΄, κλάδων ΠΕ71 και ΠΕ70.50 (Δασκάλων ΕΑΕ), για το σχολικό έτος 2013-2014:
Α. Μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών (προστέθηκαν πενήντα πέντε νέοι):
1. Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική, Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή» (ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας): οκτώ υποψήφιες με ημερομηνίες κτήσης 7/6/2013, 1/7/2013, 11/7/2013 και 12/7/2013,
2. Ειδική Αγωγή (ΕΚΠΑ, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία): δύο υποψήφιες με ημερομηνίες κτήσης 26/4/2013 και 20/6/2013,
3. Ειδική Αγωγή, Κατεύθυνση «Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες» (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 12/2/2013,
4. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή»: δύο υποψήφιες με ημερομηνίες κτήσης 4/2/2013 και 19/6/2013,
5. Επιστήμες της Αγωγής, Ειδική Αγωγή: Εκπαίδευση Κωφών και Βαρήκοων Παιδιών (Πανεπιστήμιο Πατρών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης): δύο υποψήφιοι με ημερομηνία κτήσης 27/6/2013,
6. Επιστήμες της Αγωγής, Κατεύθυνση «Ψυχολογικές και Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις της Διαφορετικότητας. Ειδική Εκπαίδευση-Εγγραμματισμός και Μειονότητες» (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 4/6/2013 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
7. Επιστήμες της Αγωγής, Ειδίκευση «Ειδική Αγωγή και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση» (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 17/1/2013 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
8. Παιδαγωγική, Πρωτεύων Κλάδος «Νέες Τεχνολογίες και Εκπαίδευση» (ΑΠΘ, Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής): ένας υποψήφιος με ημερομηνία κτήσης 29/1/2013 (βάσει της αναλυτικής του βαθμολογίας),
9. Κοινωνική Ψυχιατρική (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Ιατρικής): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 20/9/2013 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
10. Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση (Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 4/10/2011,
11. Master of Education [Special Education: Autism (Children)] (University of Birmingham, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 28/2/2013,
12. Master of Arts in Special Needs (University of Nottingham, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 28/8/2013,
13. Master of Science in Psychology (Universiteit Leiden, Ολλανδία): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 12/3/2009 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
14. Master di Secondo Livello in Mettodologia e didattica speciale per l'integrazione degli allievi con disabilità (Università degli Studi Roma Tre-Σχολή Επιστημών Αγωγής, Ιταλία): δέκα υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 29/4/2013, 27/5/2013, 29/5/2013 και 30/5/2013,
15. Master Universitario di Secondo Livello Dinamiche Emotivo-Affettive ed Educazione (Università degli Studi di Roma "Tor Vergata", Ιταλία): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 26/7/2013,
16. Master di Secondo Livello in Competenze relazionali per insegnanti che interagiscono con alunni e famiglie con bisogni educativi speciali (Università degli Studi di Torino, Ιταλία): έξι υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 26/7/2013, 29/7/2013 και 1/8/2013,
17. Master di Secondo Livello in Metodologie Didattiche e Psicologiche dell' Educazione (Universita degli Studi dell' Aquila, Ιταλία): τρεις υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 26/7/2013 και 1/8/2013
18. Diploma Magistr στην Ειδική Αγωγή - Παιδαγωγού για Μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (Πανεπιστήμιο Σόφιας «Αγ. Κλιμέντ Οχρίντσκι», Βουλγαρία): έντεκα υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 12/4/2013, 23/5/2013, 6/8/2013, 8/8/2013, 9/8/2013, 30/8/2013, 10/9/2013, 22/11/2013 και 25/11/2013,
19. Diploma Magistr με ειδικότητα «Επικοινωνιακές διαταραχές», Επαγγελματική ειδίκευση «Παιδαγωγός ατόμων με διανοητική υστέρηση» (Πανεπιστήμιο «Π. Χιλεντάρσκι», Πλόβντιβ, Βουλγαρία): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 28/8/2013.
Οι υπόλοιποι εξήντα δύο υποψήφιοι με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών είναι ενταγμένοι στον Πίνακα Β΄ κλάδου Δασκάλων ΕΑΕ ήδη από το σχολικό έτος 2012-2013 (τουλάχιστον). Οι τίτλοι τους είναι οι ακόλουθοι:
1. Ειδική Αγωγή (ΕΚΠΑ, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία): μία υποψήφια,
2. Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική (ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας), Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή»: τέσσερις υποψήφιοι / Κατεύθυνση «Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική»: δύο υποψήφιες,
3. Ειδική Αγωγή, Κατεύθυνση «Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες» (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής): τρεις υποψήφιες,
4. Συμβουλευτική στην Ειδική Αγωγή, την Εκπαίδευση και την Υγεία (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής): μία υποψήφια,
5. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματος Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή»: δεκαεννέα υποψήφιοι,
6. Ψυχοπαιδαγωγική της ένταξης: ένα σχολείο για όλους, Κατεύθυνση «Ψυχοπαιδαγωγική παιδιών με ειδικές ανάγκες» (Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ και Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου): τρεις υποψήφιες,
7. Επιστήμες της Αγωγής, Ειδίκευση «Μαθησιακές Δυσκολίες, Δυσλεξία – Αγωγή Κωφών», Υποειδίκευση «Αγωγή Κωφών» (Πανεπιστήμιο Πατρών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης): μία υποψήφια,
8. Επιστήμες της Αγωγής, Κατεύθυνση «Ψυχολογικές και Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις της Διαφορετικότητας» (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών): μία υποψήφια (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
9. Σχολική Ψυχολογία (Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Ψυχολογίας): μία υποψήφια,
10. Σχολική και Εξελικτική Ψυχολογία (ΑΠΘ, Τμήμα Ψυχολογίας): μία υποψήφια,
11. Ανθρώπινη Απόδοση και Υγεία, Κατεύθυνση «Φυσική Δραστηριότητα για Ειδικούς Πληθυσμούς» (ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης και Σερρών του ΑΠΘ, Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και Πανεπιστημίου Θεσσαλίας): μία υποψήφια,
12. Master of Arts: Education (Inclusion and Special Educational Needs) (University of Birmingham, Ηνωμένο Βασίλειο): ένας υποψήφιος,
13. Master of Education in Special Education (University of Bristol, Ηνωμένο Βασίλειο): τρεις υποψήφιες,
14. Master of Arts in Deaf Studies (University of Bristol): μία υποψήφια,
15. Master of Education (University of Bristol): μία υποψήφια (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
16. Master of Philosophy (Special Education) (Brunel University, Ηνωμένο Βασίλειο): δύο υποψήφιες,
17. Master of Philosophy (θέμα έρευνας: The differences in eye movement of children with dyslexia & MMR while reading) (Brunel University): μία υποψήφια,
18. Master of Science in Inclusive and Special Education (University of Edinburgh, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
19. Master of Science in Advanced Professional Studies (University of Edinburgh, College of Humanities & Social Science, Moray House School of Education): μία υποψήφια (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας),
20. Master of Education in Inclusive Education (University of Glasgow, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
21. Master of Arts in Special Educational Needs (University of Leeds, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
22. Master of Arts in Special and Inclusive Education (Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Institute of Education): μία υποψήφια,
23. Master of Arts in Work Based Learning Studies (Special Education) (Middlesex University-London, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
24. Master of Education - Special Educational Needs (University of Newcastle upon Tyne, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
25. Master of Arts in Special Needs (University of Nottingham, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
26. Master of Arts in Autism (Sheffield Hallam University, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
27. Master of Arts in Specific Learning Difficulties (Dyslexia) (University of Southampton, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
28. Master of Arts in Autism (University of Wales, Ηνωμένο Βασίλειο): ένας υποψήφιος,
29. Master of Arts in Special Educational Needs (University of Wales, Newport, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια,
30. Master of Arts - Speech-Language Pathology, (Saint Xavier University, Σικάγο): μία υποψήφια,
31. Master of Arts, Major: Special Education (New Jersey City University, ΗΠΑ): μία υποψήφια και
32. Master of Special Education (University of Western Australia): μία υποψήφια.
Β. Διδακτορικοί τίτλοι σπουδών (τρεις υποψήφιοι):
1. «Η ευεργετική μοναξιά στην παιδική ηλικία: κατασκευή κλίμακας και προτάσεις για παιδαγωγικές εφαρμογές» (ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας): στους πίνακες από το σχολικό έτος 2009-2010.
2. «Γλωσσικές ικανότητες στην αναπτυξιακή δυσλεξία και την ειδική γλωσσικής διαταραχή: μια συγκριτική και διαγλωσσικής μελέτη» (ΑΠΘ, Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας): στους πίνακες από το σχολικό έτος 2011-2012.
3. «Η συμβολή της αφής, της ακοής και της όσφρησης στη διαμόρφωση και ενημέρωση νοητικών χαρτών από άτομα με πρόβλημα όρασης» (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής): στους πίνακες από το σχολικό έτος 2012-2013.
Όλοι οι μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί τίτλοι σπουδών από πανεπιστήμια της αλλοδαπής έχουν Πράξη αναγνώρισης της ισοτιμίας τους με τους απονεμόμενους από τα ελληνικά πανεπιστήμια από το ΔΟΑΤΑΠ (και βάσει αυτής αναγράφονται οι παραπάνω τίτλοι).
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 117746/Γ6/27-8-2013 (ΑΔΑ: ΒΛΩΜ9-Α5Ν) εγκύκλιο, η ημερομηνία κτήσης και ο βαθμός διδακτορικών και μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών δεν επηρεάζουν την κατάταξη των υποψηφίων. Οι υποψήφιοι της ίδιας κατηγορίας (κάτοχοι είτε διδακτορικού είτε μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών) κατατάσσονται βάσει της προϋπηρεσίας τους στην ΕΑΕ και, στην περίπτωση που αυτή συμπίπτει, βάσει α) των μορίων των δύο τελευταίων διαγωνισμών ΑΣΕΠ και β) της ημερομηνίας κτήσης (και ακολούθως του βαθμού) του βασικού τους πτυχίου (ΜΕΡΟΣ Δ΄-ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄.1.1, Επισήμανση Ι, σελ. 32-33).
Ο ΠΡΟЇΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΟΛΙΤΣΑΣ
Ποιος είναι τελικά ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής ή ο Ειδικός Παιδαγωγός ή ο Παιδαγωγός της Ένταξης; Δηλαδή, τι πρόγραμμα σπουδών είναι καλό να έχει παρακολουθήσει; Αναπόφευκτα, η συζήτηση γύρω από την κατάταξη και τα ακαδημαϊκά προσόντα στην Ειδική Αγωγή μας οδηγούν στην προσπάθεια να οριοθετήσουμε το «ποιος είναι ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής». Με άλλα λόγια, να προβληματιστούμε για τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τη φιλοσοφία για την εκπαίδευση που (σαν κοινωνία ορίζουμε) ότι θα πρέπει να έχει αυτός που θα δουλέψει ως εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής. Τι πρέπει να περιέχει το πρόγραμμα σπουδών του; Τι πρέπει να γνωρίζει και σε τι πρέπει να έχει εξασκηθεί; Ας το σκιαγραφήσουμε: Το σχολείο είναι ΤΙ ΔΙΔΑΣΚΩ, ΠΩΣ ΤΟ ΔΙΔΑΣΚΩ, ΠΟΥ ΤΟ ΔΙΔΑΣΚΩ Ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζει τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών. Το σχολείο διδάσκει συγκεκριμένα πράγματα. Πρέπει λοιπόν να γνωρίζει την «ύλη» για να τη διαφοροποιεί όταν χρειάζεται (στη Γλώσσα, στα Μαθηματικά, στην Ιστορία κτλ.) έτσι ώστε να γίνει αυτή κτήμα των μαθητών. Πρέπει να γνωρίζει πως θα δουλέψει διαθεματικά στην προσπάθεια του να στηρίξει την εκπαίδευση, όχι ενός μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αλλά ολόκληρης της τάξης. Πολλά μπορούμε να πούμε, αλλά απλουστεύοντας, ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζει τα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, την ύλη αλλά και τις μεθόδους της Γενικής Αγωγής όπως και τα στάδια της τυπικής ανάπτυξης των παιδιών. Δεν φτάνει όμως μόνο αυτό. Δεν είσαι ακόμα εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής. Γιατί ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίσει και τη μη τυπική ανάπτυξη, τα «διαφορετικά» παιδιά, αυτά με αναπηρία, με διαφορετικές μορφές αναπηρίας (κώφωση, τύφλωση, αυτισμό, νοητική καθυστέρηση κτλ.), παιδιά που εμφανίζουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην αλληλεπίδραση τους με το σχολείο, γενικό σχολείο ή ειδικό σχολείο (γιατί κάθε σχολείο ως θεσμός, ως περιεχόμενο, θέτει συγκεκριμένες προϋποθέσεις και όρια για να ενταχθούν τα παιδιά και να μάθουν). Κάπου εδώ ξεκινά η Ειδική Αγωγή και η Παιδαγωγική της Ένταξης. Ξεκινά με πολλά ερωτήματα για τον εκπαιδευτικό: Πώς θα εντάξω κοινωνικά-συναισθηματικά αλλά και γνωστικά ΤΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (με ΔΕΠ/Υ, με δυσλεξία, με αυτισμό κτλ.) στο Γενικό Σχολείο; Τι χρειάζεται; Κάποια διαφοροποίηση στην ύλη των μαθημάτων ή στη μορφή αξιολόγησης του μαθητή; Μήπως συγκεκριμένους στόχους στις Κοινωνικές Δεξιότητες; Τι και πως πρέπει να διδάξω τα παιδιά έτσι ώστε να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν στην ομαλή ένταξη τους στο Γενικό Σχολείο; Μήπως θα επιτύχω τα παραπάνω, διδάσκοντας όλα τα παιδιά, σε τομείς της ανάπτυξης που το Γενικό Σχολείο παραμελεί (π.χ. παιχνίδι) και που είναι σημαντικοί για την ένταξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Μήπως δεν υπάρχει ο χώρος, ο χρόνος, η ανάγκη ή η δυνατότητα να διδάξω όλα τα παιδιά μαζί και πρέπει τελικά να συγκεκριμενοποιήσω κάποιους στόχους για συγκεκριμένα παιδιά, δουλεύοντας εξατομικευμένα μαζί τους ή σε μικρή ομάδα; Μήπως πρέπει να κάνω και τα τρία μαζί (πρόγραμμα για όλη την τάξη, για μικρή ομάδα μαθητών, εξατομικευμένο); Μήπως δεν μπορεί να ενταχθεί τελικά ο μαθητής στο Γενικό Σχολείο με τις «σκληρές» προϋποθέσεις που αυτό θέτει, μήπως δεν έχω τελικά τις (κοινωνικές, σχολικές, ατομικές) προϋποθέσεις μιας επιτυχούς (γνωστικής και κοινωνικό-συναισθηματικής) ένταξης; Αν δεν τις έχω, τι κάνω; Προτείνω στους γονείς ότι το παιδί πρέπει να πάει σε κάποιο Ειδικό Σχολείο; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα καλείται ν’ απαντήσει ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής ή Ειδικός Παιδαγωγός ή Παιδαγωγός της Ένταξης κτλ. Να θυμίσουμε εδώ ότι το σχολείο μας, το «ακαδημαϊκόκεντρικό» σχολείο της Ελλάδας, δίνει ελάχιστη βαρύτητα σε κάποιους τομείς της ανάπτυξης των παιδιών, όπως η επικοινωνία, οι κοινωνικές δεξιότητες, το αυτό-συναίσθημα κ.α. Αντίθετα, για τα παιδιά που δεν έχουν τυπική ανάπτυξη, για τα παιδιά με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αυτές οι πλευρές της ανάπτυξης έχουν ζωτική σημασία: πρέπει να ενισχυθούν συστηματικά (το Αυτό-Συναίσθημα, η Επικοινωνία κτλ.) για να ενταχθούν τα παιδιά στο Γενικό Σχολείο. Δεν είναι τυχαίο ότι τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών για παιδιά με αναπηρία π.χ. με αυτισμό ή νοητική καθυστέρηση, δίνουν μεγάλη βαρύτητα σ’ αυτούς τους τομείς της ανάπτυξης. Και οι εκπαιδευτικοί Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζουν αυτά τα Αναλυτικά Προγράμματα όπως και τις μεθόδους διδασκαλίας που είναι (συνήθως, όχι πάντα) γόνιμες για συγκεκριμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες π.χ. μέθοδοι διδασκαλίας γραφής και ανάγνωσης για παιδιά με δυσλεξία. Με βάση τα παραπάνω, μπορούμε να σκιαγραφήσουμε τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα σπουδών που προετοιμάζει έναν εκπαιδευτικό Ειδικής Αγωγής: Α) Μαθήματα Παιδαγωγικά: από τις Θεωρίες Διδασκαλίας μέχρι Κοινωνιολογία και Ιστορία της Εκπαίδευσης. Β) Μαθήματα στα Γνωστικά Αντικείμενα με έμφαση στη Διδακτική: Γλώσσα-Λογοτεχνία, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες κτλ. Γ) Μαθήματα Ψυχολογίας: Σχολική/Εκπαιδευτική, Εξελικτική/Αναπτυξιακή, Γνωστική, Συμβουλευτική, Κλινική, Κοινωνική. Δ) Μαθήματα που αφορούν τις διαφορετικές μορφές αναπηρίας ή/και ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και σχετικές διδακτικές στρατηγικές π.χ. αυτισμός, ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των αυτιστικών παιδιών και διδακτικές στρατηγικές για τη διδασκαλία των αυτιστικών μαθητών π.χ. στην επικοινωνία. Ε) Ειδική Αγωγή και Παιδαγωγική της Ένταξης: η ιστορία της, η φιλοσοφία της, τα εξατομικευμένα προγράμματα, η διαφοροποίηση κ.α. Ζ) Πρακτική Άσκηση με εποπτεία σε δομές του Γενικού και Ειδικού Σχολείου διότι δεν είναι δυνατόν να προετοιμάζεις κάποιον για να διδάξει στην Ειδικής Αγωγή χωρίς να έχει μπει καν στο Ειδικό Σχολείο, στο Τμήμα Ένταξης ή στη γενική τάξη (όπου σχεδόν πάντα υπάρχουν μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες). Τα Α+Β+Γ μαθήματα τα συναντάμε στα Πανεπιστημιακά Τμήματα Δημοτικής ή Προσχολικής Εκπαίδευσης μαζί με πρακτική άσκηση στα Γενικά Σχολεία. Τα συναντάμε και στα δύο Πανεπιστημιακά Τμήματα Ειδικής Αγωγής της χώρας σε μικρότερο βαθμό. Εκεί συναντάμε έντονα τα Δ+Ε+Ζ τα οποία υπήρχαν και στη διετή μετεκπαίδευση των δασκάλων/νηπιαγωγών στην Ειδική Αγωγή. Μετά την κατάργηση των Διδασκαλείων, το ερώτημα που μας θέτει η εποχή είναι: σε ποια μεταπτυχιακά της χώρας ή του εξωτερικού συναντάμε τώρα τα Δ+Ε+Ζ; Υπάρχουν μεταπτυχιακά που κάνουν πολύ καλή δουλειά. Περιλαμβάνουν Πρακτική Άσκηση με εποπτεία αν και συνήθως εξειδικεύονται σε μια μορφή αναπηρίας π.χ. Κώφωση ή Δυσλεξία (Πανεπιστήμιο Πάτρας). Παρολαυτά, αναφέρονται στην Παιδαγωγική της Ένταξης, μαθαίνουν τον εκπαιδευτικό να αξιολογεί, να διαφοροποιεί, να εξατομικεύει αν χρειαστεί. Είναι μεταπτυχιακά που θα μπορούσαμε να δεχτούμε ότι λειτουργούν ως Μετεκπαίδευση. Είναι μετρημένα στα δάχτυλα όμως. Αυτή τη στιγμή τα περισσότερα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ειδική Αγωγή δεν περιλαμβάνουν καν Πρακτική Άσκηση. Κάποια από αυτά είναι εξ’ αποστάσεως ή ευέλικτης φοίτησης, δηλαδή πηγαίνεις στο Πανεπιστήμιο τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και το καλοκαίρι (όταν δηλαδή τα σχολεία είναι κλειστά). Το κρίσιμο ερώτημα είναι: μπορεί η κατοχή ενός τέτοιου μεταπτυχιακού προγράμματος να σε κάνει να θεωρείσαι Ειδικός Παιδαγωγός; Είναι η κρίσιμη ώρα να μπουν ΚΡΙΤΗΡΙΑ στο ποια μετεκπαίδευση, ποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών δίνει τα απαραίτητα εφόδια σ’ έναν εκπαιδευτικό για να γίνει εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής και ποια μεταπτυχιακά έχουν φτιαχτεί τελικά για να χρησιμοποιηθούν μόνο ως χαρτί στους πίνακες αναπληρωτών και στις υπηρεσιακές μεταβολές. Διότι μετά την πρώτη γενιά εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής που προέρχεται από τα Διδασκαλεία της χώρας, μετά τη δεύτερη γενιά που προέρχεται από τα Πανεπιστημιακά Τμήματα Ειδικής Αγωγής, είμαστε αντιμέτωποι με μια τρίτη γενιά που «παράγεται μαζικά» με μεταπτυχιακά αμφίβολης ποιότητας. Η Ειδική Αγωγή βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και η Πολιτεία και οι φορείς της Ειδικής Αγωγής πρέπει τώρα να συζητήσουν το θέμα πριν είναι αργά. Δυστυχώς το νέο σχέδιο νόμου προσπαθεί να βάλει κριτήρια στα σεμινάρια και όχι στα μεταπτυχιακά! Άποψη δική μου είναι πως ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής πρέπει να γνωρίζει (πέρα από τα Α+Β+Γ) και τα Δ+Ε και να έχει περάσει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ από Πρακτική Άσκηση με εποπτεία. Ένα τέτοιο πρόγραμμα σπουδών απαιτεί ασφαλώς πλήρη φοίτηση και όχι μερική, ευέλικτη ή εξ’ αποστάσεως φοίτηση. Επιπλέον: η εξειδίκευση σε μια μόνο μορφή αναπηρίας δεν φτάνει. Τα Διδασκαλεία έδιναν έμφαση στη νοητική καθυστέρηση και τις μαθησιακές δυσκολίες, τους δύο μεγαλύτερους πληθυσμούς των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Σήμερα έχουμε αυξητικές τάσεις και στα παιδιά με σύνδρομο ΔΕΠ/Υ και στα παιδιά με Αυτισμό Υψηλής Λειτουργικότητας/Asperger. Η στενή εξειδίκευση σε 1 μόνο μορφή αναπηρίας και στις ειδικές εκπαιδευτικές της ανάγκες π.χ. αυτισμό, δεν μπορεί να εξοπλίσει τον εκπαιδευτικό με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζεται για ν’ αντιμετωπίσει το πολυποίκιλο σχολικό περιβάλλον του Ειδικού Σχολείου, του ΕΕΕΚ, του Τμήματος Ένταξης και αν θέλετε του ίδιου του Γενικού Σχολείου όπου πρέπει να επιτευχθεί η ένταξη παιδιών με ΔΕΠ/Υ, αυτισμό, δυσλεξία κ.α. ταυτόχρονα, στην ίδια τάξη. Γνωρίζω ότι οι προϋποθέσεις που θέτω για τη μετεκπαίδευση ακούγονται αυστηρές (πλήρης φοίτηση, πρακτική άσκηση με εποπτεία, όχι στενή εξειδίκευση σε 1 μόνο μορφή αναπηρίας/ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, γνώση της παιδαγωγικής της ένταξης και της φιλοσοφίας και των πρακτικών της διαφοροποιημένης διδασκαλίας) αλλά εν τέλει δεν είναι τίποτα περισσότερο από αυτά που γίνονταν στα Διδασκαλεία και που απαιτεί το ίδιο το Κράτος για το διορισμό εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής (έτσι όπως αυτό εκφράστηκε με την ύλη του διαγωνισμού ΑΣΕΠ Ειδικής Αγωγής). Η ύλη του ΑΣΕΠ δείχνει ότι η Πολιτεία αντιφάσκει: άλλα κριτήρια θέτει για το διορισμό στην Ειδική Αγωγή και άλλα για την είσοδο στους πίνακες αναπληρωτών Ειδικής Αγωγής… Σημείωση 1: δεν σχολιάζω καν ότι στον «ερμαφρόδιτο» νεοσύστατο κλάδο ΠΕ70.50 (που κακώς δημιουργείται) υπάρχουν εκπαιδευτικοί χωρίς σπουδές στην Ειδική Αγωγή ή μόνο με τα περιβόητα «σεμινάρια»… Όσο για τη μοριοδότηση, δεν έχει κανένα νόημα όταν δεν έχουν λυθεί άλλα βασικά προβλήματα π.χ. περιεχόμενο του μεταπτυχιακού… Σημείωση 2: Παραθέτω και τα μεταπτυχιακά που έχουν αναγνωριστεί μέχρι σήμερα στους πίνακες Β΄ Αναπληρωτών Δασκάλων Ειδικής Αγωγής. Και μόνο από τον τίτλο μερικών βγαίνουν χρήσιμα συμπεράσματα για το αν είναι μετεκπαίδευση…Τα τρία διδακτορικά δεν τα σχολιάζω αφού ούτως ή άλλως το διδακτορικό δεν είναι μετεκπαίδευση αλλά έρευνα… ΘΕΜΑ: Απάντηση σε ένσταση περί μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων σπουδών υποψήφιων αναπληρωτών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ), κλάδου Δασκάλων Σε απάντηση σχετικής ένστασής σας, σας υποβάλλουμε λίστα Α) των μεταπτυχιακών και Β) των διδακτορικών τίτλων σπουδών των υποψήφιων αναπληρωτών εκπαιδευτικών ΕΑΕ του Πίνακα Β΄, κλάδων ΠΕ71 και ΠΕ70.50 (Δασκάλων ΕΑΕ), για το σχολικό έτος 2013-2014: Α. Μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών (προστέθηκαν πενήντα πέντε νέοι): 1. Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική, Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή» (ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας): οκτώ υποψήφιες με ημερομηνίες κτήσης 7/6/2013, 1/7/2013, 11/7/2013 και 12/7/2013, 2. Ειδική Αγωγή (ΕΚΠΑ, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία): δύο υποψήφιες με ημερομηνίες κτήσης 26/4/2013 και 20/6/2013, 3. Ειδική Αγωγή, Κατεύθυνση «Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες» (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 12/2/2013, 4. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή»: δύο υποψήφιες με ημερομηνίες κτήσης 4/2/2013 και 19/6/2013, 5. Επιστήμες της Αγωγής, Ειδική Αγωγή: Εκπαίδευση Κωφών και Βαρήκοων Παιδιών (Πανεπιστήμιο Πατρών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης): δύο υποψήφιοι με ημερομηνία κτήσης 27/6/2013, 6. Επιστήμες της Αγωγής, Κατεύθυνση «Ψυχολογικές και Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις της Διαφορετικότητας. Ειδική Εκπαίδευση-Εγγραμματισμός και Μειονότητες» (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 4/6/2013 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 7. Επιστήμες της Αγωγής, Ειδίκευση «Ειδική Αγωγή και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση» (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 17/1/2013 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 8. Παιδαγωγική, Πρωτεύων Κλάδος «Νέες Τεχνολογίες και Εκπαίδευση» (ΑΠΘ, Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής): ένας υποψήφιος με ημερομηνία κτήσης 29/1/2013 (βάσει της αναλυτικής του βαθμολογίας), 9. Κοινωνική Ψυχιατρική (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Ιατρικής): μία υποψήφια με ημερομηνία κτήσης 20/9/2013 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 10. Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση (Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 4/10/2011, 11. Master of Education [Special Education: Autism (Children)] (University of Birmingham, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 28/2/2013, 12. Master of Arts in Special Needs (University of Nottingham, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 28/8/2013, 13. Master of Science in Psychology (Universiteit Leiden, Ολλανδία): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 12/3/2009 (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 14. Master di Secondo Livello in Mettodologia e didattica speciale per l'integrazione degli allievi con disabilità (Università degli Studi Roma Tre-Σχολή Επιστημών Αγωγής, Ιταλία): δέκα υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 29/4/2013, 27/5/2013, 29/5/2013 και 30/5/2013, 15. Master Universitario di Secondo Livello Dinamiche Emotivo-Affettive ed Educazione (Università degli Studi di Roma "Tor Vergata", Ιταλία): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 26/7/2013, 16. Master di Secondo Livello in Competenze relazionali per insegnanti che interagiscono con alunni e famiglie con bisogni educativi speciali (Università degli Studi di Torino, Ιταλία): έξι υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 26/7/2013, 29/7/2013 και 1/8/2013, 17. Master di Secondo Livello in Metodologie Didattiche e Psicologiche dell' Educazione (Universita degli Studi dell' Aquila, Ιταλία): τρεις υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 26/7/2013 και 1/8/2013 18. Diploma Magistr στην Ειδική Αγωγή - Παιδαγωγού για Μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (Πανεπιστήμιο Σόφιας «Αγ. Κλιμέντ Οχρίντσκι», Βουλγαρία): έντεκα υποψήφιοι με ημερομηνίες των πράξεων αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 12/4/2013, 23/5/2013, 6/8/2013, 8/8/2013, 9/8/2013, 30/8/2013, 10/9/2013, 22/11/2013 και 25/11/2013, 19. Diploma Magistr με ειδικότητα «Επικοινωνιακές διαταραχές», Επαγγελματική ειδίκευση «Παιδαγωγός ατόμων με διανοητική υστέρηση» (Πανεπιστήμιο «Π. Χιλεντάρσκι», Πλόβντιβ, Βουλγαρία): μία υποψήφια με ημερομηνία της πράξης αναγνώρισης της ισοτιμίας από το ΔΟΑΤΑΠ 28/8/2013. Οι υπόλοιποι εξήντα δύο υποψήφιοι με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών είναι ενταγμένοι στον Πίνακα Β΄ κλάδου Δασκάλων ΕΑΕ ήδη από το σχολικό έτος 2012-2013 (τουλάχιστον). Οι τίτλοι τους είναι οι ακόλουθοι: 1. Ειδική Αγωγή (ΕΚΠΑ, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία): μία υποψήφια, 2. Ειδική Αγωγή, Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική (ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας), Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή»: τέσσερις υποψήφιοι / Κατεύθυνση «Λογοθεραπεία-Συμβουλευτική»: δύο υποψήφιες, 3. Ειδική Αγωγή, Κατεύθυνση «Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες» (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής): τρεις υποψήφιες, 4. Συμβουλευτική στην Ειδική Αγωγή, την Εκπαίδευση και την Υγεία (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής): μία υποψήφια, 5. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματος Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Κατεύθυνση «Ειδική Αγωγή»: δεκαεννέα υποψήφιοι, 6. Ψυχοπαιδαγωγική της ένταξης: ένα σχολείο για όλους, Κατεύθυνση «Ψυχοπαιδαγωγική παιδιών με ειδικές ανάγκες» (Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ και Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου): τρεις υποψήφιες, 7. Επιστήμες της Αγωγής, Ειδίκευση «Μαθησιακές Δυσκολίες, Δυσλεξία – Αγωγή Κωφών», Υποειδίκευση «Αγωγή Κωφών» (Πανεπιστήμιο Πατρών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης): μία υποψήφια, 8. Επιστήμες της Αγωγής, Κατεύθυνση «Ψυχολογικές και Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις της Διαφορετικότητας» (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών): μία υποψήφια (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 9. Σχολική Ψυχολογία (Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Ψυχολογίας): μία υποψήφια, 10. Σχολική και Εξελικτική Ψυχολογία (ΑΠΘ, Τμήμα Ψυχολογίας): μία υποψήφια, 11. Ανθρώπινη Απόδοση και Υγεία, Κατεύθυνση «Φυσική Δραστηριότητα για Ειδικούς Πληθυσμούς» (ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης και Σερρών του ΑΠΘ, Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και Πανεπιστημίου Θεσσαλίας): μία υποψήφια, 12. Master of Arts: Education (Inclusion and Special Educational Needs) (University of Birmingham, Ηνωμένο Βασίλειο): ένας υποψήφιος, 13. Master of Education in Special Education (University of Bristol, Ηνωμένο Βασίλειο): τρεις υποψήφιες, 14. Master of Arts in Deaf Studies (University of Bristol): μία υποψήφια, 15. Master of Education (University of Bristol): μία υποψήφια (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 16. Master of Philosophy (Special Education) (Brunel University, Ηνωμένο Βασίλειο): δύο υποψήφιες, 17. Master of Philosophy (θέμα έρευνας: The differences in eye movement of children with dyslexia & MMR while reading) (Brunel University): μία υποψήφια, 18. Master of Science in Inclusive and Special Education (University of Edinburgh, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 19. Master of Science in Advanced Professional Studies (University of Edinburgh, College of Humanities & Social Science, Moray House School of Education): μία υποψήφια (βάσει της αναλυτικής της βαθμολογίας), 20. Master of Education in Inclusive Education (University of Glasgow, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 21. Master of Arts in Special Educational Needs (University of Leeds, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 22. Master of Arts in Special and Inclusive Education (Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Institute of Education): μία υποψήφια, 23. Master of Arts in Work Based Learning Studies (Special Education) (Middlesex University-London, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 24. Master of Education - Special Educational Needs (University of Newcastle upon Tyne, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 25. Master of Arts in Special Needs (University of Nottingham, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 26. Master of Arts in Autism (Sheffield Hallam University, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 27. Master of Arts in Specific Learning Difficulties (Dyslexia) (University of Southampton, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 28. Master of Arts in Autism (University of Wales, Ηνωμένο Βασίλειο): ένας υποψήφιος, 29. Master of Arts in Special Educational Needs (University of Wales, Newport, Ηνωμένο Βασίλειο): μία υποψήφια, 30. Master of Arts - Speech-Language Pathology, (Saint Xavier University, Σικάγο): μία υποψήφια, 31. Master of Arts, Major: Special Education (New Jersey City University, ΗΠΑ): μία υποψήφια και 32. Master of Special Education (University of Western Australia): μία υποψήφια. Β. Διδακτορικοί τίτλοι σπουδών (τρεις υποψήφιοι): 1. «Η ευεργετική μοναξιά στην παιδική ηλικία: κατασκευή κλίμακας και προτάσεις για παιδαγωγικές εφαρμογές» (ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας): στους πίνακες από το σχολικό έτος 2009-2010. 2. «Γλωσσικές ικανότητες στην αναπτυξιακή δυσλεξία και την ειδική γλωσσικής διαταραχή: μια συγκριτική και διαγλωσσικής μελέτη» (ΑΠΘ, Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας): στους πίνακες από το σχολικό έτος 2011-2012. 3. «Η συμβολή της αφής, της ακοής και της όσφρησης στη διαμόρφωση και ενημέρωση νοητικών χαρτών από άτομα με πρόβλημα όρασης» (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής): στους πίνακες από το σχολικό έτος 2012-2013. Όλοι οι μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί τίτλοι σπουδών από πανεπιστήμια της αλλοδαπής έχουν Πράξη αναγνώρισης της ισοτιμίας τους με τους απονεμόμενους από τα ελληνικά πανεπιστήμια από το ΔΟΑΤΑΠ (και βάσει αυτής αναγράφονται οι παραπάνω τίτλοι). Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 117746/Γ6/27-8-2013 (ΑΔΑ: ΒΛΩΜ9-Α5Ν) εγκύκλιο, η ημερομηνία κτήσης και ο βαθμός διδακτορικών και μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών δεν επηρεάζουν την κατάταξη των υποψηφίων. Οι υποψήφιοι της ίδιας κατηγορίας (κάτοχοι είτε διδακτορικού είτε μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών) κατατάσσονται βάσει της προϋπηρεσίας τους στην ΕΑΕ και, στην περίπτωση που αυτή συμπίπτει, βάσει α) των μορίων των δύο τελευταίων διαγωνισμών ΑΣΕΠ και β) της ημερομηνίας κτήσης (και ακολούθως του βαθμού) του βασικού τους πτυχίου (ΜΕΡΟΣ Δ΄-ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄.1.1, Επισήμανση Ι, σελ. 32-33). Ο ΠΡΟЇΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΟΛΙΤΣΑΣ