Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΑΔΡΙΑΝΟΣ Γ. ΜΟΥΤΑΒΕΛΗΣ' | 27 Απριλίου 2014, 22:11

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Σκέψεις επί του Προ[χειρου]σχεδίου Νόμου Ειδικής Αγωγής Αδριανός Γ. Μουταβελής 4Η & 17Η Περιφέρεια ν. Δωδεκανήσου Σχολικού Συμβούλου Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης Η Πατρίδα μας είναι η Πατρίδα του Σίσυφου. Το παρακάτω κείμενο διατρέχει μια βασική έγνοια και ανησυχία: Πώς θέλουμε να είναι τα σχολεία μας και οι δομές μας, αύριο και στο μέλλον; Γνωρίζουμε ποιο χρονοδιάγραμμα ποιο σχέδιο έχουμε για την Ειδική Αγωγή; Και αφού κάτι τέτοιο δεν έχει ποτέ συζητηθεί, μοιάζει η Πολιτεία σαν έναν δάσκαλο απροετοίμαστο που κάνει μάθημα χωρίς στόχο. Δεν γνωρίζει που κατευθύνεται, δεν γνωρίζει αν πέτυχε κι απλά προχωρά. “Διαχειρίζεται” την καθημερινότητα. Η Πατρίδα μας είναι η Πατρίδα του Κρόνου. Το παρακάτω κείμενο διατρέχει μια βασική έγνοια και ανησυχία: Ποιους ανθρώπους θέλουμε για δασκάλους των παιδιών μας; Είναι ανεπαρκείς αυτοί που έχουμε; Ήταν κακό το Διδασκαλείο; Ήταν υποδεέστερο άλλων; Υπάρχουν άλλοι καλύτεροι; Ταυτόχρονα, γνωρίζουμε που θα κατευθύνουμε τους συναδέλφους μας, τα νέα παιδιά μας σε σχέση με την επιστημονική και εργασιακή τους πορεία; Να κάνουν μεταπτυχιακό ή όχι, προτάσσονται ή έπονται; Τους έχει ανάγκη η Ειδική Αγωγή ή όχι; Με τα παραπάνω ερωτήματα τίθεται το ερώτημα προς τι ένας Νέος Νόμος Ειδικής Αγωγής; Τι καινούριο κομίζει; Τι επιπτώσεις θα έχει; Τι καλό προσφέρει; Δημιουργήθηκε με όραμα και σχεδιασμό ή με σκοπό απλά τη διαχείριση της καθημερινότητας; Οι πρώτες αναγνώσεις επί των θέσεων του Προσχέδιου Νόμου μας προκάλεσαν ανάμεικτα συναισθήματα και συμπεριφορές: Μας προκάλεσαν αισιοδοξία: Αρχικά, μοιάζει η Πρόταση Νόμου να εμπνέεται από μια θετική προδιάθεση να προσπαθήσει να εξορθολογήσει πράγματα, να διορθώσει κάποια κακώς κείμενα της παλαιότερης νομοθεσίας, να πάει καλύτερα την Εκπαίδευση. (Άρθρο 4, §3στ). Έτσι, δίνει “μεγαλύτερο χρόνο” (εννοεί περισσότερο χρόνο) και χρήση Υποστηρικτικών Τεχνολογιών στις εξετάσεις των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (π.χ. ενδεχομένως ίσως πληκτρολόγηση και όχι γραπτό κείμενο). (Άρθρο 4, §4ε). Ανασυγκροτεί τις διεπιστημονικές ομάδες των ΣΜΕΑΕ που είχαν καταργηθεί στην πράξη με τα τελευταία νομοθετήματα (π.χ. Ν. 4115/2013) δίνοντάς τους αυξημένη αρμοδιότητα. (Άρθρο 6, §1β). Επιτέλους ο εκπαιδευτικός της Παράλληλης Στήριξης γίνεται εκπαιδευτικός του σχολείου και όχι του παιδιού. Επιτέλους θα μπορέσει να κάνει διάλειμμα! (Άρθρο 6, §1β). Ταυτόχρονα, προσπαθεί να ξεκαθαρίσει το θεμιτό αίτημα της Δευτεροβάθμιας δίνοντας επιτέλους δικαίωμα λόγου επί των εξετάσεων και στον εκπαιδευτικό της Παράλληλης Στήριξης. Νομίζουμε ότι αυτό πρέπει να γενικευτεί και στα παιδιά που φοιτούν σε Τμήμα Ένταξης. (Άρθρο 9, §17). Επιπλέον, ο νομοθέτης μοιάζει να αγαπά και να προσέχει ιδιαίτερα τους Δ/ντες ΣΜΕΑΕ. Με τον 4186/2013 τους έδωσε επίδομα Λυκειάρχη (Δ/ντη ΕΕΕΕΚ) και τώρα μειώνει το διδακτικό τους ωράριο, το οποίο μάλιστα μπορεί να καλύπτεται και από ενισχυτική δ/λία, θέματα που θεωρούμε, θα ήταν ωφέλιμο να γενικευτούν και στους Δ/ντες των γενικών σχολείων. Μας προκάλεσαν χαμόγελα: (Άρθρο 33). Το προσχέδιο Νόμου πατάει στον προηγούμενο Νόμο (Ν.3699/2008) όχι μόνο στο πνεύμα αλλά χρησιμοποιεί αυτούσιες παραγράφους του σε διαδικασία αποκοπής-επικόλλησης. Σε σημείο μάλιστα, που ο νομοθέτης, με ευτράπελο τρόπο, μοιάζει να μην γνωρίζει την ήδη υπάρχουσα, βασική νομοθεσία της Ειδικής Αγωγή. Αποτέλεσμα είναι να ξεχνά ότι ο 2817/2000 έχει ήδη καταργηθεί εδώ και 6 έτη και να τον ξανακαταργεί, ενώ δεν καταργεί τον υφιστάμενο 3699/2008. (Άρθρο 13). Επιπλέον, ιδρύει τα επανιδρυμένα με τον ίδιο Νόμο ΚΕΔΔΥ! (Άρθρο 22, §3iστ). Και μοριοδοτεί τους αναπληρωτές κατόχους τίτλου διετούς μετεκπαίδευσης στην ΕΑΕ στα Διδασκαλεία της ημεδαπής (;). Μας προκάλεσαν προβληματισμό: (Άρθρο 4, §3γ). Προσωπικά, δεν πανηγυρίζουμε την προσπάθεια επιβολής έναντι των γονέων των απόψεων των επιστημόνων (ΚΕΔΔΥ). Ο γονέας θεωρούμε πρέπει να του επιτρέπεται να ασκεί τα νόμιμα δικαιώματα του παιδιού του, όπως αυτά απορρέουν από τη γονική μέριμνα και κηδεμονία. Ίσως, θα έπρεπε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στη συμβουλευτική, στο να πείσουμε το γονέα ότι ξέρουμε και θέλουμε το καλό του παιδιού του, από το να τον εντέλουμε να ακολουθήσει υποστήριξη και εκπαιδευτικό πλαίσιο που εμείς του υποδεικνύουμε. Ο δρόμος της αποτελεσματικής παρέμβασης είναι πάντα ο μονόδρομος της σύμπνοιας και της συνεργασίας με την οικογένεια! (Άρθρο 22, §3iii). Η αναπηρία θέλει στήριξη. Αποτέλεσμα είναι, τα παιδιά μας με αναπηρία να τα υποστηρίζουμε διαρκώς κατά τα μαθητικά τους χρόνια, να τους επιτρέπεται με διαφορετικό, πιο εύκολο τρόπο η εισαγωγή τους στα Πανεπιστήμια. Κι αφού όλα αυτά τα χρόνια σαν μαθητές και φοιτητές αποδεχόμαστε την ανάγκη υποστήριξης, ως σχήμα οξύμωρο, η Πολιτεία θεωρεί ότι μπορούν να βρίσκονται σε εργασιακό χώρο, αυτό της Ειδικής Αγωγής, χωρίς στήριξη. Είναι ανέντιμο και πέρα από κάθε δεοντολογία. Πρότασή μας: Οι συνάδελφοί μας με αναπηρία, συχνά και όχι πάντα, έχουν ανάγκη Υποστηρικτικής Εργασίας που στην περίπτωσή μας θα ήταν η πίστωση ενός ακόμη εκπαιδευτικού. Επιπλέον, γνωρίζουμε ότι ένας γονέας με παιδί με αναπηρία είναι “ειδικός στο παιδί του”. Από την άλλη όμως, δεν καθίσταται αυτόματα ειδικός στην Ειδική Εκπαίδευση. Θεωρούμε ότι είναι στρέβλωση και υποβάθμιση του χώρου να μπορεί κάποιος να εργαστεί χωρίς γνώσεις, χωρίς εχέγγυα εξειδίκευσης στις δομές Ειδικής Αγωγής. Τα ανωτέρω συμβαίνουν μάλλον, γιατί η Πολιτεία, απουσίας όντως Κοινωνικής Πρόνοιας επιφορτίζει την Ειδική Αγωγή και με αυτήν. Οξύμωρο σχήμα κι αυτό, αφού η Ειδική Αγωγή έχει ανάγκη η ίδια να στηριχτεί ως δομή με ανθρώπους για να μπορέσει με τη σειρά της να στηρίξει με αξιοπρέπεια και αποτελεσματικότητα τα παιδιά μας με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. (Άρθρο 6, §1β και Άρθρο 7, §4). Η παρούσα νομοθετική πρόταση αυστηροποιεί τα κριτήρια απόδοσης Παράλληλης Στήριξης (εξαιρετικά θεμιτό), περιορίζοντας την όμως στο ελάχιστο (έως έναν εκπαιδευτικό ανά σχολική μονάδα) και μάλιστα αποκλείοντας σχολικές μονάδες με Τμήμα Ένταξης! Έτσι, δυστυχώς, μαθητές που μέχρι σήμερα υποστηρίζονταν θα βρεθούν μόνοι, με σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητα των σχολείων και των ιδίων. Αναμένεται δε, να αυξηθεί εξαιρετικά ο αριθμός των ιδιωτών που ως “ειδικοί βοηθοί” θα υποστηρίζουν πλέον τους μαθητές μας. Η δημόσια εκπαίδευση περιορίζεται, οι γονείς επιχορηγούν περισσότερο την εκπαίδευση του παιδιού τους εντός του δημοσίου σχολείου, χωρίς ταυτόχρονα να έχει ξεκαθαριστεί ο τρόπος λειτουργίας, ο τρόπος πληρωμής και λογοδοσίας. Το δημόσιο σχολείο συνεχίζει να εκτρέφει τη μαύρη εργασία. (Άρθρο 9 §7). Επιπλέον, τώρα το γενικό σχολείο θα μπορεί να παραπέμψει με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων έναν ή και πολλούς μαθητές του σε ΚΕΔΔΥ. Από μόνο της μοιάζει εξαιρετικά στρεβλή ως ιδέα, αφού γνωρίζουμε την ύπαρξη κάποιων λιγότερο ανεκτικών σχολείων, τα οποία αναμένεται ίσως να χρησιμοποιούν το θέμα ακόμη και ως άτυπο μέσω πίεσης. Θεωρούμε ότι απαιτείται, η χρήση του Πρωτόκολλου Συνεργασίας με κυρίαρχη την άποψη του Σχολικού Συμβούλου παιδαγωγικής ευθύνης του σχολείου. Σε καμία περίπτωση του Σχολικού Συμβούλου Ειδικής που σε τέτοια περίπτωση θα μετατρέπονταν σε προθάλαμο του ΚΕΔΔΥ. Μας προκάλεσαν ερωτήματα: (Άρθρο 26). Εάν ο προσανατολισμός μας είναι η κοινή πορεία μέσα από την άμβλυνση των διαφορών, θεωρούμε ότι τότε δεν υφίσταται ανάγκη ύπαρξης των ΠΥΣΕΕΠ και ΚΥΣΕΕΠ. Τα αντίστοιχα ΑΠΥΣΠΕ – ΑΠΥΣΔΕ και ΚΥΣΠΕ – ΚΥΣΔΕ έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν. Γνωρίζουμε δε, πολύ καλά, ότι κάποτε, όταν η Ειδική Αγωγή εντάσσονταν στον Ν. 1566, το σύστημα των μεταθέσεών της, αποσπάσεων, το διοικητικό κομμάτι της λειτουργούσε περισσότερο αποτελεσματικά από ότι σήμερα. (Άρθρο 9, §2δ). Σε άλλο σημείο περιγράφεται ότι τα σχολικά τμήματα θα είναι από 4-8 μαθητές. Όμως, ο νομοθέτης κάνει στροφή, στην ίδια παράγραφο (!) αφήνοντας παράθυρο για μαθητές με αυτισμό (όχι πάνω από 3 ανά τμήμα) και την ύπαρξη υποομάδας τμήματος (δηλαδή;) έως 2 μαθητών. Άρα, θα μπορούμε να έχουμε σε μια ΣΜΕΑΕ τμήμα 6 μαθητών, το οποίο θα αποτελείται από 3 υποομάδες με 3 διαφορετικούς εκπαιδευτικούς! (Άρθρο 14). Γενικά, οι Σχολικοί Σύμβουλοι, εκ του ρόλου τους κάνουν εκθέσεις μια φορά το χρόνο στην Περιφερειακή Δ/νση. Γιατί τώρα να διαφοροποιούνται από τους συναδέλφους τους γενικής αγωγής, με περισσότερο φόρτο εργασίας (δυο ακόμη εκθέσεις το χρόνο στη Δ/νση Ειδικής), τη στιγμή μάλιστα που θεωρούνται οι πλέον επιφορτισμένοι σύμβουλοι της εκπαίδευσης; Γιατί η μία υπηρεσία μας δεν έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με την άλλη; Συνάμα, δεν δίνονται βαθμοί ελευθερίας και δεν αναζητείται ευελιξία για ωράρια και τρόπους συνύπαρξης κάποιων ΣΜΕΑΕ με Ιδρύματα και φορείς που τις φιλοξενούν. Ταυτόχρονα, δεν ξεκαθαρίζονται βασικά ζητήματα των Αναλυτικών Προγραμμάτων τα οποία μοιάζουν ασύμβατα με συγκεκριμένες αναπηρίες. Για παράδειγμα, στα Γυμνάσια Κωφών έχουμε διδακτικά αντικείμενα, όπως, Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, Μουσική, 2η Ξένη Γλώσσα (Γαλλικά, Γερμανικά)! Μας προκάλεσαν αμηχανία και λύπη: (Άρθρα 20, 21, 22). Το κρισιμότερο θέμα όλων είναι η εκπαραθύρωση (καθόλου υπερβολική ως λέξη) των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής που προέρχονται από τη γενική εκπαίδευση. Αποτελεί δε, παγκόσμια πρώτη η πρόταξη της βασικής γνώσης και του πτυχίου σε σχέση με την εξειδίκευση και το μεταπτυχιακό! Και είναι εκπαραθύρωση αφού: Όταν μετά από τούτη τη θητεία θελήσω να γυρίσω στην τάξη μου και ζητήσω να πάρω οργανική κοντά στο σπίτι μου, μετά από 30 χρόνια υπηρεσίας, θα προτάσσεται ο νεαρός συνάδελφος των πανεπιστημίων ειδικής αγωγής! Αυτή την εκτίμηση άραγε έχει η Πατρίδα για το έργο που προσφέρουν οι δάσκαλοί μας, στον πλέον χώρο προσφοράς και καθημερινής κατάθεσης της ψυχής τους; Και είναι εκπαραθύρωση αφού: “Μετά την αποχώρησή από την υπηρεσία, οι οργανικές θέσεις μετατρέπονται σε ΠΕ61 και ΠΕ71”. Το παρόν νομοθέτημα, σε αντίθεση με την παγκόσμια εκπαιδευτική κοινότητα, σε αντίθεση με τη δεοντολογία μας να δίνουμε δυνατότητες στους ανθρώπους, δε θέλει όλους τους εκπαιδευτικούς να έχουν την ευκαιρία να προσφέρουν στην Ειδική Αγωγή! Όμως, ας θυμηθούμε ότι τα Παιδαγωγικά Τμήματα γενικής αγωγής εισάγουν σε επίπεδο Πανελληνίων, μαθητές με τις υψηλότερες μονάδες. Η Ειδική Αγωγή μοιάζει να στερείται αυτών των καλών μυαλών, που προφανώς δε θα θελήσουν να βρεθούν σε εργασιακό χώρο ως υποδεέστεροι άλλων. Επιπλέον, αναρωτιέται κανείς εάν οι εκπαιδευτικοί .50 θα συνεχίσουν να έχουν όπως μέχρι τώρα είχαν, δικαίωμα μετάθεσης στη γενική αγωγή και δικαίωμα ανάληψης θέσης ευθύνης σε δομές της. Το γεγονός δε, ότι όλα αυτά παραμένουν αδιευκρίνιστα, αποτελεί επιπλέον παράγοντα άγχους και ανασφάλειας. Έτσι, πιθανολογείται, μαζική εγκατάλειψη της Ειδικής Αγωγής από τους εκπαιδευτικούς μας που θα προβληματιστούν για τον εγκλωβισμό τους στο .50. Πρότασή μας: Στον κατεξοχήν χώρο που στηρίζει και στηρίζεται στην ισονομία, που αποδέχεται την ισοτιμία των ανθρώπων, δεν μπορεί παρά όλοι να έχουν ίσα δικαιώματα. Έτσι, νομίζω, είναι ωφέλιμο κανείς να μην προτάσσεται κανενός, αλλά αφού κάποιοι πληρούν τα εχέγγυα να υπηρετούν στην Ειδική Αγωγή (πρώτο πτυχίο, Διδασκαλείο, μεταπτυχιακό, …) να διορίζονται αναπληρωτές και μόνιμοι, να παίρνουν αποσπάσεις και μεταθέσεις επί ίσοις όροις και με αυτά που ισχύουν στη νομοθεσία της γενικής αγωγής. Σε πρακτικό επίπεδο, για τους αναπληρωτές που γεννάται ζήτημα προτείνουμε δύο καταλόγους: 1ος Πίνακας: Απόφοιτοι πανεπιστημιακών τμημάτων ειδικής αγωγής. 2ος Πίνακας: Απόφοιτοι πανεπιστημιακών τμημάτων γενικής αγωγής με δυνατότητα εργασίας στην ειδική αγωγή. Οι διορισμοί μπορούν να γίνονται 1:1 ή ακόμη καλύτερα κατά αναλογία σύμφωνα με τον αριθμό εγγραφέντων σε αυτές. Δηλαδή, αν ένα συγκεκριμένο σχολικό έτος έχουμε στο σύνολο των αιτήσεων της χώρα από τον 1ο Πίνακα το 70% και από τον 2ο Πίνακα το 30%, με αυτή την αναλογία το συγκεκριμένο έτος να γίνονται οι προσλήψεις αναπληρωτών. Σε άλλη περίπτωση, την εποχή που οι εκπαιδευτικοί μας μοιάζει να βάλλονται ποικιλοτρόπως με πολλαπλότητα εισροής εκπαιδευτικών αλλαγών (βλ. διαθεσιμότητα συναδέλφων ειδικής αγωγής στη δευτεροβάθμια, δύο συστήματα αξιολόγησης), την εποχή που ζούμε με εξαιρετική ένταση και βαρύ κλίμα μέσα στα σχολεία μας, τώρα που αναζητείται σύμπνοια και απαιτείται ομαδικότητα, δυστυχώς θα δούμε να οξύνονται οι αντιθέσεις εντός των εργασιακών χώρων, με όλους να μάχονται εναντίον όλων. Η Πατρίδα μας είναι η Πατρίδα της Ύβρεως. Εν κατακλείδι, η επιστημονική κοινότητα ευαγγελίζεται την κοινή εκπαίδευση και αναζητά ίσως κοινή νομοθεσία με όραμα και συγκεκριμένο, γνωστό σε όλους περίγραμμα για το μέλλον. Έτσι, ένα νομοθέτημα οφείλει μάλλον, να αφουγκράζεται το σχολείο ως σύνολο, να δίνει τον παλμό, να περιγράφει το τώρα και να θέτει βάσεις και στοχοθεσία για το αύριο. Όμως, η παρούσα πρόταση Νόμου δε συγκλίνει αλλά αντίθετα με τις προσδοκίες όλων μας αποκλίνει ακόμη περισσότερο σε σχέση με τη γενική εκπαίδευση, χωρίς να περιγράφει το πως θα θέλαμε στο μέλλον την Ειδική Εκπαίδευση. Όμως, η ψήφιση και εφαρμογή του στην παρούσα μορφή, απουσία μέτρου, θεωρούμε ότι θα ενισχύσει συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων και επαγγελματικά συμφέροντα εις βάρος άλλων, οξύνοντας αντιπαλότητες που ο χώρος μας, ο πολύπαθος χώρος της Ειδικής δεν αντέχει πλέον να διαχειριστεί. Στην Πατρίδα μας, στην Πατρίδα του Οιδίποδα, ο Νόμος ως πρόταση, στην παρούσα μορφή του, μοιάζει: Τυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ