Απαραίτητη προϋπόθεση για επιτευχθεί η αναμόρφωση του συστήματος εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία η οικονομοτεχνική, ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση της κάθε παρέμβασης που λαμβάνει χώρα και να επιτευχθεί ο έλεγχος της σωστής διαχείρισης των διατιθέμενων πόρων για την Ειδική Εκπαίδευση με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ισονομίας των μαθητών της Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης απαιτείται η ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της Ε.Σ.ΑμεΑ. για τη συμπερίλψη ρύθμισης που θα προβλέπει τη
Σύσταση Ειδικής Γραμματείας Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στο Υπουργείο Παιδείας.
Σχόλιο: Εάν ήταν ώριμη η πράξη της σύστασης αυτής της Γραμματείας στο τέλος της δεκαετίας του 1980 ακόμα πιο ώριμη είναι στην τρέχουσα περίοδο που χαρακτηρίζεται από βαθύτατες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές.
Αναβάθμιση της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής σε Γενική Διεύθυνση και διάρθρωσή της σε διευθύνσεις και τμήματα, ώστε να αποκτήσει η εκπαίδευση των ΑμεΑ ουσιαστική διοίκηση από την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου.
Σχόλιο: Σήμερα η Διεύθυνση της Ειδικής Αγωγής είναι με γυρισμένη την πλάτη της στο μέλλον, χωρίς ίσως να ευθύνονται οι άνθρωποι που υπηρετούν σε αυτήν. Η δομή της είναι απαρχαιωμένη και ανήκει στο παρελθόν.
Τίτλος - Άρθρο 1 «Έννοιες-Σκοπός»
1. Το νομοσχέδιο διατηρεί με ακατανόητο τρόπο τον αδόκιμο αναχρονιστικό όρο «Ειδική Αγωγή», αφού ο όρος δεν είναι συμβατός με το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
2. Το νέο νομοσχέδιο διακρίνεται όπως και ο ν. 3699/2008 για την έλλειψη πρόβλεψης κυρώσεων και εν γένει μέτρων για την πλήρη εφαρμογή της υποχρεωτικότητας της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία.
3. Ο όρος Αναπήρους στην παρ. 1 του άρθρου 1 να αντικατασταθεί με τον δόκιμο όρο «άτομα με αναπηρία».
4. Να αναφερθεί ως υποχρέωση του Κράτους η διασφάλιση της εκπαίδευσης σε όλους τους πολίτες με αναπηρία. Το νομοσχέδιο αναφέρει τη λέξη δεσμεύεται η οποία προτείνουμε να αντικατασταθεί με τη λέξη υποχρεούται.
4. Στο 1ο άρθρο του νόμου που αφορά στην έννοια και το σκοπό της Ειδικής Εκπαίδευσης των Ατόμων με Αναπηρία θα πρέπει να αναφερθεί με ρητό τρόπο το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία της οποίας η εφαρμογή θα αξιολογηθεί από τα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ.
Βάσει των ανωτέρω επισημάνσεων η παρ. 1 του άρθρου 1 προτείνουμε να διαμορφωθεί ως εξής:
1. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ) είναι το σύνολο των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους μαθητές με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο πλαίσιο των προβλέψεων του άρθρου24-Εκπαίδευση της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (Ν.4074/2012 ΦΕΚ 88 Α’). Η πολιτεία υποχρεούται να κατοχυρώνει και να αναβαθμίζει διαρκώς τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της ειδικής εκπαίδευσης ως αναπόσπαστο μέρος της υποχρεωτικής και δωρεάν δημόσιας παιδείας και να μεριμνά για την παροχή δωρεάν δημόσιας ειδικής εκπαίδευσης στα άτομα με αναπηρία όλων των ηλικιών και για όλα τα στάδια και τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Δεσμεύεται επίσης να διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ίσες ευκαιρίες για πλήρη συμμετοχή και συνεισφορά στην κοινωνία, ανεξάρτητη διαβίωση, οικονομική αυτάρκεια και αυτονομία, με πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους στη μόρφωση και στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη.
5. Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος 6α στο άρθρο 1 ως εξής:
6α. «Ζωντανή» βοήθεια είναι οι ενδιάμεσοι, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών, των αναγνωστών και των επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, που θα διευκολύνουν την πρόσβαση ενός μαθητή με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο στα κτίρια και τον εξοπλισμό όσο και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει.
6. Στην παρ. 7 του άρθρου 1 αναφέρεται το παρακάτω:
7. Καθολική Σχεδίαση ή Σχεδίαση για Όλους είναι […] στη μέγιστη δυνατή έκταση λειτουργικών δυνατοτήτων τους. Η Καθολική Σχεδίαση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μέσα και υπηρεσίες που είναι: α) άμεσα προσβάσιμα από μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (χωρίς να απαιτούν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες) και β) συμβατά ως προς τη διαλειτουργικότητά τους με τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες.
Η αναφορά στο σημείο 7.α) «χωρίς να απαιτούν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες» πρέπει να απαλειφτεί ως μη συμβατή με το άρθρο 2-Ορισμοί της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (Ν.4074/2012, ΦΕΚ 88 Α’), που αναφέρει ότι
«καθολικός σχεδιασμός: σημαίνει το σχεδιασμό προϊόντων, περιβαλλόντων, προγραμμάτων και υπηρεσιών που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους ανθρώπους, στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση, χωρίς ανάγκη προσαρμογής ή εξειδικευμένου σχεδιασμού. Ο όρος «καθολικός σχεδιασμός» δεν θα αποκλείει τις υποβοηθητικές συσκευές για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων με αναπηρίες, όπου αυτό απαιτείται.»
Η αντίστοιχη παρ. 7.α) του παρόντος νομοσχεδίου πρέπει να διαμορφωθεί ως εξής:
7. […] Η Καθολική Σχεδίαση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μέσα και υπηρεσίες που είναι: α) άμεσα προσβάσιμα από μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (χωρίς να αποκλείονται Υποστηρικτικές Τεχνολογίες, όπου αυτό απαιτείται) και β) συμβατά ως προς τη διαλειτουργικότητά τους με τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες.
Απαραίτητη προϋπόθεση για επιτευχθεί η αναμόρφωση του συστήματος εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία η οικονομοτεχνική, ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση της κάθε παρέμβασης που λαμβάνει χώρα και να επιτευχθεί ο έλεγχος της σωστής διαχείρισης των διατιθέμενων πόρων για την Ειδική Εκπαίδευση με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ισονομίας των μαθητών της Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης απαιτείται η ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της Ε.Σ.ΑμεΑ. για τη συμπερίλψη ρύθμισης που θα προβλέπει τη Σύσταση Ειδικής Γραμματείας Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στο Υπουργείο Παιδείας. Σχόλιο: Εάν ήταν ώριμη η πράξη της σύστασης αυτής της Γραμματείας στο τέλος της δεκαετίας του 1980 ακόμα πιο ώριμη είναι στην τρέχουσα περίοδο που χαρακτηρίζεται από βαθύτατες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Αναβάθμιση της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής σε Γενική Διεύθυνση και διάρθρωσή της σε διευθύνσεις και τμήματα, ώστε να αποκτήσει η εκπαίδευση των ΑμεΑ ουσιαστική διοίκηση από την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου. Σχόλιο: Σήμερα η Διεύθυνση της Ειδικής Αγωγής είναι με γυρισμένη την πλάτη της στο μέλλον, χωρίς ίσως να ευθύνονται οι άνθρωποι που υπηρετούν σε αυτήν. Η δομή της είναι απαρχαιωμένη και ανήκει στο παρελθόν. Τίτλος - Άρθρο 1 «Έννοιες-Σκοπός» 1. Το νομοσχέδιο διατηρεί με ακατανόητο τρόπο τον αδόκιμο αναχρονιστικό όρο «Ειδική Αγωγή», αφού ο όρος δεν είναι συμβατός με το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. 2. Το νέο νομοσχέδιο διακρίνεται όπως και ο ν. 3699/2008 για την έλλειψη πρόβλεψης κυρώσεων και εν γένει μέτρων για την πλήρη εφαρμογή της υποχρεωτικότητας της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία. 3. Ο όρος Αναπήρους στην παρ. 1 του άρθρου 1 να αντικατασταθεί με τον δόκιμο όρο «άτομα με αναπηρία». 4. Να αναφερθεί ως υποχρέωση του Κράτους η διασφάλιση της εκπαίδευσης σε όλους τους πολίτες με αναπηρία. Το νομοσχέδιο αναφέρει τη λέξη δεσμεύεται η οποία προτείνουμε να αντικατασταθεί με τη λέξη υποχρεούται. 4. Στο 1ο άρθρο του νόμου που αφορά στην έννοια και το σκοπό της Ειδικής Εκπαίδευσης των Ατόμων με Αναπηρία θα πρέπει να αναφερθεί με ρητό τρόπο το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία της οποίας η εφαρμογή θα αξιολογηθεί από τα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ. Βάσει των ανωτέρω επισημάνσεων η παρ. 1 του άρθρου 1 προτείνουμε να διαμορφωθεί ως εξής: 1. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ) είναι το σύνολο των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους μαθητές με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο πλαίσιο των προβλέψεων του άρθρου24-Εκπαίδευση της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (Ν.4074/2012 ΦΕΚ 88 Α’). Η πολιτεία υποχρεούται να κατοχυρώνει και να αναβαθμίζει διαρκώς τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της ειδικής εκπαίδευσης ως αναπόσπαστο μέρος της υποχρεωτικής και δωρεάν δημόσιας παιδείας και να μεριμνά για την παροχή δωρεάν δημόσιας ειδικής εκπαίδευσης στα άτομα με αναπηρία όλων των ηλικιών και για όλα τα στάδια και τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Δεσμεύεται επίσης να διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ίσες ευκαιρίες για πλήρη συμμετοχή και συνεισφορά στην κοινωνία, ανεξάρτητη διαβίωση, οικονομική αυτάρκεια και αυτονομία, με πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους στη μόρφωση και στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη. 5. Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος 6α στο άρθρο 1 ως εξής: 6α. «Ζωντανή» βοήθεια είναι οι ενδιάμεσοι, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών, των αναγνωστών και των επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, που θα διευκολύνουν την πρόσβαση ενός μαθητή με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο στα κτίρια και τον εξοπλισμό όσο και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει. 6. Στην παρ. 7 του άρθρου 1 αναφέρεται το παρακάτω: 7. Καθολική Σχεδίαση ή Σχεδίαση για Όλους είναι […] στη μέγιστη δυνατή έκταση λειτουργικών δυνατοτήτων τους. Η Καθολική Σχεδίαση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μέσα και υπηρεσίες που είναι: α) άμεσα προσβάσιμα από μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (χωρίς να απαιτούν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες) και β) συμβατά ως προς τη διαλειτουργικότητά τους με τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες. Η αναφορά στο σημείο 7.α) «χωρίς να απαιτούν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες» πρέπει να απαλειφτεί ως μη συμβατή με το άρθρο 2-Ορισμοί της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (Ν.4074/2012, ΦΕΚ 88 Α’), που αναφέρει ότι «καθολικός σχεδιασμός: σημαίνει το σχεδιασμό προϊόντων, περιβαλλόντων, προγραμμάτων και υπηρεσιών που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους ανθρώπους, στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση, χωρίς ανάγκη προσαρμογής ή εξειδικευμένου σχεδιασμού. Ο όρος «καθολικός σχεδιασμός» δεν θα αποκλείει τις υποβοηθητικές συσκευές για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων με αναπηρίες, όπου αυτό απαιτείται.» Η αντίστοιχη παρ. 7.α) του παρόντος νομοσχεδίου πρέπει να διαμορφωθεί ως εξής: 7. […] Η Καθολική Σχεδίαση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μέσα και υπηρεσίες που είναι: α) άμεσα προσβάσιμα από μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (χωρίς να αποκλείονται Υποστηρικτικές Τεχνολογίες, όπου αυτό απαιτείται) και β) συμβατά ως προς τη διαλειτουργικότητά τους με τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες.