Αρχική Εθνικό Στρατηγικό πλαίσιο για έρευνα και τεχνολογία4 Οι προτεραιότητες του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου για την Έρευνα και Καινοτομία (Ε.Σ.Π.Ε.Κ)Σχόλιο του χρήστη Κώστας Ντούνας | 25 Ιουνίου 2014, 08:56
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κώστας Ντούνας' | 25 Ιουνίου 2014, 08:45

    Σχετικά με τις προτεραιότητες έρευνας και καινοτομίας στον τομέα του τουρισμού, η απλή αναφορά στο προς διαβούλευση κείμενο στην παράγραφο 1.2 στον θαλάσσιο τουρισμό και μάλιστα εντός παρενθέσεως, αδικεί κατάφορα τις τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει στην χώρα μας μια ιδιαίτερη μορφή θαλάσσιου τουρισμού: ο καταδυτικός τουρισμός. Η κατάδυση αναψυχής είναι η πιο δημοφιλής θαλάσσια δραστηριότητα που ασκείται σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο και κυρίως στις θάλασσες των τροπικών και των θερμότερων εύκρατων περιοχών όπως η Μεσόγειος. Η κατάδυση αναψυχής αποτελεί σήμερα ένα μαζικό οικοτουριστικό προϊόν που μπορεί να συμβάλλει: 1.Στην ανάπτυξη της οικονομίας συγκεκριμένων παράκτιων περιοχών αλλά και ολόκληρων χωρών. Για παράδειγμα η σύγχρονη «Μέκκα» του παγκόσμιου καταδυτικού τουρισμού, ο μέγας κοραλλιογενής ύφαλος (Great Barrier Reef) στις βόρειο- ανατολικές ακτές της Αυστραλίας, δέχεται κάθε χρόνο περισσότερους από 3.000.000 αποκλειστικούς επισκέπτες απολαμβάνοντας ως ειδική τουριστική δραστηριότητα έσοδα της τάξης των 5 δις. δολ. ετησίως. 2.Στη διαφοροποίηση τοπικά του παρεχόμενου τουριστικού προϊόντος. Για παράδειγμα μετά την ανακήρυξή τους το 1990 σε θαλάσσιο καταδυτικό πάρκο, τα νησιά του αρχιπελάγους Mendes της Ισπανίας αποτελούν σήμερα ειδικό τουριστικό προορισμό με επισκέπτες που πραγματοποιούν περισσότερες από 80.000 καταδύσεις ετησίως συνιστώντας τον κύριο κορμό των παραθεριστών που διαμένουν στο γειτονικό τουριστικό θέρετρο L’ Estartit. 3.Στην ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού. Σύγχρονες έρευνες αγοράς δείχνουν ότι η κατάδυση αναψυχής προσελκύει επισκέπτες υψηλού εισοδήματος. 4.Στην είσοδο σε νέες αγορές, καθώς προσελκύει κατηγορίες τουριστών που επιδιώκουν ειδικού τύπου δραστηριότητες αναψυχής με υψηλό επίπεδο ενέργειας. 5.Στην επέκταση της τουριστικής περιόδου. Για παράδειγμα η ανάπτυξη της κατάδυσης αναψυχής στο θαλάσσιο πάρκο Mendes της Ισπανίας οδήγησε σε μία ιδιαίτερα ευεργετική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου από 3 σε 7 μήνες (από Απρίλιο έως τέλη Οκτωβρίου). Η νέα αυτή τουριστική «αγορά» κυριαρχείται από άτομα μέσης ηλικίας, μέτριου έως και ιδιαίτερα υψηλού εισοδήματος, που καταδύονται συχνά, συνειδητά και επαναλαμβανόμενα σε διάφορους καταδυτικούς προορισμούς. Πρόσφατες μελέτες σχετικά με τις προθέσεις των Ευρωπαίων δυτών έδειξαν ότι περίπου 1 στους 2 αυτοδύτες ταξιδεύει στο εξωτερικό και περιλαμβάνει οπωσδήποτε την κατάδυση στο πρόγραμμα των διακοπών τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού περισσότερα από 140 εκατομμύρια τουρίστες επισκέπτονται κάθε καλοκαίρι τη Μεσόγειο αποκλειστικά για αναψυχή στην παράκτια ζώνη. Η χώρα μας, με την ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών, θα μπορούσε σχετικά εύκολα να στρέψει το ενδιαφέρον ενός σημαντικού μέρους του τεράστιου αυτού αριθμού επισκεπτών σε υψηλού επιπέδου εγχώρια τουριστικά προϊόντα (πακέτα) που θα περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους την κατάδυση αναψυχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και οι προτιμήσεις των δυτών όσον αφορά στο τι τους ικανοποιεί περισσότερο στους καταδυτικούς προορισμούς που επισκέπτονται. Με βάση τη διεθνή εμπειρία τα θέματα που κατά σειρά προτεραιότητας προσελκύουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών-δυτών είναι: η παρατήρηση της θαλάσσιας ζωής, η φυσικότητα του περιβάλλοντος, η διαύγεια και η θερμοκρασία του νερού, οι γεωλογικοί σχηματισμοί, η γεωγραφική εγγύτητα και η εύκολη πρόσβαση, η ποιότητα της τεχνικής υποδομής υποστήριξης και ο επαγγελματισμός των υπεύθυνων κατάδυσης. Σε όλες τις περιπτώσεις, όπου έχει πραγματοποιηθεί σχετική έρευνα, ο καθοριστικότερος παράγοντας προσέλκυσης του ενδιαφέροντος των επισκεπτών ήταν και παραμένει η παρατήρηση της θαλάσσιας ζωής. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι Ελληνικοί βυθοί αποτελούν «hot spots» στην κατανομή της παγκόσμιας θαλάσσιας βιοποικιλότητας και χαρακτηρίζονται από μία απαράμιλλη αισθητική και φυσικότητα. Όλοι σχεδόν οι ανεπτυγμένοι τουριστικοί προορισμοί παγκοσμίως επενδύουν στην προώθηση της κατάδυσης αναψυχής με στόχο τη διαφοροποίηση του τουριστικού τους προϊόντος. Ως αποτέλεσμα, η τάση υιοθέτησης επενδύσεων κλίμακας στη συγκεκριμένη «βιομηχανία», αποτελεί σήμερα μία αναγκαστική συμπόρευση με τις εξελίξεις που επιβάλλει ο ανταγωνισμός στην παγκόσμια τουριστική αγορά. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα κάθε χώρας σχετίζεται άμεσα με την ποιότητα του καταδυτικού προϊόντος και των γενικότερων υπηρεσιών που προσφέρει αλλά παράλληλα και με την υιοθέτηση νέων καινοτομικών εφαρμογών και πρακτικών που θα μπορούσαν να προσδώσουν στην τουριστική βιομηχανία προβάδισμα. Οι ρυθμοί ανάπτυξης και οι οικονομικές επιδόσεις της κατάδυσης αναψυχής σε συνδυασμό με τις τεράστιες δυνατότητες που παρέχει για ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού, είσοδο σε νέες αγορές και επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την καθιστούν μία ελκυστικότατη επιλογή εισροής επενδυτικών κεφαλαίων. Συμπερασματικά, ο καταδυτικός τουρισμός μπορεί να αποτελέσει, σε συνέργεια βέβαια και με άλλους συναφείς τομείς του τουρισμού, μια νέα, δυναμική και εναλλακτικού χαρακτήρα μορφή τουριστικής ανάπτυξης για την χώρα μας. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (Ι.ΘΑ.Β.Β.ΥΚ) του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.), έχει επεξεργαστεί μια ολοκληρωμένη και εναλλακτικού χαρακτήρα πρόταση με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης του καταδυτικού τουρισμού. Η κεντρική ιδέα της πρότασης αυτής αφορά την αξιοποίηση της τεχνολογίας των τεχνητών ενδιαιτημάτων (artificial habitat technologies) για την δημιουργία τεχνητών υποθαλάσσιων «οάσεων» οι οποίες μπορούν να υποκαταστήσουν (σε ένα σημαντικό βαθμό) την χρησιμοποίηση εκτεταμένων παράκτιων περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους που παρουσιάζουν μεν καταδυτικό ενδιαφέρον αλλά και σημαντικά προβλήματα διαχείρισης και προστασίας σε κάθε επίπεδο. Σύμφωνα με τα ερευνητικά αποτελέσματα του Ι.ΘΑ.Β.Β.ΥΚ. και την εμπειρία που έχει μέχρι σήμερα αποκτηθεί, προτείνεται η δημιουργία ενός πρότυπου δικτύου υποθαλάσσιων «οάσεων» κατάδυσης αναψυχής διασπαρμένων σε στρατηγικά επιλεγμένα παράκτια σημεία και παράλληλα την προώθηση ενός ευρέως φάσματος συνδεδεμένων δραστηριοτήτων θαλάσσιου τουρισμού. Δρ Κώστας Ντούνας Δ/ντής Ερευνών ΕΛΚΕΘΕ